Στη πρόκληση της κρίσης παγκόσμια απάντηση

Την ώρα που γράφονται οι γραμμές αυτές δεν έχουν καταγραφεί τα αποτελέσματα των εργασιών της Συνόδου του G-20 στην Ουάσιγκτον.

Πάντως, την προηγούμενη Παρασκευή στη Σύνοδο Κορυφής, οι 27 της Ε.Ε., εκόντες άκοντες, αποφάσισαν να παρουσιάσουν κοινές προτάσεις. Να υποστηρίξουν μεταξύ άλλων «ότι όλοι οι χρηματοπιστωτικοί παράγοντες συστημικής σημασίας, όπως τα γραφεία βαθμολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας ή οι οργανισμοί επενδύσεων ρίσκου θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο κανόνων ή τουλάχιστον επιτήρησης σε όποιο έδαφος και να δρουν…» και να ανατεθεί στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κεντρικός ρόλος για την πρόληψη κρίσεων.

Να σημειώσουμε επίσης ότι και ο προεδρεύων Βραζιλιάνος υπουργός Οικονομικών, την προηγούμενη Κυριακή μετά το πέρας της ετήσιας συνόδου του G-20 στο Σάο Πάολο, είχε δηλώσει: «Υπάρχει συναίνεση ότι χρειαζόμαστε συντονισμένη δράση για την αντιμετώπιση της κρίσης. Απαιτείται διεθνής δράση και ως εκ τούτου χρειάζονται θεσμοί που θα ανταποκρίνονται σε μια τέτοιου είδους κοινή και συντονισμένη δράση. Είναι κάτι που δεν έχει λυθεί ακόμη...».

Ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα της Ουάσιγκτον, ένα είναι βέβαιο στη πρώτη αυτή φάση. Κερδίζει συνεχώς η ιδέα ότι όσο επιβεβλημένες και αν ήταν οι παρεμβάσεις για τη στήριξη των τραπεζών στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, όσο αναγκαίες οι διαδοχικές μειώσεις των επιτοκίων από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες, δεν θα συγκρατήσουν την επερχόμενη σφοδρή παγκόσμια ύφεση. Χρειάζεται συντονισμένη παγκόσμια παρέμβαση, ένα «νέο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα», το οποίο θα στηρίζεται σε «πραγματικά οικονομικά δεδομένα ελεγχόμενα ανά πάσα στιγμή». Χρειάζεται ριζική στροφή στην πραγματική οικονομία. Απαιτείται άμεσα δημόσιος δανεισμός σε μεγάλη κλίμακα για τη χρηματοδότηση επενδύσεων και δαπανών για τη στήριξη της παραγωγής, της απασχόλησης και των εισοδημάτων. Το φάσμα της ύφεσης και του αποπληθωρισμού που αντιμετώπισε η Ιαπωνία τη 10ετία του ΄90 είναι ιδιαιτέρως απειλητικό…

Την ίδια αυτή περίοδο και η Αριστερά στην Ευρώπη αναζητά τις δικές της προτάσεις και ένα σχέδιο τόσο σε εθνικό όσο και ιδίως σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ως απάντηση στα αδιέξοδα του καζινο-καπιταλισμού, ως ένα πραγματικό «αντι-σχέδιο» στην μέχρι τώρα νεοφιλελεύθερη πολιτική και οικονομική διεύθυνση και διαχείριση της ευρωπαϊκής πορείας ολοκλήρωσης.

Το μεθεπόμενο Σαββατοκύριακο στο Βερολίνο συνεδριάζει το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) με στόχο τη διαμόρφωση του Προγράμματος για τις Ευρωεκλογές.

Στην Ελλάδα, στην καθ΄ ημάς Αριστερά, στον ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ και στον Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς σειρά σχεδίων και προσχεδίων για την επεξεργασία θέσεων μπροστά στις Ευρωεκλογές με τα ίδια ουσιαστικά ερωτήματα και αγωνίες αλλά και με μια πρόσθετη σημαντική δυσκολία. Αυτή της κάλυψης μεγάλων αποστάσεων των συνιστωσών για την πορεία και το στίγμα της Αριστεράς και το σχέδιό της για την Ε.Ε.

Αφετηριακά λοιπόν και για την ευρύτερη δυνατή πολιτική συνεννόηση στις γραμμές μας, οφείλουμε να προσεγγίσουμε τα πραγματικά δεδομένα, που τουλάχιστον η παγκόσμια κρίση όπως την βιώνουμε, μας αναδεικνύει, καταθέτοντας ξεκάθαρες θέσεις ανάλυσης και προπάντων προτάσεων. Σίγουρα η κοινή πορεία δεν βοηθιέται με την απόκρυψη διαφορετικών τοποθετήσεων ή και διαφωνιών ιστορικού και στρατηγικού χαρακτήρα για την ευρωπαϊκή οικοδόμηση.

Και πρώτα απ΄ όλα η κρίση.

Παγκοσμιοποιημένη απάντηση στην παγκόσμια πρόκληση της κρίσης

Η κρίση που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, ανέδειξε σε όλη της την έκταση ότι οι όποιες στροφές από τα νεοφιλελεύθερα δόγματα και τα όποια μέτρα των ηγεσιών των ΗΠΑ δεν είναι ικανά για να αντιστρέψουν ένα δυσμενέστατο παγκόσμιο κλίμα. Ανέδειξε ότι η για πρώτη φορά άμεση και συντονισμένη δράση και μόνο του Ευρωγκρούπ μπόρεσε να προκαλέσει μια πρώτη αλλαγή κλίματος. Η κινητοποίηση διπλάσιων πόρων σε σχέση με τις ΗΠΑ, το σχέδιο και οι ενέργειες για συμμετοχή έως και «κρατικοποίηση» τραπεζών, ο περιορισμός των διοικήσεών τους, οι εγγυήσεις της ρευστότητας, η γενικότερη πρόταση για παγκόσμια διαβούλευση μέσω G-20 για αναδιαμόρφωση του διεθνούς νομισματικού συστήματος αλλά και το άνοιγμα στην προοπτική χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας αναδεικνύουν περίτρανα ότι η πολιτική θέση για εξισορρόπηση της κυριαρχίας των ΗΠΑ σε όλα τα επίπεδα, οικονομικό, πολιτικό, (αλλά και αμυντικό) μπορεί να επιδιωχθεί. Αυτό είναι δυνατόν να προωθείται από πολιτικά υποκείμενα και περιφερειακές ολοκληρώσεις που έχουν ή μπορεί να επιτύχουν δυνατότητες στην ίδια κλίμακα και με συγκεκριμένη αυτόνομη στρατηγική διαλόγου, διαπραγμάτευσης και συνδιαμόρφωσης της πορείας του κόσμου.

Η Πολιτική διακυβέρνηση της παγκοσμιοποίησης σε δημοκρατική
κατεύθυνση

Ήδη μετά την εισβολή των HΠA στο Iράκ, είχαμε διαπιστώσει ότι ο κόσμος δεν θα είναι πια ο ίδιος. Σήμερα μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση αυτό καθίσταται περισσότερο από ποτέ βέβαιο, από πολιτική σκοπιά. Και τώρα δεν είναι η παγκόσμια αριστερά μόνο που μπορεί να το ισχυρίζεται. Το προφανές αίτημα της δημιουργίας ενός Συμβουλίου Οικονομικής Ασφαλείας στο πλαίσιο του ΟΗΕ, ο ρόλος του οποίου θα είναι να αποτρέπει προληπτικά τις κρίσεις ή τουλάχιστον να περιορίζει το εύρος τους. Καθίσταται περίπου κοινός τόπος και αναδεικνύεται η αναγκαιότητα ενός πολυπολικού κόσμου, μέσα από τη ενεργότερη συμμετοχή νέων περιφερειακών δυνάμεων, μέσα από τη συγκρότηση νέων περιφερειακών ολοκληρώσεων., Απαιτείται ένα νέο σύστημα διεθνών σχέσεων καθώς και η αναδιάταξη, θεσμών, η διαμόρφωση νέων, που θα εγγυώνται μια διαφορετική λειτουργία, νέες ισορροπίες, δημοκρατική «κυβερνησιμότητα».

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, και για να διαδραματίσει η Ε.Ε. ένα τέτοιο ευρύτερο ρόλο, σημαντικά τμήματα της ευρωπαϊκής αριστεράς αντιλαμβάνονται τη στρατηγική επιλογή υπέρ της πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης, επιλογή που εξυπηρετείται από την οικοδόμηση της Ε.Ε. αλλά δεν συρρικνώνεται σε αυτήν υπό τη σημερινή της μορφή και εξέλιξη.

Πολιτική Ενοποίηση σε Ομοσπονδιακή κατεύθυνση

Τέτοιο πολιτικό υποκείμενο μπορεί να είναι και να γίνει η ΕΕ πολιτικά ενοποιημένη σε ομοσπονδιακή βάση, με ισχυρό και αποφασιστικό ρόλο του Ευρωκοινοβουλίου και των άλλων δημοκρατικών θεσμών, που θα εμπεριέχει την εκχώρηση εθνικών εξουσιών αλλά και θα διαφυλάττει ταυτοχρόνως την αυτοτέλεια των εθνικών κρατών και των πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων τους

Τα σημερινά εθνικά κράτη της ΕΕ διαθέτουν τη μόνη ρεαλιστική εναλλακτική δυνατότητα να συμμετάσχουν στις εξελίξεις και τις αλλαγές στον κόσμο σε συνεταιρισμό μεταξύ τους ασκώντας από κοινού πολλές αρμοδιότητες και εξουσίες που αλλιώς χάνουν χωρίς αντάλλαγμα.

Στο πεδίο μιας πολιτικά ενοποιημένης ΕΕ αποκτούν νέο νόημα και νέα πειστικότητα τόσο τα κινήματα όσο και η πολιτική παρέμβαση στους θεσμούς, η ανάπτυξη διεκδικήσεων και αγώνων στην κατάλληλη διάσταση, αλλά και συναινέσεων, ευρύτερων συσπειρώσεων. Εδώ βασίζεται ο αριστερός ευρωπαϊσμός.

Σε επόμενο κείμενο θα επιχειρήσουμε την ανίχνευση των ζητημάτων του Ευρώ, του Συμφώνου Σταθερότητας, των αναγκαίων δημοσιονομικών παρεμβάσεων, και των πολιτικών στο επίπεδο της οικονομίας.