Μια ανάσα πριν την ευρωδιχοτόμηση
Μακάριος Δρουσιώτης, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2007-01-05
Η κυβέρνηση της Κύπρου τοποθετήθηκε επίσημα υπέρ του ανοίγματος του οδοφράγματος της οδού Λήδρας, στο κέντρο της παλιάς Λευκωσίας. Μάλιστα, η κυβέρνηση της Κύπρου υπέβαλε γραπτώς σχετικό αίτημα στα Ηνωμένα Εθνη, ενώ ενέκρινε από το 2005 την τροποποίηση του κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή που ορίζει το οδόφραγμα της οδού Λήδρας σαν σημείο διέλευσης.
Τέτοιες μέρες τον περασμένο χρόνο, οι Τουρκοκύπριοι ζήτησαν το άμεσο άνοιγμα της οδού Λήδρας και προχώρησαν στην κατασκευή μιας μεταλλικής γέφυρας, πάνω από την οποία θα περνούσαν οι πεζοί και από κάτω το περίπολο του τουρκικού στρατού που φρουρεί τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός από την άλλη πλευρά της νεκρής ζώνης. Η Λευκωσία αντέδρασε στην κατασκευή αυτή, που θεωρήθηκε το κύριο εμπόδιο για τη διάνοιξη του οδοφράγματος.
Τώρα, οι Τουρκοκύπριοι πήραν την πρωτοβουλία να κατεδαφίσουν τη γέφυρα και ζητούν από τους Ελληνοκύπριους να ρίξουν το τείχος που κόβει την οδό Λήδρας στα δύο, από το 1963. Λογικά, η ελληνοκυπριακή πλευρά, που υποστηρίζει ότι είναι δική της πολιτική το άνοιγμα του οδοφράγματος, θα έπρεπε ν’ αντιδράσει θετικά. Θα ανέμενε κανείς να καλωσορίσει το γεγονός της κατεδάφισης της γέφυρας κι αν είχε επιπρόσθετα αιτήματα να τα είχε θέσει με εποικοδομητική προσέγγιση, προκειμένου να υλοποιηθεί ένας από τους στόχους της. Αντί αυτού, η αντίδραση ήταν άκρως αρνητική, σε σημείο που ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επέκρινε την άλλη πλευρά επειδή άρχισε να κατεδαφίζει τη γέφυρα, «χωρίς να προηγηθεί οποιαδήποτε διαβούλευση»!
Η κυβέρνηση της Κύπρου χαρακτηρίζει την κίνηση των Τούρκων σαν «εντυπωσιακό πυροτέχνημα» και αναφέρει πως δεν θα δώσει τη συγκατάθεσή της να ανοίξει το οδόφραγμα, εάν αυτό θα έχει χαρακτήρα συνοριακού σταθμού, δηλαδή ελέγχους, τελωνεία και εθνικά σύμβολα.
Εάν η απόφαση για το γκρέμισμα της γέφυρας γίνεται για λόγους εντυπωσιασμού, οι Τούρκοι εφαρμόζουν της πολιτική τους αυτή με μεγάλη άνεση και καθόλου ρίσκο, λόγω της απόλυτα προβλέψιμης αντίδρασης του Τ. Παπαδόπουλου: γκρίνια, άρνηση και ψυχροπολεμική ρητορική. Με αυτό τον τρόπο συμπεριφερόταν ο Ντενκτάς για 30 χρόνια και έκανε δώρο στους Ελληνοκύπριους την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. με άλυτο το πρόβλημά της. Φαίνεται ότι ο Τ. Παπαδόπουλος θα το ανταποδώσει αυτό στον Ντενκτάς, στο πολλαπλάσιο.
Σε ό,τι αφορά τον χαρακτήρα των οδοφραγμάτων, που προσομοιάζουν με τελωνειακούς σταθμούς, αυτό είναι, δυστυχώς, το τίμημα της μη λύσης. Οταν η Ε.Ε. έθετε τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα για λύση πριν από την 1η Μαΐου 2004, το έκανε διότι δεν ήθελε μια διαιρεμένη χώρα στους κόλπους της και όχι για ν’ αφαιρέσει το πλεονέκτημα της ισχυρής Κύπρου στην Ε.Ε., όπως πίστευε η πλειονότητα των Ελληνοκυπρίων.
Ο σχετικός κανονισμός της Ε.Ε. για την Πράσινη Γραμμή προβλέπει τελωνειακούς και άλλους ελέγχους στα οδοφράγματα. Η Ε.Ε. ζητεί ακόμη περισσότερους ελέγχους για πιο αποτελεσματικό έλεγχο της Πράσινης Γραμμής. Η Κύπρος είναι η μόνη από τα δέκα νέα κράτη-μέλη που δεν θα ενταχθεί στη Σένγκεν το 2008, ακριβώς επειδή δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε.
Κοντολογίς, η πολιτική τής μη λύσης που ακολουθεί ο Τ. Παπαδόπουλος και σεκοντάρει ο Δ. Χριστόφιας, εδραιώνει σταθερά τη διχοτόμηση της Κύπρου. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα του ΑΚΕΛ, ο Τ. Παπαδόπουλος είπε πως η θέση της αντιπολίτευσης, ότι δεν επιθυμεί λύση του Κυπριακού, προκαλεί μεγάλη ζημιά στην Κύπρο. Η αντιπολίτευση, νωχελικά και με μισόλογα, υποδεικνύει μια πραγματικότητα. Ασφαλώς είναι αυτή η πραγματικότητα που προκαλεί την ανεπανόρθωτη ζημιά στην Κύπρο και όχι η υπόδειξή της.
Ηδη στην Ε.Ε. υπάρχει διαμορφωμένη άποψη ότι την κύρια ευθύνη για την κατάσταση στην Κύπρο δεν την έχει η Τουρκία που διατηρεί στο νησί 35.000 στρατιώτες, αλλά οι Ελληνοκύπριοι που «κρατάνε όμηρους τους Τουρκοκύπριους». Μόλις τις προάλλες, σε συνέντευξή του στο «Βήμα», ο Γκίντερ Γκλόζερ, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας που προεδρεύει της Ε.Ε. αυτό το εξάμηνο, αναφερόμενος στους Τουρκοκύπριους είπε πως η Ε.Ε. έχει πει ξεκάθαρα ότι αναζητεί δυνατότητες να τους ενισχύσει και «να βάλει τέλος στην απομόνωσή τους (...) Πιστεύουμε ότι το εμπάργκο πρέπει να σταματήσει». Αυτή θα είναι πια η ροπή των πραγμάτων. Κάθε μέρα που περνάει χωρίς λύση, θα είναι ένα πρόσθετο βαρίδι στην προοπτική της συνένωσης.
Τέτοιες μέρες τον περασμένο χρόνο, οι Τουρκοκύπριοι ζήτησαν το άμεσο άνοιγμα της οδού Λήδρας και προχώρησαν στην κατασκευή μιας μεταλλικής γέφυρας, πάνω από την οποία θα περνούσαν οι πεζοί και από κάτω το περίπολο του τουρκικού στρατού που φρουρεί τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός από την άλλη πλευρά της νεκρής ζώνης. Η Λευκωσία αντέδρασε στην κατασκευή αυτή, που θεωρήθηκε το κύριο εμπόδιο για τη διάνοιξη του οδοφράγματος.
Τώρα, οι Τουρκοκύπριοι πήραν την πρωτοβουλία να κατεδαφίσουν τη γέφυρα και ζητούν από τους Ελληνοκύπριους να ρίξουν το τείχος που κόβει την οδό Λήδρας στα δύο, από το 1963. Λογικά, η ελληνοκυπριακή πλευρά, που υποστηρίζει ότι είναι δική της πολιτική το άνοιγμα του οδοφράγματος, θα έπρεπε ν’ αντιδράσει θετικά. Θα ανέμενε κανείς να καλωσορίσει το γεγονός της κατεδάφισης της γέφυρας κι αν είχε επιπρόσθετα αιτήματα να τα είχε θέσει με εποικοδομητική προσέγγιση, προκειμένου να υλοποιηθεί ένας από τους στόχους της. Αντί αυτού, η αντίδραση ήταν άκρως αρνητική, σε σημείο που ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επέκρινε την άλλη πλευρά επειδή άρχισε να κατεδαφίζει τη γέφυρα, «χωρίς να προηγηθεί οποιαδήποτε διαβούλευση»!
Η κυβέρνηση της Κύπρου χαρακτηρίζει την κίνηση των Τούρκων σαν «εντυπωσιακό πυροτέχνημα» και αναφέρει πως δεν θα δώσει τη συγκατάθεσή της να ανοίξει το οδόφραγμα, εάν αυτό θα έχει χαρακτήρα συνοριακού σταθμού, δηλαδή ελέγχους, τελωνεία και εθνικά σύμβολα.
Εάν η απόφαση για το γκρέμισμα της γέφυρας γίνεται για λόγους εντυπωσιασμού, οι Τούρκοι εφαρμόζουν της πολιτική τους αυτή με μεγάλη άνεση και καθόλου ρίσκο, λόγω της απόλυτα προβλέψιμης αντίδρασης του Τ. Παπαδόπουλου: γκρίνια, άρνηση και ψυχροπολεμική ρητορική. Με αυτό τον τρόπο συμπεριφερόταν ο Ντενκτάς για 30 χρόνια και έκανε δώρο στους Ελληνοκύπριους την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. με άλυτο το πρόβλημά της. Φαίνεται ότι ο Τ. Παπαδόπουλος θα το ανταποδώσει αυτό στον Ντενκτάς, στο πολλαπλάσιο.
Σε ό,τι αφορά τον χαρακτήρα των οδοφραγμάτων, που προσομοιάζουν με τελωνειακούς σταθμούς, αυτό είναι, δυστυχώς, το τίμημα της μη λύσης. Οταν η Ε.Ε. έθετε τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα για λύση πριν από την 1η Μαΐου 2004, το έκανε διότι δεν ήθελε μια διαιρεμένη χώρα στους κόλπους της και όχι για ν’ αφαιρέσει το πλεονέκτημα της ισχυρής Κύπρου στην Ε.Ε., όπως πίστευε η πλειονότητα των Ελληνοκυπρίων.
Ο σχετικός κανονισμός της Ε.Ε. για την Πράσινη Γραμμή προβλέπει τελωνειακούς και άλλους ελέγχους στα οδοφράγματα. Η Ε.Ε. ζητεί ακόμη περισσότερους ελέγχους για πιο αποτελεσματικό έλεγχο της Πράσινης Γραμμής. Η Κύπρος είναι η μόνη από τα δέκα νέα κράτη-μέλη που δεν θα ενταχθεί στη Σένγκεν το 2008, ακριβώς επειδή δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε.
Κοντολογίς, η πολιτική τής μη λύσης που ακολουθεί ο Τ. Παπαδόπουλος και σεκοντάρει ο Δ. Χριστόφιας, εδραιώνει σταθερά τη διχοτόμηση της Κύπρου. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα του ΑΚΕΛ, ο Τ. Παπαδόπουλος είπε πως η θέση της αντιπολίτευσης, ότι δεν επιθυμεί λύση του Κυπριακού, προκαλεί μεγάλη ζημιά στην Κύπρο. Η αντιπολίτευση, νωχελικά και με μισόλογα, υποδεικνύει μια πραγματικότητα. Ασφαλώς είναι αυτή η πραγματικότητα που προκαλεί την ανεπανόρθωτη ζημιά στην Κύπρο και όχι η υπόδειξή της.
Ηδη στην Ε.Ε. υπάρχει διαμορφωμένη άποψη ότι την κύρια ευθύνη για την κατάσταση στην Κύπρο δεν την έχει η Τουρκία που διατηρεί στο νησί 35.000 στρατιώτες, αλλά οι Ελληνοκύπριοι που «κρατάνε όμηρους τους Τουρκοκύπριους». Μόλις τις προάλλες, σε συνέντευξή του στο «Βήμα», ο Γκίντερ Γκλόζερ, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας που προεδρεύει της Ε.Ε. αυτό το εξάμηνο, αναφερόμενος στους Τουρκοκύπριους είπε πως η Ε.Ε. έχει πει ξεκάθαρα ότι αναζητεί δυνατότητες να τους ενισχύσει και «να βάλει τέλος στην απομόνωσή τους (...) Πιστεύουμε ότι το εμπάργκο πρέπει να σταματήσει». Αυτή θα είναι πια η ροπή των πραγμάτων. Κάθε μέρα που περνάει χωρίς λύση, θα είναι ένα πρόσθετο βαρίδι στην προοπτική της συνένωσης.
