Εθνικές μαθητικές παρελάσεις

Διονύσης Γουσέτης, Αυγή, Δημοσιευμένο: 2005-10-28

Πριν πολλά χρόνια, όταν ο αριστερός φίλος μου σπούδαζε στο Παρίσι, ρώτησε έναν Γάλλο συμφοιτητή του τι θρήσκευμα έχει. Εκείνος του απάντησε "άθεος".

- "Κι εγώ άθεος είμαι", έσπευσε να διευκρινίσει ο φίλος μου. "Ρωτάω τι θρήσκευμα γράφει η ταυτότητά σου".

- "Μα... δε γράφουν οι ταυτότητες θρησκεύματα", απάντησε απορημένος ο Γάλλος.

Η ιστορία δηλώνει ότι μερικά πράγματα, επειδή έτσι τα γνωρίσαμε από την ημέρα που γεννηθήκαμε, τα θεωρούμε αυτονοήτως δεδομένα. Θεωρούμε ότι αυτή είναι η τάξη των πραγμάτων, μέχρι να αντιληφθούμε ότι υπάρχει και το διαφορετικό.

Ένα απ’ αυτά τα πράγματα είναι οι μαθητικές παρελάσεις στις "εθνικές εορτές". Έπρεπε να υπάρξει η άρνηση της αριστούχου μαθήτριας να σηκώσει τη σημαία και να λάβει μέρος στην παρέλαση, ώστε αρκετοί από μας να συνειδητοποιήσουμε ότι απ’ όλη την Ευρώπη, μόνο στην ανάδελφη χώρα μας ευδοκιμεί αυτό το φρούτο. Δεν ευδοκιμούσε ανέκαθεν. Οι φανφαρόνικες επιδείξεις μιλιταρισμού και εθνικισμού φυτεύτηκαν από τη δικτατορία Μεταξά και έκτοτε δε λένε να μας αφήσουν, παρά τους διαφημισθέντες κατά καιρούς εκσυγχρονισμούς, σοσιαλιστικούς και άλλους. Έπρεπε η υπερπατριωτική εφημερίδα Espresso -αυτή που μοιράζει πορνοταινίες κάθε Κυριακή- να στηλιτεύσει, παραμονές της 25ης Μαρτίου, τη γυμνάστρια Φραντζέσκα Ρωμάνου, που υπέστη πειθαρχική ποινή διότι... αρνήθηκε το 2002 (!) να συνοδεύσει τους μαθητές της στην παρέλαση, ώστε να καταλάβουμε την ισοπέδωση που υφίσταται η προσωπικότητα των εκπαιδευτικών από το κράτος.

Το ζήτημα, όπως το τοποθετεί η Άννα Φραγκουδάκη, τίθεται στο τι είδους προσωπικότητες (θέλουμε να) ετοιμάζει το σχολείο. Αν ετοιμάζει στρατιώτες έτοιμους να πεθάνουν αύριο για την πατρίδα, τότε οι μαθητές πρέπει πράγματι να παρελαύνουν στρατιωτικά, τραγουδώντας εθνικιστικά εμβατήρια και Έλληνες να κρατούν τη σημαία, όχι Αλβανοί, ακόμα και αν πρωτεύουν στα μαθήματα. Ένα τέτοιο σχολικό ποιηματάκι πατριδοκαπηλείας και μίσους μου θύμισε η Κορίνα: "Είμαι Έλλην, το καυχώμαι/ Ξέρω την καταγωγή μου/ Η ελληνική ψυχή μου/ Ελευθέρα πάντα ζει. Των εχθρών μισώ τα δώρα/ Δεν τα θέλω, ας τα κρατούνε/

Τους μισώ και με μισούνε/ προτιμώ τη φυλακή".

Αν, αντίθετα, το σχολείο ετοιμάζει τους αυριανούς Έλληνες για να γίνουν συνειδητοί πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να χτίσουν έναν κόσμο όπου οι διαφορές συμφερόντων ανάμεσα στα έθνη-κράτη θα λύνονται με διάλογο, τότε δεν οργανώνει καθόλου στρατιωτικές παρελάσεις. Τότε βρίσκει εναλλακτικούς και μοντέρνους τρόπους για να ερμηνεύσει στα μάτια των νέων τους πολέμους του παρελθόντος και να τιμήσει την ιστορία. Τρόπους όπως, π.χ., εκείνοι με τους οποίους οι Γάλλοι μαθητές γιορτάζουν την επέτειο της γαλλικής επανάστασης.

Οι παρελάσεις εξ άλλου, κατά τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη, βρίσκονται πάντοτε στη λογική της συμπαγούς και ομοιόμορφης εμφάνισης (στολή, βηματισμός...) και της επιδίωξης συγχώνευσης των ατομικοτήτων. Αυτά συμβάλλουν στη διαμόρφωση του φρονήματος και της πειθαρχίας. Ασχέτως ότι τα παιδιά -παιδιά είναι- τα γελοιοποιούν όσο μπορούν, με την καζούρα, τον απειθάρχητο βηματισμό, την παράφραση των εθνικιστικών στίχων των εμβατηρίων και ό,τι άλλο σκεφτούν.

Ο πανεπιστημιακός Άλκης Ρήγος μας βεβαιώνει ότι κανείς πια δεν θα βρεθεί να υποστηρίξει παιδαγωγικά τέτοιου είδους γιορτασμούς. Και όμως, αυτοί επαναλαμβάνονται επίσημα και τελετουργικά, αφού ουσιαστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση εκκρεμεί -όχι τυχαία- από τη σύσταση του ελληνικού κράτους.

Η Αντιρατσιστική Κίνηση Θεσσαλονίκης σημειώνει ότι, μεταξύ άλλων, οι παρελάσεις καλλιεργούν και τις διακρίσεις: αγόρια μπροστά, κορίτσια πίσω, αλλά και ψηλοί/ές μπροστά, κοντοί/ές πίσω. Και κυρίως: άξιοι/ες ξεχωριστά, πληβείοι πίσω. Μάλιστα, μόνο η τιμητική εξάδα πηγαίνει συνήθως στη δοξολογία και πάντα μπροστά, ξεκομμένη από τον υπόλοιπο μαθητικό όχλο. Εδώ, περιλαμβάνεται και το μεγάλο θέμα των παιδιών με αναπηρίες και υστερήσεις. Θυμάμαι την κωμικοτραγική ιστορία μιας φίλης, που "διεκδικούσε" με μια συμμαθήτριά της την τελευταία θέση στην παρέλαση: η συμμαθήτρια ήταν ανάπηρη. Όταν πατούσε στο "καλό" πόδι ήταν ψηλότερη από τη φίλη, αλλά συνέβαινε το αντίθετο όταν πατούσε στο ελαττωματικό, προς μεγάλην αμηχανία του γυμναστή.

Και αποτελούν οι παρελάσεις το σημείο της αλήθειας για την εθνικοφροσύνη, που δήθεν υπερασπίζεται τις ελληνικές παραδόσεις και αντιστέκεται στις ξενόφερτες. Η λατρεία της προς τις παρελάσεις -κατ’ εξοχήν ξενόφερτο θεσμό- αποδεικνύει πόσο η αντίστασή της είναι επιλεκτική. Αποτελούν ακόμα το σημείο της αλήθειας για την Εκκλησία, η οποία προστατεύει ένα θεσμό που καλλιεργεί το μίσος και τον πόλεμο απέναντι στον συνάνθρωπο. Και όλα αυτά συμβαίνουν, όπως αποκαλύπτει η Αντιρατσιστική Κίνηση, παρά την καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για το θέμα της υποχρεωτικότητας της συμμετοχής μαθητών και εκπαιδευτικών στις παρελάσεις.

Θέματα επικαιρότητας: Αντιεθνικισμός- Αντιρατσισμός

Γιάννης Παπαθεοδώρου

Η σιωπή των ερειπίων

Γιάννης Παπαθεοδώρου, 2019-11-03

Tι ήταν το «Τείχος του Βερολίνου»; Το τελευταίο και πιο εμβληματικό...

Περισσότερα
Πάνος Σκοτινιώτης

Από τον Ρήγα Βελεστινλή στα Ευρωπαϊκά Βαλκάνια

Πάνος Σκοτινιώτης, 2019-01-09

Οταν ο Ρήγας Βελεστινλής, στα τέλη του 18ου αιώνα, καλούσε...

Περισσότερα
Χρήστος Χωμενίδης

Δείγματα ατελέσφορης αντιπολίτευσης

Χρήστος Χωμενίδης, 2017-11-06

Ο Αλέξης Τσίπρας δέχθηκε τον Αμίρ -του οποίου το επίθετο...

Περισσότερα

Νίκες και ήττες

Παντελής Μπουκάλας, 2017-03-18

Ισως βιάστηκε λίγο η επίσημη Ευρώπη να δηλώσει απολύτως...

Περισσότερα
Γιώργος Σιακαντάρης

Η κάθοδος στην κοινωνία

Γιώργος Σιακαντάρης, 2017-03-14

Ως γνωστόν ο αμερικανός νομπελίστας συγγραφέας Σίνκλερ...

Περισσότερα

Δεν υπάρχει χρόνος. Ο εχθρός είναι εντός των πυλών.

2017-02-15

Πέντε χρόνια μετά την «εμφάνιση» της Χρυσής Αυγής κανείς...

Περισσότερα
Στέργιος Καλπάκης

Τα αίτια της ανόδου και η αντιμετώπιση της Χρυσής Αυτγής

Στέργιος Καλπάκης, 2017-01-18

Αναμφίβολα, το γεγονός που απασχόλησε την επικαιρότητα...

Περισσότερα

Eκτόξευση της ακροδεξιάς στην Αυστρία

Βασιλική Γεωργιάδου, 2016-04-25

Η εθνικολαϊκιστική ακροδεξιά στην Αυστρία έχει ένα μακρύ...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Σωκράτης Φάμελλος

Κυβερνητική πρόταση από το Συνέδριο

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-06-08

Η Ιστορία, όχι μόνο στην Ελλάδα, έχει δείξει ότι οι πολιτικές...

Ποιά εκεχειρία και για πόσο στη Μέση Ανατολή;

Λουκάς Τσούκαλης, 2025-06-25

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ άνοιξε τις πύλες της κολάσεως...

Στέργιος Καλπάκης

Ισχυρός ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, καταλύτης για την προοδευτική αλλαγή

Στέργιος Καλπάκης, 2025-06-18

Οι αρνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Αριστεράς στην ειλικρινή...

Θόδωρος Τσίκας

Το αδιέξοδο με το Ιράν και η Συμφωνία του Ομπάμα

Θόδωρος Τσίκας, 2025-06-18

Το 2015 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα, έφτασε μετά...

Κώστας Καλλίτσης

Προεκλογική περίοδος

Κώστας Καλλίτσης, 2025-06-08

Κάτι μάλλον ασυνήθιστο (ακόμα και) για τα ελληνικά δεδομένα...

Η “έσχατη προδοσία” έλειπε από την χορηγία της αντιπολίτευσης προς τον Μητσοτάκη

Γιάννης Τριάντης, 2025-06-07

...Τι εισπράττει η κοινωνία όταν ακούει ότι εγκαλείται κάποιος...

Τα Τέμπη επιστρέφουν

Αγγελική Σπανού, 2025-06-05

Με τέσσερις προτάσεις για τη σύσταση Προανακριτικής, δύο...

Γιάννης Μεϊμάρογλου

Κυβερνητικό μπασκετικό αλαλούμ

Γιάννης Μεϊμάρογλου, 2025-06-04

...Όσο η κυβέρνηση θα συνεχίσει να κλείνει τα μάτια σε μια...

Θόδωρος Τσίκας

Έχει χάσει η Ουκρανία τον πόλεμο;

Θόδωρος Τσίκας, 2025-06-01

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διατηρήσει τη ηθική και γεωπολιτική...

Γιάννης Βούλγαρης

Η Ευρώπη στην εποχή των πολέμων

Γιάννης Βούλγαρης, 2025-05-31

Από τις εκλογές που έγιναν τελευταία στον ευρωπαϊκό χώρο,...

Εχει ο καιρός γυρίσματα;

Τάσος Παππάς, 2025-05-26

Αλλάζουν οι καιροί; Αλλάζουν. Αυτό που χθες αποδοκίμαζες,...

Η κοινή λογική

Μιχάλης Μητσός, 2025-05-23

Oι νέοι στρέφονται προς την Ακροδεξιά. Ακόμη κι αν δεν ψηφίζουν...

×
×