Να σωθούν τα διαμερισματικά συμβούλια της Αθήνας
Άννα Φιλίνη, Κυριακάτικη Αυγή, Δημοσιευμένο: 2006-10-08
Οι εκλογές πλησιάζουν, αλλά οι εκπρόσωποι των δύο μεγάλων κομμάτων αρνούνται επίμονα να τοποθετηθούν πάνω στα εκρηκτικά προβλήματα που προξενεί το τεράστιο έλλειμμα δημοκρατίας στη λειτουργία των θεσμών της Αυτοδιοίκησης.
Τόσο οι "Ενεργοί Πολίτες" όσο και η "Ανοιχτή Πόλη" θέτουν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στο κέντρο των προγραμμάτων τους ως προϋπόθεση τη λειτουργία της δημοκρατίας στους θεσμούς του Λεκανοπεδίου προκειμένου να υπάρξει ένας δικαιότερος αλλά και πιο αποτελεσματικός σχεδιασμός σε συνεργασία με τους πολίτες. Σε μια περίοδο όπου η συγκρότηση μιας δημοκρατικά εκλεγμένης αυτοδιοίκησης με αρμοδιότητες σε μητροπολιτική κλίμακα είναι επιτακτικά αναγκαία, η στήριξή της ταυτοχρόνως πάνω σε δήμους που να λειτουργούν με δημοκρατία -δίπλα και μαζί με τους δημότες- έχει ζωτική σημασία για το μέλλον της πόλης. Σ αυτό το πλαίσιο ο ρόλος των δημοτικών διαμερισματικών συμβουλίων είναι καθοριστικός, ώστε αυτά τα θεσμικά όργανα αυτοδιοίκησης να είναι την ίδια στιγμή γνώστες και συμμέτοχοι στον συνολικό σχεδιασμό του δήμου αλλά και αρμόδιοι στη λύση των τοπικών προβλημάτων του συγκεκριμένου διαμερίσματος.
Η "Ανοιχτή Πόλη" διοργάνωσε στις αρχές του Σεπτέμβρη συνέντευξη Τύπου για να εξηγήσει τις προτάσεις της για διπλασιασμό των σημερινών επτά διαμερισμάτων της Αθήνας, ώστε αυτά να ταυτίζονται με περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά και να διευκολύνεται η ενεργή παρουσία των πολιτών. Στη συνέντευξη αυτή, όπου μίλησε και εκπρόσωπος του γερμανικού Ινστιτούτου Ρόζα Λούξεμπουργκ, μιλώντας μαζί του, πληροφορήθηκα ότι με τον νέο αυτοδιοικητικό κώδικα, στο Βερολίνο, τα παλιά δημοτικά διαμερίσματα συμπτύχθηκαν στα μισά, κυρίως για λόγους εξοικονόμησης λειτουργικών εξόδων. Π.χ. έμαθα ότι το διαμέρισμα του Σαρλότενμπουργκ δεν είναι πια αυτοτελές, αλλά συμπτύχθηκε με το γειτονικό του. Σκέφτομαι με λύπη ότι το δημαρχείο του Σαρλότενμπουργκ, ένα μεγάλο λευκό κτίριο του 19ου αιώνα που δεσπόζει πάνω στη λεωφόρο Οτοζούρ Αλέε, δεν παίζει πια τον ίδιο ρόλο για τους πολίτες της περιοχής του.
Γίνεται σαφές ότι η αποψίλωση, σε πολλές περιπτώσεις, των διαμερισματικών συμβουλίων από πόρους και αρμοδιότητες τελικά οδηγεί στη σταδιακή τους αδρανοποίηση. Ενώ τα ξεχωριστά δημοτικά διαμερίσματα αποκτούν κύρος και δυνατότητες στο πλαίσιο ισχυρών δήμων, εξίσου σημαντικό είναι να διατηρούν τη δική τους τοπική συγκρότηση που διευκολύνει την αποκέντρωση.
Πολύ ανησυχητική είναι η προοπτική των διαμερισμάτων της Αθήνας. Το γεγονός ότι πάντοτε στις παραμονές εκλογών οι υποψήφιοι δήμαρχοι των δύο μεγάλων κομμάτων λένε ότι θα τα αναβαθμίσουν δεν μπορεί να κρύψει την πραγματικότητα:
Ο μεν κύριος Σκανδαλίδης σε όλη τη διάρκεια της θητείας του ως υπουργός Εσωτερικών του ΠΑΣΟΚ αρνήθηκε να υπογράψει τον νόμο για την αναβάθμιση των διαμερισμάτων, παρά τη σύμφωνη γνώμη της ΚΕΔΚΕ και ομόφωνων αποφάσεων δύο συνεδρίων των διαμερισματικών συμβούλων.
Ο δε κύριος Ν. Κακλαμάνης δεν άρθρωσε λέξη, όταν ο πρωθυπουργός αποφάσιζε (τότε ο κ. Κακλαμάνης είχε ήδη το "χρίσμα" του υποψηφίου δημάρχου) νέες διατάξεις για τους δήμους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ η Ν.Δ. ψήφισε την αύξηση του αριθμού των δημοτικών συμβούλων της Αθήνας από 41 σε 45, τα διαμερισματικά συμβούλια παραμένουν 15μελή, όπου τα 9 μέλη διά νόμου προέρχονται από την πλειοψηφία.
Κι όμως τα συμβούλια αυτά, που αποτελούν την κοντινότερη προς τους πολίτες αιρετή αυτοδιοικητική βαθμίδα, πρέπει να επιβιώσουν και να αναγεννηθούν. Δεν θα είναι δυνατόν να έχουν βήμα στους θεσμούς της πόλης τα κινήματα πολιτών, οι σύλλογοι, οι επιστημονικοί φορείς, αν εξαφανιστούν αυτά τα αιρετά όργανα και αν δεν λειτουργεί η δημοκρατία στο δημοτικό συμβούλιο και σε όλους τους θεσμούς της πόλης.
Τόσο οι "Ενεργοί Πολίτες" όσο και η "Ανοιχτή Πόλη" θέτουν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στο κέντρο των προγραμμάτων τους ως προϋπόθεση τη λειτουργία της δημοκρατίας στους θεσμούς του Λεκανοπεδίου προκειμένου να υπάρξει ένας δικαιότερος αλλά και πιο αποτελεσματικός σχεδιασμός σε συνεργασία με τους πολίτες. Σε μια περίοδο όπου η συγκρότηση μιας δημοκρατικά εκλεγμένης αυτοδιοίκησης με αρμοδιότητες σε μητροπολιτική κλίμακα είναι επιτακτικά αναγκαία, η στήριξή της ταυτοχρόνως πάνω σε δήμους που να λειτουργούν με δημοκρατία -δίπλα και μαζί με τους δημότες- έχει ζωτική σημασία για το μέλλον της πόλης. Σ αυτό το πλαίσιο ο ρόλος των δημοτικών διαμερισματικών συμβουλίων είναι καθοριστικός, ώστε αυτά τα θεσμικά όργανα αυτοδιοίκησης να είναι την ίδια στιγμή γνώστες και συμμέτοχοι στον συνολικό σχεδιασμό του δήμου αλλά και αρμόδιοι στη λύση των τοπικών προβλημάτων του συγκεκριμένου διαμερίσματος.
Η "Ανοιχτή Πόλη" διοργάνωσε στις αρχές του Σεπτέμβρη συνέντευξη Τύπου για να εξηγήσει τις προτάσεις της για διπλασιασμό των σημερινών επτά διαμερισμάτων της Αθήνας, ώστε αυτά να ταυτίζονται με περιοχές που έχουν κοινά χαρακτηριστικά και να διευκολύνεται η ενεργή παρουσία των πολιτών. Στη συνέντευξη αυτή, όπου μίλησε και εκπρόσωπος του γερμανικού Ινστιτούτου Ρόζα Λούξεμπουργκ, μιλώντας μαζί του, πληροφορήθηκα ότι με τον νέο αυτοδιοικητικό κώδικα, στο Βερολίνο, τα παλιά δημοτικά διαμερίσματα συμπτύχθηκαν στα μισά, κυρίως για λόγους εξοικονόμησης λειτουργικών εξόδων. Π.χ. έμαθα ότι το διαμέρισμα του Σαρλότενμπουργκ δεν είναι πια αυτοτελές, αλλά συμπτύχθηκε με το γειτονικό του. Σκέφτομαι με λύπη ότι το δημαρχείο του Σαρλότενμπουργκ, ένα μεγάλο λευκό κτίριο του 19ου αιώνα που δεσπόζει πάνω στη λεωφόρο Οτοζούρ Αλέε, δεν παίζει πια τον ίδιο ρόλο για τους πολίτες της περιοχής του.
Γίνεται σαφές ότι η αποψίλωση, σε πολλές περιπτώσεις, των διαμερισματικών συμβουλίων από πόρους και αρμοδιότητες τελικά οδηγεί στη σταδιακή τους αδρανοποίηση. Ενώ τα ξεχωριστά δημοτικά διαμερίσματα αποκτούν κύρος και δυνατότητες στο πλαίσιο ισχυρών δήμων, εξίσου σημαντικό είναι να διατηρούν τη δική τους τοπική συγκρότηση που διευκολύνει την αποκέντρωση.
Πολύ ανησυχητική είναι η προοπτική των διαμερισμάτων της Αθήνας. Το γεγονός ότι πάντοτε στις παραμονές εκλογών οι υποψήφιοι δήμαρχοι των δύο μεγάλων κομμάτων λένε ότι θα τα αναβαθμίσουν δεν μπορεί να κρύψει την πραγματικότητα:
Ο μεν κύριος Σκανδαλίδης σε όλη τη διάρκεια της θητείας του ως υπουργός Εσωτερικών του ΠΑΣΟΚ αρνήθηκε να υπογράψει τον νόμο για την αναβάθμιση των διαμερισμάτων, παρά τη σύμφωνη γνώμη της ΚΕΔΚΕ και ομόφωνων αποφάσεων δύο συνεδρίων των διαμερισματικών συμβούλων.
Ο δε κύριος Ν. Κακλαμάνης δεν άρθρωσε λέξη, όταν ο πρωθυπουργός αποφάσιζε (τότε ο κ. Κακλαμάνης είχε ήδη το "χρίσμα" του υποψηφίου δημάρχου) νέες διατάξεις για τους δήμους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ η Ν.Δ. ψήφισε την αύξηση του αριθμού των δημοτικών συμβούλων της Αθήνας από 41 σε 45, τα διαμερισματικά συμβούλια παραμένουν 15μελή, όπου τα 9 μέλη διά νόμου προέρχονται από την πλειοψηφία.
Κι όμως τα συμβούλια αυτά, που αποτελούν την κοντινότερη προς τους πολίτες αιρετή αυτοδιοικητική βαθμίδα, πρέπει να επιβιώσουν και να αναγεννηθούν. Δεν θα είναι δυνατόν να έχουν βήμα στους θεσμούς της πόλης τα κινήματα πολιτών, οι σύλλογοι, οι επιστημονικοί φορείς, αν εξαφανιστούν αυτά τα αιρετά όργανα και αν δεν λειτουργεί η δημοκρατία στο δημοτικό συμβούλιο και σε όλους τους θεσμούς της πόλης.
