Το Κυπριακό μέσα από την κρίση στην Τουρκία

Μακάριος Δρουσιώτης, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2007-06-01

Ποτέ στα πενήντα χρόνια του Κυπριακού η διχοτόμηση δεν ήταν τόσο κοντά όσο είναι σήμερα και μάλιστα με τους χειρότερους όρους. Φαίνεται ότι ο Ντενκτάς θα ζήσει να δει το όραμά του για ένα ανεξάρτητο τουρκικό κράτος στο Βορρά, στο σύνολο των εδαφών που κατέλαβε ο τουρκικός στρατός το 1974, να πραγματοποιείται. Η πολιτική του Τ. Παπαδόπουλου στο Κυπριακό έχει κυριολεκτικά καταρρεύσει. Οι περιπλοκές στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και οι εσωτερικές εξελίξεις στη χώρα δεν αφήνουν καθόλου περιθώρια αισιοδοξίας για λύση του Κυπριακού, καλύτερη από εκείνη που απερρίφθη μετά δακρύων το 2004.

Το κυβερνητικό στρατόπεδο στη Λευκωσία δεν υπόσχεται πια καλύτερες μέρες, αλλά προσπαθεί να διαχειριστεί πολιτικά την επερχόμενη διχοτόμηση. Ο επικοινωνιακός μηχανισμός της κυβέρνησης υποβάλλει τώρα τη θέση πως έτσι κι αλλιώς η Τουρκία δεν θα εφάρμοζε το σχέδιο. Με αφορμή την κρίση στην Τουρκία υποστηρίζεται ότι «ο Ερντογάν δεν μπορεί να εκλέξει πρόεδρο και θα εφάρμοζε το σχέδιο Ανάν».

Αρχικά, το επιχείρημα αυτό από τους θιασώτες της απόρριψης του σχεδίου είναι άκρως αντιφατικό. Η θέση τους το 2004 ήταν πως επρόκειτο για ένα σαφώς φιλοτουρκικό σχέδιο που θα διέλυε το κυπριακό κράτος και θα το καθιστούσε προτεκτοράτο της Τουρκίας. Γιατί, λοιπόν, η Τουρκία να μην εφάρμοζε ένα σχέδιο που θα της χάριζε την Κύπρο;

Σε ό,τι αφορά την ουσία, εάν επιλυόταν το Κυπριακό το 2004, όλο το νησί θα ήταν ευρωπαϊκό έδαφος. Σήμερα, από τη στιγμή που το κεκτημένο δεν εφαρμόζεται στα κατεχόμενα, μόνο θεωρητικά είναι η Κύπρος, στο σύνολό της, τμήμα της Ευρώπης. Δεν ενοχλεί την Ε.Ε. η ανεξέλεγκτη εισροή εποίκων από την Τουρκία. Την ανησυχεί μόνο το γεγονός ότι μπορούν να περάσουν με ευκολία στο Νότο. Με λυμένο το Κυπριακό, τα σύνορα της Ευρώπης θα ήταν στην Κερύνεια. Σήμερα είναι ντε φάκτο στη Λευκωσία.

Μη εφαρμογή της λύσης από την Τουρκία θα συνεπαγόταν αμφισβήτηση της κυριαρχίας ενός κράτους-μέλους της Ε.Ε., γεγονός που θα είχε από μόνο του τεράστιες περιπλοκές στη λειτουργία της ίδιας της Ευρώπης. Ηταν δυνατόν η Ε.Ε. να ανεχθεί μια τέτοιου μεγέθους παρεκτροπή; Υστερα, θα υπήρχαν οι εγγυήσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας που σε καμιά περίπτωση δεν θα επέτρεπαν να τεθεί σε κίνδυνο μια συμφωνία επίλυσης διεθνούς διαφοράς, την οποία θεωρούσαν πρότυπο και για άλλες παρόμοιες διενέξεις στον κόσμο.

Αλλά, αν η Κύπρος δεν μπορεί να εμπιστευθεί την Ε.Ε. και τον ΟΗΕ ως αξιόπιστους εγγυητές μιας λύσης, τότε γιατί επιμένει να λύσει το Κυπριακό με συνομιλίες; Εάν το 2004, όταν η Κύπρος είχε όλη την υφήλιο δίπλα της, οι εγγυήσεις για την εφαρμογή της λύσης δεν ήταν αποτελεσματικές, γιατί να είναι σε μια άλλη συμφωνία που θα προκύψει από τη διαδικασία της 8ης Ιουλίου; Ή μήπως η 8η Ιουλίου είναι άλλο ένα επικοινωνιακό τρικ, όπως αυτό του 2003, όταν ο Τ. Παπαδόπουλος κατάγγελλε εγγράφως στο γενικό γραμματέα τον Ντενκτάς, ότι θεωρούσε το σχέδιο Ανάν σημείο αναφοράς, ενώ η δική του θέση ήταν βάση λύσης;

Ο προβληματισμός για την εφαρμογή της λύσης θα μπορούσε κάλλιστα να τεθεί από την ανάποδη. Επρεπε να είχαν προβλεφθεί οι περιπλοκές της Τουρκίας στην ενταξιακή της προοπτική, είτε για εσωτερικούς λόγους είτε για εξωγενείς. Επρεπε να τύχει εκμετάλλευσης η στιγμή κατά την οποία η Τουρκία καιγόταν για μια ημερομηνία και είχε προοπτική η ένταξή της στην Ε.Ε. Η εναλλακτική πολιτική της επιδίωξης της λύσης σε βάθος χρόνου, εκμεταλλευόμενοι την ένταξή της Κύπρου στην Ε.Ε., έχει τελικά πολύ μεγαλύτερα και πολύ πιο επικίνδυνα ρίσκα από εκείνα της αποδοχής της λύσης.

Ενα από τα επιχειρήματα που προβάλλονται και έχει απήχηση στην κοινή γνώμη είναι πως θα διαλυόταν το κυπριακό κράτος. Το κράτος δεν είναι ένα απλό αντικείμενο που χάνεται. Κράτος είναι το έδαφος, ο πληθυσμός, οι θεσμοί και η αναγνώρισή του. Το κυπριακό κράτος θα γινόταν ισχυρότερο και μεγαλύτερο. Από το άκρο της χερσονήσου της Καρπασίας μέχρι την Πάφο θα ήταν μέρος του ισχυρότερου πολιτικού και οικονομικού κλαμπ της υφηλίου. Οι Τουρκοκύπριοι για λόγους πολιτικούς, οικονομικούς, ακόμη και συμφεροντολογικούς, θα επέλεγαν την Ευρώπη και όχι την Ανατολία. Με μια σωστή πολιτική (όχι σαν αυτήν του 1960-63) η εφαρμογή της λύσης δεν θα εξαρτιόταν καν από την Τουρκία. Απόπειρα της Τουρκίας να περιπλέξει τα πράγματα θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μπούμερανγκ και θα έκοβε μια κι έξω τον ομφάλιο λώρο μεταξύ Τουρκίας και Τουρκοκυπρίων. Νοουμένου ότι η Κύπρος θα είχε ηγεσία με όραμα κι όχι εργολάβους του φόβου.

Θέματα επικαιρότητας: Κυπριακό

Νίκος Μπίστης

Γιά ένα νέο Μέτωπο Λογικής στην εεξωτερική πολιτική

Νίκος Μπίστης, 2024-12-02

Πριν μια βδομάδα η Εποχή είχε φιλοξενήσει άρθρο μου για...

Περισσότερα

Δειλά βήματα στο Κυπριακό

Κυριάκος Πιερίδης, 2024-10-20

Η «διευρυμένη συνάντηση» που προανήγγειλε ο Γκουτέρες...

Περισσότερα
Θόδωρος Τσίκας

50 χρόνια: Αναζητείται πολιτική βούληση για λύση του Κυπριακού

Θόδωρος Τσίκας, 2024-07-20

Το τελευταίο διάστημα φάνηκε ότι αναθερμαίνονται οι διεργασίες...

Περισσότερα

Το κενό της παγωμένης διένεξης

Κυριάκος Πιερίδης, 2024-01-28

Από το βήμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου...

Περισσότερα

Νέα πρωτοβουλία με αμυδρές ελπίδες

Κυριάκος Πιερίδης, 2023-12-23

Το 2023 κλείνει με αμυδρές ελπίδες για το Κυπριακό. Κατά το...

Περισσότερα

Πού βαδίζει ο Χριστοδουλίδης με το Κυπριακό;

Κυριάκος Πιερίδης, 2023-05-27

Στους τρεις μήνες αφότου ανέλαβε την εξουσία, ο νέος πρόεδρος...

Περισσότερα

Η δύναμη των πολιτών στη μοιρασμένη Κύπρο

Κυριάκος Πιερίδης, 2023-04-15

Αυτές τις ημέρες του Πάσχα, πριν από 20 χρόνια, άνοιξε το...

Περισσότερα

Το Κυπριακό από την οπτική των Ευρωπαίων

Κυριάκος Πιερίδης, 2023-03-25

Στις Βρυξέλλες κυκλοφορούν δύο παράλληλες αναγνώσεις γύρω...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Σωκράτης Φάμελλος

Πολύ λίγα και πολύ αργά κύριε Μητσοτάκη....

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-04-26

Οι εσπευσμένες ανακοινώσεις του κ. Μητσοτάκη, για τη διάθεση...

Σταμάτης Μαλέλης

Τι φταίει στην Κεντροαριστερά

Σταμάτης Μαλέλης, 2025-05-06

...Εάν τα βασικά κόμματα της Κεντροαριστεράς δεν εκσυγχρονιστούν...

Κώστας Καλλίτσης

Ο προπομπός

Κώστας Καλλίτσης, 2025-05-04

Η πολιτική ζωή σήμερα έχει δύο χαρακτηριστικά που ίσως...

Οι περιστάσεις

Τάσος Παππάς, 2025-04-22

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι προοδευτικές δυνάμεις σε κοινό ψηφοδέλτιο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2025-04-20

…Ας σκεφτούμε και την προοπτική για την πρόοδο της χώρας,...

Κώστας Καλλίτσης

Αδύναμη κυβέρνηση

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-19

Διάχυτη είναι η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά....

Διαφάνεια Ποτέμκιν

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-04-10

Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου,...

Κατά φαντασίαν ιατρός

Παντελής Μπουκάλας, 2025-04-08

Πολλούς Απρίληδες πριν, το 1967, οι Ελληνες άκουγαν τον αρχιπραξικοπηματία...

Κώστας Ζαχαριάδης

Πρότυπο για τη συνεργασία το εγχείρημα του Δήμου της Αθήνας

Κώστας Ζαχαριάδης, 2025-04-08

Να επιλέξει ο κόσμος της παράταξης την ηγεσία του κόμματος...

Παναγιώτης Παναγιώτου

Συνεργασία ή πολιτική αυτοκτονία

Παναγιώτης Παναγιώτου, 2025-04-07

Η ΝΔ φθίνει πολιτικά και εκλογικά. Και η ισχυρή πρωθυπουργική...

Βασίλης Τραϊφόρος

ΚΑΝΤΕ ΤΟ ΟΠΩΣ ΤΟ Die Linke στη Γερμανία

Βασίλης Τραϊφόρος, 2025-04-06

...Ναι η κριτική στην κυβέρνηση πρέπει να είναι οξεία και...

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στην Τουρκία

Χρήστος Ροζάκης, 2025-04-06

Το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να διατηρηθεί...

×
×