ΤΟ ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ, Ο ΧΡΥΣΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΤΟΥ Ο.Λ.ΠΑ
Παναγιώτης Παπαθεωδορώπουλος, Δημοσιευμένο: 2006-03-19
Στην Ελευθεροτυπία στο φυλλο της 18/03/2006 δημοσιευτηκε ένα εξαιρετικο αρθρο του σ. Μιχάλη Παπαγιαννάκη με τιτλο «Με τα λεφτά μου και την κυρά μου;» για την αναγκη προστασιας των υδατικων πορων, Το αρθρο που ακολουθει, δημοσιευτηκε στην εφημεριδα ΓΕΓΟΝΟΤΑ της Πατρας και θα ελεγα ότι αποτελει «πρακτικο παραδειγμα» των οσων ο Μιχάλης ευστοχα επισημαινει.
Σε δημοσίευμα της έγκριτης εφημερίδας «Γεγονότα» με τίτλο «Πληρώνουν το νερό χρυσάφι» στο φύλλο της Τρίτης 30/8/05 αναφερόταν στο γεγονός ότι ο Οργανισμός Λιμένος Πατρών καταβάλλει σημαντικά χρηματικά ποσά στην Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης για το νερό που χρησιμοποιείται στο πότισμα εκτάσεων πρασίνου επιφάνειας 25500 τετραγωνικών μέτρων.
Πρόθεση μου δεν είναι να συμμετάσχω στον διάλογο μεταξύ της ΔΕΥΑΠ και του Ο.Λ.ΠΑ για την τιμή πώλησης του νερού αλλα να θέσω το θέμα σε εντελώς διαφορετική βάση για το πως οι υπεύθυνοι φορείς και σαν οργανωμένη κοινωνία πρέπει να αντιμετωπίσουμε το προβλημα του νερού.
Αρχίζοντας από τον τίτλο του δημοσιεύματος θα έλεγα ότι πρέπει πια να συνειδητοποιήσουμε ότι στον σύγχρονο κόσμο το νερό είναι πιο πολύτιμο από ότι το χρυσάφι. Οι σύγχρονες αντιλήψεις για την αξιοβιωτη αναπτυξη καταδεικνύουν με τον πλέον πειστικό αλλα και πιεστικό τρόπο ότι το νερό (και ειδικά το πόσιμο) είναι πλέον ένας φυσικός πόρος σε κίνδυνο τόσο ποσοτικής επάρκειας όσο και ποιοτικής σύστασης. Το νερό είναι αγαθό και συνεπώς έχει και οικονομική (τεραστία) άξια και κατά συνέπεια πρέπει να αντιμετωπίζεται ταυτόχρονα σαν κοινωνική ανάγκη (όλοι οι άνθρωποι θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε επαρκή ποσότητα καθαρού νερού) και σαν εμπόρευμα (δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι δωρεάν η «φθηνό» με αποτέλεσμα την κατασπατάληση του και την έλλειψη δυνατότητας αναπλήρωσης του).
Διαβάζοντας το δημοσίευμα σας κάτω από αυτό το πρίσμα θα διακρίνει κανείς δυο σημαντικά προβλήματα:
Πρώτον οτι είναι σήμερα αδιανόητο για χρήσεις όπως η συγκεκριμένη να χρησιμοποιείται πόσιμο νερό. Το πόσιμο νερό έχει συγκεκριμένα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες, είναι όπως προαναφέραμε σε ανεπάρκεια, απαιτεί μεγάλες επενδύσεις για την συλλογή, μεταφορά και επεξεργασία του. Αντίθετα χρήσεις όπως η άρδευση εκτάσεων πράσινου δεν απαιτούν παρόμοια χαρακτηριστικά και συνεπώς μπορούν να ικανοποιηθούν από νερό «χαμηλότερης» ποιότητας. Η επαναχρησιμοποίηση του επεξεργασμένου νερού σε τέτοιες χρήσεις είναι πλέον η μόνη ενδεδειγμένη λύση.
Δεύτερο οτι από όλες τις παρεμβάσεις μικρής η μεγάλης κλίμακας του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα που γίνονται στην χώρα μας απουσιάζει παντελώς το στοιχείο της διαχείρισης των υδατικών πόρων. Για μια τόσο μεγάλη και με τέτοια χαρακτηριστικά έκταση σε όλες τις προηγμένες χώρες του κόσμου όπως η συγκεκριμένη έκταση πρασίνου επιφάνειας 25500 τετραγωνικών μέτρων, θα ήταν αδιανόητος ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η λειτουργία της χωρίς να ληφθούν μετρα για την ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων. Διαχείριση που έχει να κάνει με την εξασφάλιση μη πόσιμου νερού (θα αναφερθούμε παρακάτω σε δυνατότητες που υπάρχουν), με την διαχείριση των νερών της βροχής, με την επιλογή ειδών που να απαιτούν μικρές ποσότητες νερού αντί του υδροβορου «γκαζόν»)
Συνεπώς κατά την άποψη μου το προβλημα δεν τίθεται κυρίως στο πόσο θα πρέπει να κοστολογείται το νερό που χρησιμοποιεί για την άρδευση το Λιμενικό Ταμείο Πατρών αλλα στην ανάγκη να μην χρησιμοποιείται πλέον πόσιμο νερό και να υποκατασταθεί από άλλες πηγές.
Οι δυνατότητες που υπάρχουν είναι βασικά δυο και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό. Η πρώτη, πιο εύκολη λύση μικρού κόστους που υπάρχει είναι το επεξεργασμένο νερό των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (Ε.Ε.Λ) της πόλης δηλαδή το νερό του Βιολογικού Καθαρισμού που σήμερα οδηγείται με υποθαλάσσιο αγωγό στην θάλασσα να χρησιμοποιηθεί άθολο το μήκος της λιμενικής ζώνης τόσο για άρδευση όσο και για άλλες εργασίες (καθαρισμός, πλύσιμο οχημάτων κλπ). Μια πρόχειρη οικονομοτεχνική ανάλυση θα καταδείξει τα σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη μιας τέτοιας επαναχρησιμοποίησης.
Η δεύτερη πιθανή λύση έχει να κάνει με την κατασκευή σε κατάλληλα σημεία της λιμενικής ζώνης (με την συνεργασία Λιμενικού Ταμείου και ΔΕΥΑΠ) υπόγειων δεξαμενών ανάσχεσης και αποθήκευσης των νερών της βροχής. Αν και τέτοιες κατασκευές δεν είναι φθηνές, το κόστος τους είναι συγκρίσιμο με τα συμβατικά συστήματα αποχέτευσης των ομβριων και ταυτόχρονα προσφέρουν δυνατότητα αξιοποίησης του βρόχινου νερού (αρχαία πρακτική στην χώρα μας που ξεχάστηκε τις τελευταίες δεκαετίες), αποτελεσματικότερη αντιπλημμυρική προστασία και δυνατότητα επεξεργασίας των βροχόνερων (τα οποια κάθε άλλο παρά καθαρά είναι με αποτέλεσμα την ρύπανση του Πατραϊκού)
Παναγιωτης Παπαθεοδωροπουλος
Πολιτικος Μηχανικος
Σε δημοσίευμα της έγκριτης εφημερίδας «Γεγονότα» με τίτλο «Πληρώνουν το νερό χρυσάφι» στο φύλλο της Τρίτης 30/8/05 αναφερόταν στο γεγονός ότι ο Οργανισμός Λιμένος Πατρών καταβάλλει σημαντικά χρηματικά ποσά στην Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης για το νερό που χρησιμοποιείται στο πότισμα εκτάσεων πρασίνου επιφάνειας 25500 τετραγωνικών μέτρων.
Πρόθεση μου δεν είναι να συμμετάσχω στον διάλογο μεταξύ της ΔΕΥΑΠ και του Ο.Λ.ΠΑ για την τιμή πώλησης του νερού αλλα να θέσω το θέμα σε εντελώς διαφορετική βάση για το πως οι υπεύθυνοι φορείς και σαν οργανωμένη κοινωνία πρέπει να αντιμετωπίσουμε το προβλημα του νερού.
Αρχίζοντας από τον τίτλο του δημοσιεύματος θα έλεγα ότι πρέπει πια να συνειδητοποιήσουμε ότι στον σύγχρονο κόσμο το νερό είναι πιο πολύτιμο από ότι το χρυσάφι. Οι σύγχρονες αντιλήψεις για την αξιοβιωτη αναπτυξη καταδεικνύουν με τον πλέον πειστικό αλλα και πιεστικό τρόπο ότι το νερό (και ειδικά το πόσιμο) είναι πλέον ένας φυσικός πόρος σε κίνδυνο τόσο ποσοτικής επάρκειας όσο και ποιοτικής σύστασης. Το νερό είναι αγαθό και συνεπώς έχει και οικονομική (τεραστία) άξια και κατά συνέπεια πρέπει να αντιμετωπίζεται ταυτόχρονα σαν κοινωνική ανάγκη (όλοι οι άνθρωποι θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε επαρκή ποσότητα καθαρού νερού) και σαν εμπόρευμα (δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι δωρεάν η «φθηνό» με αποτέλεσμα την κατασπατάληση του και την έλλειψη δυνατότητας αναπλήρωσης του).
Διαβάζοντας το δημοσίευμα σας κάτω από αυτό το πρίσμα θα διακρίνει κανείς δυο σημαντικά προβλήματα:
Πρώτον οτι είναι σήμερα αδιανόητο για χρήσεις όπως η συγκεκριμένη να χρησιμοποιείται πόσιμο νερό. Το πόσιμο νερό έχει συγκεκριμένα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες, είναι όπως προαναφέραμε σε ανεπάρκεια, απαιτεί μεγάλες επενδύσεις για την συλλογή, μεταφορά και επεξεργασία του. Αντίθετα χρήσεις όπως η άρδευση εκτάσεων πράσινου δεν απαιτούν παρόμοια χαρακτηριστικά και συνεπώς μπορούν να ικανοποιηθούν από νερό «χαμηλότερης» ποιότητας. Η επαναχρησιμοποίηση του επεξεργασμένου νερού σε τέτοιες χρήσεις είναι πλέον η μόνη ενδεδειγμένη λύση.
Δεύτερο οτι από όλες τις παρεμβάσεις μικρής η μεγάλης κλίμακας του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα που γίνονται στην χώρα μας απουσιάζει παντελώς το στοιχείο της διαχείρισης των υδατικών πόρων. Για μια τόσο μεγάλη και με τέτοια χαρακτηριστικά έκταση σε όλες τις προηγμένες χώρες του κόσμου όπως η συγκεκριμένη έκταση πρασίνου επιφάνειας 25500 τετραγωνικών μέτρων, θα ήταν αδιανόητος ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η λειτουργία της χωρίς να ληφθούν μετρα για την ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων. Διαχείριση που έχει να κάνει με την εξασφάλιση μη πόσιμου νερού (θα αναφερθούμε παρακάτω σε δυνατότητες που υπάρχουν), με την διαχείριση των νερών της βροχής, με την επιλογή ειδών που να απαιτούν μικρές ποσότητες νερού αντί του υδροβορου «γκαζόν»)
Συνεπώς κατά την άποψη μου το προβλημα δεν τίθεται κυρίως στο πόσο θα πρέπει να κοστολογείται το νερό που χρησιμοποιεί για την άρδευση το Λιμενικό Ταμείο Πατρών αλλα στην ανάγκη να μην χρησιμοποιείται πλέον πόσιμο νερό και να υποκατασταθεί από άλλες πηγές.
Οι δυνατότητες που υπάρχουν είναι βασικά δυο και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό. Η πρώτη, πιο εύκολη λύση μικρού κόστους που υπάρχει είναι το επεξεργασμένο νερό των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (Ε.Ε.Λ) της πόλης δηλαδή το νερό του Βιολογικού Καθαρισμού που σήμερα οδηγείται με υποθαλάσσιο αγωγό στην θάλασσα να χρησιμοποιηθεί άθολο το μήκος της λιμενικής ζώνης τόσο για άρδευση όσο και για άλλες εργασίες (καθαρισμός, πλύσιμο οχημάτων κλπ). Μια πρόχειρη οικονομοτεχνική ανάλυση θα καταδείξει τα σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη μιας τέτοιας επαναχρησιμοποίησης.
Η δεύτερη πιθανή λύση έχει να κάνει με την κατασκευή σε κατάλληλα σημεία της λιμενικής ζώνης (με την συνεργασία Λιμενικού Ταμείου και ΔΕΥΑΠ) υπόγειων δεξαμενών ανάσχεσης και αποθήκευσης των νερών της βροχής. Αν και τέτοιες κατασκευές δεν είναι φθηνές, το κόστος τους είναι συγκρίσιμο με τα συμβατικά συστήματα αποχέτευσης των ομβριων και ταυτόχρονα προσφέρουν δυνατότητα αξιοποίησης του βρόχινου νερού (αρχαία πρακτική στην χώρα μας που ξεχάστηκε τις τελευταίες δεκαετίες), αποτελεσματικότερη αντιπλημμυρική προστασία και δυνατότητα επεξεργασίας των βροχόνερων (τα οποια κάθε άλλο παρά καθαρά είναι με αποτέλεσμα την ρύπανση του Πατραϊκού)
Παναγιωτης Παπαθεοδωροπουλος
Πολιτικος Μηχανικος