Αν έσπαγε με κρότο η κακή παράδοση!..

Ο εξωραϊσμός μιας αποτυχίας δεν ενισχύει την εμπιστοσύνη. Τη διαβρώνει.

Προφανώς, η ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα είχε πραγματικές και θετικές συνέπειες: Εναρξη απομείωσης των επιτοκίων των τραπεζικών χορηγήσεων, δυνατότητα εξόδου στις αγορές με μικρότερες αποδόσεις χάρη σε αυτό το πιστοποιητικό φερεγγυότητας και (το πιο επείγον) διευκόλυνση των τραπεζών να αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές άμεσα, μέσω της διάθεσης νέων προϊόντων τιτλοποίησης, ώστε να εμφανιστούν με ενισχυμένους ισολογισμούς στα stress tests στις αρχές του 2018. Τα οψίμως λεγόμενα, περί του δήθεν συμβολικού χαρακτήρα της ένταξης, παραπέμπουν στον γνωστό μύθο για την αλεπού. Που όσα δεν φτάνει τα κάνει κρεμαστάρια.

Δεν πετύχαμε να ενταχθούμε στο πρόγραμμα γιατί η κυβέρνηση καθυστέρησε να κλείσει (και) τη δεύτερη αξιολόγηση. Αν είχε βιαστεί, θα μπορούσαμε να αρχίσουμε από τώρα να βγαίνουμε δοκιμαστικά στις αγορές με το σπαθί μας. Αυτό θα ενίσχυε την εμπιστοσύνη προς τη χώρα μας και θα διευκόλυνε τον κ. Ντράγκι να μας εντάξει άμεσα στο πρόγραμμά του. Το θέμα δεν ήταν αν θα βγούμε στις αγορές με τεχνάσματα σήμερα ή με το σπαθί μας αύριο. Ηταν να αρχίσουμε να βγαίνουμε από σήμερα με το σπαθί μας, να κτίσουμε μια ευρεία γκάμα προϊόντων και πλήρη κλίμακα επιτοκίων, ώστε να διασφαλίσουμε ότι τον Αύγουστο του 2018 (αύριο…) θα καλύπτουμε τις χρηματοδοτικές ανάγκες μας μόνον από τις αγορές. Αποτύχαμε – νέτα σκέτα, αυτή είναι η αλήθεια.

Κάθε αποτυχία μεγαλώνει το κόστος και κάνει πιο σύνθετη την πορεία της χώρας. Βεβαίως, διατηρείται η προοπτική ένταξής μας στο πρόγραμμα του κ. Ντράγκι (που θα συνεχιστεί το 2018…) πριν από τον Αύγουστο 2018. Βεβαίως, μπορούμε (και επιβάλλεται…) να αρχίσουμε να βγαίνουμε δοκιμαστικά στις αγορές, πριν ενταχθούμε σε αυτό. Τώρα, ωστόσο, επειδή χάθηκε χρόνος και ευκαιρίες, το τοπίο γίνεται πιο σκληρό. Επειδή τα χρονικά περιθώρια έως τον Αύγουστο 2018 στενεύουν, τα περιθώρια για πειραματισμούς εξαφανίζονται. Οταν βγούμε στις αγορές, πρέπει να είμαστε απολύτως έτοιμοι. Ωστε, αφότου βγούμε, οι αποδόσεις των ομολόγων μας να βαίνουν μειούμενες – και να μην πάρουν την ανηφόρα με το παραμικρό φύσημα κάποιου ανέμου.

Αφού δεν βιαστήκαμε για την αξιολόγηση, πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα πότε θα βγούμε στις αγορές – αν βιαστούμε, ίσως σκοντάψουμε. Ας βιαστούμε για όλα τα άλλα, ώστε να πάμε καλά στην πρώτη έξοδο. Κι αυτά είναι πολλά.

Μέχρι το τέλος του έτους πρέπει να έχουμε υλοποιήσει 130 προαπαιτούμενα. Δεν είναι λίγα, και αρκετά από αυτά είναι σημαντικά. Το φθινόπωρο θα γίνει η τρίτη αξιολόγηση. Η πολυετής παράδοση των αξιολογήσεων είναι θλιβερή. Οι διαπραγματεύσεις τρενάρουν όλο και περισσότερο. Το 2010 η μέση διάρκειά τους ήταν 1,5 μήνας, το 2011 ανέβηκε σε 3 μήνες, το 2012 και το 2013 αυξήθηκε σε 4,5 μήνες, το 2014 εκτινάχθηκε στους 9,7 μήνες και, σήμερα, κυμαίνεται περί τους 8 μήνες. Σχεδόν κάθε φορά μετά το 2010, η εκάστοτε κυβέρνηση ροκανίζει τον χρόνο, ως ότι «παλεύει με τους ξένους δανειστές», και καταλήγει να συμφωνήσει όταν βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο, την τελευταία ώρα. Τώρα, που η οικονομία δείχνει ότι θέλει να αλλάξει ρότα προς τη μεγέθυνση, ας σπάσουμε αυτήν την κακή παράδοση με κρότο!

«Κρότος» είναι να κάνουμε το ανάποδο από εκείνο που μέχρι σήμερα γίνεται: Στοίχημα που αξίζει να κερδηθεί είναι να κάνουμε σήμερα όσα προβλέπεται να κάνουμε αύριο. Τώρα, μέσα στον Ιούλιο και τον Αύγουστο, πριν από την τρίτη αξιολόγηση. Γιατί, άραγε, πρέπει να περιμένουμε μέχρι τέλος του έτους για να ανοίξουμε κλειστά επαγγέλματα; Γιατί είναι κακό (βλάπτει ή προωθεί τη συμμετοχή των εργαζομένων;..) να αποφασίζεται με 50%+1 η κήρυξη μιας απεργίας; Γιατί να διαπραγματευθούμε σκληρά αν θα απονέμεται έγκαιρα η Δικαιοσύνη, αν θα μειωθεί η προϋπηρεσία για κομμωτές και μανικιουρίστες, πώς θα λειτουργούν τα ωδεία και οι σχολές χορού ή αν θα επιτρέψουμε σε έναν τουρίστα να νοικιάζει αυτοκίνητο με οδηγό – αν δεν θέλει να οδηγεί ο ίδιος;

Βεβαίως, προκειμένου να τελειώνουμε με τα προαπαιτούμενα από σήμερα, πριν από το φθινόπωρο, προϋποτίθεται μια επισπεύδουσα κυβέρνηση που θα διαθέτει υψηλές διαχειριστικές ικανότητες, αίσθηση εθνικής αποστολής, δύναμη για δράση (δράση, όχι νταραβέρια με οικτρό τέλος…), ενιαία αντίληψη του προς υλοποίηση προγράμματος. Η οποία δεν είναι άθροισμα βαρωνιών και γι’ αυτό θα επιδέχεται αποτελεσματικό συντονισμό – που πρέπει επίσης, κάποτε, να υπάρξει. Θα πείτε, κάτι τέτοιο μοιάζει με θαύμα. Ισως. Η αλήθεια είναι ότι πέρυσι τέτοια εποχή, μόλις έκλεισε η αξιολόγηση, η κυβέρνηση πήγε διακοπές για να ξεκουραστεί από τη διαπραγμάτευση – την οποία διεξήγαγαν 4-5 υπουργοί και σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι (…κατάκοποι) παρακολουθούσαν.

Περιορίζομαι να πω ότι θα πρέπει, κι εδώ, να σπάσει η κακή παράδοση...