«Δώστε στη διπλωματία μια ευκαιρία...»

Π.Κ. Ιωακειμίδης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2021-04-20

Δεν υπάρχει απολύτως κανένα πρόβλημα με τη δημόσια διατύπωση των θέσεων εξωτερικής πολιτικής. Αντίθετα σε μία δημοκρατία επιβάλλεται. Τα ερωτηματικά εγείρονται με τον τρόπο διεξαγωγής του διπλωματικού διαλόγου και διαπραγμάτευσης για την οποία θα πρέπει να αποφεύγεται η «διπλωματία του μεγαφώνου». Η τελευταία έχει κατακριθεί τόσο στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία όσο και στη διπλωματική πρακτική ως αδιέξοδη και δυνητικά ζημιογόνος. Αν και μπορεί ενίοτε να λειτουργήσει ως ψυχοθεραπεία για τα θυμικά τραύματα ενός κοινωνικού σώματος ενώ προσφέρει και άφθονα χειροκροτήματα. Οταν πριν από λίγα χρόνια σε μια επίσκεψή μου στην Ουάσιγκτον, στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) ρώτησα τον Ζ. Μπρεζίνσκι, αυτό το μεγάλο τέρας της διπλωματίας, ποια συμβουλή θα έδινε για την καλύτερη άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, η απάντησή του ήταν «πρώτα απʼ όλα η αποφυγή της διπλωματίας του μεγαφώνου - megaphone diplomacy. Η διπλωματική διαπραγμάτευση δεν είναι reality show».

Μια διπλωματική συνάντηση και μάλιστα υψηλού επιπέδου γίνεται είτε για να λύσεις ένα ζήτημα με συγκεκριμένα αποτελέσματα ή για να βελτιώσεις το κλίμα/ατμόσφαιρα/χημεία για να διευκολύνεις την επίτευξη λύσης. Με τη «διπλωματία του μεγαφώνου» δεν επιτυγχάνεις τίποτα από τα δύο. Το αντίθετο. Κατά κανόνα χαλάει το κλίμα. Συρρικνώνει τα περιθώρια ευελιξίας για τους αναγκαίους συμβιβασμούς. Και συνήθως διεγείρει ό,τι περιέγραψε ο J.Μ. Keynes ως «ζωώδη ένστικτα» (animal spirits), στη συγκεκριμένη περίπτωση τον ακραίο εθνικισμό και ανορθολογισμό που ενώ μπορεί να ικανοποιεί θυμικά ένα ακροατήριο οδηγεί σε αδιέξοδα ή και ενίοτε σε όλεθρο. Τα παραδείγματα από την επικράτηση των animal spirits ή από την «εθνική μας τύφλωση» στην ελληνική ιστορία πάμπολλα. Μόλις το 2015 μια συντριπτική πλειοψηφία ψήφιζε ουσιαστικά χωρίς να το συνειδητοποιεί την καταστροφή της χώρας, την έξοδό της από την ευρωζώνη. Για να μην ανατρέξουμε στο απώτερο παρελθόν (1897 κ.λπ.).

Το να αποφεύγεις τη «διπλωματία του μεγαφώνου» δεν σημαίνει καθόλου ότι αποφεύγεις να διαπραγματευθείς σκληρά τις θέσεις σου (μας) που είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο. Το κάνεις όμως στις κατάλληλες διαδικασίες και στα fora εκείνα (π.χ. ΕΕ) που φέρνουν αποτελέσματα για τη μεγιστοποίηση των ελληνικών συμφερόντων. Και ενημερώνονται το Κοινοβούλιο, τα πολιτικά κόμματα και ο ελληνικός λαός για τα αποτελέσματα της διαπραγμάτευσης. Η διαφάνεια είναι αναγκαία. Ούτε μυστική διπλωματία, ούτε διπλωματία του μεγαφώνου. Αλλά στη διάρκεια μιας ευαίσθητης διαπραγμάτευσης, ενός διερευνητικού διαλόγου επιβεβλημένο είναι να αποφεύγονται οι δημόσιες δηλώσεις απʼ όλους. «Δώστε στη διπλωματία μια ευκαιρία». Και «η θεσμική διπλωματία συνεπάγεται την άσκηση δημόσιας σιωπής» όπως έλεγε και ο Β. Θεοδωρόπουλος. Πόσο δύσκολο είναι να κατανοηθεί αυτό;

Αλλά ας θεωρήσουμε ότι τώρα κλείνει ψυχοθεραπευτικά ένα κεφάλαιο κάθαρσης ως η τελική πράξη που γέννησε η διαδικασία της έντασης και κλιμάκωσης του περασμένου χρόνου. Είναι σημαντικό ότι και οι δύο πλευρές επέλεξαν να μη συνεχίσουν τη δημόσια διαπραγματευτική αντιπαράθεση. Και η ωριμότητα επιβάλλει το επόμενο κεφάλαιο να είναι η νηφάλια συνέχιση του διπλωματικού διαλόγου (διερευνητικού κ.λπ.) και στη βάση των θετικών αποτελεσμάτων των επίσημων συναντήσεων του ΥΠΕΞ Ν. Δένδια στην Αγκυρα (προώθηση θετικής ελληνοτουρκικής ατζέντας κ.λπ.). Η επόμενη κρίσιμη ελληνοτουρκική συνάντηση θα είναι την ερχόμενη εβδομάδα στη Γενεύη στο πλαίσιο της πενταμερούς για το Κυπριακό. Μπορεί να αποδειχθεί μια νέα αφετηρία. Και πρέπει.

Για να μην αποδειχθούν οι προσπάθειές μας «σαν των Τρώων»...

Θέματα επικαιρότητας: Διπλωματία

Αντίπαλοι, αλλά όχι εχθροί

Αντώνης Αντωνιάδης, 2022-03-21

Ανεξάρτητα από την οπτική γωνία που ο καθένας επιλέγει...

Περισσότερα
Θόδωρος Τσίκας

Φοβόμαστε την Χάγη;

Θόδωρος Τσίκας, 2021-07-16

Βιάστηκαν πηγές του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών να...

Περισσότερα

Κακή διπλωματία, ωραία παράσταση

Αντώνης Αντωνιάδης, 2021-04-24

Παρά την παταγώδη αποτυχία όλων των μέχρι σήμερα «διερευνητικών»...

Περισσότερα
Π.Κ. Ιωακειμίδης

«Δώστε στη διπλωματία μια ευκαιρία...»

Π.Κ. Ιωακειμίδης, 2021-04-20

Δεν υπάρχει απολύτως κανένα πρόβλημα με τη δημόσια διατύπωση...

Περισσότερα

Το 2004 και το 2021

Παύλος Τσίμας, 2021-04-10

Η αλήθεια είναι ότι - αν εξαιρέσει κανείς την αφήγηση των...

Περισσότερα

Ο διάλογος με τη μεζούρα δεν έχει αποδώσει

Τάσος Παππάς, 2021-01-12

Ικανοποιημένη η Ευρώπη με τα ανοίγματα που κάνει η Τουρκία,...

Περισσότερα

Η ήττα Ελλάδας και Κύπρου δεν κρύβεται κάτω από το χαλί

Κυριάκος Πιερίδης, 2020-12-13

Στον απόηχο ακόμα μιας μαραθώνιας συζήτησης για την Τουρκία,...

Περισσότερα

Εμείς είμαστε αφελείς, όχι οι Γερμανοί Τάσος Παππάς

Τάσος Παππάς, 2020-11-30

Ο Νίκος Δένδιας είναι ένας μετριοπαθής πολιτικός. Κρατούσε...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Νίκος Μπίστης

Γιά ένα νέο Μέτωπο Λογικής στην εεξωτερική πολιτική

Νίκος Μπίστης, 2024-12-02

Πριν μια βδομάδα η Εποχή είχε φιλοξενήσει άρθρο μου για...

Σωτήρης Βαλντέν

Όχι στο ”πατριωτικό Μέτωπο”

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-12-01

Κάθε μέρα που περνά, τα «ήρεμα νερά» στις ελληνοτουρκικές...

Δημήτρης Λιάκος

Σκέψεις, με αφορμή το βιβλίο της Άνγκελα Μέρκελ

Δημήτρης Λιάκος, 2024-12-01

Η έκδοση των απομνημονευμάτων της Άνγκ. Μέρκελ και οι αναφορές...

Στέργιος Καλπάκης

Αφετηρία μιας νέας εποχής ανάκαμψης

Στέργιος Καλπάκης, 2024-11-26

Μετά από όσα συνέβησαν τη χρονιά που πέρασε απαιτούνται...

Χρήστος Ροζάκης

Ανατρέχοντας στο παρελθόν των ελληνοτουρκικών

Χρήστος Ροζάκης, 2024-11-23

Οι ομάδες του «πατριωτικού μετώπου» έχουν οργιάσει με μια...

Αντώνης Λιάκος

Μπορεί να επιβιώσει η Αριστερά;

Αντώνης Λιάκος, 2024-11-24

Δεδομένων του κατακερματισμού, της απώλειας επιρροής και...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Συνέδριο καμπής…

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2024-11-07

Αύριο το απόγευμα ξεκινάει τις εργασίες του το Έκτακτο...

Σωτήρης Βαλντέν

Ελληνοτουρκικά: ο Μητσοτάκης, ο Σαμαράς και η αντιπολίτευση

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-10-29

Οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για αποκλιμάκωση και διάλογο...

Μαριλένα Κοππά

Κάποιες σκέψεις για τον ελληνοτουρκικό διάλογο

Μαριλένα Κοππά, 2024-10-26

Χρειάζεται αποφασιστικότητα, σχεδιασμός και εξαιρετικά...

Δειλά βήματα στο Κυπριακό

Κυριάκος Πιερίδης, 2024-10-20

Η «διευρυμένη συνάντηση» που προανήγγειλε ο Γκουτέρες...

Τα μίλια και η θάλασσα

Παύλος Τσίμας, 2024-10-19

Συμπληρώνονται, αυτές τις ημέρες, 51 χρόνια από τότε που...

Θόδωρος Τσίκας

Ελλάδ, Ισραήλ και κρίση στη Μέση Ανατολή

Θόδωρος Τσίκας, 2024-10-12

Στη χώρα μας ο δημόσιος διάλογος διεξάγεται μεταξύ δύο...

×
×