Άρση της κάθετης αντιπαράθεσης αριστεράς, σοσιαλδημοκρατίας & πολιτικής οικολογίας
ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟ ΟΤΙ ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ
Γεράσιμος Γεωργάτος, Αυγή, Δημοσιευμένο: 2009-03-04
1) Ποιο είναι το διακύβευμα των επικείμενων ευρωεκλογών και ποια είναι τα "όπλα" του ΣΥΡΙΖΑ;
Εξαιτίας της πολυεπίπεδης και εν εξελίξει διεθνούς κρίσης οι επικείμενες ευρωεκλογές έχουν ιδιαίτερη σημασία, γιατί από την έκβασή τους, δηλαδή από το συσχετισμό δυνάμεων που θα διαμορφωθεί, θα εξαρτηθεί εν πολλοίς, τόσο σε συνολικό ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, ποιοι, πόσο και επί πόσο θα πληρώσουν για την αντιμετώπισή της. Το μέγεθος των προβλημάτων απαιτεί αντίστοιχα πολιτικά μεγέθη, εφικτά μόνο με την άρση της κάθετης αντιπαράθεσης Αριστεράς, Σοσιαλδημοκρατίας και Πολιτικής Οικολογίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, επί του παρόντος, δεν έχει τέτοια οπτική και δεν λείπουν εντός του ακόμα και αντιλήψεις ευρωαρνητισμού. Ευτυχώς, η μακρά παράδοση του ευρωπαϊσμού της Ανανεωτικής Αριστεράς και του ΣΥΝ έχει καταγραφεί στις συνειδήσεις των πολιτών και δεν θα χρειαστεί, πιστεύω, την ανάγκη φιλοτιμία ποιούμενοι, να δηλώνουμε ευχαριστημένοι με οποιαδήποτε ποσοστά.
2) Ανησυχείτε μήπως η οικονομική κρίση, αλλά και ο διχασμός που επικρατεί στην Ε.Ε. μπορεί να βάλει στον πάγο την προοπτική της ευρωπαϊκής ενοποίησης;
Έτσι κι αλλιώς η προοπτική της ενοποίησης έχει μπει στο ψυγείο από το 2000, δηλαδή από την εν ισχύ Συνθήκη της Νίκαιας, η οποία είναι αναντίστοιχη με τις ανάγκες και το μέγεθος της Ένωσης, μετά τις αλλεπάλληλες διευρύνσεις. Απλώς τώρα, λόγω της κρίσης, το πρόβλημα με τη στασιμότητα της ενοποιητικής διαδικασίας φαίνεται εντονότερα. Και εδώ έχει σοβαρό μερίδιο ευθύνης και η Αριστερά. Ενώ πρωτοστάτησε για την απόρριψη του λεγόμενου Ευρωσυντάγματος και της Συνθήκης της Λισσαβόνας, μετά περιορίστηκε σε καταγγελίες χωρίς να προβάλει τη δική της εναλλακτική πρόταση για μια νέα προωθητική της ενοποίησης Συνταγματική Συνθήκη. Δεν μπορεί να μπαίνουν χοντρικά και στο ίδιο τσουβάλι, η πολιτική της Ε.Κ.Τ, η στρατηγική της Λισαβόνας, η οδηγία Μπολκενστάιν, η οδηγία για το 65ωρο, με προωθητικές για την ενοποίηση διατάξεις που περιλάμβανε η Συνθήκη της Λισαβόνας και προηγουμένως το Ευρωσύνταγμα, το οποίο θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό χωρίς το τρίτο μέρος περί οικονομικής πολιτικής. Υπό τις παρούσες συνθήκες θα τολμούσα να πω καθ` υπερβολή πως ό,τι ενισχύει την ενοποίηση είναι προοδευτικό. Η στασιμότητα είναι σε βάρος των πολιτών και ιδιαίτερα των ασθενέστερων, γιατί εξυπηρετεί αποκλειστικά τις νεοφιλελεύθερες και συντηρητικές δυνάμεις που θέλουν την πολιτική υποταγμένη στην οικονομία και γι` αυτό αντιμάχονται τις ενιαίες ευρωπαϊκές πολιτικές και τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές παρεμβάσεις.
3) Ποια είναι τα τρία πρώτα πράγματα που πρέπει να γίνουν για να αλλάξει η Ευρώπη κατεύθυνση;
Πρώτο και σημαντικότερο, υπό την παρούσα κρίση, είναι η διεύρυνση της δημοκρατίας, το οποίο σε επίπεδο θεσμών μεταφράζεται σε ενίσχυση του νομοθετικού και ελεγκτικού ρόλου του Ευρωκοινοβουλίου και σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση με όλα τα όργανά της εκλεγμένα. Αυτό θα αύξανε άμεσα και κατακόρυφα το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή των πολιτών στα κράτη-μέλη, γιατί θα ένιωθαν ότι μπορούν να επηρεάσουν τις εξελίξεις, σε αντίθεση με τις σημερινές αδιαφανείς και χωρίς δημοκρατικό έλεγχο αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ευνοούν τα ευρωφοβικά και ευρωαρνητικά σύνδρομα. Μια τέτοια διαδικασία θα διευκόλυνε καταλυτικά, ως δεύτερο βήμα, τις, σε όλο και περισσότερα πεδία, κοινές πολιτικές προς όφελος των πολιτών, οι οποίοι θα έχουν πλέον και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για άσκηση πίεσης με κοινές πανευρωπαϊκές δράσεις. Και τρίτο, που αποτελεί μάλλον και προϋπόθεση των προηγουμένων, είναι η συγκρότηση του πολιτικού υποκειμένου που θα προωθήσει μια τέτοια διαδικασία.
4) Τι δυνατότητες παρέμβασης έχει η ευρωπαϊκή αριστερά ν’ αλλάξει το ισχύον πλαίσιο λειτουργίας της Ε.Ε.;
Πολλές, εφόσον θα πείθει όλο και περισσότερο τους πολίτες ως εναλλακτική δύναμη διεξόδου που δεν αρκείται στον ανέξοδο καταγγελτισμό και το στείρο αντικαπιταλισμό, αυξάνοντας κατά συνέπεια τη δύναμή της.
Εξαιτίας της πολυεπίπεδης και εν εξελίξει διεθνούς κρίσης οι επικείμενες ευρωεκλογές έχουν ιδιαίτερη σημασία, γιατί από την έκβασή τους, δηλαδή από το συσχετισμό δυνάμεων που θα διαμορφωθεί, θα εξαρτηθεί εν πολλοίς, τόσο σε συνολικό ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, ποιοι, πόσο και επί πόσο θα πληρώσουν για την αντιμετώπισή της. Το μέγεθος των προβλημάτων απαιτεί αντίστοιχα πολιτικά μεγέθη, εφικτά μόνο με την άρση της κάθετης αντιπαράθεσης Αριστεράς, Σοσιαλδημοκρατίας και Πολιτικής Οικολογίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, επί του παρόντος, δεν έχει τέτοια οπτική και δεν λείπουν εντός του ακόμα και αντιλήψεις ευρωαρνητισμού. Ευτυχώς, η μακρά παράδοση του ευρωπαϊσμού της Ανανεωτικής Αριστεράς και του ΣΥΝ έχει καταγραφεί στις συνειδήσεις των πολιτών και δεν θα χρειαστεί, πιστεύω, την ανάγκη φιλοτιμία ποιούμενοι, να δηλώνουμε ευχαριστημένοι με οποιαδήποτε ποσοστά.
2) Ανησυχείτε μήπως η οικονομική κρίση, αλλά και ο διχασμός που επικρατεί στην Ε.Ε. μπορεί να βάλει στον πάγο την προοπτική της ευρωπαϊκής ενοποίησης;
Έτσι κι αλλιώς η προοπτική της ενοποίησης έχει μπει στο ψυγείο από το 2000, δηλαδή από την εν ισχύ Συνθήκη της Νίκαιας, η οποία είναι αναντίστοιχη με τις ανάγκες και το μέγεθος της Ένωσης, μετά τις αλλεπάλληλες διευρύνσεις. Απλώς τώρα, λόγω της κρίσης, το πρόβλημα με τη στασιμότητα της ενοποιητικής διαδικασίας φαίνεται εντονότερα. Και εδώ έχει σοβαρό μερίδιο ευθύνης και η Αριστερά. Ενώ πρωτοστάτησε για την απόρριψη του λεγόμενου Ευρωσυντάγματος και της Συνθήκης της Λισσαβόνας, μετά περιορίστηκε σε καταγγελίες χωρίς να προβάλει τη δική της εναλλακτική πρόταση για μια νέα προωθητική της ενοποίησης Συνταγματική Συνθήκη. Δεν μπορεί να μπαίνουν χοντρικά και στο ίδιο τσουβάλι, η πολιτική της Ε.Κ.Τ, η στρατηγική της Λισαβόνας, η οδηγία Μπολκενστάιν, η οδηγία για το 65ωρο, με προωθητικές για την ενοποίηση διατάξεις που περιλάμβανε η Συνθήκη της Λισαβόνας και προηγουμένως το Ευρωσύνταγμα, το οποίο θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό χωρίς το τρίτο μέρος περί οικονομικής πολιτικής. Υπό τις παρούσες συνθήκες θα τολμούσα να πω καθ` υπερβολή πως ό,τι ενισχύει την ενοποίηση είναι προοδευτικό. Η στασιμότητα είναι σε βάρος των πολιτών και ιδιαίτερα των ασθενέστερων, γιατί εξυπηρετεί αποκλειστικά τις νεοφιλελεύθερες και συντηρητικές δυνάμεις που θέλουν την πολιτική υποταγμένη στην οικονομία και γι` αυτό αντιμάχονται τις ενιαίες ευρωπαϊκές πολιτικές και τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές παρεμβάσεις.
3) Ποια είναι τα τρία πρώτα πράγματα που πρέπει να γίνουν για να αλλάξει η Ευρώπη κατεύθυνση;
Πρώτο και σημαντικότερο, υπό την παρούσα κρίση, είναι η διεύρυνση της δημοκρατίας, το οποίο σε επίπεδο θεσμών μεταφράζεται σε ενίσχυση του νομοθετικού και ελεγκτικού ρόλου του Ευρωκοινοβουλίου και σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση με όλα τα όργανά της εκλεγμένα. Αυτό θα αύξανε άμεσα και κατακόρυφα το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή των πολιτών στα κράτη-μέλη, γιατί θα ένιωθαν ότι μπορούν να επηρεάσουν τις εξελίξεις, σε αντίθεση με τις σημερινές αδιαφανείς και χωρίς δημοκρατικό έλεγχο αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ευνοούν τα ευρωφοβικά και ευρωαρνητικά σύνδρομα. Μια τέτοια διαδικασία θα διευκόλυνε καταλυτικά, ως δεύτερο βήμα, τις, σε όλο και περισσότερα πεδία, κοινές πολιτικές προς όφελος των πολιτών, οι οποίοι θα έχουν πλέον και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για άσκηση πίεσης με κοινές πανευρωπαϊκές δράσεις. Και τρίτο, που αποτελεί μάλλον και προϋπόθεση των προηγουμένων, είναι η συγκρότηση του πολιτικού υποκειμένου που θα προωθήσει μια τέτοια διαδικασία.
4) Τι δυνατότητες παρέμβασης έχει η ευρωπαϊκή αριστερά ν’ αλλάξει το ισχύον πλαίσιο λειτουργίας της Ε.Ε.;
Πολλές, εφόσον θα πείθει όλο και περισσότερο τους πολίτες ως εναλλακτική δύναμη διεξόδου που δεν αρκείται στον ανέξοδο καταγγελτισμό και το στείρο αντικαπιταλισμό, αυξάνοντας κατά συνέπεια τη δύναμή της.