Πού επέστρεψε ο Σοφοκλής;
Τέτα Παπαδοπούλου, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2006-09-08
Είναι τόσο δύσκολο να το παραδεχτούμε; Αναρωτιέμαι. Η Εθνική Ομάδα Μπάσκετ έπαιξε υπέροχα και νίκησε όλους τους αντιπάλους της πλην ενός, στο Μουντομπάσκετ της Ιαπωνίας. Στον ημιτελικό νίκησε και την πανίσχυρη αμερικανική ομάδα. Οι Ελληνες μπασκετμπολίστες έπαιξαν καλύτερα από τους Αμερικανούς και τους κέρδισαν. Μπράβο. Από εκεί και πέρα, έχασαν στον τελικό. Τι να κάνουμε. Οι αντίπαλοί τους, οι Ισπανοί, έπαιξαν καλύτερα, πολύ καλύτερα. Μπράβο και σε αυτούς. Είναι τόσο δύσκολο να το δεχτούμε; Και να πούμε «συγχαρητήρια Ισπανοί»;
Κι όμως, φαίνεται ότι είναι πολύ δύσκολο. Την ταινία την έχουμε δει κι άλλες φορές τα τελευταία τρία χρόνια. Με αφορμή διεθνείς ελληνικές αθλητικές επιτυχίες -το Ευρωπαϊκό Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 2004, το Ευρωπαϊκό Κύπελλο Μπάσκετ το 2005, το Μουντομπάσκετ τώρα- παρακολουθήσαμε αντιδράσεις που ξεπερνούν τους πανηγυρισμούς και τον δικαιολογημένο ενθουσιασμό. Ελλειψη μέτρου και αναλογίας. Να γελάει, για καιρό, κάθε πικραμένος.
Επίδειξη κακομοιριάς. Επίδειξη έλλειψης σοβαρότητας. Συμπλεγματικές αντιδράσεις.
Τα είδαμε όλα μαζί, πάλι. Ακόμη και εκδηλώσεις που παραπέμπουν σε φονταμενταλιστικά καθεστώτα, όπως αυτή: ενθουσιασμένοι «πατριώτες» από τη νίκη της Εθνικής Μπάσκετ επί των Αμερικανών έστρωσαν μια ελληνική σημαία στο οδόστρωμα και γονατιστοί την ...προσκυνούσαν, λες και ήταν Χεζμπολάδες. Πού είσαι Νασράλα να τους δεις... Το «Αλ-Τζαζίρα» έχασε ένα ωραίο θέμα, αλλά υποθέτω ότι θα δοθεί και νέα ευκαιρία· εξάλλου, η πρόοδος δεν αναχαιτίζεται.
Τον πανηγυρικό τόνο έδωσαν εξ αρχής τα μέσα ενημέρωσης. Λαμπρές ημέρες εθνικού κιτς για τα δελτία ειδήσεων και τα πρωτοσέλιδα.
Στους πηχυαίους τίτλους των εφημερίδων- και περιορίζομαι στους λιγότερο πομπώδεις- μπερδεύτηκαν η επιτυχία της Εθνικής Ομάδας Μπάσκετ με την εθνική εορτή της 28ης Οκτωβρίου, ο Παναγιώτης Γιαννάκης με τη Σοφία Βέμπο, οι παίκτες με τα «Παιδιά, της Ελλάδας παιδιά»!
Στα δελτία των καναλιών, στις 8.00 κάθε βράδυ, έκαναν δηλώσεις «όλοι οι άνθρωποι» των παικτών. Γονείς, αδελφοί, θείοι, θείες και λοιποί συγγενείς, φίλοι, γείτονες, συμμαθητές, αλλά και ο παπάς του χωριού. Φυσικά, η μάνα του μπασκετμπολίστα είχε την πρωταγωνιστική θέση σε όλα αυτά. Παρέλαση ερωτήσεων που σκοτώνουν, όπως π.χ. «είσαστε υπερήφανη για τον γιο σας;», «περιμένατε να φθάσει το παιδί σας εκεί που έφθασε;». Δεν λέω, σίγουρα κολάκευε τους οικείους των παικτών να κάνουν δηλώσεις. Πλην όμως τα κανάλια ήταν εκείνα που έτρεχαν να τους παρουσιάσουν, όπως τους παρουσίασαν.
Προσωπικά, πάντως, δεν θα ξεχάσω εκείνο το ασύγκριτο στιγμιότυπο με την κυρία που στεκόταν μπροστά στην τηλεόραση και... σταύρωνε ή ξεμάτιαζε τους παίκτες -θα σας γελάσω, τι ακριβώς έκανε- ώστε να νικήσουν τους Αμερικανούς και να «ανεβάσουν την Ελλάδα ακόμη πιο ψηλά».
Επίδειξη κακομοιριάς και μιζέριας, σε κάθε περίπτωση. Και όταν κέρδιζε η εθνική ομάδα, ακόμη και στη νίκη επί των Αμερικανών. Και όταν έχασε στον τελικό με τους Ισπανούς. Το γενικό κλίμα ήταν το ίδιο: η «μικρή Ελλαδίτσα». Η «Ελλαδίτσα» που σήκωσε κεφάλι και ανέβηκε ψηλά. Η «Ελλαδίτσα» που νίκησε τα θηρία του ΝΒΑ. Η «Ελλαδίτσα» που έχασε το χρυσό μετάλλιο.
Καταπληκτικό. Εβλεπαν την Εθνική Ομάδα Μπάσκετ στη σειρά των αγώνων που έδωσε στην Ιαπωνία να παίζει υπέροχα, αποτελεσματικά, ασυμπλεγμάτιστα. Και να νικά, επειδή το άξιζε. Και τι έλεγαν; «Θαύμα», «θαύμα», «ελληνικό θαύμα».
Δεν έγινε κανένα θαύμα. Η Εθνική Ομάδα Μπάσκετ πίστευε στον εαυτό της και στις δυνατότητές της. Προπονητής, αν δεν κάνω λάθος, είναι ο Παναγιώτης Γιαννάκης και όχι ο «Θεός της Ελλάδας» ή της «Ελλαδίτσας».
Δεν έγινε κανένα θαύμα. Η μεγάλη διεθνής επιτυχία της ομάδας είχε πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Και είναι το αποτέλεσμα σκληρής και συστηματικής δουλειάς, οργάνωσης, μεθοδικότητας, ομαδικού πνεύματος. Ενας εμπνευσμένος προπονητής. Παίκτες που, εκτός από το ταλέντο και τις ικανότητές τους, έχουν διαμορφώσει «καλούς χαρακτήρες». Μια ομάδα με αυτοπεποίθηση. Με όραμα και με πάθος. Με φιλοδοξία να διακριθεί. Με όνειρα. Δηλαδή, καμία σχέση με τη μίζερη, τη φοβισμένη και κομπλεξική νοοτροπία τής «Ελλαδίτσας».
Η επιστροφή της εθνικής ομάδας στην Ελλάδα επεφύλαξε κι άλλα - αναμενόμενο ήταν.
Ο πολιτικός κόσμος προσπαθεί να «πάρει» κάτι από τη διεθνή επιτυχία της ομάδας του Παναγιώτη Γιαννάκη. Θέλουν να «γραπωθούν» από τους νικητές και, το χειρότερο, να τους φέρουν στα μέτρα τους. Ο κ. Χριστόδουλος δέχτηκε τους παίκτες και τον προπονητή αμέσως μετά την επίσκεψή τους στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον πρωθυπουργό. Ο Αρχιεπίσκοπος, που επί δικτατορίας μελετούσε αμέριμνος, είπε μεταξύ άλλων στους παίκτες ότι αποτελούν την «Ελλάδα που αντιστέκεται». Τι άλλο θα ακούσουμε; Ελεος.
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ. Ξέρετε τι δήλωσε ο 21 ετών Σοφοκλής Σχορτσιανίτης, ένας από τους παίκτες που διακρίθηκαν ιδιαίτερα, σε ερώτηση που του έγινε κατά την άφιξη της εθνικής ομάδας στο αεροδρόμιο; «Επιστρέφω στην Ελλάδα πιο ώριμος και πιο σοβαρός». Ετσι ακριβώς είπε. Μια μικρή φράση που τα λέει όλα. Επιστρέφει όμως σε μια χώρα όπου η ωριμότητα και η σοβαρότητα είναι το ζητούμενο.
ΥΓ.Καθένας επιλέγει τα δώρα που κάνει και δικαίωμά του. Οταν όμως ένα δώρο δίδεται σε δημόσια τελετή, δικαιούμαστε να το κρίνουμε. Κατά την υποδοχή της Εθνική Ομάδας Μπάσκετ, η χορηγός τράπεζα προσέφερε στους παίκτες μια εικόνα της Παναγίας. Μήπως, για να πετύχουν περισσότερα τρίποντα;
Κι όμως, φαίνεται ότι είναι πολύ δύσκολο. Την ταινία την έχουμε δει κι άλλες φορές τα τελευταία τρία χρόνια. Με αφορμή διεθνείς ελληνικές αθλητικές επιτυχίες -το Ευρωπαϊκό Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 2004, το Ευρωπαϊκό Κύπελλο Μπάσκετ το 2005, το Μουντομπάσκετ τώρα- παρακολουθήσαμε αντιδράσεις που ξεπερνούν τους πανηγυρισμούς και τον δικαιολογημένο ενθουσιασμό. Ελλειψη μέτρου και αναλογίας. Να γελάει, για καιρό, κάθε πικραμένος.
Επίδειξη κακομοιριάς. Επίδειξη έλλειψης σοβαρότητας. Συμπλεγματικές αντιδράσεις.
Τα είδαμε όλα μαζί, πάλι. Ακόμη και εκδηλώσεις που παραπέμπουν σε φονταμενταλιστικά καθεστώτα, όπως αυτή: ενθουσιασμένοι «πατριώτες» από τη νίκη της Εθνικής Μπάσκετ επί των Αμερικανών έστρωσαν μια ελληνική σημαία στο οδόστρωμα και γονατιστοί την ...προσκυνούσαν, λες και ήταν Χεζμπολάδες. Πού είσαι Νασράλα να τους δεις... Το «Αλ-Τζαζίρα» έχασε ένα ωραίο θέμα, αλλά υποθέτω ότι θα δοθεί και νέα ευκαιρία· εξάλλου, η πρόοδος δεν αναχαιτίζεται.
Τον πανηγυρικό τόνο έδωσαν εξ αρχής τα μέσα ενημέρωσης. Λαμπρές ημέρες εθνικού κιτς για τα δελτία ειδήσεων και τα πρωτοσέλιδα.
Στους πηχυαίους τίτλους των εφημερίδων- και περιορίζομαι στους λιγότερο πομπώδεις- μπερδεύτηκαν η επιτυχία της Εθνικής Ομάδας Μπάσκετ με την εθνική εορτή της 28ης Οκτωβρίου, ο Παναγιώτης Γιαννάκης με τη Σοφία Βέμπο, οι παίκτες με τα «Παιδιά, της Ελλάδας παιδιά»!
Στα δελτία των καναλιών, στις 8.00 κάθε βράδυ, έκαναν δηλώσεις «όλοι οι άνθρωποι» των παικτών. Γονείς, αδελφοί, θείοι, θείες και λοιποί συγγενείς, φίλοι, γείτονες, συμμαθητές, αλλά και ο παπάς του χωριού. Φυσικά, η μάνα του μπασκετμπολίστα είχε την πρωταγωνιστική θέση σε όλα αυτά. Παρέλαση ερωτήσεων που σκοτώνουν, όπως π.χ. «είσαστε υπερήφανη για τον γιο σας;», «περιμένατε να φθάσει το παιδί σας εκεί που έφθασε;». Δεν λέω, σίγουρα κολάκευε τους οικείους των παικτών να κάνουν δηλώσεις. Πλην όμως τα κανάλια ήταν εκείνα που έτρεχαν να τους παρουσιάσουν, όπως τους παρουσίασαν.
Προσωπικά, πάντως, δεν θα ξεχάσω εκείνο το ασύγκριτο στιγμιότυπο με την κυρία που στεκόταν μπροστά στην τηλεόραση και... σταύρωνε ή ξεμάτιαζε τους παίκτες -θα σας γελάσω, τι ακριβώς έκανε- ώστε να νικήσουν τους Αμερικανούς και να «ανεβάσουν την Ελλάδα ακόμη πιο ψηλά».
Επίδειξη κακομοιριάς και μιζέριας, σε κάθε περίπτωση. Και όταν κέρδιζε η εθνική ομάδα, ακόμη και στη νίκη επί των Αμερικανών. Και όταν έχασε στον τελικό με τους Ισπανούς. Το γενικό κλίμα ήταν το ίδιο: η «μικρή Ελλαδίτσα». Η «Ελλαδίτσα» που σήκωσε κεφάλι και ανέβηκε ψηλά. Η «Ελλαδίτσα» που νίκησε τα θηρία του ΝΒΑ. Η «Ελλαδίτσα» που έχασε το χρυσό μετάλλιο.
Καταπληκτικό. Εβλεπαν την Εθνική Ομάδα Μπάσκετ στη σειρά των αγώνων που έδωσε στην Ιαπωνία να παίζει υπέροχα, αποτελεσματικά, ασυμπλεγμάτιστα. Και να νικά, επειδή το άξιζε. Και τι έλεγαν; «Θαύμα», «θαύμα», «ελληνικό θαύμα».
Δεν έγινε κανένα θαύμα. Η Εθνική Ομάδα Μπάσκετ πίστευε στον εαυτό της και στις δυνατότητές της. Προπονητής, αν δεν κάνω λάθος, είναι ο Παναγιώτης Γιαννάκης και όχι ο «Θεός της Ελλάδας» ή της «Ελλαδίτσας».
Δεν έγινε κανένα θαύμα. Η μεγάλη διεθνής επιτυχία της ομάδας είχε πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Και είναι το αποτέλεσμα σκληρής και συστηματικής δουλειάς, οργάνωσης, μεθοδικότητας, ομαδικού πνεύματος. Ενας εμπνευσμένος προπονητής. Παίκτες που, εκτός από το ταλέντο και τις ικανότητές τους, έχουν διαμορφώσει «καλούς χαρακτήρες». Μια ομάδα με αυτοπεποίθηση. Με όραμα και με πάθος. Με φιλοδοξία να διακριθεί. Με όνειρα. Δηλαδή, καμία σχέση με τη μίζερη, τη φοβισμένη και κομπλεξική νοοτροπία τής «Ελλαδίτσας».
Η επιστροφή της εθνικής ομάδας στην Ελλάδα επεφύλαξε κι άλλα - αναμενόμενο ήταν.
Ο πολιτικός κόσμος προσπαθεί να «πάρει» κάτι από τη διεθνή επιτυχία της ομάδας του Παναγιώτη Γιαννάκη. Θέλουν να «γραπωθούν» από τους νικητές και, το χειρότερο, να τους φέρουν στα μέτρα τους. Ο κ. Χριστόδουλος δέχτηκε τους παίκτες και τον προπονητή αμέσως μετά την επίσκεψή τους στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον πρωθυπουργό. Ο Αρχιεπίσκοπος, που επί δικτατορίας μελετούσε αμέριμνος, είπε μεταξύ άλλων στους παίκτες ότι αποτελούν την «Ελλάδα που αντιστέκεται». Τι άλλο θα ακούσουμε; Ελεος.
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ. Ξέρετε τι δήλωσε ο 21 ετών Σοφοκλής Σχορτσιανίτης, ένας από τους παίκτες που διακρίθηκαν ιδιαίτερα, σε ερώτηση που του έγινε κατά την άφιξη της εθνικής ομάδας στο αεροδρόμιο; «Επιστρέφω στην Ελλάδα πιο ώριμος και πιο σοβαρός». Ετσι ακριβώς είπε. Μια μικρή φράση που τα λέει όλα. Επιστρέφει όμως σε μια χώρα όπου η ωριμότητα και η σοβαρότητα είναι το ζητούμενο.
ΥΓ.Καθένας επιλέγει τα δώρα που κάνει και δικαίωμά του. Οταν όμως ένα δώρο δίδεται σε δημόσια τελετή, δικαιούμαστε να το κρίνουμε. Κατά την υποδοχή της Εθνική Ομάδας Μπάσκετ, η χορηγός τράπεζα προσέφερε στους παίκτες μια εικόνα της Παναγίας. Μήπως, για να πετύχουν περισσότερα τρίποντα;