Ταµείο ή «µηχανισµός χρεοκοπίας»;

ΟΙ ΗΓΕΤΕΣ των κρατών-µελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.) αποφάσισαν να προχωρήσουν σε περιορισµένη αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβώνας έπειτα από σχετική πρόταση Γερµανίας και Γαλλίας. Η αναθεώρηση θα αποβλέπει στη σύσταση ενός µόνιµου µηχανισµού για την αντιµετώπιση/διαχείριση κρίσεων στο ενιαίο νόµισµα, ευρώ. Μια δεύτερη (εντελώς απαράδεκτη) πρόταση Γερµανίας-Γαλλίας για την αναστολή του δικαιώµατος ψήφου στα όργανα της Ενωσης (Συµβούλιο, Ευρωπαϊκό Συµβούλιο) φαίνεται ότι στο στάδιο αυτό εγκαταλείπεται, καθώς συγκέντρωσε την καθολική αντίδραση των υπόλοιπων κρατών-µελών. Η έστω περιορισµένη αναθεώρηση της Συνθήκης δεν θα είναι µια εύκολη υπόθεση, καθώς απαιτεί την οµοφωνία όλων (27) των κρατών-µελών (και όχι µόνο αυτών της ευρωζώνης) και την επικύρωση από τα εθνικά κοινοβούλια (χωρίς να αποκλείεται και κάποιο δηµοψήφισµα. Οι κυβερνήσεις θα αποφασίσουν). Η αναθεώρηση για τη σύσταση µόνιµου µηχανισµού (που θα αντικαταστήσει τους ad hoc µηχανισµούς που δηµιουργήθηκαν µετά την ελληνική κρίση και εκπνέουν το 2013) είναι απολύτως αναγκαία. Η Ενωση χρειάζεται πράγµατι έναν σταθερό µηχανισµό για την αντιµετώπιση κρίσεων. Το µείζον ερώτηµα είναι βεβαίως τι είδους µηχανισµός θα είναι αυτός; Θα είναι ένας µηχανισµός µε τη µορφή Ταµείου (κάτι σαν Ευρωπαϊκό Νοµισµατικό Ταµείο) που θα χρηµατοδοτείται από την Ενωση και τα κράτη-µέλη και θα συνδράµει κάποιο άλλο κράτος σε κρίση κάτω από προϋποθέσεις (conditionality), ή θα προσλάβει τη µορφή µηχανισµού απλώς για «ελεγχόµενη χρεοκοπία» όπως θέλει η Γερµανία; Ή και τα δύο µαζί; Το τι ακριβώς θα είναι αυτός ο µηχανισµός είναι το κρίσιµο ζήτηµα. Γιατί εάν έχουµε ένα οιονεί Ταµείο (και µε ευρύτερους αναπτυξιακούς στόχους ίσως) τότε η Ενωση θα έχει κάνει ένα ουσιαστικό βήµα για τη διόρθωση των ελλειµµάτων της νοµισµατικής ένωσης (ΟΝΕ), χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι θα έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία οικοδόµησης της οικονοµικής ένωσης. Αν όµως έχουµε απλώς «µηχανισµό χρεοκοπίας» (πράγµα όχι απίθανο, ιδιαίτερα καθώς ρητά προβλέπεται ότι δεν θα καταργηθεί η ρήτρα της «µη διάσωσης» και ταµείο και «µη διάσωση» δεν πολυσυµβιβάζονται), τότε τα πράγµατα θα εξακολουθήσουν να είναι δύσκολα και επισφαλή…