Γρηγόρης Γιάνναρος
Γιώργος Μπράμος, Αυγή, Δημοσιευμένο: 2008-11-08
Πέρασαν κιόλας τόσα χρόνια... Την Πέμπτη, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, η Βουλή των Ελλήνων και το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς τίμησαν τη μνήμη του Γρηγόρη Γιάνναρου. Είναι μια οφειλόμενη τιμή. Και έρχεται ακριβώς σε μια εποχή που η πολιτική μοιάζει να ξεπερνάει τον βαθύ της ύπνο.
Ο Γρηγόρης συνδέθηκε με αυτήν την εφημερίδα. Ήταν διευθυντής της για δέκα χρόνια. Εμείς -και αναφέρομαι σʼ εκείνη την ομάδα ή καλύτερα στην παρέα του ʼ80- που συνεργαστήκαμε μαζί του έχουμε κρατήσει κάποια πράγματα, που έχω την εντύπωση πως σήμερα μπορεί να είναι επίκαιρα.
Ο Γιάνναρος διηύθυνε ένα κομματικό έντυπο που η εμβέλειά του ήταν υπέρτερη του κομματικού ακροατηρίου και της πάντα πενιχρής κυκλοφορίας του. Η «Αυγή» της εποχής του είχε υπερβεί, όχι μόνο έως ένα βαθμό, αλλά ως έναν κρίσιμο βαθμό, την κατάρα των κομματικών εντύπων, που ήταν ο προπαγανδιστικός πρωτογονισμός τους. Η πολιτική κουλτούρα που προσπαθούσε με χίλιους κόπους να προωθήσει το ΚΚΕεσ. είχε στην «Αυγή» μια, κατά σχεδόν γενική παραδοχή, επιτυχημένη εφαρμογή. Ο Γιάνναρος δεν ήταν ο τοποτηρητής της γραμμής του κόμματος, αλλά ο εμπνευστής της νέας αντίληψης για την κοινωνία και την πολιτική που ψηλαφούσε τότε το ΚΚΕ εσ.
Οι κομματικές εφημερίδες, κατά κανόνα, προσάρμοζαν την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα στη σκοπιμότητα της αντίληψης του κόμματος για την Κοινωνία και την Πολιτική. Η «Αυγή» άνοιγε τα ζητήματα χωρίς να προκαθορίζει την εκδοχή τους. Πολιτική και Πολιτισμός, Οικονομία και Κοινωνία, Ιστορία και Κίνηση Ιδεών.
Η δεκαετία του ʼ80 είχε ακόμα πολλές σιγουριές και άλλες τόσες αυταπάτες κι αυτή η εφημερίδα φαινόταν πως δεν διέθετε ανάλογη αυταρέσκεια. Αντίθετα, έθετε το γονίδιο της αμφιβολίας και, για να γίνω σαφέστερος, θα υπενθυμίσω μόνο την έρευνα για τον Εμφύλιο ενός άλλου πρόωρα χαμένου ανθρώπου της Ανανεωτικής Αριστεράς, του Φίλιππου Ηλιού, που δημοσιεύτηκε στην «Αυγή».
Δεν θέλω, και ειδικά σήμερα, να θεωρηθούν αυτά εξωραϊσμός του παρελθόντος, λιγούρες βετεράνων που ανακαλούν τα νεανικά τους οράματα. Η ύπαρξη, κάτω από τόσο δυσμενείς και οικονομικά και οντολογικά συνθήκες, αυτής της εφημερίδας οφείλεται πριν απʼ όλα στην αυταπάρνηση των ανθρώπων που δούλεψαν και δουλεύουν στην «Αυγή».
Υπάρχει όμως μια ιστορική κατάκτηση, που την οφείλουμε στον Γιάνναρο και στους άλλους που διαμόρφωσαν μια πολιτική κουλτούρα, στηριγμένη στον προβληματισμό, τον διάλογο, το άνοιγμα. Σήμερα, που φαίνεται πως κάτι πάλι κινείται, ας μπούμε στον κόπο να επανασχεδιάσουμε το παρόν και το μέλλον αυτής της μικρής, αλλά πάντα πολύτιμης εφημερίδας. Γιατί, συγχωρέστε με, το «οργανωτικό πλαίσιο» δεν αρκεί.
Ο Γρηγόρης συνδέθηκε με αυτήν την εφημερίδα. Ήταν διευθυντής της για δέκα χρόνια. Εμείς -και αναφέρομαι σʼ εκείνη την ομάδα ή καλύτερα στην παρέα του ʼ80- που συνεργαστήκαμε μαζί του έχουμε κρατήσει κάποια πράγματα, που έχω την εντύπωση πως σήμερα μπορεί να είναι επίκαιρα.
Ο Γιάνναρος διηύθυνε ένα κομματικό έντυπο που η εμβέλειά του ήταν υπέρτερη του κομματικού ακροατηρίου και της πάντα πενιχρής κυκλοφορίας του. Η «Αυγή» της εποχής του είχε υπερβεί, όχι μόνο έως ένα βαθμό, αλλά ως έναν κρίσιμο βαθμό, την κατάρα των κομματικών εντύπων, που ήταν ο προπαγανδιστικός πρωτογονισμός τους. Η πολιτική κουλτούρα που προσπαθούσε με χίλιους κόπους να προωθήσει το ΚΚΕεσ. είχε στην «Αυγή» μια, κατά σχεδόν γενική παραδοχή, επιτυχημένη εφαρμογή. Ο Γιάνναρος δεν ήταν ο τοποτηρητής της γραμμής του κόμματος, αλλά ο εμπνευστής της νέας αντίληψης για την κοινωνία και την πολιτική που ψηλαφούσε τότε το ΚΚΕ εσ.
Οι κομματικές εφημερίδες, κατά κανόνα, προσάρμοζαν την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα στη σκοπιμότητα της αντίληψης του κόμματος για την Κοινωνία και την Πολιτική. Η «Αυγή» άνοιγε τα ζητήματα χωρίς να προκαθορίζει την εκδοχή τους. Πολιτική και Πολιτισμός, Οικονομία και Κοινωνία, Ιστορία και Κίνηση Ιδεών.
Η δεκαετία του ʼ80 είχε ακόμα πολλές σιγουριές και άλλες τόσες αυταπάτες κι αυτή η εφημερίδα φαινόταν πως δεν διέθετε ανάλογη αυταρέσκεια. Αντίθετα, έθετε το γονίδιο της αμφιβολίας και, για να γίνω σαφέστερος, θα υπενθυμίσω μόνο την έρευνα για τον Εμφύλιο ενός άλλου πρόωρα χαμένου ανθρώπου της Ανανεωτικής Αριστεράς, του Φίλιππου Ηλιού, που δημοσιεύτηκε στην «Αυγή».
Δεν θέλω, και ειδικά σήμερα, να θεωρηθούν αυτά εξωραϊσμός του παρελθόντος, λιγούρες βετεράνων που ανακαλούν τα νεανικά τους οράματα. Η ύπαρξη, κάτω από τόσο δυσμενείς και οικονομικά και οντολογικά συνθήκες, αυτής της εφημερίδας οφείλεται πριν απʼ όλα στην αυταπάρνηση των ανθρώπων που δούλεψαν και δουλεύουν στην «Αυγή».
Υπάρχει όμως μια ιστορική κατάκτηση, που την οφείλουμε στον Γιάνναρο και στους άλλους που διαμόρφωσαν μια πολιτική κουλτούρα, στηριγμένη στον προβληματισμό, τον διάλογο, το άνοιγμα. Σήμερα, που φαίνεται πως κάτι πάλι κινείται, ας μπούμε στον κόπο να επανασχεδιάσουμε το παρόν και το μέλλον αυτής της μικρής, αλλά πάντα πολύτιμης εφημερίδας. Γιατί, συγχωρέστε με, το «οργανωτικό πλαίσιο» δεν αρκεί.