Σύμφωνο Σταθερότητας: Μύθοι και πραγματικότητες
Γεράσιμος Γεωργάτος, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2008-11-30
Ο επί των οικονομικών υπουργός κος Αλογοσκούφης σε ομιλία του για τον προϋπολογισμό ανέφερε μεταξύ άλλων ότι αυτός «θα κινείται στην πεπατημένη του Συμφώνου Σταθερότητας το οποίο δεν αφήνει ιδιαίτερα περιθώρια για ενίσχυση των ασθενέστερων τάξεων και του κοινωνικού κράτους», (Αυγή, 19/11/08). Δηλαδή, κατά τον κ. υπουργό, για τη μισθολογική στασιμότητα, τη μείωση της αγοραστικής δύναμης και για την κατάσταση της υγείας και της παιδείας ευθύνονται οι δεσμεύσεις από τη συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οπότε, λογικώς, η Αριστερά διεκδικεί την κατάργηση του Συμφώνου Σταθερότητας προκειμένου να χαραχθεί μια διαφορετική υπέρ των εργαζομένων και του κοινωνικού κράτους οικονομική πολιτική.
Το Σύμφωνο Σταθερότητας (Σ.Σ) επιδιώκοντας την ονομαστική τουλάχιστον δημοσιονομική σύγκλιση των χωρών της ευρωζώνης προβλέπει ισοσκελισμένους ή πλεονασματικούς προϋπολογισμούς, με το δημοσιονομικό έλλειμμα να μην υπερβαίνει το 3%, γιατί αλλιώς η οικονομία τίθεται υπό επιτήρηση. Συνακόλουθα, προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα, το χρέος δεν πρέπει να υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ.
Οι προβλεπόμενες από το Σύμφωνο δεσμεύσεις έχουν ήδη καταστρατηγηθεί από αρκετές χώρες με την Ελλάδα στη δεύτερη θέση, της οποίας το έλλειμμα κινείται στα όρια του 3%, ενώ το διογκωμένο χρέος ανέρχεται στο 105 % του ΑΕΠ. Από αυτή την άποψη έχει δίκιο ο πρόεδρος του ΣΥΝ όταν χαρακτηρίζει το Σ.Σ ως κουρελόχαρτο. Μόνο που η παραβίασή του και η ανατροπή του στην πράξη δεν συνοδεύτηκε από βελτίωση, αλλά από επιδείνωση της κατάστασης των ασθενέστερων τάξεων και του κοινωνικού κράτους.
Το αυξανόμενο δημόσιο χρέος καταδεικνύει ότι η Ελλάδα παραμένει μια χώρα που συνεχίζει να δανείζεται για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων της και μάλιστα όλο και ακριβότερα λόγω της μειωμένης εμπιστοσύνης που απολαμβάνει από τράπεζες και διεθνείς οργανισμούς, εξαιτίας του ύψους του χρέους. Παρά τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού που εξασφαλίζει η συμμετοχή μας στην ΟΝΕ, η Ελλάδα δανείζεται ακριβότερα από τη Γερμανία. Κυρίως όμως καταδεικνύεται η χαμηλή ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και η απόπειρα αντιμετώπισής της με την αδιέξοδη μέθοδο της συμπίεσης του κόστους εργασίας, το οποίο σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ανεργία συρρικνώνει τη φορολογική βάση, δηλαδή το σκέλος των εσόδων του προϋπολογισμού. Ας σημειωθεί ότι το Σύμφωνο δεν ασχολείται και δεν εμπεριέχει καμιά πρόβλεψη για το ύψος των μισθών και των συντάξεων, ούτε για τη φορολογική κλίμακα που διαμορφώνουν και εφαρμόζουν οι εθνικές κυβερνήσεις, ούτε βέβαια και για το ύψος των δημοσίων επενδύσεων στην υγεία, στην παιδεία, στα δημόσια έργα και τις υποδομές.
Έλλειμμα και χρέος θα υποχρέωναν τη χώρα μας, ακόμα και αν δεν υπήρχε, να εφεύρει ένα είδος Συμφώνου Σταθερότητας για να πάψει να υποθηκεύει το παρόν και το μέλλον των πολιτών της και ιδιαίτερα των νέων και χαμηλά αμειβόμενων, από τη στιγμή που σημαντικό μέρος του ΑΕΠ αντί να κατευθύνεται σε δημόσιες επενδύσεις για την επέκταση και την ανάπτυξη της οικονομίας, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη στήριξη του κοινωνικού κράτους, αναλώνεται στην εξυπηρέτηση των τόκων του δημόσιου δανεισμού. Πρόκειται για συνεχή αρνητική πορεία που επιδεινώνεται περεταίρω υπό τις συνθήκες της παρούσας κρίσης.
Επομένως, οποιαδήποτε κυβέρνηση - ακόμα και μια υποθετική κυβέρνηση της Αριστεράς - εκείνο στο οποίο καλείται κατεπειγόντως να απαντήσει είναι με ποιο παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο θα πορευθεί η χώρα τα επόμενα χρόνια στο ανεπιστρεπτί παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Κανένα αίτημα αναδιανομής, όσο δίκαιο και αν είναι, δεν είναι πραγματοποιήσιμο, αν δεν υπάρχει το προς αναδιανομή προϊόν και κανένα κοινωνικό κράτος δεν είναι βιώσιμο με αέναη επέκταση του δανεισμού και περεταίρω διόγκωση του ελλείμματος και του χρέους, με όποια καταστρατήγηση ή ανατροπή του Συμφώνου Σταθερότητας.
Το Σύμφωνο μπορεί να αποτελεί εμπόδιο για χώρες με ισχυρή οικονομία και χαμηλό έλλειμμα και χρέος που επιτρέπει το δανεισμό για δημόσιες επενδύσεις και οικονομική επέκταση, όπως θα αποτελούσε επίσης σοβαρό εμπόδιο και στην υποθετική περίπτωση όπου η ευρωπαϊκή ενοποίηση θα είχε προχωρήσει και η Ε.Ε θα ήθελε να προβεί σε δανεισμό για την πραγματοποίηση δημοσίων επενδύσεων και στήριξη των δημοσίων αγαθών σε πανευρωπαϊκή κλίμακα. Για χώρες όμως όπως η Ελλάδα, το Σ.Σ αποτελεί πρόβλημα δεύτερης κατηγορίας.
Συνεπώς, ο κος Αλογοσκούφης και η κυβέρνηση της ΝΔ παραπλανούν τους πολίτες, όταν επικαλούνται το Σ.Σ για να δικαιολογήσουν την αντιλαϊκή και αδιέξοδη πολιτική τους, ενοχοποιώντας μονομερώς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η υπερδιόγκωση χρεών και ελλειμμάτων είναι έργο των ημερών τους. Αλλά και η Αριστερά καλό θα είναι να έχει κατά νου και κατά συνείδηση ότι θα χρειαστούν τολμηρές ρήξεις, συγκρούσεις και ανατροπές που δεν αφορούν πρώτιστα το Σ.Σ, προκειμένου να εξασφαλιστεί το παρόν και το μέλλον των εργαζομένων των 700 ευρώ πασών των γενεών και ηλικιών.
Το Σύμφωνο Σταθερότητας (Σ.Σ) επιδιώκοντας την ονομαστική τουλάχιστον δημοσιονομική σύγκλιση των χωρών της ευρωζώνης προβλέπει ισοσκελισμένους ή πλεονασματικούς προϋπολογισμούς, με το δημοσιονομικό έλλειμμα να μην υπερβαίνει το 3%, γιατί αλλιώς η οικονομία τίθεται υπό επιτήρηση. Συνακόλουθα, προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα, το χρέος δεν πρέπει να υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ.
Οι προβλεπόμενες από το Σύμφωνο δεσμεύσεις έχουν ήδη καταστρατηγηθεί από αρκετές χώρες με την Ελλάδα στη δεύτερη θέση, της οποίας το έλλειμμα κινείται στα όρια του 3%, ενώ το διογκωμένο χρέος ανέρχεται στο 105 % του ΑΕΠ. Από αυτή την άποψη έχει δίκιο ο πρόεδρος του ΣΥΝ όταν χαρακτηρίζει το Σ.Σ ως κουρελόχαρτο. Μόνο που η παραβίασή του και η ανατροπή του στην πράξη δεν συνοδεύτηκε από βελτίωση, αλλά από επιδείνωση της κατάστασης των ασθενέστερων τάξεων και του κοινωνικού κράτους.
Το αυξανόμενο δημόσιο χρέος καταδεικνύει ότι η Ελλάδα παραμένει μια χώρα που συνεχίζει να δανείζεται για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων της και μάλιστα όλο και ακριβότερα λόγω της μειωμένης εμπιστοσύνης που απολαμβάνει από τράπεζες και διεθνείς οργανισμούς, εξαιτίας του ύψους του χρέους. Παρά τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού που εξασφαλίζει η συμμετοχή μας στην ΟΝΕ, η Ελλάδα δανείζεται ακριβότερα από τη Γερμανία. Κυρίως όμως καταδεικνύεται η χαμηλή ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και η απόπειρα αντιμετώπισής της με την αδιέξοδη μέθοδο της συμπίεσης του κόστους εργασίας, το οποίο σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ανεργία συρρικνώνει τη φορολογική βάση, δηλαδή το σκέλος των εσόδων του προϋπολογισμού. Ας σημειωθεί ότι το Σύμφωνο δεν ασχολείται και δεν εμπεριέχει καμιά πρόβλεψη για το ύψος των μισθών και των συντάξεων, ούτε για τη φορολογική κλίμακα που διαμορφώνουν και εφαρμόζουν οι εθνικές κυβερνήσεις, ούτε βέβαια και για το ύψος των δημοσίων επενδύσεων στην υγεία, στην παιδεία, στα δημόσια έργα και τις υποδομές.
Έλλειμμα και χρέος θα υποχρέωναν τη χώρα μας, ακόμα και αν δεν υπήρχε, να εφεύρει ένα είδος Συμφώνου Σταθερότητας για να πάψει να υποθηκεύει το παρόν και το μέλλον των πολιτών της και ιδιαίτερα των νέων και χαμηλά αμειβόμενων, από τη στιγμή που σημαντικό μέρος του ΑΕΠ αντί να κατευθύνεται σε δημόσιες επενδύσεις για την επέκταση και την ανάπτυξη της οικονομίας, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη στήριξη του κοινωνικού κράτους, αναλώνεται στην εξυπηρέτηση των τόκων του δημόσιου δανεισμού. Πρόκειται για συνεχή αρνητική πορεία που επιδεινώνεται περεταίρω υπό τις συνθήκες της παρούσας κρίσης.
Επομένως, οποιαδήποτε κυβέρνηση - ακόμα και μια υποθετική κυβέρνηση της Αριστεράς - εκείνο στο οποίο καλείται κατεπειγόντως να απαντήσει είναι με ποιο παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο θα πορευθεί η χώρα τα επόμενα χρόνια στο ανεπιστρεπτί παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Κανένα αίτημα αναδιανομής, όσο δίκαιο και αν είναι, δεν είναι πραγματοποιήσιμο, αν δεν υπάρχει το προς αναδιανομή προϊόν και κανένα κοινωνικό κράτος δεν είναι βιώσιμο με αέναη επέκταση του δανεισμού και περεταίρω διόγκωση του ελλείμματος και του χρέους, με όποια καταστρατήγηση ή ανατροπή του Συμφώνου Σταθερότητας.
Το Σύμφωνο μπορεί να αποτελεί εμπόδιο για χώρες με ισχυρή οικονομία και χαμηλό έλλειμμα και χρέος που επιτρέπει το δανεισμό για δημόσιες επενδύσεις και οικονομική επέκταση, όπως θα αποτελούσε επίσης σοβαρό εμπόδιο και στην υποθετική περίπτωση όπου η ευρωπαϊκή ενοποίηση θα είχε προχωρήσει και η Ε.Ε θα ήθελε να προβεί σε δανεισμό για την πραγματοποίηση δημοσίων επενδύσεων και στήριξη των δημοσίων αγαθών σε πανευρωπαϊκή κλίμακα. Για χώρες όμως όπως η Ελλάδα, το Σ.Σ αποτελεί πρόβλημα δεύτερης κατηγορίας.
Συνεπώς, ο κος Αλογοσκούφης και η κυβέρνηση της ΝΔ παραπλανούν τους πολίτες, όταν επικαλούνται το Σ.Σ για να δικαιολογήσουν την αντιλαϊκή και αδιέξοδη πολιτική τους, ενοχοποιώντας μονομερώς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η υπερδιόγκωση χρεών και ελλειμμάτων είναι έργο των ημερών τους. Αλλά και η Αριστερά καλό θα είναι να έχει κατά νου και κατά συνείδηση ότι θα χρειαστούν τολμηρές ρήξεις, συγκρούσεις και ανατροπές που δεν αφορούν πρώτιστα το Σ.Σ, προκειμένου να εξασφαλιστεί το παρόν και το μέλλον των εργαζομένων των 700 ευρώ πασών των γενεών και ηλικιών.
