Ελπίζω να αποδώσει η πίεση στους 60+ για το εμβόλιο

Καθώς η παγκόσμια κοινότητα παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις σχετικά με τη μετάλλαξη Ομικρον, ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας τουLSE, Ηλίας Μόσιαλος, εμφανίζεται στη συνέντευξη που παραχωρεί στα «ΝΕΑ» συγκρατημένα αισιόδοξος. Παρʼ όλα αυτά, επιμένει πως αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να υποτιμηθεί ο κίνδυνος χάνοντας πολύτιμο χρόνο. Αναφερόμενος, δε, στην επέκταση της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού στους πολίτες άνω των 60 ετών, σημειώνει πως ελπίζει το μέτρο να πετύχει ώστε «να μη χρειαστεί να εφαρμοστεί». Οσον αφορά το μέλλον, εκτιμά ότι η νόσος θα γίνει ενδημική.

Η επίσπευση της τρίτης δόσης είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση της μετάλλαξης Ομικρον;

Καθώς βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την Ομικρον και εφόσον δεν γνωρίζουμε ακόμη πόσο επικίνδυνη είναι, η επίσπευση της τρίτης δόσης είναι βέβαιο πως δεν βλάπτει. Αν, όμως, σε δύο ή τρεις εβδομάδες διαπιστώσουμε ότι η Ομικρον δεν είναι πιο μολυσματική και συνεπακόλουθα επικίνδυνη συγκριτικά με τη Δέλτα, τα δεδομένα θα αλλάξουν πάλι.

Πιθανόν, δηλαδή, να υπάρχει μία υπεραντίδραση;

Η λογική που επικρατεί αυτή τη στιγμή είναι πως είναι καλύτερο να υπάρξει υπεραντίδραση - δηλαδή, η Ομικρον να μην είναι τόσο επικίνδυνη όσο αρχικά εκτιμήθηκε - παρά να υποτιμηθεί ο κίνδυνος και να βρεθούμε απροετοίμαστοι. Το ζητούμενο είναι να μην επαναληφθούν τα λάθη που έκαναν διάφορες κυβερνήσεις στην αρχή της πανδημίας. Δεν έλαβαν, για παράδειγμα, έγκαιρα μέτρα, όπως το lockdown - μέτρο που η ελληνική κυβέρνηση υιοθέτησε με πολύ σημαντικά οφέλη για τη χώρα μας. Πλέον φαίνεται πως έμαθαν από τα λάθη τους.

Η επέκταση της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού στους πολίτες 60+ έχει εγείρει αντιδράσεις. Πώς σχολιάζετε το μέτρο;

Μία ιδανικά σχεδιασμένη πολιτική για τους εμβολιασμούς έχει τα εξής στοιχεία: Την εξασφάλιση μεγάλης επάρκειας εμβολίων, ορθολογική οργάνωση των εμβολιαστικών κέντρων και συστηματική ενημέρωση του πληθυσμού. Αυτό είναι το πρώτο σημαντικό βήμα και έγινε με πολύ σωστό τρόπο στη χώρα μας. Το δεύτερο είναι η επιδίωξη διακομματικής και κοινωνικής συναίνεσης σε θέματα που αφορούν τους εμβολιασμούς. Δυστυχώς, αυτό δεν επιτεύχθηκε όπως συνέβη σε Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία, όπου η κατάσταση είναι σαφώς πολύ καλύτερη. Δεν θα μπορούσε, όμως, να γίνει σε ένα πολιτικό σύστημα, όπως το δικό μας που είναι κατεξοχήν συγκρουσιακό. Το τρίτο στοιχείο που διαφοροποιεί τη χώρα μας είναι η έλλειψη επαρκούς οργάνωσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, που είναι, όμως, ένα διαχρονικό πρόβλημα του ελληνικού συστήματος. Επίσης, χρειάζεται σταθερή και συστηματική πολιτική στα μηνύματα που εκπέμπουμε στους πολίτες. Αυτό σημαίνει ότι τα ενδεχόμενα παρεμβάσεων που συμπεριλαμβάνουν και την υποχρεωτικότητα θα έπρεπε να ήταν ανοιχτά και όχι να απορρίπτονται για μεγάλο χρονικό διάστημα και έπειτα να έρχονται αιφνιδιαστικά. Τέλος, οι ορθές παρεμβάσεις περιλαμβάνουν μία μείξη θετικών και αρνητικών παρεμβάσεων. Επομένως, θα μπορούσε να έχει επιδιωχθεί ένα θετικό μέτρο όσον αφορά τους ηλικιωμένους, όπως η μείωση της συμμετοχής στους στα φάρμακα, και εάν δεν απέδιδε αναπόφευκτα θα έπρεπε να περάσουμε στην έμμεση υποχρεωτικότητα. Φτάσαμε, όμως, εδώ χωρίς να έχουμε περάσει από τα προηγούμενα στάδια.

Δηλαδή, δεν έπρεπε να γίνει;

Δεν λέω ότι δεν έπρεπε να γίνει, αλλά εξηγώ με ποιον τρόπο έπρεπε να φτάσουμε σε αυτό το στάδιο. Τα διλήμματα, όμως, που έχουμε μπροστά μας είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά που τίθενται με την υιοθέτηση ενός αντίστροφα προοδευτικού μέτρου.

Σε ποια διλήμματα αναφέρεστε;

Το χειρότερο δίλημμα είναι να αναγκάζονται οι γιατροί να αποφασίζουν ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει. Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα νοσηλείας όλων, αργά ή γρήγορα, θα συμβεί. Προσωπικά, δεν θα ήθελα η ιατρική κοινότητα και η ελληνική κοινωνία να βρεθεί μπροστά σε αυτά τα διλήμματα. Συνέβη στην Ιταλία, στην πρώτη φάση της πανδημίας, στη Μεγάλη Βρετάνια, αλλά και σε άλλες χώρες που βρέθηκαν αντιμέτωπες με το μεγάλο μέτωπο της πανδημίας στις αρχές του 2020. Επομένως, προέχει ο εμβολιασμός των άνω των 60 γιατί από εκεί θα προκύψουν και οι μεγάλες πιέσεις στο σύστημα υγείας.

Τι αναμένετε επομένως από την εφαρμογή αυτού του μέτρου;

Ελπίζω να πετύχει έτσι ώστε να μη χρειαστεί να το εφαρμόσει η κυβέρνηση.

Παράλληλα, αναζωπυρώνεται ο διάλογος περί υποχρεωτικότητας των εμβολιασμών στην Ευρώπη...

Στην ουσία, η συζήτηση για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό επανέρχεται και λόγω της αβεβαιότητας σε σχέση με την Ομικρον, αλλά και επειδή σε αρκετές χώρες της ΕΕ το ποσοστό των εμβολιασμένων δεν είναι επαρκές ώστε να αναχαιτιστεί ένα χειμερινό κύμα της πανδημίας. Ιδιαίτερα αυτό το αντιμετωπίζουμε στην Ανατολική Ευρώπη αλλά και στη Γερμανία και την Αυστρία, όπου οι εμβολιασμοί δεν είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Εάν οι ηλικιωμένοι είχαν εμβολιαστεί, τα παιδιά μας θα τα εμβολιάζαμε;

Η πίεση στο σύστημα υγείας θα ήταν εξαιρετικά μικρότερη. Ομως, τα παιδιά εμβολιάζονται για τη δική τους προστασία με ασφαλή εμβόλια. Γνωρίζουμε ότι οι παρενέργειες που μπορεί να προκληθούν δεν είναι σημαντικές, αντιθέτως αν νοσήσουν είναι πιθανόν να αντιμετωπίσουν μακροχρόνια προβλήματα. Και να τονίσω, επίσης, ότι οι περισσότεροι εμβολιασμοί γίνονται στην παιδική ηλικία. Από εκεί και πέρα θα μπορεί να προβλέπεται με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων.

Πότε θα λήξει η πανδημία;

Οι προηγούμενες πανδημίες κράτησαν τρία-τέσσερα χρόνια γιατί εκτέθηκε η πλειονότητα του πληθυσμού. Τώρα δεν είμαστε στην ίδια κατεύθυνση. Η παγκόσμια κοινότητα δεν θα μπορούσε να δεχθεί των απώλεια 250-300 εκατ. ανθρώπων για να τελειώσει η πανδημία. Επομένως, θα περιοριστεί και θα αρχίσει να φθίνει όταν θα έχει εμβολιαστεί η πλειονότητα του πλανήτη με αποτελεσματικά εμβόλια και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα έχουμε παραλλαγές πιο μολυσματικές και πιο επικίνδυνες από τη Δέλτα. Η νόσος, όμως, κάποια στιγμή θα γίνει ενδημική, που σημαίνει ότι θα πρέπει να εμβολιαζόμαστε σε τακτά χρονικά διαστήματα για να προστατευόμαστε από τον κορωνοϊό. Εκτός εάν ο ιός εξασθενήσει και η θνητότητα που προκαλεί είναι πολύ μικρή - σε αυτήν την περίπτωση θα εμβολιάζονται μόνον οι πιο ευπαθείς.