Χωροφύλακας τέλος
Μιχάλης Μητσός, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2021-08-28
Τo 2019 κυκλοφόρησε στη Γαλλία ένα βιβλίο με τίτλο «Ο χαμένος Παράδεισος». To έγραψε ο Μπενζαμέν Χαντάντ, ένας ερευνητής του Atlantic Council στην Ουάσιγκτον. Και προειδοποιούσε ότι «ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ούτε ένα ατύχημα της Ιστορίας ούτε ένα παροδικό φαινόμενο. Είναι το σύμπτωμα μιας βαθιάς μεταμόρφωσης της αμερικανικής ισχύος που βρίσκεται σε κρίση. Το America First είναι το σύνθημα μιας Αμερικής που έχει κουραστεί να επιβάλλει την παγκόσμια τάξη και πρεσβεύει πλέον τον ωμό συσχετισμό δυνάμεων, μαζί με έναν οικονομικό και πολιτισμικό προστατευτισμό».
Hταν η εποχή που μετρούσαμε τους μήνες, τις εβδομάδες και τις μέρες μέχρι τις επόμενες αμερικανικές εκλογές. Δεν ξέραμε ποιος θα ήταν ο αντίπαλος του Τραμπ, ελπίζαμε όμως, ή μάλλον ήμασταν σίγουροι, ότι θα τον κατατρόπωνε. Τα πράγματα αποδείχθηκαν πιο δύσκολα. Αν δεν ήταν η πανδημία, ο Τραμπ μπορεί να ήταν ακόμη στη θέση του.
Τέλος πάντων απαλλαγήκαμε από αυτόν. Και πιστέψαμε ότι με τον νέο, και ιδιαιτέρως συμπαθή πρόεδρό της, η Αμερική θα επέστρεφε στο statu quo ante, σε μια μεταψυχροπολεμική της εκδοχή δηλαδή, η οποία θα χάραζε δρόμους μαζί με τους συμμάχους της.
Ο τρόπος που οργανώθηκε η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν μάς προσγείωσε απότομα. Ο πρόεδρος Μπάιντεν όχι μόνο δεν άκουσε τις προειδοποιήσεις των μυστικών του υπηρεσιών, αλλά δεν συζήτησε και τα χρονοδιαγράμματά του με την Ευρώπη, την οποία αγνόησε ακόμη κι όταν του ζήτησε να κρατήσει λίγη καθυστέρηση. Δικαιωμένος, ο Χαντάντ σημείωνε την ημέρα που έπεφτε η Καμπούλ, στις 15 Αυγούστου: «Η συζήτηση για το κατά πόσον ο Τραμπ ήταν μια παρέκκλιση, ή μια επιτάχυνση τάσεων στην αμερικανική εξωτερική πολιτική που προϋπήρχαν και θα συνεχιστούν ύστερα από αυτόν, μπορεί πλέον να κλείσει».
Το ερώτημα δεν είναι λοιπόν αν ο Μπάιντεν έκανε λάθος, βιάστηκε, υπερτίμησε τις αφγανικές στρατιωτικές δυνάμεις ή υποτίμησε τους Ταλιμπάν. Το ερώτημα είναι τι θα κάνει η Ευρώπη τώρα που διαπίστωσε ότι τελείωσε όχι ο «αμερικανικός αιώνας», αλλά η περίοδος που η Αμερική ήταν ο χωροφύλακας του πλανήτη. Ο χωροφύλακας θα είναι πλέον επιλεκτικός, θα διαλέγει τις κρίσεις του, γράφει ο έμπειρος Πιερ Ασκί στο περιοδικό «Lʼ Obs». Ο Μπάιντεν δεν αποσύρεται από το Αφγανιστάν για να οχυρωθεί πίσω από τα σύνορά του, όπως μετά τον Αʼ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά για να αφοσιωθεί στην αντιμετώπιση της κινεζικής πρόκλησης. Το μοναδικό του κριτήριο θα είναι στο εξής τα άμεσα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο Αφγανιστάν δεν υπήρχαν, άρα φεύγει. Δεν υπολόγισε βέβαια τον ISIS.
Ο πρόεδρος Μακρόν θα περιμένει τώρα τον διάδοχο της Μέρκελ για να θέσει εκ νέου το ζήτημα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Ελπίζοντας οι εκλογές στη δική του χώρα, τον ερχόμενο Απρίλιο, να μην του επιφυλάξουν δυσάρεστες εκπλήξεις.
Hταν η εποχή που μετρούσαμε τους μήνες, τις εβδομάδες και τις μέρες μέχρι τις επόμενες αμερικανικές εκλογές. Δεν ξέραμε ποιος θα ήταν ο αντίπαλος του Τραμπ, ελπίζαμε όμως, ή μάλλον ήμασταν σίγουροι, ότι θα τον κατατρόπωνε. Τα πράγματα αποδείχθηκαν πιο δύσκολα. Αν δεν ήταν η πανδημία, ο Τραμπ μπορεί να ήταν ακόμη στη θέση του.
Τέλος πάντων απαλλαγήκαμε από αυτόν. Και πιστέψαμε ότι με τον νέο, και ιδιαιτέρως συμπαθή πρόεδρό της, η Αμερική θα επέστρεφε στο statu quo ante, σε μια μεταψυχροπολεμική της εκδοχή δηλαδή, η οποία θα χάραζε δρόμους μαζί με τους συμμάχους της.
Ο τρόπος που οργανώθηκε η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν μάς προσγείωσε απότομα. Ο πρόεδρος Μπάιντεν όχι μόνο δεν άκουσε τις προειδοποιήσεις των μυστικών του υπηρεσιών, αλλά δεν συζήτησε και τα χρονοδιαγράμματά του με την Ευρώπη, την οποία αγνόησε ακόμη κι όταν του ζήτησε να κρατήσει λίγη καθυστέρηση. Δικαιωμένος, ο Χαντάντ σημείωνε την ημέρα που έπεφτε η Καμπούλ, στις 15 Αυγούστου: «Η συζήτηση για το κατά πόσον ο Τραμπ ήταν μια παρέκκλιση, ή μια επιτάχυνση τάσεων στην αμερικανική εξωτερική πολιτική που προϋπήρχαν και θα συνεχιστούν ύστερα από αυτόν, μπορεί πλέον να κλείσει».
Το ερώτημα δεν είναι λοιπόν αν ο Μπάιντεν έκανε λάθος, βιάστηκε, υπερτίμησε τις αφγανικές στρατιωτικές δυνάμεις ή υποτίμησε τους Ταλιμπάν. Το ερώτημα είναι τι θα κάνει η Ευρώπη τώρα που διαπίστωσε ότι τελείωσε όχι ο «αμερικανικός αιώνας», αλλά η περίοδος που η Αμερική ήταν ο χωροφύλακας του πλανήτη. Ο χωροφύλακας θα είναι πλέον επιλεκτικός, θα διαλέγει τις κρίσεις του, γράφει ο έμπειρος Πιερ Ασκί στο περιοδικό «Lʼ Obs». Ο Μπάιντεν δεν αποσύρεται από το Αφγανιστάν για να οχυρωθεί πίσω από τα σύνορά του, όπως μετά τον Αʼ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά για να αφοσιωθεί στην αντιμετώπιση της κινεζικής πρόκλησης. Το μοναδικό του κριτήριο θα είναι στο εξής τα άμεσα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο Αφγανιστάν δεν υπήρχαν, άρα φεύγει. Δεν υπολόγισε βέβαια τον ISIS.
Ο πρόεδρος Μακρόν θα περιμένει τώρα τον διάδοχο της Μέρκελ για να θέσει εκ νέου το ζήτημα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Ελπίζοντας οι εκλογές στη δική του χώρα, τον ερχόμενο Απρίλιο, να μην του επιφυλάξουν δυσάρεστες εκπλήξεις.
