«Εμείς που σας ακούμε»
Τάκης Παπαϊωάννου, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2023-02-14
Αυτό πέτυχαν και τα παιδιά με τις κινητοποιήσεις τους: στόχευσαν ως ώριμοι καλλιτέχνες στον πυρήνα της τέχνης τους, δείχνοντας σε όλους εμάς πως πάντοτε υπάρχει ένας άλλος δρόμος που είναι εφικτός, αρκεί να μην το βάζουμε κάτω. Και, για να το πετύχουμε, χρειάζεται η συντροφικότητα, η αλληλεγγύη και τα όνειρα που, αν το θελήσουμε, μπορούν να γίνουν πραγματικότητα. Και γι’ αυτόν ακόμη τον λόγο, τους ευχαριστούμε!
Οι αντιδράσεις και ο αγώνας των σπουδαστών και σπουδαστριών των Δραματικών Σχολών μεταλαμπάδευσαν μια φλόγα που απλώθηκε κι έγινε φωτιά, απειλώντας πλέον να κατακάψει ολοσχερώς τα ψεύτικα σκηνικά που έστησαν οι κυβερνώντες, στην προσπάθειά τους να κρύψουν τις άδικες, βίαιες και καταστροφικές επεμβάσεις τους στον χώρο της παιδείας και του πολιτισμού.
Νέοι και νέες πρωτοστατούν, μέρες τώρα -όπως πάντοτε κάνει η ριζοσπαστική νεότητα-, στην ανάδειξη των αδιεξόδων που δημιουργούν οι απαράδεκτες μεθοδεύσεις της κυβέρνησης με το προεδρικό διάταγμα, προδιαγράφοντας για τη νέα γενιά ηθοποιών ένα μέλλον ζοφερό. Απευθύνονται καθημερινά με κάθε μέσον «σ’ εμάς που τους ακούμε».
Μοναδικό όπλο τους (αλλά τόσο ισχυρό), το δίκιο των αιτημάτων τους που το επικοινωνούν ακριβώς με τον τρόπο που ξέρουν: την τέχνη τους! Εμφανίζονται κατά ομάδες, αγόρια και κορίτσια, στο τέλος θεατρικών παραστάσεων, με ανακοινώσεις που ενημερώνουν τους θεατές για τα αιτήματά τους, με εικαστικές παρεμβάσεις, με ευφάνταστα δρώμενα, με τα σώματά τους να γίνονται φορείς μηνυμάτων και, τελευταία, με μουσικές εκδηλώσεις έξω από τις καταλήψεις των θεάτρων, δηλαδή των «σπιτιών τους».
Με εξαιρετική σεμνότητα, σοβαρότητα και πάθος, διατρανώνουν προς κάθε κατεύθυνση την απόφασή τους να συνεχίσουν τον αγώνα τους, μέχρι την τελική δικαίωσή τους, που είναι και δικαίωση μιας ολόκληρης γενιάς. Αρωγοί στην προσπάθειά τους, οι άξιοι καθηγητές τους, που στάθηκαν σύσσωμοι κοντά τους, δίπλα τους, παραιτούμενοι από τα καθήκοντά τους, με μια παραδειγματική κίνηση υψηλού συμβολισμού και αξιοπρέπειας, τιμώντας το λειτούργημά τους ως «δασκάλων». Σιγά σιγά, όλος ο καλλιτεχνικός κόσμος (και όχι μόνον) συντάχθηκε μαζί τους, συναισθανόμενος –ίσως για πρώτη φορά τόσο έντονα– τον τεράστιο κίνδυνο που ελλοχεύει και είναι πια ορατός: τη συνειδητή υπονόμευση του πολιτισμού στη χώρα μας.
Είχε προηγηθεί, βέβαια, η κατάργηση των εικαστικών μαθημάτων από τα σχολεία, όταν αυτό που χρειαζόταν επειγόντως η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση ήταν, αντίθετα, η ενδυνάμωση και ο εμπλουτισμός τους και με άλλα καλλιτεχνικά μαθήματα. Αναρωτιέται κανείς τι είναι αυτό που κάνει την ηγεσία του ΥΠΠΟΑ και την κυβέρνηση να επιμένουν τόσο απρόκλητα -και παρά το βέβαιο πολιτικό κόστος- στις εμμονικές θέσεις τους. Πέρα από τις ιδεολογικές αγκυλώσεις τους και τη μεθοδευμένη διάλυση κάθε δημόσιας σχολής, προς όφελος των πάσης φύσεως ιδιωτικών κολεγίων που καιροφυλακτούν ως κοράκια στη γωνία, υπάρχει κάτι άλλο, πιο βαθύ, πιο σημαντικό που τους κατευθύνει σ’ αυτήν την ακατανόητη πολιτική επιλογή;
Ισως να ’ναι η απέχθεια κι ο ενδόμυχος φόβος τους –ποιος ξέρει;– γι΄ αυτό που συγκροτεί τη βαθιά ουσία της τέχνης: τον ανατρεπτικό της χαρακτήρα. Στο γεγονός ότι η πλειονότητα των καλλιτεχνών (ανεξάρτητα από την έκφανση της τέχνης τους) δεν χειραγωγείται, δεν κάθεται ήσυχα, δεν μπαίνει στην προκρούστεια κλίνη της κανονικότητας. Ανατρέπουν στερεότυπα, αναδεικνύουν το περιφρονημένο έλασσον σε μείζον, φωτίζουν τη σκοτεινή και αθέατη πλευρά της ζωής, φέρνοντας, κοντολογίς, τα πάνω κάτω. Γιατί αυτό κάνει η τέχνη. Μας υποδεικνύει άλλους δρόμους, ιχνηλατεί απάτητα μονοπάτια που οδηγούν σε άγνωστους ελπιδοφόρους κόσμους﮲ έναν άλλο τρόπο να αντιλαμβανόμαστε τη ζωή.
Αυτό πέτυχαν και τα παιδιά με τις κινητοποιήσεις τους: στόχευσαν ως ώριμοι καλλιτέχνες στον πυρήνα της τέχνης τους, δείχνοντας σε όλους εμάς πως πάντοτε υπάρχει ένας άλλος δρόμος που είναι εφικτός, αρκεί να μην το βάζουμε κάτω. Και, για να το πετύχουμε, χρειάζεται η συντροφικότητα, η αλληλεγγύη και τα όνειρα που, αν το θελήσουμε, μπορούν να γίνουν πραγματικότητα.
Και γι’ αυτόν ακόμη τον λόγο, τους ευχαριστούμε!
*Αρχιτέκτων-ομότιμος καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ
Οι αντιδράσεις και ο αγώνας των σπουδαστών και σπουδαστριών των Δραματικών Σχολών μεταλαμπάδευσαν μια φλόγα που απλώθηκε κι έγινε φωτιά, απειλώντας πλέον να κατακάψει ολοσχερώς τα ψεύτικα σκηνικά που έστησαν οι κυβερνώντες, στην προσπάθειά τους να κρύψουν τις άδικες, βίαιες και καταστροφικές επεμβάσεις τους στον χώρο της παιδείας και του πολιτισμού.
Νέοι και νέες πρωτοστατούν, μέρες τώρα -όπως πάντοτε κάνει η ριζοσπαστική νεότητα-, στην ανάδειξη των αδιεξόδων που δημιουργούν οι απαράδεκτες μεθοδεύσεις της κυβέρνησης με το προεδρικό διάταγμα, προδιαγράφοντας για τη νέα γενιά ηθοποιών ένα μέλλον ζοφερό. Απευθύνονται καθημερινά με κάθε μέσον «σ’ εμάς που τους ακούμε».
Μοναδικό όπλο τους (αλλά τόσο ισχυρό), το δίκιο των αιτημάτων τους που το επικοινωνούν ακριβώς με τον τρόπο που ξέρουν: την τέχνη τους! Εμφανίζονται κατά ομάδες, αγόρια και κορίτσια, στο τέλος θεατρικών παραστάσεων, με ανακοινώσεις που ενημερώνουν τους θεατές για τα αιτήματά τους, με εικαστικές παρεμβάσεις, με ευφάνταστα δρώμενα, με τα σώματά τους να γίνονται φορείς μηνυμάτων και, τελευταία, με μουσικές εκδηλώσεις έξω από τις καταλήψεις των θεάτρων, δηλαδή των «σπιτιών τους».
Με εξαιρετική σεμνότητα, σοβαρότητα και πάθος, διατρανώνουν προς κάθε κατεύθυνση την απόφασή τους να συνεχίσουν τον αγώνα τους, μέχρι την τελική δικαίωσή τους, που είναι και δικαίωση μιας ολόκληρης γενιάς. Αρωγοί στην προσπάθειά τους, οι άξιοι καθηγητές τους, που στάθηκαν σύσσωμοι κοντά τους, δίπλα τους, παραιτούμενοι από τα καθήκοντά τους, με μια παραδειγματική κίνηση υψηλού συμβολισμού και αξιοπρέπειας, τιμώντας το λειτούργημά τους ως «δασκάλων». Σιγά σιγά, όλος ο καλλιτεχνικός κόσμος (και όχι μόνον) συντάχθηκε μαζί τους, συναισθανόμενος –ίσως για πρώτη φορά τόσο έντονα– τον τεράστιο κίνδυνο που ελλοχεύει και είναι πια ορατός: τη συνειδητή υπονόμευση του πολιτισμού στη χώρα μας.
Είχε προηγηθεί, βέβαια, η κατάργηση των εικαστικών μαθημάτων από τα σχολεία, όταν αυτό που χρειαζόταν επειγόντως η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση ήταν, αντίθετα, η ενδυνάμωση και ο εμπλουτισμός τους και με άλλα καλλιτεχνικά μαθήματα. Αναρωτιέται κανείς τι είναι αυτό που κάνει την ηγεσία του ΥΠΠΟΑ και την κυβέρνηση να επιμένουν τόσο απρόκλητα -και παρά το βέβαιο πολιτικό κόστος- στις εμμονικές θέσεις τους. Πέρα από τις ιδεολογικές αγκυλώσεις τους και τη μεθοδευμένη διάλυση κάθε δημόσιας σχολής, προς όφελος των πάσης φύσεως ιδιωτικών κολεγίων που καιροφυλακτούν ως κοράκια στη γωνία, υπάρχει κάτι άλλο, πιο βαθύ, πιο σημαντικό που τους κατευθύνει σ’ αυτήν την ακατανόητη πολιτική επιλογή;
Ισως να ’ναι η απέχθεια κι ο ενδόμυχος φόβος τους –ποιος ξέρει;– γι΄ αυτό που συγκροτεί τη βαθιά ουσία της τέχνης: τον ανατρεπτικό της χαρακτήρα. Στο γεγονός ότι η πλειονότητα των καλλιτεχνών (ανεξάρτητα από την έκφανση της τέχνης τους) δεν χειραγωγείται, δεν κάθεται ήσυχα, δεν μπαίνει στην προκρούστεια κλίνη της κανονικότητας. Ανατρέπουν στερεότυπα, αναδεικνύουν το περιφρονημένο έλασσον σε μείζον, φωτίζουν τη σκοτεινή και αθέατη πλευρά της ζωής, φέρνοντας, κοντολογίς, τα πάνω κάτω. Γιατί αυτό κάνει η τέχνη. Μας υποδεικνύει άλλους δρόμους, ιχνηλατεί απάτητα μονοπάτια που οδηγούν σε άγνωστους ελπιδοφόρους κόσμους﮲ έναν άλλο τρόπο να αντιλαμβανόμαστε τη ζωή.
Αυτό πέτυχαν και τα παιδιά με τις κινητοποιήσεις τους: στόχευσαν ως ώριμοι καλλιτέχνες στον πυρήνα της τέχνης τους, δείχνοντας σε όλους εμάς πως πάντοτε υπάρχει ένας άλλος δρόμος που είναι εφικτός, αρκεί να μην το βάζουμε κάτω. Και, για να το πετύχουμε, χρειάζεται η συντροφικότητα, η αλληλεγγύη και τα όνειρα που, αν το θελήσουμε, μπορούν να γίνουν πραγματικότητα.
Και γι’ αυτόν ακόμη τον λόγο, τους ευχαριστούμε!
*Αρχιτέκτων-ομότιμος καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ
