Η δύσκολη εξίσωση για τον Μακρόν

Μεταξύ των νεοφιλελεύθερων κυβερνητικών επιλογών του και της ανάγκης να πείσει κοινωνία, συνδικάτα και Αριστερά

Δύσκολη πολύ είναι η εξίσωση του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών για τον Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν: για να επικρατήσει της ακροδεξιάς Λεπέν (που για πρώτη φορά έχει δεξαμενή το 7% του επίσης ακροδεξιού Ζεμούρ), πρέπει να αποσπάσει τις ψήφους (22%) του “τρίτου ανθρώπου”, Ζαν Λικ Μελανσόν, χωρίς όμως να χάσει τους συντηρητικούς ψηφοφόρους που τον έχουν ήδη στηρίξει. Ο ίδιος πληρώνει τα πεπραγμένα της θητείας του και την άρνηση διαλόγου. Και όλα δείχνουν ότι ο θρίαμβος του 2017, όταν είχε επικρατήσει άνετα της Λεπέν με 66%, δεν πρόκειται να επαναληφθεί.

“Δεν είναι λογικό;” αναρωτιόταν πολιτικός σχολιαστής, στο δεύτερο κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης, το βράδυ του πρώτου γύρου. “Ο Μακρόν έχει πάψει πλέον να είναι ο νέος, άφθαρτος πολιτικός, που, μακριά από τα κόμματα, ενσάρκωνε την αλλαγή”, πρόσθετε ο ίδιος. Και πράγματι. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εφάρμοσε, με αποτέλεσμα την τεράστια μείωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών και την απαξίωση των συνθηκών εργασίας, η πλήρης στροφή προς τα δεξιά, η υποβάθμιση των δημόσιων υπηρεσιών, η υιοθέτηση της ατζέντας της Λεπέν περί “νόμου και τάξης”, η απραξία στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης παρά τα μεγάλα λόγια, έχουν αφήσει βαθιά τα σημάδια τους στην κοινωνία. Και οι πολίτες δεν ξεχνούν και έστειλαν με σαφήνεια το μήνυμα την περασμένη Κυριακή.

Σύσσωμη η αριστερή και οικολογική αντιπολίτευση τονίζει ότι ο Μακρόν πρέπει να καταλάβει αυτό που δεν κατάλαβε το 2017. Ότι οι εκκλήσεις για ανάχωμα κατά της Ακροδεξιάς δεν σημαίνουν ούτε υποστήριξη ούτε λευκή επιταγή. Από την Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν ώς τον οικολόγο Γιανίκ Ζαντό (4,63%), τον κομμουνιστή Φαμπιέν Ρουσέλ (2,28%) και τη σοσιαλίστρια Αν Ινταλγκό (1,75%), συμφωνούν: η Λεπέν δεν πρέπει να κερδίσει και ο Πρόεδρος - υποψήφιος πρέπει να βάλει νερό στο κρασί του για να πείσει τους ψηφοφόρους της Αριστεράς να συμβάλουν στην ήττα της Λεπέν. Γιατί η μεταφορά των ψήφων προς την πλευρά του δεν πρόκειται να γίνει αυτόματα.

Κλειδί, συνταξιοδοτικό και εργασία

Το πήρε το μήνυμα ο Μακρόν; Προς το παρόν, αφού παρατήρησε ότι το γνωστό “δημοκρατικό μέτωπο” δεν υπάρχει, ξεκίνησε τον μαραθώνιο των επαφών του με τους πολίτες, ακούγοντας αρκετές φορές τη δυσαρέσκεια των πολιτών. Κυρίως για το θέμα της μεταρρύθμισης των συντάξεων και της αύξησης του ορίου ηλικίας στα 65 χρόνια - μιας εμβληματικής μεταρρύθμισης, που ωστόσο, και δικαίως, έχει γίνει, μαζί με τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των Γάλλων, “κόκκινο πανί” για τους επικριτές του. Η δήλωση Μακρόν, ήδη από τη Δευτέρα, ότι το όριο των 65 ετών για τη συνταξιοδότηση “δεν αποτελεί δόγμα”, φανέρωσε το τεράστιο άγχος του επιτελείου του. Ωστόσο τα αποτελέσματα δεν ήταν τα επιθυμητά.

Οι εργοδότες εξέφρασαν τον σκεπτικισμό τους γιʼ αυτή την αλλαγή πλεύσης, ενώ τα συνδικάτα θεωρούν ότι το πρόβλημα παραμένει από τη στιγμή που ο Πρόεδρος επιμένει στη χρονική παράταση του επαγγελματικού βίου. Έτσι ο γ.γ. του μεγαλύτερου συνδικάτου CGT Φιλίπ Μαρτινέζ δεν μάσησε τα λόγια του: “Ο Εμανουέλ Μακρόν θα ήταν καλύτερο να σκεφτεί πριν μιλήσει για τα 65 χρόνια και να υποκρίνεται σήμερα ότι άκουσε το μήνυμα της κάλπης στον πρώτο γύρο”, είπε, δείχνοντας ότι δεν τρέφει ψευδαισθήσεις για τις πρόσφατες δηλώσεις Μακρόν, που τις θεωρεί εκλογικούς ελιγμούς και όχι σοβαρή ανάλυση. “Είναι συνηθισμένος στο ʼσας έχω καταλάβειʼ και στο ʼκάνω ό,τι θέλωʼ μετά”, τόνισε χαρακτηριστικά.

Την ίδια στιγμή, οι δηλώσεις υποστήριξης προς τον Μακρόν από Δεξιά και Αριστερά δυσκολεύουν τα πράγματα, γιατί συνοδεύονται από υποδείξεις, ευγενικές μεν, σαφείς δε. Όπως, για παράδειγμα, το μήνυμα με το οποίο συνόδεψε τη δική του ο προκάτοχός του, Νικολά Σαρκοζί. Στην ανάρτησή του τόνισε ότι το οικονομικό πρόγραμμα του Μακρόν δίνει έμφαση στην εργασία, θέτοντάς την στο επίκεντρο όλων των προτεραιοτήτων. “Η πίστη μας στις αξίες της ρεπουμπλικανικής Δεξιάς και στην κυβερνητική μας κουλτούρα μάς κάνει να ανταποκριθούμε στην έκκληση συσπείρωσης του Εμανουέλ Μακρόν”, έγραψε ο Σαρκό, ο οποίος διατηρεί μια ιδιαίτερη σχέση με τον Μακρόν, από την αρχή της θητείας του. Οι κακές γλώσσες λένε ότι τους ενώνει η κοινή τους αντιπάθεια προς τον Φρανσουά Ολάντ. Ο οποίος στήριξε τον Μακρόν, με “καρφί” όμως προς τον Μελανσόν: “Να λέμε ʼκαμία ψήφος στη Μαρίν Λεπένʼ δεν επαρκεί, η ψήφος στον Μακρόν είναι αυτή που θα αποτρέψει την εκλογή της Λεπέν”, είπε ο Ολάντ, μιλώντας στο κανάλι TF1. Από την πλευρά του, ο πρώην πρωθυπουργός, σοσιαλιστής Μπερνάρ Καζνέβ, κάλεσε να στηριχθεί ο Μακρόν, ζητώντας του να “βρει τις λέξεις, τη συμπεριφορά και τις πράξεις για να πείσει τους Γάλλους, κυρίως εκείνους που διεκδικούν κοινωνική δικαιοσύνη και δημοκρατική πρόοδο”. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν η στήριξη δύο προσωπικοτήτων του Σοσιαλιστικού Κόμματος - του πρώην πρωθυπουργού, σοσιαλιστή Λιονέλ Ζοσπέν και του πρώην δημάρχου Παρισιού Μπερτράν Ντελανοέ.

Τι θα γράψει τελικά το κοντέρ; Θα καταφέρουν οι ψηφοφόροι της Αριστεράς να αλλάξουν τη νεοφιλελεύθερη και αυταρχική ατζέντα του Μακρόν, σηματοδοτώντας μια διαφορετική δεύτερη θητεία; Αν κρίνει κανείς από τα μέχρι σήμερα πεπραγμένα και την πορεία του Μακρόν (πολύ επικοινωνία, νεοφιλελεύθερες επιλογές), δεν υπάρχουν πολλοί λόγοι αισιοδοξίας. Φυσικά, το πρώτο βήμα είναι η ήττα της Λεπέν. Και μάλλον εκεί θα περιοριστούν τα καλά νέα...

Μελανσόν, ρυθμιστής και καθοριστικός παράγοντας

Καμία ψήφο στη Λεπέν, ξεκαθάρισε από την πρώτη στιγμή ο Μελανσόν. Απαντήσεις και δεσμεύσεις από τον Μακρόν αξιώνουν επιφανείς προσωπικότητες της Αριστεράς, οι διαδικασίες για την ενότητα της οποίας περνούν μέσα από τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου

Ο “τρίτος άνθρωπος”. Ο Ζαν Λικ Μελανσόν μπορεί να έχασε για λίγες ψήφους τη δυνατότητα να φέρει τα πάνω κάτω, είναι όμως πλέον ο ρυθμιστής της αναμέτρησης στις 24 Απριλίου. Και παράλληλα, με το 21,95%, αναδεικνύεται στον καθοριστικό παράγοντα στις διαδικασίες αναμόρφωσης της γαλλικής Αριστεράς, μετά από το καταστροφικό ποσοστό (1,75%) της σοσιαλίστριας δημάρχου Παρισιού Αν Ινταλγκό, την πολύ χαμηλή πτήση του κομμουνιστή Φαμπιέν Ρουσέλ (2,28%), την ανώμαλη, μετά τις ευρωεκλογές, προσγείωση του οικολόγου Γιανίκ Ζαντό (4,63%). Αυτές οι διαδικασίες για ενότητα της Αριστεράς περνούν μεν μέσα από τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο (για τις οποίες ο Φ. Ρουσέλ έκανε ήδη ενωτικό κάλεσμα), είναι όμως βέβαιο ότι θα διαρκέσουν πολύ περισσότερο.

Προς το παρόν, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη μεταφορά των ψήφων του Μελανσόν και της Ανυπότακτης Γαλλίας στον βʼ γύρο. Το βράδυ του πρώτου γύρου ήταν χαρακτηριστική η σαφής στάση τού επικεφαλής της Ανυπότακτης Γαλλίας. Θέλοντας να κλείσει τα στόματα των “καλοθελητών”, επανέλαβε τέσσερις (!) φορές τη φράση “δεν πρέπει να δώσουμε καμία ψήφο στη Λεπέν”. Παράλληλα, ξεκίνησε, στο πλαίσιο ανοιχτής διαδικασίας, διαβούλευση με τους 310.000 πολίτες που στήριξαν την υποψηφιότητά του για να επιλέξουν τη στάση τους.

Οι προτεινόμενες επιλογές είναι τρεις: αποχή, λευκό ή άκυρο, ψήφος υπέρ του Μακρόν. Στην εισαγωγική του παρέμβαση, ο Μελανσόν παρατήρησε μεταξύ άλλων για τους δύο υποψήφιους ότι “δεν έχουν το ίδιο βάρος. Η Μαρίν Λεπέν προσθέτει στο σχέδιο κακοποίησης της κοινωνίας, που μοιράζεται με τον Μακρόν, μια επικίνδυνη παράμετρο εθνοτικού και θρησκευτικού αποκλεισμού. Ένας λαός μπορεί να καταστραφεί από αυτό το είδος της διαίρεσης”. Ο ίδιος πάντως ξεκαθάρισε ότι το αποτέλεσμα της διαβούλευσης δεν έχει τη μορφή εντολής. “Καθένας θα βγάλει τα δικά του συμπεράσματα και θα πράξει όπως του πει η συνείδησή του”. “Ζητώ να γίνει σεβαστή κάθε άποψη. Ας μη δώσουμε σε αυτό το δίδυμο την ικανοποίηση ότι εξαιτίας τους διχαζόμαστε, ενώ είμαστε τόσο ενωμένοι για τα σχέδιά μας”, είπε χαρακτηριστικά.

Τριχοτόμηση

Οι μέχρι στιγμής πάντως έρευνες δείχνουν το κόμμα να έχει τριχοτομηθεί. Το 41% φαίνεται να επιλέγει το λευκό ή το άκυρο, το 39% διαλέγει να ψηφίσει Μακρόν και το 20% τη Λεπέν. Χαρακτηριστική του κλίματος ήταν η τοποθέτηση μιας από τις σημαντικότερες συγγραφείς (“Τα χρόνια”, “μια γυναίκα”), της Ανί Ερνώ, που στηρίζει τον Μελανσόν: “Δεν χρειάζεται να σας πως ότι δεν πρόκειται να ψηφίσω ποτέ Μαρίν Λεπέν, θα αγωνίζομαι πάντα εναντίον της. Αλλά δεν θέλω να πω σήμερα, μετά από τον πρώτο γύρο, ότι θα ψηφίσω Μακρόν. Πρέπει επί 15 μέρες να τον ρωτήσουμε, να απαιτήσουμε απαντήσεις και δεσμεύσεις. Δεν μπορώ να δώσω ʼπράσινο φωςʼ αμέσως στον Μακρόν, δεν γίνεται”.

Με τη ψαλίδα μεταξύ των δύο να βρίσκεται στις 7 μονάδες (53,5% ο Μακρόν έναντι 46,5% της Λεπέν) από 5 στις αρχές της εβδομάδας, η μάχη προμηνύεται σκληρή ώς το τέλος. Χωρίς να αποκλείονται αστάθμητοι παράγοντες...