Η ΔΗΜΑΡ να συμβάλει στην προοδευτική αλλαγή

* Ποια είναι η προοπτική της ΔΗΜ.ΑΡ. μετά την εκλογική ήττα; Τι προσδοκάτε από το συνέδριο;

Αυτό που πρώτιστα ενδιαφέρει δεν είναι η προοπτική της ΔΗΜ.ΑΡ., αλλά η προοπτική του τόπου. Και συγκεκριμένα, αν θα συνεχισθούν οι σημερινές βάρβαρες πολιτικές υπό την κυβέρνηση Σαμαρά ή θα υπάρξει σύντομα νέα προοδευτική κυβέρνηση που θα ανακόψει αυτή την πορεία και θα δρομολογήσει την ανοικοδόμηση της χώρας με κοινωνική συνοχή, πάντα μέσα στον ευρωπαϊκό δρόμο. Η προοδευτική κυβέρνηση θα γίνει ρεαλιστικό πολιτικό σχέδιο μόνο αν διευρυνθεί ο χώρος επιρροής της, πέρα από τα όρια του ΣΥΡΙΖΑ, που σήμερα καθιστούν, κατά τη γνώμη μου, ανέφικτη την πολιτική και αριθμητική του αυτοδυναμία. Στο πλαίσιο αυτό, η ΔΗΜ.ΑΡ., ως συνεπής φορέας μιας αριστερής και σταθερά ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας και εφόσον επιλέξει με σαφήνεια να συμβάλει στην προοδευτική αλλαγή, μπορεί να έχει έναν σημαντικό ρόλο, ασφαλώς μεγαλύτερο από το 1,2% των ευρωεκλογών. Βέβαια, σε κάθε περίπτωση, ο δρόμος μας, ύστερα από μιας τέτοιας έκτασης εκλογική ήττα, θα είναι δύσκολος.

Από το συνέδριο του Σεπτεμβρίου προσδοκώ την επιβεβαίωση της πολιτικής μας αυτοτέλειας και ένα ξεκάθαρο, χωρίς διφορούμενα, μήνυμα προς τους πολίτες για το τι κυβέρνηση επιδιώκουμε και με ποιες συμμαχίες. Το συνέδριο θα πετύχει αν προτάξουμε την πολιτική και όχι τις εσωκομματικές λογικές.

* Μερικά στελέχη που επέκριναν την αποχώρηση από την κυβέρνηση Σαμαρά ανακοίνωσαν πως δεν θα συμμετάσχουν στο συνέδριο. Πώς το κρίνετε αυτό;

Τα δύο πολιτικά σχέδια που συνυπάρχουν στη ΔΗΜ.ΑΡ., αυτό της συμβολής στην προοδευτική αλλαγή και αυτό της οικοδόμησης μιας "Κεντροαριστεράς", συμμάχου της κυβέρνησης Σαμαρά, που αγωνίζεται να την κρατήσει στην εξουσία, δεν είναι συμβατά. Νομίζω πως, αργά ή γρήγορα (και μάλλον γρήγορα παρά αργά), όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα το αναγνωρίσουν και θα συναγάγουν τα συμπεράσματά τους. Η σημερινή κατάσταση, όπου μια τάση του κόμματος δεν συμμετέχει στο συνέδριό του, αποτελεί μάλλον παγκόσμια πρωτοτυπία. Όπως και η εικόνα στα ΜΜΕ, με την πρακτική "κάθε κανάλι και (άλλη) ΔΗΜ.ΑΡ." που αποτελεί βέβαια παρωδία της ελευθερίας έκφρασης και της εσωκομματικής δημοκρατίας.

* Μπορεί να αποτελεί γραμμή των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς ή της ΔΗΜ.ΑΡ. η άποψη "ούτε Ν.Δ. ούτε ΣΥΡΙΖΑ"; Ποια είναι η γνώμη σας για τη στρατηγική και τις συμμαχίες της ΔΗΜ.ΑΡ.;

Ένα συμπέρασμα από την εκλογική μας ήττα είναι, νομίζω, πως το "ούτε-ούτε" κατανοήθηκε ως απομονωτισμός και υπεκφυγή από το καίριο ερώτημα "με ποια κυβέρνηση". Αλλά και το "και-και" ερμηνεύτηκε ως "και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ". Η φυσιογνωμία της ΔΗΜ.ΑΡ. και μιας αυθεντικής Κεντροαριστεράς τις οριοθετεί και από τη Ν.Δ. και από τον ΣΥΡΙΖΑ. Όμως αυτό δεν συνεπάγεται πολιτική ίσων αποστάσεων. Η διαχωριστική γραμμή Δεξιάς - Αριστεράς υπάρχει και σ’ αυτήν η θέση της σοσιαλδημοκρατίας και της Κεντροαριστεράς (πρέπει να) είναι δεδομένη.

Στη σημερινή φάση, κατά τη γνώμη μου, το μείζον για τη ΔΗΜ.ΑΡ. είναι να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός νέου, πλατιού, προοδευτικού, φιλοευρωπαϊκού συνασπισμού εξουσίας, όπου προφανώς ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει τον κεντρικό ρόλο. Παράλληλα, θα πρέπει να εργαστούμε για τη συγκρότηση μιας ευρύτερης Κεντροαριστεράς, που θα εντάσσεται στο πολιτικό σχέδιο που προανέφερα.

* Πώς κρίνετε τις ζυμώσεις στην ευρύτερη Κεντροαριστερά; Μετά την ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ σε σχέση με τη ΔΗΜ.ΑΡ., δυσκολεύει ή όχι η προτεινόμενη ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς; Με ποιες δυνάμεις, ποιες προϋποθέσεις και ποια πολιτική μπορεί να γίνει η ανασυγκρότηση;

Έχω επανειλημμένα υποστηρίξει πως συγκρότηση Κεντροαριστεράς σε συμμαχία με τη Δεξιά και σε μετωπική αντιπαράθεση με την Αριστερά δεν νοείται. Μόνο στην Ελλάδα επιχειρήθηκε κάτι τέτοιο και το εγχείρημα εκφυλίστηκε σε απόπειρα οικοδόμησης Κεντροδεξιάς, όχι Κεντροαριστεράς.

Για εμάς, οι ζυμώσεις στον χώρο της Κεντροαριστεράς δεν μπορούν να οδηγήσουν σε φορέα - δεκανίκι της συντηρητικής και νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης ούτε σε γενικές προτάσεις για μελλοντικά σχήματα και ιδέες, χωρίς τοποθέτηση πάνω στις τρέχουσες πολιτικές και το κυβερνητικό ζήτημα. Όμως διεργασίες σε προοδευτική κατεύθυνση διεξάγονται σε όλους αυτούς τους χώρους, περιλαμβανομένου και του ΠΑΣΟΚ, και οι προοδευτικές δυνάμεις της χώρας δεν έχουμε την πολυτέλεια να τις αγνοήσουμε. Πολλώ μάλλον που και στον ΣΥΡΙΖΑ η διαδικασία πολιτικής του ωρίμανσης από κόμμα του 3% σε κόμμα κυβερνητικό είναι αργή και συχνά βασανιστική.

Συνεπώς οι ζυμώσεις αυτές που περιλαμβάνουν το ΠΑΣΟΚ/Ελιά, τη ΔΗΜ.ΑΡ. και, ενδεχομένως, εφόσον το ίδιο το επιθυμεί, και το Ποτάμι, εξακολουθούν να έχουν ενδιαφέρον. Ασφαλώς, ο εκλογικός καταποντισμός της ΔΗΜ.ΑΡ. αλλάζει τους συσχετισμούς στον χώρο αυτό και καθιστά τον διάλογο δυσκολότερο. Όμως ήττα υπέστη και το ΠΑΣΟΚ που έχασε τον 1/3 της εκλογικής του δύναμης και ακόμη περισσότερο όσοι πίστευαν σε μιαν ισχυρή Ελιά με υπέρβαση του ΠΑΣΟΚ. Γενικότερα η έκβαση των εκλογών του Μαΐου κάθε άλλο παρά επιβραβεύει την πολιτική του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου.

Ο διάλογος για την Κεντροαριστερά θα πρέπει να έχει στο επίκεντρό του τον στόχο της διαμόρφωσης μιας προοδευτικής κυβέρνησης και άρα πρέπει να γίνει παράλληλα με τον διάλογο με τον ΣΥΡΙΖΑ. Θα ήταν παράλογο να συζητούμε με ένα ΠΑΣΟΚ που συμμετέχει στην κυβέρνηση Σαμαρά για το πώς θα φτιάξουμε κυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ και να μη συζητάμε με τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ!

Εξάλλου, κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχουν, ούτε πρέπει να υπάρχουν, σινικά τείχη ανάμεσα στην Κεντροαριστερά και τη ριζοσπαστική Αριστερά. Θα ήταν λάθος να γυρίσουμε έναν αιώνα πίσω και να τροφοδοτούμε νέες διαιρέσεις αντί να επιδιώκουμε συγκλίσεις στην ευρύτερη Αριστερά.

* Το προσκλητήριο του ΣΥΡΙΖΑ προς τις δυνάμεις της ευρύτερης Αριστεράς, της οικολογίας και της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας, που αποδεσμεύονται από τις μνημονιακές πολιτικές, για τη συγκρότηση ενός νέου συνασπισμού εξουσίας, πώς το βλέπετε;

Θεωρώ σαφώς θετική τη σχετική απόφαση της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ. Εξάλλου προς την ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και η απόφαση της Κ.Ε. της ΔΗΜ.ΑΡ. μία ημέρα νωρίτερα, που επιζητεί διάλογο για τη διαμόρφωση μιας προοδευτικής κυβέρνησης. Ο διάλογος και οι όποιες συγκλίσεις πρέπει να γίνουν σε προγραμματική βάση και με σεβασμό της αυτοτέλειας των συμμετεχόντων. Για εμάς, κρίσιμο ζήτημα είναι η σταθερότητα του ευρωπαϊκού προσανατολισμού, όπως και η διατύπωση ενός σοβαρού προγράμματος ανόρθωσης της χώρας, ριζοσπαστικού και ταυτόχρονα οριοθετημένου από τον λαϊκισμό, που θα δρομολογεί μεγάλες μεταρρυθμίσεις με προοδευτικό πρόσημο.

Η συγκρότηση του νέου συνασπισμού εξουσίας δεν πρέπει να γίνει με όρους μετατόπισης των συμμετεχόντων προς τα αριστερά ή τα δεξιά. Η επιτυχία μιας προοδευτικής κυβέρνησης θα εξαρτηθεί τόσο από τη διατήρηση του ριζοσπαστισμού της όσο και από τη σοβαρότητα και τον ρεαλισμό των πολιτικών της. Εννοείται πως θα πρέπει να αντισταθούμε στους πειρασμούς του ηγεμονισμού, αλλά και του μικρομεγαλισμού των συνιστωσών του εγχειρήματος.

* Πώς βλέπετε το ζήτημα της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας; Πρέπει να εκλεγεί από την παρούσα Βουλή ή έπειτα από νωπή λαϊκή εντολή; Ποια νομίζετε πως πρέπει να είναι η στάση του Φώτη Κουβέλη ή οποιασδήποτε άλλης προσωπικότητας που θα προέρχεται από την ευρύτερη Αριστερά, σε περίπτωση πρότασης από τον Σαμαρά;

Οι προσπάθειες των κ. Σαμαρά και Βενιζέλου να εξασφαλίσουν 180 βουλευτικές ψήφους για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας μοναδικό στόχο έχουν φυσικά την παράταση για έναν ακόμη χρόνο της ζωής της κυβέρνησης και της πολιτικής της. Η δε δημοτικότητα του Φώτη Κουβέλη ως υποψηφίου Προέδρου σε όσους ακριβώς τον έχουν κατασυκοφαντήσει από τότε που αρνήθηκε να συμπορευθεί μαζί τους μόνο χαμόγελα προκαλεί.

Προφανώς, λοιπόν, οι δυνάμεις που αγωνίζονται για την αλλαγή αυτής της πολιτικής και την αντικατάσταση αυτής της κυβέρνησης δεν μπορούν να συναινέσουν σ’ αυτές τις μεθοδεύσεις, ανεξαρτήτως από τα πρόσωπα που θα προταθούν. Η ΔΗΜ.ΑΡ. και ο πρόεδρός της έχουν πάρει επ’ αυτού σαφή θέση και είμαι βέβαιος πως αυτή η θέση θα επικυρωθεί και στο συνέδριο.