Δεν εξισώνουμε Ταλάτ-Ντενκτάς...
Στέφανος Στεφάνου, Συνέντευξη στη Χριστίνα Πουλίδου, Κυριακάτικη Αυγή, Δημοσιευμένο: 2010-01-10
:
* Αν ήταν ο Ντενκτάς, το όλο σκηνικό θα ήταν πολύ χειρότερο
Το μπαλάκι στο Κυπριακό είναι απέναντι
* Η στάση της Τουρκίας δεν τροφοδοτεί αισιοδοξία
* Οι προτάσεις μας δεν υπερβαίνουν τα όρια ασφαλείας
* Η «μη λύση» ενέχει σοβαρούς κινδύνους - για το παρόν και το μέλλον
Ο 45χρονος κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου και πρώην γ.γ. της νεολαίας ΕΔΟΝ Στέφανος Στεφάνου βρίσκεται σχεδόν μια δεκαετία στο πλευρό του Προέδρου Χριστόφια. Άνθρωπος με αρχές, σοβαρός και λιγόλογος, είναι μια πολιτική προσωπικότητα που χαίρει ευρύτερης εκτίμησης στην Κύπρο. Με μεγάλη προθυμία ανταποκρίθηκε στο αίτημα της "Αυγής της Κυριακής" για μια συνέντευξη την παραμονή της έναρξης των «εντατικών συνομιλιών» Χριστόφια - Ταλάτ και μια βδομάδα πριν από την επίσκεψη του Προέδρου της Κύπρου στην Αθήνα.
* Από τις έως σήμερα συνομιλίες, ποιο θέμα εμφανίζεται ως το πιο δύσκολο πρόβλημα;
Δεν μπαίνουμε στη λογική του ποιο είναι εύκολο ή δύσκολο. Πρώτα απ’ όλα γιατί η λύση θα είναι συνολική και όχι αποσπασματική. Από την άλλη ένα πρόβλημα αποδεικνύεται δύσκολο ή λιγότερο δύσκολο ανάλογα με τη συμπεριφορά και τη στάση των εμπλεκομένων. Ο βαθμός δυσκολίας των διαφόρων πτυχών του Κυπριακού και του ίδιου του προβλήματος στην ολότητά του ανάλογα μεγεθύνεται ή μειώνεται από τις θέσεις που κατατίθενται στο διαπραγματευτικό τραπέζι.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι, αν η τουρκική πλευρά ήταν πιο συνεργάσιμη και διαλλακτική στη διαπραγμάτευση, οι δυσκολίες τις οποίες σήμερα αντιμετωπίζουμε θα ήταν σαφώς λιγότερες. Η οδός για να γίνει τούτο, είναι αυτονόητη και θα έπρεπε κανονικά να τη βαδίζουν όλοι οι εμπλεκόμενοι. Είναι η οδός που διαμορφώνεται από τα περί Κύπρου ψηφίσματα του ΟΗΕ, τις αρχές του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου, οι διεθνείς συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι συμφωνίες υψηλού επιπέδου του 1977 και ’79.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά σ’ αυτή την οδό πορεύεται. Αναμένεται κι από την τουρκοκυπριακή πλευρά να πράξει το ίδιο. Αναμένεται και από την Τουρκία να πράξει το δέον, κάτι που δεν έχει κάνει μέχρι σήμερα. Αυτή είναι και η διαπίστωση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα τελευταία συμπεράσματα του Συμβουλίου Κορυφής, καλώντας την έμπρακτα να συμβάλει στη λύση, γιατί ο ρόλος της είναι κρίσιμος.
* Eίναι αδιάλλακτη η Τουρκία μεν, αλλά (επειδή λόγω των επικείμενων «προεδρικών εκλογών» στα κατεχόμενα γίνεται λόγος για τον ρόλο του Ταλάτ) ήθελα να σας ρωτήσω: αν στη θέση Ταλάτ ήταν ο Ντενκτάς, πώς νομίζετε ότι θα είχαν εξελιχθεί τα πράγματα;
Εμείς δεν είμαστε από αυτούς που θεωρούν ότι δεν υπάρχει καμιά διαφορά μεταξύ του κ. Ταλάτ και του κ. Ντενκτάς. Ο κ. Ντενκτάς έχει ως όραμά του -αν μπορεί να ονομαστεί όραμα- τη διχοτόμηση και τη δημιουργία δύο ξεχωριστών κρατών στην Κύπρο, ενώ ο κ. Ταλάτ έχει συμφωνήσει σε λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, για ένα κράτος με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια, μια διεθνή προσωπικότητα. Εξάλλου, είναι ένα πράγμα να αναμένεται από τον κ. Ταλάτ να καταθέτει στη διαπραγμάτευση θέσεις που να εξυπηρετούν τη συμφωνημένη βάση λύσης, που είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, κι άλλο πράγμα να εξισώνεται με τον Ραούφ Ντενκτάς. Αν ο κ. Ντενκτάς ήταν επικεφαλής της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ενδεχομένως να μην είχαν καν αρχίσει οι απευθείας διαπραγματεύσεις και κατά πάσα δυνατότητα, έχοντας υπόψη της διαχρονικές θέσεις του, το όλο σκηνικό θα ήταν πολύ χειρότερο.
* Πολλοί ήδη προβλέπουν ναυάγιο στις συνομιλίες. Αν -παρά τις προβλέψεις- υπάρξει αίσια έκβαση, η «επόμενη μέρα» θα περιγράφεται από τη συμφωνία. Αν, αντίθετα, ναυαγήσει η προσπάθεια, ρεαλιστικά μιλώντας, πώς προβλέπεται να εξελιχθεί η «επόμενη μέρα»;
Ας μην προτρέχουμε των εξελίξεων και ας μην γινόμαστε μάντεις κακών. Εμείς εργαζόμαστε για να πετύχουν οι διαπραγματεύσεις και να υπάρξει λύση που να είναι δίκαιη υπό τις περιστάσεις, βιώσιμη και λειτουργική. Αν ο μη γένοιτο οι διαπραγματεύσεις καταλήξουν σε αδιέξοδο, τότε η καλή θέληση και οι εποικοδομητικές προτάσεις που καταθέτει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις διαπραγματεύσεις αποτελούν τεκμήριο για να μην αποδοθούν ευθύνες στη δική μας πλευρά και να υποδειχθεί ο πραγματικός αίτιος για το ναυάγιο. Μέχρι τώρα, δυστυχώς, η τουρκική πλευρά με την όλη στάση της δεν επέτρεψε την ύπαρξη περισσότερης προόδου η οποία να τροφοδοτεί την αισιοδοξία και την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού.
* Κύριε εκπρόσωπε, εσείς απαντάτε πολύ προσεκτικά, αλλά ο πρόεδρος της Βουλής τις προάλλες αναφέρθηκε σε «παραχωρήσεις» από την πλευρά μας, ενώ ο Β. Λυσσαρίδης μίλησε για «υποχωρήσεις». Τι απαντάτε σε αυτές τις επικρίσεις σε τούτη την εξαιρετικά ευαίσθητη συγκυρία;
Οι επικρίσεις περί υποχωρήσεων και επικίνδυνων εκτροπών που διατυπώνονται είναι άδικες και ανυπόστατες. Για την επίλυση του Κυπριακού αναμφίβολα χρειάζεται να γίνουν παραχωρήσεις και συμβιβασμοί εκατέρωθεν. Ασφαλώς, υπάρχουν όρια και πλαίσια για τους συμβιβασμούς και τις παραχωρήσεις, που εκ των πραγμάτων τίθενται από τις αρχές λύσης του Κυπριακού και από την ανάγκη που υπάρχει η λύση να τερματίζει την κατοχή, να αποκαθιστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες ολόκληρου του λαού -Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων- και να είναι λειτουργική για να μπορεί να επιβιώσει.
Οι προτάσεις που μέχρι σήμερα έχουν γίνει από μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς δεν υπερβαίνουν τα όρια ασφαλείας ούτε και αποτελούν επικίνδυνη εξέλιξη, όπως κάποιοι επικρίνουν τον Πρόεδρο. Τόσο το σύστημα για την εκτελεστική εξουσία που έχουμε προτείνει, όσο και το θέμα της παραμονής αριθμού εποίκων στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων είναι εξορθολογισμένες και βελτιωμένες προτάσεις που στηρίζονται σε παλαιότερες θέσεις που η ελληνοκυπριακή πλευρά είτε αποδέχθηκε είτε συζήτησε και διαπραγματεύτηκε.
* Παρά τη συζήτησή μας, στην Ελλάδα διάχυτη είναι η εντύπωση πως οι Ελληνοκύπριοι έχουν «βολευτεί» στη σημερινή κατάσταση και τελικά απεύχονται τη λύση του Κυπριακού, κόντρα στις επίσημες διακηρύξεις. Ποια είναι η δική σας θεώρηση των πραγμάτων;
Δεν συμμερίζομαι αυτή την άποψη. Μπορεί να υπάρχει ένας αριθμός Ελληνοκυπρίων που προτιμούν τη διχοτόμηση με την ψευδαίσθηση ότι έτσι θα διασφαλιστεί η ύπαρξη ενός κράτους που θα είναι αμιγώς ελληνικό, αλλά η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων αντιλαμβάνεται ότι η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του λαού και της Κύπρου.
Η κατοχή και η ντε φάκτο διχοτόμηση εμπερικλείουν πολλούς κινδύνους, γι’ αυτό και κανείς δεν μπορεί να βολεύεται με την κατάσταση όπως έχει σήμερα. Η μη λύση ενέχει σοβαρούς κινδύνους για το παρόν και το μέλλον. Αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε έτοιμοι -ξεκαθαρίζω ότι εμείς δεν είμαστε έτοιμοι- να αποδεχθούμε την όποια λύση ανεξαρτήτως ποιότητας και περιεχομένου.
Είναι τεράστιας σημασίας η λύση αποτελεσματικά να αντιμετωπίζει τα βασικά προβλήματα που η εισβολή και η κατοχή της Τουρκίας δημιούργησε και συντηρεί. Άρα από τη μια χρειάζεται να είμαστε συνεπείς στις βασικές αρχές λύσης που έχουμε από καιρό χαράξει και από την άλλη να είμαστε αρκούντως ρεαλιστές και ευέλικτοι για να προσμετρούμε τις συγκεκριμένες συνθήκες -τοπικές και διεθνείς- μέσα στις οποίες διεξάγουμε τον αγώνα μας για λύση. Αυτό είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο ο Πρόεδρος Χριστόφιας καταβάλλει συνεχείς και σκληρές προσπάθειες για την επίλυση του Κυπριακού.
poulidou@gmail.com
* Αν ήταν ο Ντενκτάς, το όλο σκηνικό θα ήταν πολύ χειρότερο
Το μπαλάκι στο Κυπριακό είναι απέναντι
* Η στάση της Τουρκίας δεν τροφοδοτεί αισιοδοξία
* Οι προτάσεις μας δεν υπερβαίνουν τα όρια ασφαλείας
* Η «μη λύση» ενέχει σοβαρούς κινδύνους - για το παρόν και το μέλλον
Ο 45χρονος κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου και πρώην γ.γ. της νεολαίας ΕΔΟΝ Στέφανος Στεφάνου βρίσκεται σχεδόν μια δεκαετία στο πλευρό του Προέδρου Χριστόφια. Άνθρωπος με αρχές, σοβαρός και λιγόλογος, είναι μια πολιτική προσωπικότητα που χαίρει ευρύτερης εκτίμησης στην Κύπρο. Με μεγάλη προθυμία ανταποκρίθηκε στο αίτημα της "Αυγής της Κυριακής" για μια συνέντευξη την παραμονή της έναρξης των «εντατικών συνομιλιών» Χριστόφια - Ταλάτ και μια βδομάδα πριν από την επίσκεψη του Προέδρου της Κύπρου στην Αθήνα.
* Από τις έως σήμερα συνομιλίες, ποιο θέμα εμφανίζεται ως το πιο δύσκολο πρόβλημα;
Δεν μπαίνουμε στη λογική του ποιο είναι εύκολο ή δύσκολο. Πρώτα απ’ όλα γιατί η λύση θα είναι συνολική και όχι αποσπασματική. Από την άλλη ένα πρόβλημα αποδεικνύεται δύσκολο ή λιγότερο δύσκολο ανάλογα με τη συμπεριφορά και τη στάση των εμπλεκομένων. Ο βαθμός δυσκολίας των διαφόρων πτυχών του Κυπριακού και του ίδιου του προβλήματος στην ολότητά του ανάλογα μεγεθύνεται ή μειώνεται από τις θέσεις που κατατίθενται στο διαπραγματευτικό τραπέζι.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι, αν η τουρκική πλευρά ήταν πιο συνεργάσιμη και διαλλακτική στη διαπραγμάτευση, οι δυσκολίες τις οποίες σήμερα αντιμετωπίζουμε θα ήταν σαφώς λιγότερες. Η οδός για να γίνει τούτο, είναι αυτονόητη και θα έπρεπε κανονικά να τη βαδίζουν όλοι οι εμπλεκόμενοι. Είναι η οδός που διαμορφώνεται από τα περί Κύπρου ψηφίσματα του ΟΗΕ, τις αρχές του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου, οι διεθνείς συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι συμφωνίες υψηλού επιπέδου του 1977 και ’79.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά σ’ αυτή την οδό πορεύεται. Αναμένεται κι από την τουρκοκυπριακή πλευρά να πράξει το ίδιο. Αναμένεται και από την Τουρκία να πράξει το δέον, κάτι που δεν έχει κάνει μέχρι σήμερα. Αυτή είναι και η διαπίστωση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα τελευταία συμπεράσματα του Συμβουλίου Κορυφής, καλώντας την έμπρακτα να συμβάλει στη λύση, γιατί ο ρόλος της είναι κρίσιμος.
* Eίναι αδιάλλακτη η Τουρκία μεν, αλλά (επειδή λόγω των επικείμενων «προεδρικών εκλογών» στα κατεχόμενα γίνεται λόγος για τον ρόλο του Ταλάτ) ήθελα να σας ρωτήσω: αν στη θέση Ταλάτ ήταν ο Ντενκτάς, πώς νομίζετε ότι θα είχαν εξελιχθεί τα πράγματα;
Εμείς δεν είμαστε από αυτούς που θεωρούν ότι δεν υπάρχει καμιά διαφορά μεταξύ του κ. Ταλάτ και του κ. Ντενκτάς. Ο κ. Ντενκτάς έχει ως όραμά του -αν μπορεί να ονομαστεί όραμα- τη διχοτόμηση και τη δημιουργία δύο ξεχωριστών κρατών στην Κύπρο, ενώ ο κ. Ταλάτ έχει συμφωνήσει σε λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, για ένα κράτος με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια, μια διεθνή προσωπικότητα. Εξάλλου, είναι ένα πράγμα να αναμένεται από τον κ. Ταλάτ να καταθέτει στη διαπραγμάτευση θέσεις που να εξυπηρετούν τη συμφωνημένη βάση λύσης, που είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, κι άλλο πράγμα να εξισώνεται με τον Ραούφ Ντενκτάς. Αν ο κ. Ντενκτάς ήταν επικεφαλής της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ενδεχομένως να μην είχαν καν αρχίσει οι απευθείας διαπραγματεύσεις και κατά πάσα δυνατότητα, έχοντας υπόψη της διαχρονικές θέσεις του, το όλο σκηνικό θα ήταν πολύ χειρότερο.
* Πολλοί ήδη προβλέπουν ναυάγιο στις συνομιλίες. Αν -παρά τις προβλέψεις- υπάρξει αίσια έκβαση, η «επόμενη μέρα» θα περιγράφεται από τη συμφωνία. Αν, αντίθετα, ναυαγήσει η προσπάθεια, ρεαλιστικά μιλώντας, πώς προβλέπεται να εξελιχθεί η «επόμενη μέρα»;
Ας μην προτρέχουμε των εξελίξεων και ας μην γινόμαστε μάντεις κακών. Εμείς εργαζόμαστε για να πετύχουν οι διαπραγματεύσεις και να υπάρξει λύση που να είναι δίκαιη υπό τις περιστάσεις, βιώσιμη και λειτουργική. Αν ο μη γένοιτο οι διαπραγματεύσεις καταλήξουν σε αδιέξοδο, τότε η καλή θέληση και οι εποικοδομητικές προτάσεις που καταθέτει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις διαπραγματεύσεις αποτελούν τεκμήριο για να μην αποδοθούν ευθύνες στη δική μας πλευρά και να υποδειχθεί ο πραγματικός αίτιος για το ναυάγιο. Μέχρι τώρα, δυστυχώς, η τουρκική πλευρά με την όλη στάση της δεν επέτρεψε την ύπαρξη περισσότερης προόδου η οποία να τροφοδοτεί την αισιοδοξία και την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού.
* Κύριε εκπρόσωπε, εσείς απαντάτε πολύ προσεκτικά, αλλά ο πρόεδρος της Βουλής τις προάλλες αναφέρθηκε σε «παραχωρήσεις» από την πλευρά μας, ενώ ο Β. Λυσσαρίδης μίλησε για «υποχωρήσεις». Τι απαντάτε σε αυτές τις επικρίσεις σε τούτη την εξαιρετικά ευαίσθητη συγκυρία;
Οι επικρίσεις περί υποχωρήσεων και επικίνδυνων εκτροπών που διατυπώνονται είναι άδικες και ανυπόστατες. Για την επίλυση του Κυπριακού αναμφίβολα χρειάζεται να γίνουν παραχωρήσεις και συμβιβασμοί εκατέρωθεν. Ασφαλώς, υπάρχουν όρια και πλαίσια για τους συμβιβασμούς και τις παραχωρήσεις, που εκ των πραγμάτων τίθενται από τις αρχές λύσης του Κυπριακού και από την ανάγκη που υπάρχει η λύση να τερματίζει την κατοχή, να αποκαθιστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες ολόκληρου του λαού -Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων- και να είναι λειτουργική για να μπορεί να επιβιώσει.
Οι προτάσεις που μέχρι σήμερα έχουν γίνει από μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς δεν υπερβαίνουν τα όρια ασφαλείας ούτε και αποτελούν επικίνδυνη εξέλιξη, όπως κάποιοι επικρίνουν τον Πρόεδρο. Τόσο το σύστημα για την εκτελεστική εξουσία που έχουμε προτείνει, όσο και το θέμα της παραμονής αριθμού εποίκων στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων είναι εξορθολογισμένες και βελτιωμένες προτάσεις που στηρίζονται σε παλαιότερες θέσεις που η ελληνοκυπριακή πλευρά είτε αποδέχθηκε είτε συζήτησε και διαπραγματεύτηκε.
* Παρά τη συζήτησή μας, στην Ελλάδα διάχυτη είναι η εντύπωση πως οι Ελληνοκύπριοι έχουν «βολευτεί» στη σημερινή κατάσταση και τελικά απεύχονται τη λύση του Κυπριακού, κόντρα στις επίσημες διακηρύξεις. Ποια είναι η δική σας θεώρηση των πραγμάτων;
Δεν συμμερίζομαι αυτή την άποψη. Μπορεί να υπάρχει ένας αριθμός Ελληνοκυπρίων που προτιμούν τη διχοτόμηση με την ψευδαίσθηση ότι έτσι θα διασφαλιστεί η ύπαρξη ενός κράτους που θα είναι αμιγώς ελληνικό, αλλά η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων αντιλαμβάνεται ότι η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του λαού και της Κύπρου.
Η κατοχή και η ντε φάκτο διχοτόμηση εμπερικλείουν πολλούς κινδύνους, γι’ αυτό και κανείς δεν μπορεί να βολεύεται με την κατάσταση όπως έχει σήμερα. Η μη λύση ενέχει σοβαρούς κινδύνους για το παρόν και το μέλλον. Αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε έτοιμοι -ξεκαθαρίζω ότι εμείς δεν είμαστε έτοιμοι- να αποδεχθούμε την όποια λύση ανεξαρτήτως ποιότητας και περιεχομένου.
Είναι τεράστιας σημασίας η λύση αποτελεσματικά να αντιμετωπίζει τα βασικά προβλήματα που η εισβολή και η κατοχή της Τουρκίας δημιούργησε και συντηρεί. Άρα από τη μια χρειάζεται να είμαστε συνεπείς στις βασικές αρχές λύσης που έχουμε από καιρό χαράξει και από την άλλη να είμαστε αρκούντως ρεαλιστές και ευέλικτοι για να προσμετρούμε τις συγκεκριμένες συνθήκες -τοπικές και διεθνείς- μέσα στις οποίες διεξάγουμε τον αγώνα μας για λύση. Αυτό είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο ο Πρόεδρος Χριστόφιας καταβάλλει συνεχείς και σκληρές προσπάθειες για την επίλυση του Κυπριακού.
poulidou@gmail.com
