Κύπρος: Το τοπίο ξεκαθαρίζει
Μακάριος Δρουσιώτης, Δημοσιευμένο: 2008-05-28
Ο πρόεδρος Χριστόφιας και ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Μεχμέτ Αλί Ταλάτ συναντήθηκαν την περασμένη Παρασκευή στη Λευκωσία για τρεισήμισι ώρες και πήραν πολύ σημαντικές αποφάσεις για την πορεία του διαλόγου που έχουν ξεκινήσει. Το τοπίο στο Κυπριακό έχει πλέον ξεκαθαρίσει. Το ημερολόγιο των επόμενων μηνών έχει καταρτιστεί και η πορεία των εξελίξεων θεωρείται μη αναστρέψιμη:
1. Οι Ομάδες Εργασίας (Ο.Ε.) που έχουν συγκροτηθεί μετά τη συμφωνία Χριστόφια - Ταλάτ της 21ης Μαρτίου, για να προετοιμάσουν τον διάλογο, είναι στην ουσία μια διαδικασία για να βγει το Κυπριακό από το λούκι της 8ης Ιουλίου. Τα ζητήματα θα συζητηθούν από τους ηγέτες και οι Ο.Ε. θα βοηθήσουν στην πορεία τον διάλογο, παρά θα τον προπαρασκευάσουν.
2. Η κρίση που προκάλεσε ο Χριστόφιας την περασμένη εβδομάδα, προειδοποιώντας πως δεν θα προσερχόταν σε απευθείας συνομιλίες εάν δεν υπήρχε πρόοδος στις Ο.Ε., ήταν κίνηση τακτικής για να εκβιάσει τον προσδιορισμό της μορφής της επιδιωκόμενης λύσης.
3. Στη συνάντηση της Παρασκευής, ο Ταλάτ αποδέχτηκε να μπει στο ράφι το τουρκικό αίτημα για «παρθενογένεση» του νέου κράτους (που ήταν κόκκινο πανί για τους Ελληνοκύπριους), αφού εξασφάλισε τη δέσμευση του Χριστόφια ότι η πολιτική ισότητα παραπέμπει στην ισότητα των πολιτειών και όχι των κοινοτήτων, όπως την ερμήνευε ο προκάτοχός του Τάσσος Παπαδόπουλος.
4. Τώρα που συμφωνήθηκαν οι βασικές παράμετροι της επιδιωκόμενης λύσης, με εκατέρωθεν συμβιβασμούς, οι δύο ηγέτες θα ξεκινήσουν απευθείας διαπραγματεύσεις, χωρίς να περιμένουν τις Ο.Ε. Στην επόμενη συνάντηση θα διαγνώσουν πρόοδο στις Ο.Ε. επειδή υπάρχει ήδη το συμφωνημένο πλαίσιο των συνομιλιών.
5. Οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν τελεσίδικα στο τέλος Ιουνίου - αρχές Ιουλίου ή το αργότερο τον Σεπτέμβριο, θα είναι εντατικές και σύντομες.
6. Από τώρα μέχρι την έναρξη των συνομιλιών θα ανακοινωθούν σειρά μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, με στόχο τη διατήρηση του καλού κλίματος και την προετοιμασία της κοινωνίας ν’ αποδεχτεί μια διευθέτηση.
7. Η βάση των συνομιλιών θα είναι η εργασία που έχουν κάνει μέχρι τώρα τα Ηνωμένα Εθνη. Το γεγονός ότι ο Μπαν Κι Μουν βολιδοσκόπησε ήδη τον πρώην ΥΠΕΞ της Αυστραλίας, Αλεξάντερ Ντάουνερ, για να αναλάβει ειδικός απεσταλμένος του για το Κυπριακό, ερμηνεύεται ότι ο ΟΗΕ έχει πειστεί για την πολιτική βούληση των ηγετών των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο να ξεκινήσουν οι συνομιλίες από εκεί όπου έμειναν το 2004.
8. Στην έναρξη των συνομιλιών θα αντιδράσουν οι δυνάμεις που ασπάστηκαν με προσήλωση την πολιτική του Τάσσου Παπαδόπουλου. Το ΑΚΕΛ έχει ήδη αποφασίσει να ζητήσει από τα κόμματα που συμμετέχουν στην κυβέρνηση να διαλέξουν στρατόπεδο. Είτε θα συμπορευτούν και θα συμμετέχουν, είτε θα διαχωρίσουν τη θέση τους και θα αποχωρήσουν.
9. Ο Χριστόφιας είναι αρκετά ισχυρός στο εσωτερικό. Εχει μαζί του την πλειονότητα των πολιτών, όπως αυτή καταγράφηκε στις πρόσφατες εκλογές, την πλήρη στήριξη του ΔΗΣΥ, και ειδικά του αρχηγού του κόμματος Νίκου Αναστασιάδη, καθώς και τις μετριοπαθείς δυνάμεις του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ.
10. Η Ε.Ε. θα έχει ενεργό συμμετοχή και θα ενθαρρύνει τη νέα διαδικασία, ενώ ο διεθνής παράγοντας έχει διαβεβαιώσει τον πρόεδρο Χριστόφια ότι η Τουρκία θα είναι εποικοδομητική. Το κίνητρο της Τουρκίας θα είναι το ξελάσπωμα της ενταξιακής της πορείας.
Θα καταλήξουν, οι συνομιλίες που αρχίζουν, σε λύση; Στο Κυπριακό, οι προβλέψεις για αποτέλεσμα απαγορεύονται. Εάν δεν συμβεί κάποια τραγική ανατροπή στην Τουρκία, οι πιθανότητες είναι μεγάλες. Το μόνο βέβαιο είναι πως το Κυπριακό διανύει ήδη τη νέα εποχή του. Η τροπή που έχουν πάρει οι εξελίξεις είναι μη αναστρέψιμη και στο τέλος αυτής της διαδικασίας, είτε με λύση είτε με αδιέξοδο, η Κύπρος θα ζει σ’ ένα εντελώς νέο πολιτικό περιβάλλον.
1. Οι Ομάδες Εργασίας (Ο.Ε.) που έχουν συγκροτηθεί μετά τη συμφωνία Χριστόφια - Ταλάτ της 21ης Μαρτίου, για να προετοιμάσουν τον διάλογο, είναι στην ουσία μια διαδικασία για να βγει το Κυπριακό από το λούκι της 8ης Ιουλίου. Τα ζητήματα θα συζητηθούν από τους ηγέτες και οι Ο.Ε. θα βοηθήσουν στην πορεία τον διάλογο, παρά θα τον προπαρασκευάσουν.
2. Η κρίση που προκάλεσε ο Χριστόφιας την περασμένη εβδομάδα, προειδοποιώντας πως δεν θα προσερχόταν σε απευθείας συνομιλίες εάν δεν υπήρχε πρόοδος στις Ο.Ε., ήταν κίνηση τακτικής για να εκβιάσει τον προσδιορισμό της μορφής της επιδιωκόμενης λύσης.
3. Στη συνάντηση της Παρασκευής, ο Ταλάτ αποδέχτηκε να μπει στο ράφι το τουρκικό αίτημα για «παρθενογένεση» του νέου κράτους (που ήταν κόκκινο πανί για τους Ελληνοκύπριους), αφού εξασφάλισε τη δέσμευση του Χριστόφια ότι η πολιτική ισότητα παραπέμπει στην ισότητα των πολιτειών και όχι των κοινοτήτων, όπως την ερμήνευε ο προκάτοχός του Τάσσος Παπαδόπουλος.
4. Τώρα που συμφωνήθηκαν οι βασικές παράμετροι της επιδιωκόμενης λύσης, με εκατέρωθεν συμβιβασμούς, οι δύο ηγέτες θα ξεκινήσουν απευθείας διαπραγματεύσεις, χωρίς να περιμένουν τις Ο.Ε. Στην επόμενη συνάντηση θα διαγνώσουν πρόοδο στις Ο.Ε. επειδή υπάρχει ήδη το συμφωνημένο πλαίσιο των συνομιλιών.
5. Οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν τελεσίδικα στο τέλος Ιουνίου - αρχές Ιουλίου ή το αργότερο τον Σεπτέμβριο, θα είναι εντατικές και σύντομες.
6. Από τώρα μέχρι την έναρξη των συνομιλιών θα ανακοινωθούν σειρά μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, με στόχο τη διατήρηση του καλού κλίματος και την προετοιμασία της κοινωνίας ν’ αποδεχτεί μια διευθέτηση.
7. Η βάση των συνομιλιών θα είναι η εργασία που έχουν κάνει μέχρι τώρα τα Ηνωμένα Εθνη. Το γεγονός ότι ο Μπαν Κι Μουν βολιδοσκόπησε ήδη τον πρώην ΥΠΕΞ της Αυστραλίας, Αλεξάντερ Ντάουνερ, για να αναλάβει ειδικός απεσταλμένος του για το Κυπριακό, ερμηνεύεται ότι ο ΟΗΕ έχει πειστεί για την πολιτική βούληση των ηγετών των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο να ξεκινήσουν οι συνομιλίες από εκεί όπου έμειναν το 2004.
8. Στην έναρξη των συνομιλιών θα αντιδράσουν οι δυνάμεις που ασπάστηκαν με προσήλωση την πολιτική του Τάσσου Παπαδόπουλου. Το ΑΚΕΛ έχει ήδη αποφασίσει να ζητήσει από τα κόμματα που συμμετέχουν στην κυβέρνηση να διαλέξουν στρατόπεδο. Είτε θα συμπορευτούν και θα συμμετέχουν, είτε θα διαχωρίσουν τη θέση τους και θα αποχωρήσουν.
9. Ο Χριστόφιας είναι αρκετά ισχυρός στο εσωτερικό. Εχει μαζί του την πλειονότητα των πολιτών, όπως αυτή καταγράφηκε στις πρόσφατες εκλογές, την πλήρη στήριξη του ΔΗΣΥ, και ειδικά του αρχηγού του κόμματος Νίκου Αναστασιάδη, καθώς και τις μετριοπαθείς δυνάμεις του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ.
10. Η Ε.Ε. θα έχει ενεργό συμμετοχή και θα ενθαρρύνει τη νέα διαδικασία, ενώ ο διεθνής παράγοντας έχει διαβεβαιώσει τον πρόεδρο Χριστόφια ότι η Τουρκία θα είναι εποικοδομητική. Το κίνητρο της Τουρκίας θα είναι το ξελάσπωμα της ενταξιακής της πορείας.
Θα καταλήξουν, οι συνομιλίες που αρχίζουν, σε λύση; Στο Κυπριακό, οι προβλέψεις για αποτέλεσμα απαγορεύονται. Εάν δεν συμβεί κάποια τραγική ανατροπή στην Τουρκία, οι πιθανότητες είναι μεγάλες. Το μόνο βέβαιο είναι πως το Κυπριακό διανύει ήδη τη νέα εποχή του. Η τροπή που έχουν πάρει οι εξελίξεις είναι μη αναστρέψιμη και στο τέλος αυτής της διαδικασίας, είτε με λύση είτε με αδιέξοδο, η Κύπρος θα ζει σ’ ένα εντελώς νέο πολιτικό περιβάλλον.