Κραυγές και ψίθυροι

Λίγες ημέρες μετά τις πρόσφατες εθνικές εκλογές, ο αρχηγός της λαϊκής ακροδεξιάς και φτηνός συνεταίρος της κυβέρνησης κ. Πάνος Καμμένος ξιφουλκούσε εναντίον του καθηγητή κ. Νίκου Μαραντζίδη, καλώντας τη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας να προβεί σε πειθαρχικά μέτρα εναντίον του, επειδή η προεκλογική έρευνά του δεν προέβλεψε την είσοδο του κόμματός του στη Βουλή. «Αν υπάρχει έστω και η παραμικρή ικμάδα αξιοπρέπειας», υποστήριζε ο κ. Καμμένος, «οφείλει ο “δημοσκόπος” αναπληρωτής καθηγητής Νίκος Μαραντζίδης, στέλεχος του “Ποταμιού”, να παραδώσει την πανεπιστημιακή του θέση. Ειδάλλως, αν δεν το πράξει ο ίδιος, θα πρέπει να επιληφθεί η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, καθώς στο όνομα αυτού του κυρίου, διασύρεται βάναυσα η επιστημονική και επιμορφωτική αξιοπιστία του» προσέθεσε ο εκπρόσωπος των ΑΝΕΛ, λέγοντας πως θεωρεί «δεδομένη την επικινδυνότητά του ή την ασχετοσύνη του, στο να μαθαίνει τα παιδιά μας την επιστήμη τους με απόλυτη διαστρέβλωση». Λίγο καιρό αργότερα, δόθηκε εντολή από τα αρμόδια όργανα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας να διατάξουν Ένορκη Διοικητική Εξέταση για τη μεθοδολογία της δημοσκοπικής έρευνας του κ. Μαραντζίδη. Η ακαδημαϊκή ελευθερία και η αυτοτέλεια του Πανεπιστημίου υπέκυπτε ήδη στις εξωτερικές πιέσεις μιας συνωμοσιολογικής προπαγάνδας που θεωρούσε ότι οι αρνητικές δημοσκοπήσεις «μαγειρεύτηκαν σε συνεργασία με συμφέροντα».

Το επόμενο κρούσμα δεν άργησε να φανεί, με πρωταγωνιστή, αυτή τη φορά τη «γαλάζια γενιά». «Ο διορισμός του καθηγητή Α. Λιάκου στη θέση του Προέδρου της Επιτροπής Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία και επικεφαλής της αναθεώρησης του προγράμματος και των σχολικών βιβλίων αποτελεί προσβολή απέναντι στους αγώνες και την ιστορία του Έθνους μας», αναφέρει σε πρόσφατη ανακοίνωσή της η ΟΝΝΕΔ. Στην ανακοίνωση διαμαρτυρίας της ΟΝΝΕΔ, ο κ. Λιάκος εμφανίζεται ως «αρνητής της ιστορίας» και εκφραστής των «ανθελληνικών εξάρσεων», που πρόκειται δήθεν να αποτυπωθούν μέσα στα μελλοντικά σχολικά εγχειρίδια. Προφανώς, η προκλητική ανακοίνωση δεν αναφέρεται σε κάποια κριτική γύρω από συγκεκριμένα θέματα Παιδείας αλλά επαναφέρει στο προσκήνιο τη μουχλιασμένη πατριδοκαπηλία ως απόλυτο κριτήριο του δημόσιου διαλόγου. Αποτελεί πραγματικό όνειδος για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να μετεωρίζεται ανάμεσα στην εθνικοφροσύνη και την αγραμματοσύνη. Αλλά ενόψει των μελλοντικών εσωκομματικών εκλογών, ο ακροδεξιός πειρασμός φαίνεται ότι γοήτευσε ακόμη και τους νέους ψηφοφόρους της Δεξιάς. Η ΟΝΝΕΔ ζήτησε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ «να παύσει άμεσα από τα καθήκοντα του έναν αρνητή της ιστορίας», καθώς και τον αρμόδιο Υπουργό Παιδείας. Τη σκυτάλη πήρε ο βουλευτής της ΝΔ κ. Νικήτας Κακλαμάνης καταθέτοντας σχετική ερώτηση στον Υπουργό Παιδείας, με κύρια αναφορά στις επιστημονικές απόψεις του κ. Λιάκου.

Κάπως έτσι, αντί να συζητάμε για το στρατηγικό σχεδιασμό της Παιδείας βρεθήκαμε να συζητάμε για τα μυθιστορήματα της Πηνελόπης Δέλτα. Η «αστυνομία της σκέψης» είναι και πάλι εδώ, ανάμεσα μας. Μόνο που αυτή τη φορά δεν εξαντλείται στους μηχανισμούς λογοκρισίας, αλλά επεκτείνει την επιθυμία της για εκδίκηση, μέσα από τη συνωμοσιολογία και τον εθνικισμό. Το περιεχόμενο της κατηγορίας απέναντι στους δύο πανεπιστημιακούς άλλωστε δεν αφορά μια συγκυριακή κομματική προτίμηση ούτε βέβαια τη θεσμική τους ιδιότητα αλλά την ίδια τη γνωσιακή διαδικασία που αυτοί εκφράζουν. Με άλλα λόγια, δεν ζητούνται «αποδείξεις ενοχής», ακριβώς επειδή η απόφαση της ενοχής απορρέει από την ίδια την ιδιότητά τους. Η «αστυνομία της σκέψης» άλλωστε λειτουργεί καταδιωκτικά και κατασταλτικά, ακριβώς επειδή μιλάει όχι στο όνομα της επιχειρηματολογίας αλλά στο όνομα της δογματικής απόρριψης της αντίθετης άποψης. Στον πυρήνα αυτής της σκέψης, ο κόσμος των Άλλων δεν είναι μόνο ένας διαφορετικός αλλά είναι εντέλει ένας εχθρικός κόσμος.

Τα συμπτώματα αυτής της ιδεολογικής σκλήρυνσης ολοένα και πληθαίνουν. Πρόσφατα άλλωστε ο ακροδεξιός πρώην σύμβουλος του κ. Σαμαρά κ. Φαήλος Κρανιδιώτης φρόντισε να μας υπενθυμίσει ότι ο ακόμη και ο ομοφοβικός ρατισμός μπορεί να γίνει ακόμη πιο χυδαία κανιβαλικός. Με αφορμή τον θάνατο του Μηνά Χατζησάββα και την αναφορά του πενθούντος συντρόφου του στο σύμφωνο συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών, ο κ. Φαήλος Κρανιδιώτης έκανε ένα εμετικό σχόλιο για την «αξύριστη χήρα» του Χατζησάββα. Διεκδικώντας λίγα κόλλυβα αρρενωπότητας στα μνημόσυνα του «Δικτύου 21», ο κ. Κρανιδιώτης και οι φίλοι του εδώ και αρκετά χρόνια έχουν δημιουργήσει μια ελληνική εκδοχή του Tea Party, που στηρίζεται στην «κουλτούρα της μνησικακίας», στο σύνδρομο ανασφάλειας και αγχωτικής επιβεβαίωσης ταυτοτήτων. Η κουλτούρα αυτή, βέβαια, δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο της ακροδεξιάς. Το ρατσιστικό ντελίριο των τελευταίων ημερών συμπληρώθηκε, άλλωστε, από τον κ. Δημ. Τσουκαλά, μέλος του ΣΥΡΙΖΑ και γενικό γραμματέα Διοικητικής Μεταρρύθμισης, που αναφέρθηκε στο νεκρό μετανάστη της Ειδομένης, χαρακτηρίζοντας τον ως «ψητό Μαροκινό». Ο ίδιος υποστηρίζει ότι χρησιμοποίησε μια ακραία έκφραση για να εκφράσει δήθεν τον αποτροπιασμό του για τον θάνατό του μετανάστη, από τα σύρματα των «Σκοπιανών». Ο «ψητός Μαροκινός» όμως δεν είναι απλώς μια «ακραία έκφραση», όπως και οι «Σκοπιανοί» δεν είναι απλώς μια συντομευμένη συνωνυμική εκδοχή των πολιτών της ΠΓΔΜ∙ είναι βασικά λήμματα στο λεξικό του ρατσισμού.

Ένα είναι βέβαιο. Τον τελευταίο καιρό, πολλαπλασιάζονται οι κραυγές του μίσους και οι ψίθυροι της κατασυκοφάντησης. Η δημοκρατική δημόσια σφαίρα συρρικνώνεται επικίνδυνα. Η αξιωματική αντιπολίτευση μοιάζει πλέον ακραία συντηρητική και καθόλου φιλελεύθερη. Και ο πρωθυπουργός επιστρέφει στο γνώριμο δρόμο της πόλωσης μιλώντας για καραβάνια και σκυλιά∙ χωρίς καν να αναγνωρίζει τη ράτσα τους.