Το(αντι)ευρωπαϊκό ρήγμα

Π.Κ. Ιωακειμίδης, Το Βήμα της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2017-05-21

Οι αντιδράσεις των ελληνικών πολιτικών δυνάμεων (με την εξαίρεση ΚΚΕ, Χρυσής Αυγής) στην άνοδο του Ε. Μακρόν στην εξουσία στη Γαλλία έδωσαν την εντύπωση ότι έχει επιτευχθεί ένα υψηλό consensus υπέρ της Ευρωπαϊκής ενοποίησης. Και, μολονότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να έχει ενστερνισθεί (και να στηρίζει) τη βαθύτερη, εσωτερική λογική και στόχους της ενοποίησης, ωστόσο η εικόνα της πολιτικής συναίνεσης γύρω από το ζήτημα «Ευρώπη» είναι εξόχως θετική. Τί γίνεται όμως σε επίπεδο κοινωνίας; Μήπως έχουμε μια αντίθετη τάση και συνεπώς ένα ρήγμα με την έννοια ότι, ενώ η πολιτική τάξη κινείται προς βαθύτερο φιλοευρωπαϊσμό, η κοινωνία κινείται ακριβώς προς την αντίθετη κατεύθυνση – σε αμφισβήτηση και απόρριψη της Ευρώπης; Δυστυχώς τα τελευταία δημοσκοπικά ευρήματα δείχνουν ότι όντως έχουμε αυτό το επικίνδυνο σχίσμα.

Έτσι σύμφωνα με το τελευταίο ευρωβαρόμετρο, μόνο ένα 34% θεωρεί ότι η συμμετοχή μας στην Ένωση είναι «κάτι καλό», ενώ ένα 32% τη θεωρεί ως «κάτι κακό» και ένα 33% «ούτε καλό ούτε κακό». Ένα 65% των ερωτηθέντων στέκεται είτε αρνητικά είτε αδιάφορα απέναντι στην Ένωση. Παράλληλα ένα 84% πιστεύει ότι «η φωνή μας δεν μετρά στην Ένωση». Σε άλλη έρευνα εμφανίζεται ένα πενιχρό 9,5% να πιστεύει ότι η Ευρώπη «κράτησε στάση αλληλεγγύης» απέναντι στην Ελλάδα στη διάρκεια της κρίσης, ενώ αντιθέτως ένα 41,5% πιστεύει ότι η Ευρώπη κράτησε «στάση εκδικητική». Τα ευρήματα αυτά συγκρινόμενα με αυτά του παρελθόντος δείχνουν ότι η ελληνικη κοινωνία καθίσταται ολοένα και βαθύτερα ευρωσκεπτικιστική. Αυτή τη στιγμή εμφανίζεται ως η περισσότερο ευρωσκεπτικιστική στην ΕΕ, ενώ πριν δέκα χρόνια ήταν η πλέον φιλοευρωπαϊκή. Η εξέλιξη αυτή είναι πολλαπλώς δυσάρεστη. Ουδείς μπορεί να αποκλείσει την αξιοποίηση της από κάποιον εθνολαϊκιστή δημαγωγό υποσχόμενο έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη ή και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση (Grexit). Επομένως η κατάσταση θα πρέπει να προβληματίσει την ελληνική πολιτιή ηγεσία αλλά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Καλοί οι πανηγυρικοί για τα 60 χρόνια αλλά χρειάζεται δράση. Γιατί όμως φθάσαμε εδώ; Χωρίς αμφιβολία οι επώδυνες κοινωνικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης συνέβαλαν καταλυτικά, ιδιαίτερα καθώς το ελληνικό το ελληνικό αφήγημα υπήρξε ότι η Ένωση επιβάλλει τη «σκληρή, απάνθρωπη λιτότητα».

Παράλληλα όμως έχουν καλλιεργηθεί και προβάλλονται δύο άλλοι βαθύτατα τοξικοί μύθοι που σε μια χώρα που υποφέρει από το «σύνδρομο της θυματοποίησης» γίνονται εύκολα αποδεκτοί με διαβρωτικές συνέπειες. Ο πρώτος μύθος λέγει ότι όντως «η Ένωση δεν επιδεικνύει αλληλεγγύη προς την Ελλάδα». Και δεν επιδεικνύει αλληλεγγύη όταν πραγματοποιεί ετησίως καθαρές μεταφορές πόρων στην Ελλάδα ( προϋπολογισμό, διαρθρωτικά ταμεία, γεωργική, μεταναστευτική πολιτική, κ.ά.) ύψους 5 δις ευρώ (στοιχεία 2015). Είναι οι πόροι με τους οποίους η χώρα μπορεί να λειτουργεί με κάποιες αναπτυξιακές δραστηριότητες ( κατασκευή οδικών αξόνων μέσω ΕΣΠΑ), να αντιμετωπίζει κάποια προβλήματα όπως προσφυγικό – μεταναστευτικό, ή να βελτιώνει την εισοδηματική θέση κοινωνικών ομάδων όπως των αγροτών. Δεν εκδηλώνει αλληλεγγύη όταν συνολικά έχει δανείσει τη χώρα με ποσό ύψους 260 δις ευρώ (διακρατικά δάνεια, δάνεια EFSF, ESM). Ή όταν έχει στηρίξει βασικές επιλογές της χώρας όπως την ένταξη της Κύπρου, τη σταθερότητα στα Βαλκάνια, κ.λπ.; Και όταν ακόμη η Ένωση υπήρξε ο καθοριστικός συντελεστής για την εδραίωση και την προστασία του δημοκρατικού συστήματος της χώρας; Αλληλέγγυα επομένως η ΕΕ υπήρξε αλλά ο μύθος που καλλιεργείται οδηγεί στις τοξικές προσλήψεις. Ο άλλος μύθος που διακινείται είναι ότι η Ένωση είναι ένα φρικτό «νεοφιλελεύθερο κατασκεύασμα». Διερωτάμαι εάν όσοι το υποστηρίζουν έχουν διαβάσει λ.χ. τη Συνθήκη της Λισσαβώνας. Γιατί μια απλή και μόνο ανάγνωση πείθει ότι η σημερινή φιλοσοφία πάνω στην οποία εδράζεται η Ένωση είναι ευδιάκριτα σοσιαδημοκρατική. Βεβαίως δεν υλοποιήθηκε πλήρως με συγκεκριμένες πολιτικές. Αλλά αυτό οφείλεται στο συντηρητικό συσχετισμό πολιτικών δυνάμεων σε επίπεδο Συμβουλίου της Ένωσης.

Χρειάζεται ακόμη περισσότερη αλληλεγγύη και κοινωνική Ευρώπη ; Ασφαλώς χρειάζεται. Αλλά δεν χρειάζονται οι τοξικοί μύθοι με τις βαθειά

Θέματα επικαιρότητας: Ευρωπαϊκή Αριστερά

Γιάννης Βούλγαρης

Η Ευρώπη στην εποχή των πολέμων

Γιάννης Βούλγαρης, 2025-05-31

Από τις εκλογές που έγιναν τελευταία στον ευρωπαϊκό χώρο,...

Περισσότερα

H άνοδος Die Linke και το μήνυμα στους Έλληνες συντρόφους

Γκρέγκορ Γκίζι, 2025-03-17

...Eκπλαγήκαμε λίγο και μεις οι ίδιοι. Είναι πασιφανές ότι...

Περισσότερα
Στέργιος Καλπάκης

Η Γαλλία τρομάζει ήδη Μητσοτάκη και συμφέροντα

Στέργιος Καλπάκης, 2024-07-09

Ανησυχούν: Αυτό που έγινε για να αποτραπεί η νίκη της Ακροδεξιάς...

Περισσότερα
Φίλιππος Σαχινίδης

Κρίσεις, οικονομικά παραδείγματα και οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές

Φίλιππος Σαχινίδης, 2022-06-26

Οι κρίσεις της τελευταίας δωδεκαετίας και οι αλλαγές στις...

Περισσότερα
Γιάννης Μπουρνούς

Καθόρισε τη γενιά μας, καθόρισε την ευρωπαϊκή και την ελληνική Αριστερά

Γιάννης Μπουρνούς, 2021-07-17

Οι διαδηλώσεις στη Γένοβα (19-21 Ιουλίου 2001), ενάντια στη σύνοδο...

Περισσότερα
Λουτσιάνα Καστελίνα

Η Ροσάντα μάς δίδαξε να αγωνιζόμαστε και να σκεφτόμαστε

Λουτσιάνα Καστελίνα, 2020-09-27

Η Ροσάντα δεν ήταν σε κανένα κόμμα, αλλά έμεινε ως το τέλος...

Περισσότερα
Θανάσης Γιαλκέτσης

Μια αιρετική και αμετανόητη κομμουνίστρια

Θανάσης Γιαλκέτσης, 2020-09-22

Η είδηση του θανάτου της Ροσάνα Ροσάντα (πέθανε προχθές...

Περισσότερα
Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου

Ενας άλλος δρόμος είναι αναγκαίος και εφικτός

Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, 2020-06-05

Την τελευταία δεκαετία, εξαιτίας της χρηματοπιστωτικής...

Περισσότερα

Άρθρα

Σωκράτης Φάμελλος

Κυβερνητική πρόταση από το Συνέδριο

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-06-08

Η Ιστορία, όχι μόνο στην Ελλάδα, έχει δείξει ότι οι πολιτικές...

Ποιά εκεχειρία και για πόσο στη Μέση Ανατολή;

Λουκάς Τσούκαλης, 2025-06-25

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ άνοιξε τις πύλες της κολάσεως...

Κώστας Καλλίτσης

Η εκδίκηση των γεγονότων

Κώστας Καλλίτσης, 2025-06-22

Ο λήθαργος δεν είναι μόνο της καθ’ ημάς ελίτ πρόβλημα. Είναι...

Στέργιος Καλπάκης

Ισχυρός ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, καταλύτης για την προοδευτική αλλαγή

Στέργιος Καλπάκης, 2025-06-18

Οι αρνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Αριστεράς στην ειλικρινή...

Θόδωρος Τσίκας

Το αδιέξοδο με το Ιράν και η Συμφωνία του Ομπάμα

Θόδωρος Τσίκας, 2025-06-18

Το 2015 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα, έφτασε μετά...

Κώστας Καλλίτσης

Η μεγάλη ασυμμετρία

Κώστας Καλλίτσης, 2025-06-15

Ο πληθωρισμός στην Ευρώπη αποκλιμακώνεται, καθ΄ ημάς κλιμακώνεται....

Μάνος Ματσαγγάνης

Το χαμένο στοίχημα της γεωργίας

Μάνος Ματσαγγάνης, 2025-06-08

Είναι τόσο εξόφθαλμα και τόσο εξοργιστικά όσα έχουν έρθει...

Κώστας Καλλίτσης

Προεκλογική περίοδος

Κώστας Καλλίτσης, 2025-06-08

Κάτι μάλλον ασυνήθιστο (ακόμα και) για τα ελληνικά δεδομένα...

Η “έσχατη προδοσία” έλειπε από την χορηγία της αντιπολίτευσης προς τον Μητσοτάκη

Γιάννης Τριάντης, 2025-06-07

...Τι εισπράττει η κοινωνία όταν ακούει ότι εγκαλείται κάποιος...

Τα Τέμπη επιστρέφουν

Αγγελική Σπανού, 2025-06-05

Με τέσσερις προτάσεις για τη σύσταση Προανακριτικής, δύο...

Γιώργος Σιακαντάρης

Ο Μακρόν, ο Αντρέας, η Μονή του Σινά και ο υπερήλικας

Γιώργος Σιακαντάρης, 2025-06-04

Το χειρότερο ήταν τ’ ότι ο Μακρόν κατηγορήθηκε πως επέτρεψε...

Ο πελαργός, η αλεπού και το Ταμείο Ανάκαμψης

Αλέκος Κρητικός, 2025-06-04

...Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ, σήμερα αναμένουμε την...

×
×