Γιατί ενότητα;

Από τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ μάς άφησε χρόνους, ακούω συνεχώς δηλώσεις που συνδυάζουν κατά ένα περίεργο τρόπο τη διαφωνία με την απόλυτη σύμπτωση απόψεων: διαφωνούν για το ποιος έφταιξε, και ταυτόχρονα συμφωνούν ότι η εν λόγω εξέλιξη αποτελεί «πισωγύρισμα», για να θυμηθούμε την καθομιλουμένη της Αριστεράς. Οφείλω να ομολογήσω ότι η δική μου αντίδραση ήταν αντιστρόφως ανάλογη: δεν γνωρίζω ποιος έφταιξε, και πιστεύω ότι η αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ μας προφύλαξε από τα χειρότερα. Κι επειδή όλοι μας υιοθετούμε μια συγκεκριμένη οπτική γωνία, διευκρινίζω ότι η δική μου είναι εκείνη της ανανεωτικής Αριστεράς. Οπως εγώ την καταλαβαίνω, εννοείται. (Παρακάμπτω τη «ριζοσπαστική» εκδοχή, γιατί μπορεί να σημαίνει οτιδήποτε, κι αυτό το διαπιστώσαμε τελευταία).

Η εν λόγω ανανεωτική διάσταση της Αριστεράς, που δεν είναι μια απλή κουβέντα την οποία αμολάμε και συνεχίζουμε, κινδύνευσε από την πολιτικά αφελέστατη και αθροιστική (ήτοι, μπακάλικη) λογική βάσει της οποίας δημιουργήθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή, όσο περισσότεροι τόσο καλύτερα, επειδή ο μόνος εχθρός είναι η νέα τάξη πραγμάτων (μεταξύ των αντιπάλων της, ας μην το ξεχνάμε, συγκαταλέγονται οι Παπαροκάδες και ο Καρατζαφέρης). Η ανανεωτική Αριστερά -το λέει και η λέξη- δεν γεννήθηκε από μια μικροπαρεξήγηση που θα πρέπει επιτέλους να ξεπεράσουμε. Αντίθετα, αναγνωρίζει ότι διαπράχθηκαν εγκλήματα στο όνομα του μαρξισμού, και προσπαθεί να βρει λύσεις εμμένοντας στον απώτερο στόχο, την κατάργηση της εκμετάλλευσης. Αρα διχάζει, δεν ενώνει. Είναι εξωφρενικό να επικρίνουμε το ΚΚΕ περισσότερο για τις χωριστές συγκεντρώσεις του και λιγότερο για το σταλινισμό του. Οταν το υπαινίχθηκα την προπερασμένη Τετάρτη δέχτηκα την κριτική του Χ. Γεωργούλα στην «Εποχή» (Παρεμπιπτόντως, τα όσα σέρνουν στον Κωνσταντόπουλο και στο Συνασπισμό δεν μου φάνηκαν πολύ ενωτικά). Θα ήθελα να σταθώ σε δύο σημεία: η παρατήρηση ότι αν εφαρμόζαμε τη συνταγή «μακριά από τους κουκουέδες που κουβαλάνε τον Περισσό ακόμα στο κεφάλι τους», θα διαλυόταν ο Συνασπισμός, είναι απόλυτα ορθή.

Ουδέποτε όμως δίστασα να πω ότι οι σύντροφοι Λαφαζάνης και Αλαβάνος (για διαφορετικούς λόγους) δεν έχουν θέση σ’ αυτό το κόμμα. Θα επιβίωνε ως έχει; Αποκλείεται. Την ίδια στιγμή όμως θα υπηρετούσε, έστω και κολοβωμένο, την ιδέα της ανανέωσης, όχι με τα λόγια αλλά στην πράξη. Το δεύτερο σημείο έχει να κάνει με την «ελληνοπρέπεια» που αποδίδω στον Μ. Γλέζο. «Τι μπορεί να σημαίνει ελληνοπρέπεια, χρειάζεται ίσως πολλή συζήτηση για να το διευκρινίσουμε» γράφει ο Χ. Γεωργούλας. Σίγουρα. Παραλείπει όμως να μνημονεύσει το παράδειγμα που παρέθεσα, ότι σε αντίθεση με τους μονοδιάστατους ξένους μόνο εμείς έχουμε πολυδιάστατη σκέψη. Αν το έλεγε ελληναράς, θα πέφταμε να τον φάμε. Αλλά όταν το διαλαλεί επιφανές μέλος του ΣΥΡΙΖΑ, κάνουμε πως δεν ακούμε. Αυτά πληρώσαμε στο Κυπριακό.

Γιατί απορρίπτω την ενότητα ως απολιτική σούπα; Απλούστατα διότι όποιοι εκφράζουν τέτοιες απόψεις είναι πολιτικοί μου αντίπαλοι. Οχι συναγωνιστές που θα πορευτούμε μαζί προς ένα μέλλον το οποίο -σημειωτέον- κανείς δεν τολμάει να μας πει πώς θα είναι. (Κάποτε είχαμε την αποφατική θεολογία των Ησυχαστών και του Γρηγορίου Παλαμά· σήμερα έχουμε την αποφατική πολιτική της Αριστεράς). Οσο για τα κινήματα που μέσα από την πολυχρωμία τους και χωρίς διχαστικές αξιολογήσεις θα συνδυαστούν για να αναδείξουν, ως διά μαγείας, όλες τις λύσεις, αυτό κι αν είναι μεταμοντέρνα πολιτική, στην πλέον απολιτική εκδοχή της.

Θα ήθελα όμως να κλείσω με κάτι άλλο: πολλοί χρησιμοποίησαν την ανανεωτική Αριστερά ως θάλαμο αποσυμπίεσης, όπου ο δύτης, προερχόμενος από το βυθό, παραμένει επί ένα χρονικό διάστημα, για να μπορέσει επιτέλους να αναδυθεί στη γαλαζοπράσινη επιφάνεια της κεντροαριστεράς και της συμμετοχικής δημοκρατίας. Η ευθύνη τους είναι βαριά, αλλά ας μην τους βάλουμε όλους σ’ αυτό το τσουβάλι. Κάποιοι απλώς άλλαξαν γνώμη. Συμβαίνει στη ζωή. Κάμποσοι όμως απομακρύνθηκαν όχι για να μπουν στο ΠΑΣΟΚ αλλά επειδή αισθάνθηκαν διωγμένοι. Αυτό που δεν συλλαμβάνει η λογική της αθροιστικής ενότητας είναι ότι ο Κλεάνθης Γρίβας και η παρέα τού «Αρδην» -τους αναφέρω ενδεικτικά- φέρνουν μεν, διώχνουν δε. Κοινώς, ήρθαν τα άγρια να διώξουν τα ήμερα. Γιατί δεν το προέβλεψαν οι «ενωτικοί» αρχιτέκτονες του ΣΥΡΙΖΑ;

Ας μην προσπαθήσουν λοιπόν οι μάγειροι της απολιτικής σούπας να εκλογικεύσουν τις επικρίσεις που δέχονται ως προφάσεις εν αμαρτίαις από υποψήφιους ΠΑΣΟΚους. Ως αριστεροί ξέρουμε ότι μια θέση μπορεί να επικριθεί από εντελώς διαφορετικές και συχνά εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις. Η μόνη ελπίδα της Αριστεράς είναι ότι τα σημερινά χάλια της μπορούν και πρέπει να στηλιτευτούν από μέσα. Γι’ αυτό οφείλουν οι απογοητευμένοι από τον ΣΥΡΙΖΑ να επιστρέψουν στο Συνασπισμό. Με όλα τα ελαττώματα και τις αντιφάσεις του, είναι σαφώς καλύτερος από ό,τι ήταν πριν από μερικές βδομάδες.