Εύκολες απαντήσεις, δύσκολες ερωτήσεις.

Μέρες που είναι, όχι «μέρες ασφαλιστικού» αλλά μέρες μουντιάλ, θα πρέπει να καταλάβουμε ότι το παιχνίδι είναι σικέ. Με άλλα λόγια, το παιχνίδι είναι στημένο. Όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη. Για να υπάρξει δικαιότερη κατανομή του εισοδήματος, αυτό που ζητάει εδώ και χρόνια η Αριστερά, πρέπει να υπάρξει περισσότερο κράτος. Αυτό όμως αυξάνει το έλλειμμα, οπότε βλέπουμε σήμερα να λαμβάνονται σε όλη την Ευρώπη αυτά τα μέτρα, αλλού ηπιότερα αλλού σκληρότερα, όπως στην Ελλάδα με το Μνημόνιο. Δεν είναι μόνο η Μέρκελ που μειώνει τις αμοιβές των εργαζομένων είναι και ο Θαπατέρο. Το όλο ζητημα μοιάζει με αδιεξοδο εξ’ ού και η ευρωπαϊκή Αριστερά δεν έχει να προτείνει κάτι συγκεκριμένο και εφικτό για έξοδο από την κρίση.

Ωστόσο, παράλληλα με τις προσπάθειές μας για την ελαχιστοποίηση του ταξικού χαρακτήρα των μέτρων, γιατί περί αυτού πρόκειται, θα πρέπει να στραφούμε και προς άλλες κατευθύνσεις.

Κι αυτές είναι, πρωτίστως, η Παιδεία. Η παραγωγή γνώσης. Η ποιότητα ζωής, με την έννοια του καθημερινού πολιτισμού, η τέχνη και πάνω απ’όλα, αυτό που δίδαξε, παλαιότερα και επί δεκαετίες η Αριστερά - το ήθος.

Η Αριστερά καλείται σήμερα, στη χώρα μας, να αναδείξει, εκ νέου, ξεχασμένες αξίες και να το κάνει με τρόπο σύγχρονο και απολύτως πειστικό.

Για το λόγο αυτό, απαραίτητη είναι η επικοινωνία. Κι εκεί αρχίζουν τα δύσκολα. Δεν αρκεί να βγάλουμε μία εφημερίδα ή να κατασκευάσουμε σελίδες στον ιστότοπο.

Η Ελλάδα, εισάγεται, σιγά αλλά σταθερά, σέ έναν άλλον πλανήτη, στον οποίο μιλιέται μία εντελώς άγνωστη γλώσσα. Θα πρέπει να αφουγκραστούμε, να προσεγγίσουμε αυτή τη «γλώσσα» και να προσπαθήσουμε να την καταλάβουμε. Και μέσα από το διαδίτκυο, αλλά και έξω από αυτό, να βρούμε εντελώς νέους κώδικες επικοινωνίας. Κυρίαρχο στοιχείο, σ΄’αυτή τη «νέα γλώσσα», κατέχει το αποκαλούμενο «οπτικο-ακουστικό». Ένας συνδυασμός δηλαδή λόγου και εικόνας, που διατυπώνει άλλους τρόπους επικοινωνίας, τρόπους που θα πρέπει να μάθουμε να τους χρησιμοποιούμε. Αλλοιώς θα προσπαθούμε μάταια, να επικοινωνήσουμε με όρους ΕΔΑ ή ΚΚΕ εσωτ. – με όρους δηλαδή, περασμένων και σχεδόν ξεχασμένων δεκαετιών.

Ταυτοχρόνως, στο πολιτικό σκηνικό διαμορφώνονται δύο επικίνδυνες τάσεις. Από τη μιά μεριά αυτή της Νέας Δημοκρατίας με την αρνητική ψήφο στο Μνημόνιο, για λόγους καθαρά ιδεολογικούς και όχι πολιτικούς, θα έλεγα εθνικιστικούς-αντιδυτικούς, εκεί δηλ. που συμπίπτει ιδεολογικά με το ΚΚΕ (εθνικισμός στη θέση του πάλαι ποτέ διεθνισμού) και από την άλλη του ΠΑΣΟΚ (βλ. Ρέππα) που δεν κόπτεται για την αποκατάσταση των αδικιών από τα μέτρα, και την ανάγκη εξυγίασνης των ΔΕΚΟ, αλλά για τον κίνδυνο, να τους γυρίσει την πλάτη στις εκλογές, όποτε αυτές γίνουν, όλη η κρατικοδίαιτη εκλογική τους πελατεία.

Για τον Τσίπρα και τον Συν-Συριζα, θεωρώ ότι κάνει πολύ καλά ο Φώτης Κουβέλης και όποιος άλλος από τη «Δημοκρατική Αριστερά», που δεν απαντάει στις δημαγωγικές και ανήθικες φωτοβολίδες του Τσίπρα. Εάν είμαστε, λέει, υπέρ ή εναντίον του Μνημονίου. Αυτό είναι το δίλημμα, ή το πως φτάσαμε ως εδώ και τι πρέπει να αλλάξει.

Ωστόσο, έστω και μεταξύ μας, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε μερικά πράγματα: Πως μετά την αποχώρηση της ανανεωτικής πτέρυγας από τον ΣΥΝ και τη δημιουργία νέου Κόμματος, αυτού της «Δημοκρατικής Αριστεράς», η άποψή μου είναι ότι ο Συν-Σύριζα δεν έχει λόγο ύπαρξης, γιατί υπερκαλύπτεται από το ΚΚΕ. Ακούς τον Στρατούλη και νομίζεις ότι είναι ηχώ του Μαΐλη. Ή το άλλο: στην Ακρόπολη εσείς; Στον Λυκαβηττό εμείς. Δεν ξέρω για ποιόν άφησαν τα...Τουρκοβούνια. Όσο για τον Παπαδημούλη, είναι πλέον φανερό γιατί δεν αποχώρησε. Γιατί με πέντε βουλευτές, θα υπήρχε κοινοβουλευτική ομάδα με τα δικαιώματα που απορρέουν από τον κανονισμό της Βουλής.

Σε αυτή τη συμπεριφορά, και σε αυτές τις τάσεις, η δική μας πολιτική πρόταση πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεχτική και εμπεριστατωμένη. Όχι ψηφοθηρική. Και κυρίως όχι με τη μόνιμη στάμπα του αριστερού λόγου, που είναι ο βερμπαλισμός. Απλά και κατανοητά επιχειρήματα που είναι ικανά να προβληματίσουν και ίσως να πείσουν τον κόσμο.

Άφησα τελευταία μία ουσιαστική παράμετρο της πρακτικής αλλά και γενικότερα της συμπεριφοράς μας: Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προσθέσουμε το χιούμορ. Μα θα μου πείτε, χιούμορ σε χαλεπούς καιρούς? Ναι, χιούμορ σε χαλεπούς καιρούς για να υπονομεύσουμε τα στερεότυπα, τη σοβαροφάνεια, το βαρύγδουπο ύφος, τη δήθεν αυθεντία και ένα σωρό άλλα παρόμοια.

Ας είναι καλά ο Τέλης ο Σαμαντάς που μας θύμισε την ομιλία του Γιώργου Γιαννουλόπουλου στην εκδήλωση για τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη και για τη σημασία που έδινε ο Μιχάλης, όχι στην έτοιμη απάντηση, αλλά στην σωστή ερώτηση. Αυτό μου θύμισε κάτι που είχε πει ο Γούντυ Άλλεν: «Έχω μιάν υπέροχη απάντηση, μήπως έχετε μιά καλή ερώτηση;»

Φώτος Λαμπρινός

Ομιλία στην 1η Σύνοδο της «Πανελλαδικής Πολιτικής Επιτροπής» Σάββατο 9 Ιουλίου 2010.