Το ζήτημα δεν είναι πώς θα βαφτίσουμε τον νέο φορέα πολιτικής προστασίας, αλλά πρωτίστως να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη μιας γενικά αποδεκτής εθνικής πολιτικής στον τομέα αυτόν και μιας θεσμικής αναδιοργάνωσης με τα εξής χαρακτηριστικά: σταθερές και οριοθετημένες δομές πολυεπίπεδης λήψης των αποφάσεων, λειτουργικός διαχωρισμός των «κύριων» από τις «υποστηρικτικές» αρμοδιότητες, πρακτικές επιχειρησιακού αυτοματισμού (κατάλογος κινδύνων, πρωτόκολλα συντονισμού) και συγκεκριμένοι «κανόνες εμπλοκής», όπου ο καθένας γνωρίζει ανά πάσα στιγμή «πώς» και «πότε» πρέπει να ενεργήσει.

Η απόγνωση, η απελπισία και η οργή για τη μεγάλη καταστροφή είναι αναγκαίο να μετουσιωθούν σε δημιουργική δύναμη.

Οι καταστροφικές πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού κατέδειξαν την ανετοιμότητα και την αποτυχία του κρατικού μηχανισμού να αντεπεξέλθει στην αντιμετώπισή τους. Οι ίδιοι οι κάτοικοι των πληττόμενων περιοχών και οι τοπικοί φορείς το επιβεβαιώνουν.

Ο καβγάς με αφορμή τις φωτιές ήταν αναμενόμενος. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι στην Ελλάδα κάθε μέρα που περνάει όλο και κάτι συμβαίνει, για το οποίο η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση θα παλέψουν στα μαρμαρένια επικοινωνιακά αλώνια, σαν να κρίνεται απ’ αυτό η τύχη της χώρας.

Η επόμενη μέρα θα είναι διαφορετική; Εχουμε συνειδητοποιήσει το μέγεθος του προβλήματος; Οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης για γρήγορη και πλήρη αποκατάσταση των περιοχών που έχουν πληγεί είναι ρεαλιστικές; Εχουμε συζητήσει σε βάθος για τις αιτίες των φαινομένων και έχουμε καταλήξει σε συμπεράσματα και στις πολιτικές που πρέπει να εφαρμοστούν; Υπάρχει ένα μίνιμουμ συνεννόησης μεταξύ των κομμάτων, ώστε να αποφύγουμε τις μικροπολιτικές και άγονες αντιπαραθέσεις;

Πώς είναι να ξυπνάς στον τόπο σου αλλά ο τόπος σου να μην είναι πια εκεί; Το σπίτι όπου μεγάλωσες ή όπου συνόδευσες το πρώτο βήμα του παιδιού σου. Το καταφύγιο των διακοπών σου. Η εκκλησία στην κορυφή όπου στηνόταν κάθε καλοκαίρι πανηγύρι. Ο κήπος που φρόντιζες με τα χέρια σου. Το δάσος που έμπαινε ώς τις αυλές – που έφθανε μέχρι τη θάλασσα. Πώς είναι όταν αυτά εξαϋλώνονται; Οταν γίνονται κυριολεκτικά καπνός;

Είναι γεγονός ότι η περίοδος της Μεταπολίτευσης σημαδεύτηκε από καταστροφικές πυρκαγιές ως αποτέλεσμα των νέων κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και χωροταξικών συνθηκών που άλλαξαν ριζικά. Είναι οι εξελίξεις αυτές που συνθέτουν τη μεγάλη εικόνα και το πλαίσιο μέσα στο οποίο εκδηλώνονται οι πυρκαγιές από εμπρησμούς, αμέλεια ή άλλες αιτίες.

Ποιος δεν έκανε τίποτε για να αποτρέψει τις πυρκαγιές και να ενισχύσει την αντιπυρική προστασία των δασών;

Ποιος φταίει που καίγεται η Ελλάδα;

Ποιος δεν έκανε τίποτε για να αποτρέψει τις πυρκαγιές και να ενισχύσει την αντιπυρική προστασία των δασών;
Ποιος φταίει που από τα 17,7 εκ. ευρώ που ζητούσαν τα δασαρχεία για την αντιπυρική προστασία φέτος, προκειμένου να καθαρίσουν την εύφλεκτη ύλη και να ανοίξουν αντιπυρικές ζώνες, η κυβέρνηση έδωσε μόλις 1,7 εκ. ευρώ;

Η Ελλάδα καίγεται, στη Σιβηρία το θερμόμετρο πιάνει σαραντάρια και στον Καναδά πλησιάζει τους πενήντα βαθμούς, ενώ στη Γερμανία μετράνε πνιγμένους από πλημμύρες. Ολα αυτά σημαίνουν πως η κλιματική αλλαγή, προς το χειρότερο φυσικά, αποτελεί γεγονός αναμφισβήτητο. Και οι δυσοίωνες προβλέψεις που στο πρόσφατο παρελθόν λοιδορήθηκαν ως καταστροφολογία θεωρούνται σήμερα το ευνοϊκό σενάριο, γιατί το κακό μάς βρήκε νωρίτερα απ’ ό,τι περιμέναμε.

Τέσσερα σημεία για γνώση και συμμόρφωση

1.Τι έπρεπε να γίνει

Το βασικότερο συμπέρασμα από τις φυσικές καταστροφές των τελευταίων ημερών–και των τελευταίων χρόνων – είναι ότι το σύστημα διαχείρισης εκτάκτων αναγκών στη χώρα μας, η περίφημη «Πολιτική Προστασία», έχει κλείσει τον κύκλο του.

Χθες ήταν η πυρκαγιά στη Δυτική Αττική και στην Κορινθία που κατέστρεψε περισσότερα από 20 χιλιάδες στρ. δάσους, σήμερα είναι στη Βόρεια Αττική, στη Βαρυμπόμπη, αλλά και στη Βόρεια Εύβοια. Την ώρα που γράφω, οι πυρκαγιές εξακολουθούν το καταστροφικό τους έργο, έχοντας την ίδια εικόνα, τόσο στην πρόκλησή τους όσο και στην εξέλιξή τους.