ΑΝΑΛΥΣΗ

Σε προεκλογική εκστρατεία πλήρους κλίμακας για τις προεδρικές εκλογές τον Φεβρουάριο του 2023 εισήλθε η Κύπρος, 14 μήνες πριν από την εκπνοή της δεύτερης θητείας Ν. Αναστασιάδη. Τις πολιτικές εξελίξεις πυροδότησε ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, που είναι έτοιμος να εξαγγείλει υποψηφιότητα αρχές Ιανουαρίου, «ψαλιδίζοντας» ταυτόχρονα τις αντίστοιχες φιλοδοξίες του ΥΠΕΞ Νίκου Χριστοδουλίδη. Μέσα σε ένα απόγευμα (Τετάρτη 1/12), ο Αβ. Νεοφύτου καθόρισε τους κανόνες του παιχνιδιού εντός ΔΗΣΥ, προσγειώνοντας στην… πραγματικότητα τον εν δυνάμει αντίπαλό του.

Στο ημερολόγιο Αβέρωφ αναγράφεται η 10η Ιανουαρίου ως ημέρα για υποβολή υποψηφιοτήτων στον ΔΗΣΥ. Απομένει να φανεί αν ο Ν. Χριστοδουλίδης θα αποτολμήσει να αναμετρηθεί μαζί του, εντός κομματικών οργάνων. Η επικύρωση της προεδρικής υποψηφιότητας στον ΔΗΣΥ θα γίνει αρχές Μαρτίου από το Ανώτατο Συμβούλιο των 1.500 κομματικών αντιπροσώπων.

Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι ο Αβέρωφ Νεοφύτου ήδη «τρέχει» και είναι αποφασισμένος να μην τον ανακόψει κανείς!

Το προεκλογικό σκηνικό για το 2023 άλλαξε άρδην, προδιαγράφοντας μια παρατεταμένη ανοιχτή αναμέτρηση. Το μήνυμα αφορά και την αντιπολίτευση που αναγκαστικά, χωρίς άλλη χρονοτριβή, θα χρειαστεί να πάρει αποφάσεις. Οι δυνάμεις με σαφή αντιπολιτευτική θέση, όπως το ΑΚΕΛ, αλλά και οι Οικολόγοι που έχουν δικό τους εκλογικό συνέδριο (14/12), θα κληθούν από τώρα να εξετάσουν τις επιλογές τους. Αυτό αφορά και το ΔΗΚΟ, καθώς ο πρόεδρός του Ν. Παπαδόπουλος καλείται να διαλέξει: κοινό υποψήφιο της ευρύτερης αντιπολίτευσης, παραμερίζοντας τις δικές του φιλοδοξίες, ή χωριστούς δρόμους για τον α’ γύρο.

Το πολιτικό μελόδραμα

Οσα συνέβησαν εντός ΔΗΣΥ την Τετάρτη άγγιξαν τα όρια ενός πολιτικού… μελοδράματος. Στην πράξη, ο Αβέρωφ Νεοφύτου μέσα σε λίγες ώρες «καθάρισε» τον Νίκο Χριστοδουλίδη ως διασπαστή και αποστάτη. Ο ΥΠΕΞ φαίνεται να ενήργησε με αρκετή επιπολαιότητα, αγνοώντας τους κομματικούς συσχετισμούς. Εκανε και το μοιραίο λάθος να προβάλει μέσω της κρατικής τηλεόρασης (29/11) μια δική του γραμμή προς το προεδρικό χρίσμα: να εκμεταλλεύεται την προνομιακή θέση του στο ΥΠΕΞ και να μαζεύει… δημοφιλία μέσω δημοσίων σχέσεων αντί ουσιαστικής διπλωματίας.

Ο ΔΗΣΥ αντέδρασε μέσα από τα σπλάχνα του στην… ύβρι! Ο Αβέρωφ Νεοφύτου συσπείρωσε γύρω του όλη τη δεξιά ελίτ, μιλώντας τη γλώσσα της εξουσίας: «Εχω ευθύνη να μην αφήσω τη βάση του κόμματος να δηλητηριαστεί από την εσωστρέφεια που κάποιοι προκαλούν. Ο πραγματικός κίνδυνος είναι να χαθεί η προοπτική της νίκης, η τρίτη πενταετία…». Ο υπουργός Οικονομικών Κ. Πετρίδης ήταν ασυνήθιστα κυνικός έναντι του Ν. Χριστοδουλίδη: «Τέρμα οι υποκρισίες! Οποιος δεν σέβεται τις διαδικασίες, δεν έχει χώρο στην παράταξη». Ο καθ’ όλα σεβαστός πρώην ΥΠΕΞ Ι. Κασουλίδης επέκρινε τον Ν. Χριστοδουλίδη ότι μετέτρεψε τη διεκδίκηση της προεδρίας σε υπόθεση προσωπικής φιλοδοξίας: «Να μην πω καθαρά υπόθεση πασαρέλας», είπε. Ο βετεράνος Παναγιώτης Δημητρίου υπενθύμισε το πάθημα του 2003 – τη χωριστή διεκδίκηση Αλέκου Μαρκίδη που έφερε τον συνασπισμό ΑΚΕΛ-ΔΗΚΟ με υποψήφιο τον Τ. Παπαδόπουλο στην εξουσία, εκτοπίζοντας τον γηραιό Γλαύκο Κληρίδη. Η πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου υπενθύμισε στον Ν. Χριστοδουλίδη, που επέλεξε να μην παραστεί στο Πολιτικό Γραφείο: «Αν είμαστε κάτι, το οφείλουμε σε αυτό το κόμμα».

Τι άλλο διακυβεύεται, όμως, από τη σύγκρουση Νεοφύτου-Χριστοδουλίδη; Τίποτα δεν ακούστηκε να διακρίνει πολιτικά τον έναν από τον άλλον. Τίποτα, εκτός από την πεποίθηση στον ΔΗΣΥ ότι πρέπει να παραμείνει στην εξουσία: «Αν χάσουμε τις εκλογές να μη θεωρεί κανένας τίποτε δεδομένο. Ούτε ότι δεν θα κινδυνέψουν ξανά καταθέσεις. Δεν μπορούμε να αφήσουμε τα ηνία του κράτους σε κάποιους που δεν ξέρουν να φκαλουν τα μάθκια τους…(κυπριακή διάλεκτος)…», ισχυρίστηκε ο ΥΠΟΙΚ Κ. Πετρίδης.

Ο ΔΗΣΥ και οι υπόλοιποι

Ο καβγάς Αβέρωφ-Χριστοδουλίδη προκαλεί μεν ενδιαφέρον, αλλά πόσο αφορά την υπόλοιπη κοινωνία; H ηγεσία του ΔΗΣΥ, εθισμένη στην εξουσία, χτίζει μεθοδικά το ακροατήριό της, αφήνοντας στην άκρη τα πιο φλέγοντα προβλήματα που σήμερα ταλανίζουν την Κύπρο. Η πολιτική όμως φαίνεται ότι έχει χάσει το πραγματικό νόημά της στον ΔΗΣΥ, εδώ και καιρό. Υποκαταστάθηκε από μια άλλη: την παραμονή στην εξουσία, γιατί μια ολόκληρη γενιά στελεχών του ΔΗΣΥ αναμένει τη σειρά της για υπουργοποίηση, κατάληψη θέσεων, στελέχωση των θεσμών, διορισμούς σε διοικητικά συμβούλια κοκ. Ολα δηλαδή που αφορούν τη λεηλασία του κράτους από το κόμμα.

Στη μάχη τής μετά Αναστασιάδη εποχής, το αφήγημα του ΔΗΣΥ είναι αυτό που τους κληροδότησαν ο νυν πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης και το σύστημα εξουσίας και συμφερόντων που έχει στήσει. Λένε, εμείς κυβερνούμε και σώζουμε την Κύπρο (κούρεμα, πανδημία), οι άλλοι την καταστρέφουν. Τι συμβαίνει όμως στ’ αλήθεια; Ισως ο Αβ. Νεοφύτου θελήσει με την εξαγγελία της υποψηφιότητάς του να εξηγήσει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα το Κυπριακό, αν ήρθε το «τσουνάμι» της διχοτόμησης ή το περιμένει ακόμα. Εδώ και δύο χρόνια δεν έχει πει λέξη για να μη δυσαρεστήσει το προεδρικό.

H χώρα ταλανίζεται από τη διαφθορά και διασύρεται διεθνώς. Το τελευταίο μπαράζ επικρίσεων αφορά το ανύπαρκτο ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας των εταιρειών Forex, άλλη μία «φούσκα» για να επιβεβαιώνει η Κύπρος την κακή φήμη της. Οι εποπτικοί θεσμοί αδρανούν, φαίνεται ότι έχουν υποταχθεί στην καθεστωτική νοοτροπία που διαπνέει όλο το σύστημα. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου συνηθίζει να επικρίνει όσους βλέπουν καθαρά την έκταση της διαφθοράς με τον ισχυρισμό ότι πλήττουν την εικόνα της χώρας (μας). Μήπως αυτό προμηνύει μια συνέχιση της ίδιας κατάστασης πραγμάτων;

Αναμένοντας τη σκυτάλη από τον Ν. Αναστασιάδη, ο ΔΗΣΥ προβάλλει ως το κόμμα των μεταρρυθμίσεων. Η πανδημία έδωσε ένα σημαντικό ευεργέτημα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε., τη χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, και πάνω σε αυτό ο ΔΗΣΥ επιχειρεί το τέχνασμα να εμφανίζεται μεταρρυθμιστικό κόμμα. Οντως η μοναδική αυτή ευκαιρία συνεπάγεται τη ροή φτηνού χρήματος. Θα είναι πολύ ατυχές να πιστέψουν οι Κύπριοι ψηφοφόροι ότι η κυβέρνηση που ανέστειλε τόσα χρόνια τις μεταρρυθμίσεις, στον 9ο χρόνο της θα τις κάνει πράξη. Μια εις βάθος αξιολόγηση της κατάστασης δείχνει ότι όλα όσα τώρα εξαγγέλλονται αφορούν αλλαγές που χρωστά η κυβέρνηση ήδη από το 2013. Απλώς τα εγκατέλειψε όταν τερματίστηκε η εποπτεία της τρόικας (2015) γιατί ο Ν. Αναστασιάδης και ο ΔΗΣΥ έβαλαν ξανά την οικονομία στους ρυθμούς των χρυσών διαβατηρίων.

Τα παραδείγματα είναι πολλά. Ο ΥΠΟΙΚ Κ. Πετρίδης προωθεί με καθυστέρηση οκτώ χρόνων τη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας. Θυμάται κανείς ότι η κυβέρνηση Αναστασιάδη όρισε και επίτροπο Μεταρρύθμισης για τον ίδιο λόγο το 2013; To χειρότερο είναι να ακούει κανείς τον ΥΠΟΙΚ να λέει ότι με τη μεταρρύθμιση θα αναχαιτιστεί η αναξιοκρατία. Για εννέα χρόνια ο ΔΗΣΥ έδειξε υψηλές ικανότητες ελέγχου του κρατικού μηχανισμού (προαγωγές, διορισμοί) και με βάση επίσημα στοιχεία έκανε επιπρόσθετα πέραν των 5.000 διορισμών εκτάκτων υπαλλήλων στο Δημόσιο.

Το Ταμείο Ανάκαμψης έχει στην προμετωπίδα του έργα για τη στροφή στην πράσινη ανάπτυξη και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Αν προσέξει κανείς, όμως, τις επιδόσεις της κυβέρνησης Ν. Αναστασιάδη υπήρξε σοβαρή στασιμότητα, με αποτέλεσμα το χάσμα με τους υπόλοιπους στην Ε.Ε. να μεγαλώσει και στους δύο τομείς.