Στερεότυπα

Μιχάλης Μητσός, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2021-07-20

Το σοκ που προκαλούν γυναικοκτονίες όπως εκείνες των Γλυκών Νερών και της Φολεγάνδρου δεν οφείλεται μόνο στη φύση των εγκλημάτων. Προκαλείται και από την απόλυτη αδυναμία να διατρέξει κανείς με τον νου του τη διαδρομή που οδηγεί τους γυναικοκτόνους στην πράξη τους. Εχουν μιλήσει ψυχολόγοι, έχουν κάνει αναλύσεις κοινωνιολόγοι, έχει κάνει καίριες παρεμβάσεις η πολύτιμη Πρόεδρος της Δημοκρατίας για τον ρόλο της οικογένειας, του σχολείου, των χώρων εργασίας. Και πάλι: πώς μπορεί να φτάσει κάποιος να δώσει ένα τόσο άγριο τέλος στον άνθρωπο με τον οποίο αποφάσισε ελεύθερα κάποια στιγμή να συνδέσει τη ζωή του; Τι όπλισε το χέρι του; Και από ποια δεξαμενή θα μπορέσει να αντλήσει έστω και μια λέξη στη συνέχεια για να υπερασπιστεί τον εαυτό του;

Υπάρχουν δύο κίνδυνοι στην προσπάθεια προσέγγισης αυτού του φαινομένου. Και παραπέμπουν στα δύο άκρα του φάσματος. Ο ένας είναι να αποδοθεί μοιραία ένα τέτοιο έγκλημα σε ψυχοπαθολογικά αίτια: ο δράστης είναι διαταραγμένος, παίρνει ή θα έπρεπε να παίρνει χάπια, κάτι δεν πήγε καλά στη φαρμακευτική αγωγή, να πώς έφτασε σε μια τόσο βίαιη πράξη. Με άλλα λόγια, ανήκει σε μια μικρή μειοψηφία, που πάντα θα υπάρχει γιατί δυστυχώς οι άρρωστοι άνθρωποι πάντα θα υπάρχουν.

Το επιχείρημα αυτό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στο δικαστήριο από την υπεράσπιση του δράστη, κάποιες φορές μπορεί και να ισχύει, δεν είναι όμως ποτέ αρκετό. Γιατί λείπει η βασική αιτία, το αίσθημα κατοχής που χαρακτηρίζει τις περισσότερες σχέσεις, εκείνο το ανατριχιαστικό «είσαι δική μου», που υποτίθεται ότι αναφέρεται σε αγάπη, στοργή και αφοσίωση, είναι όμως κάτι άλλο, είναι περιορισμός, είναι έλεγχος, είναι ιδιοκτησία.

Το αίσθημα ιδιοκτησίας οδηγεί υπό προϋποθέσεις και στον φόνο; Είναι - είμαστε - όλοι οι άνδρες δυνάμει βιαστές, δυνάμει βασανιστές, δυνάμει γυναικοκτόνοι; Οι δολοφόνοι της Καρολάιν και της Γαρυφαλλιάς ανήκουν σε μια σιωπηρή πλειοψηφία, ενσαρκώνουν μια σύγχρονη «κοινοτοπία του κακού»; Οχι. Η γενετικού τύπου ενοχοποίηση σύσσωμου του ανδρικού φύλου αποτέλεσε για ένα διάστημα σημαία ενός ακραίου τμήματος του φεμινιστικού κινήματος, αλλά δεν βοήθησε στην επίλυση του προβλήματος. Η αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, θύματα της οποίας είναι κατά κανόνα οι γυναίκες, δεν μπορεί παρά να γίνει μαζί με τους άντρες, όχι απέναντί τους.

Θα ήταν λάθος να υποστηρίξει κανείς ότι η κατάσταση παραμένει στάσιμη. Οι νέες γενιές έχουν πολύ πιο ανοιχτές αντιλήψεις από τις προηγούμενες, η κουλτούρα της βίας είναι λιγότερο ανεκτή, το τείχος της σιωπής έχει ραγίσει, τα δίκτυα στήριξης και αλληλεγγύης είναι πια ορατά. Η κοινωνία έχει αφυπνιστεί. Οπως αποδεικνύεται όμως, αυτό δεν είναι αρκετό, τα ταμπού και τα στερεότυπα επιμένουν, οι ανισότητες είναι πάντα παρούσες, η μάχη για το αυτονόητο πρέπει να είναι συνεχής και καθημερινή.

Απʼ όλους μας.

Θέματα επικαιρότητας: Γυναικοκτονία

Αθηνά Μιχαλακέα

Γυναικοκτονία - μία φεμινιστική - νομική προσέγγιση

Αθηνά Μιχαλακέα, Βασιλική Τσεφαλά, 2022-02-03

Ο όρος γυναικοκτονία αποδίδει τη δολοφονική διάσταση της...

Περισσότερα
Μαρία Ρεπούση

Γυναικοκτονίες: Αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις

Μαρία Ρεπούση, 2022-01-26

Αν κάτι μας δίδαξαν καλά οι σπουδές φύλου, είναι πόσο δομική...

Περισσότερα
Μαρία Γκασούκα

Η βία κατά των γυναικών τρέφεται με την ανοχή και τη σιωπή

Μαρία Γκασούκα, 2021-11-28

Πώς εξηγείτε το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών; Γιατί...

Περισσότερα
Μαρία Γκασούκα

Ποιος/α φοβάται τον όρο γυναικοκτονία

Μαρία Γκασούκα, 2021-10-10

* Πλούσια συζήτηση αναπτύσσεται γύρω από τον όρο γυναικοκτονία....

Περισσότερα

Γυναικοκτονίες: το «αόρατο» έγκλημα βγαίνει στο φως

Ιφιγένεια Καμτσίδου, 2021-08-21

Οι δολοφονίες των γυναικών επικαθορίζονται πλήρως από...

Περισσότερα

Γυναικοκτονία/Ανθρωποκτονία

Δήμητρα Ευαγγέλου, 2021-08-07

Ο όρος γυναικοκτονία (femicide) είναι παλιός, η σύγχρονη όμως...

Περισσότερα

Επιτακτική ανάγκη η νομική αναγνώριση της γυναικοκτονίας

Μαρία Αποστολάκη, 2021-07-26

Ο ισχύων Ποινικός Κώδικας δεν μπορεί να καλύψει αυτή τη...

Περισσότερα

Γιατί ο όρος γυναικοκτονία έχει απόλυτη σημασία

Γρηγόρης Τραγγανίδας, 2021-07-22

Άντε πάλι...«Δεν έχουν σημασία οι όροι, σημασία έχει ο σεβασμός...

Περισσότερα

Άρθρα/ Κίνηση Ιδεών

Το Zeigeitst της τελετής

Πάσχος Μανδραβέλης, 2024-08-01

Εμείς οι παλιότεροι, ως εραστές της γραμμικής αφήγησης...

Το Είναι και το Φαίνεσθαι

Κώστας Κωστής, 2023-12-24

...Δεν έχω τίποτε εναντίον των ιδιωτικών πανεπιστημίων,...

Αυτοκίνητο που μαρσάρει μέσα στη λάσπη

Τάσος Τσακίρογλου, 2023-09-29

Ένας ακμαίος πολιτισμός αντιλαμβάνεται έγκαιρα τα προβλήματά...

Η διάκριση Δεξιάς - Αριστεράς

Θανάσης Γιαλκέτσης, 2023-07-08

Αρθρο του Μάρκο Ρεβέλι που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα...

Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Το ύφος και το βάθος

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2023-07-08

Ο Ελύτης έγραψε κάποτε ότι ο Σολωμός είναι «ένας από τους...

Ορντολιμπεραλισμός, κοινωνική οικονομία της αγοράς και σοσιαλδημοκρατία

Θεόδωρος Ν. Τσέκος, 2023-06-20

Υπάρχει τα τελευταία χρόνια διάχυτη σε κύκλους της Κεντροαριστεράς...

Αντώνης Λιάκος

Η Δικαιοσύνη και το βάρος της Ιστορίας

Αντώνης Λιάκος, 2023-06-13

Υπάρχει μια υπόθεση που έχει γαγγραινιάσει εκεί στη Θεσσαλονίκη,...

Το ήθος ως αίσθημα

Ευάγγελος Αυδίκος, 2023-06-13

Ζούμε στην εποχή της εντύπωσης. Ολα στην υπηρεσία του φευγαλέου....

Γιώργος Σιακαντάρης

Πότε αποτυγχάνουν οι δημοκρατίες;

Γιώργος Σιακαντάρης, 2023-04-26

Η συζήτηση που γίνεται στη χώρα μας από πλευράς ορισμένων...

Πράσινες, μπλε και κόκκινες γραμμές

Τάσος Παππάς, 2023-03-01

Τι χωρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ από τη Νέα Δημοκρατία; Αβυσσος, λένε...

Συνηγορία υπέρ των διαπραγματεύσεων

Γιούργκεν Χάμπερμας, 2023-02-19

Αρθρο του κορυφαίου πολιτικού φιλοσόφου της εποχής μας...

Με δόλωμα τον φόβο, όπως πάντα

Τάσος Παππάς, 2023-01-24

Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα έχουν ανάγκη από εσωτερικούς...

×
×