Συμβατά τα μέτρα για το κλίμα και την οικονομία
Σταύρος Δήμας, Κυρ. Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2008-12-07
Στο Πόζναν της Πολωνίας διεξάγεται, αυτές τις ημέρες, η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές αλλαγές με τη συμμετοχή 192 χωρών.
*Η Διάσκεψη του Πόζναν αποτελεί σταθμό, με μεγάλη πολιτική σημασία, στο δρόμο για την Κοπεγχάγη, όπου τον Δεκέμβριο του 2009 πρέπει να συναφθεί μια νέα διεθνής, φιλόδοξη, συνολική συμφωνία για το κλίμα. Η διεθνής αυτή συμφωνία θα διαδεχθεί το Πρωτόκολλο του Κιότο, του οποίου η πρώτη περίοδος εφαρμογής λήγει το 2012.
*Στο Πόζναν, πάνω από όλα, οι συμμετέχουσες χώρες θα επιβεβαιώσουν την πολιτική τους δέσμευση να επιτύχουν τη διεθνή συμφωνία στην Κοπεγχάγη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος των κλιματικών αλλαγών σε παγκόσμιο επίπεδο. Καμία χώρα ή ομάδα χωρών στον κόσμο από μόνη της δεν μπορεί να καταπολεμήσει με επιτυχία την απειλή της κλιματικής αλλαγής. Οσα μέτρα και αν λάβει η Ευρωπαϊκή Ενωση, μόνη της δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα.
*Οι στόχοι που έχουμε θέσει στην Ε.Ε. για το Πόζναν είναι σημαντικοί.
*Επιδιώκουμε πρώτα απ’ όλα να επιτύχουμε συμφωνία ώστε να μεταβούμε από το στάδιο των διερευνητικών συνομιλιών στη φάση των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και να στείλουμε ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα ότι η διεθνής κοινότητα είναι αποφασισμένη να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις κλιματικές αλλαγές.
*Αλλοι συγκεκριμένοι στόχοι είναι: η υιοθέτηση ενός προγράμματος εργασίας και χρονοδιαγράμματος για το 2009, η διαμόρφωση των πρώτων διαπραγματευτικών κειμένων και η εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων, η επίτευξη προόδου στο καίριας σημασίας ζήτημα του «κοινού οράματος», που περιλαμβάνει και τους στόχους μείωσης εκπομπών μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
*Επίσης, θα επιδιώξουμε να γίνουν αποφασιστικά βήματα και σε άλλα θέματα, όπως η μεταφορά τεχνολογίας και οι χρηματοδοτικοί πόροι, η αποτροπή της καταστροφής των τροπικών δασών και η προσαρμογή στις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών.
*Προσβλέπουμε σε ακόμη καλύτερη συνεργασία με τους διεθνείς εταίρους μας στο θέμα των κλιματικών αλλαγών. Οι πρόσφατες δηλώσεις του νεοεκλεγέντος προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα για την ενεργό συμμετοχή της Αμερικής στις διεθνείς διαπραγματεύσεις, έπειτα από μακρά περίοδο αποστασιοποίησης, είναι πολύ θετικές. Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι στο Πόζναν τις ΗΠΑ θα εκπροσωπήσει η απερχόμενη κυβέρνηση Μπους.
*Ακόμη, έχουμε συνεχή διάλογο και συνεργασία με τις ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως η Κίνα και η Ινδία. Εχουμε στρατηγική και πρόγραμμα. Χρειάζεται όμως πολλή δουλειά ακόμη.
*Η αξιοπιστία της διαπραγματευτικής θέσης της Ε.Ε., τόσο στο Πόζναν όσο και του χρόνου στην Κοπεγχάγη, θα ενισχυθεί σε μεγάλο βαθμό από την υιοθέτηση της δέσμης μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια που πρότεινε η Επιτροπή και βρίσκεται στο τελικό στάδιο της υιοθέτησής της από το Συμβούλιο Υπουργών και το Ευρωκοινοβούλιο.
Το καθοριστικής σημασίας Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου συμπίπτει, μάλιστα, χρονικά με την υπουργική σύνοδο του Πόζναν.
*Η σύνθετη αυτή δέσμη νομοθετικών μέτρων, γνωστή ως «20-20-20 το 2020», στοχεύει στη μείωση κατά 20% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, την αύξηση κατά 20% του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας κατά 20% στην Ευρωπαϊκή Ενωση έως το έτος 2020.
*Εχει μεγάλη σημασία να λάβουμε αυτά τα φιλόδοξα, αλλά και εφικτά, μέτρα στο εσωτερικό της Ε.Ε., ώστε να διατηρήσουμε τον ηγετικό μας ρόλο διεθνώς. Η Ε.Ε. μπορεί και πρέπει να αποτελέσει τον καταλύτη για την επίτευξη διεθνούς συμφωνίας και την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών.
*Η διάσκεψη του Πόζναν λαμβάνει χώρα σε μια πολύ δυσμενή συγκυρία. Βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η μεγάλης έντασης και έκτασης διεθνής χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση. Οι συνέπειές της έχουν αρχίσει να γίνονται αισθητές σε πολλά σημεία του πλανήτη. Αυτό, όμως, με κανέναν τρόπο δεν μπορεί να σημάνει αναδιάταξη των προτεραιοτήτων μας στο θέμα των κλιματικών αλλαγών. Δεν μπορεί να χρησιμοποιείται η οικονομική κρίση ως άλλοθι για την αδράνεια στο άμεσο ζήτημα των κλιματικών αλλαγών.
*Η κλιματική κρίση απαιτεί επείγουσα λύση, πριν υπάρξουν καταστροφικές συνέπειες για την ανθρωπότητα. Αλλωστε, τα μέτρα που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης είναι συμβατά με τα μέτρα που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.
Δεν υπάρχει καμία απολύτως αντίφαση ανάμεσα στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Μάλιστα, η δέσμη μέτρων της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το κλίμα και την ενέργεια, όχι μόνο δεν δημιουργεί πρόβλημα, αλλά, αντίθετα, αποτελεί μέρος της λύσης.
*Η διαπραγμάτευση για τη νέα διεθνή συμφωνία σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές, που εισέρχεται σε αποφασιστικό στάδιο στο Πόζναν, είναι αναμφισβήτητα μια από τις πιο σημαντικές πολυμερείς διαπραγματεύσεις των τελευταίων ετών. Είναι μια διαπραγμάτευση σύνθετη και δύσκολη. Είμαι αισιόδοξος, όμως, ότι θα υπάρξει πρόοδος στο Πόζναν και συμφωνία στην Κοπεγχάγη.
* Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΗΜΑΣ είναι επίτροπος Περιβάλλοντος στην Ε.Ε.
*Η Διάσκεψη του Πόζναν αποτελεί σταθμό, με μεγάλη πολιτική σημασία, στο δρόμο για την Κοπεγχάγη, όπου τον Δεκέμβριο του 2009 πρέπει να συναφθεί μια νέα διεθνής, φιλόδοξη, συνολική συμφωνία για το κλίμα. Η διεθνής αυτή συμφωνία θα διαδεχθεί το Πρωτόκολλο του Κιότο, του οποίου η πρώτη περίοδος εφαρμογής λήγει το 2012.
*Στο Πόζναν, πάνω από όλα, οι συμμετέχουσες χώρες θα επιβεβαιώσουν την πολιτική τους δέσμευση να επιτύχουν τη διεθνή συμφωνία στην Κοπεγχάγη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος των κλιματικών αλλαγών σε παγκόσμιο επίπεδο. Καμία χώρα ή ομάδα χωρών στον κόσμο από μόνη της δεν μπορεί να καταπολεμήσει με επιτυχία την απειλή της κλιματικής αλλαγής. Οσα μέτρα και αν λάβει η Ευρωπαϊκή Ενωση, μόνη της δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα.
*Οι στόχοι που έχουμε θέσει στην Ε.Ε. για το Πόζναν είναι σημαντικοί.
*Επιδιώκουμε πρώτα απ’ όλα να επιτύχουμε συμφωνία ώστε να μεταβούμε από το στάδιο των διερευνητικών συνομιλιών στη φάση των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και να στείλουμε ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα ότι η διεθνής κοινότητα είναι αποφασισμένη να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις κλιματικές αλλαγές.
*Αλλοι συγκεκριμένοι στόχοι είναι: η υιοθέτηση ενός προγράμματος εργασίας και χρονοδιαγράμματος για το 2009, η διαμόρφωση των πρώτων διαπραγματευτικών κειμένων και η εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων, η επίτευξη προόδου στο καίριας σημασίας ζήτημα του «κοινού οράματος», που περιλαμβάνει και τους στόχους μείωσης εκπομπών μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
*Επίσης, θα επιδιώξουμε να γίνουν αποφασιστικά βήματα και σε άλλα θέματα, όπως η μεταφορά τεχνολογίας και οι χρηματοδοτικοί πόροι, η αποτροπή της καταστροφής των τροπικών δασών και η προσαρμογή στις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών.
*Προσβλέπουμε σε ακόμη καλύτερη συνεργασία με τους διεθνείς εταίρους μας στο θέμα των κλιματικών αλλαγών. Οι πρόσφατες δηλώσεις του νεοεκλεγέντος προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα για την ενεργό συμμετοχή της Αμερικής στις διεθνείς διαπραγματεύσεις, έπειτα από μακρά περίοδο αποστασιοποίησης, είναι πολύ θετικές. Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι στο Πόζναν τις ΗΠΑ θα εκπροσωπήσει η απερχόμενη κυβέρνηση Μπους.
*Ακόμη, έχουμε συνεχή διάλογο και συνεργασία με τις ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως η Κίνα και η Ινδία. Εχουμε στρατηγική και πρόγραμμα. Χρειάζεται όμως πολλή δουλειά ακόμη.
*Η αξιοπιστία της διαπραγματευτικής θέσης της Ε.Ε., τόσο στο Πόζναν όσο και του χρόνου στην Κοπεγχάγη, θα ενισχυθεί σε μεγάλο βαθμό από την υιοθέτηση της δέσμης μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια που πρότεινε η Επιτροπή και βρίσκεται στο τελικό στάδιο της υιοθέτησής της από το Συμβούλιο Υπουργών και το Ευρωκοινοβούλιο.
Το καθοριστικής σημασίας Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου συμπίπτει, μάλιστα, χρονικά με την υπουργική σύνοδο του Πόζναν.
*Η σύνθετη αυτή δέσμη νομοθετικών μέτρων, γνωστή ως «20-20-20 το 2020», στοχεύει στη μείωση κατά 20% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, την αύξηση κατά 20% του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας κατά 20% στην Ευρωπαϊκή Ενωση έως το έτος 2020.
*Εχει μεγάλη σημασία να λάβουμε αυτά τα φιλόδοξα, αλλά και εφικτά, μέτρα στο εσωτερικό της Ε.Ε., ώστε να διατηρήσουμε τον ηγετικό μας ρόλο διεθνώς. Η Ε.Ε. μπορεί και πρέπει να αποτελέσει τον καταλύτη για την επίτευξη διεθνούς συμφωνίας και την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών.
*Η διάσκεψη του Πόζναν λαμβάνει χώρα σε μια πολύ δυσμενή συγκυρία. Βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η μεγάλης έντασης και έκτασης διεθνής χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση. Οι συνέπειές της έχουν αρχίσει να γίνονται αισθητές σε πολλά σημεία του πλανήτη. Αυτό, όμως, με κανέναν τρόπο δεν μπορεί να σημάνει αναδιάταξη των προτεραιοτήτων μας στο θέμα των κλιματικών αλλαγών. Δεν μπορεί να χρησιμοποιείται η οικονομική κρίση ως άλλοθι για την αδράνεια στο άμεσο ζήτημα των κλιματικών αλλαγών.
*Η κλιματική κρίση απαιτεί επείγουσα λύση, πριν υπάρξουν καταστροφικές συνέπειες για την ανθρωπότητα. Αλλωστε, τα μέτρα που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης είναι συμβατά με τα μέτρα που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.
Δεν υπάρχει καμία απολύτως αντίφαση ανάμεσα στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Μάλιστα, η δέσμη μέτρων της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το κλίμα και την ενέργεια, όχι μόνο δεν δημιουργεί πρόβλημα, αλλά, αντίθετα, αποτελεί μέρος της λύσης.
*Η διαπραγμάτευση για τη νέα διεθνή συμφωνία σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές, που εισέρχεται σε αποφασιστικό στάδιο στο Πόζναν, είναι αναμφισβήτητα μια από τις πιο σημαντικές πολυμερείς διαπραγματεύσεις των τελευταίων ετών. Είναι μια διαπραγμάτευση σύνθετη και δύσκολη. Είμαι αισιόδοξος, όμως, ότι θα υπάρξει πρόοδος στο Πόζναν και συμφωνία στην Κοπεγχάγη.
* Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΗΜΑΣ είναι επίτροπος Περιβάλλοντος στην Ε.Ε.
