Ζητούνται προτάσεις εξόδου
Από διαπιστώσεις για την κρίση και καταγγελίες χορτάσαμε
Ελίζα Παπαδάκη, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2009-05-13
Φτάσαμε πια στον κορεσμό με τις διαπιστώσεις για τη βαθιά κρίση στην οποία βυθιζόμαστε: κρίση δημοσιονομική όπου ελλοχεύει η απειλή χρεοκοπίας, κρίση της οικονομίας γενικότερα, παγκόσμια οπωσδήποτε, κατά το μεγαλύτερο μέρος όμως εγγενής, που σημαίνει ότι κινδυνεύουμε να μείνουμε καθηλωμένοι σε μεγάλη ανεργία, χαμηλά εισοδήματα, επιδεινούμενες ανισότητες, χωρίς καλές προοπτικές για την πλειονότητα των νέων ανθρώπων, ακόμα και όταν αλλού η ανάκαμψη θα αναπτερώνει τις ελπίδες. Ταυτόχρονα, κρίση των θεσμών που εμπνέουν ολοένα λιγότερη εμπιστοσύνη. Και πάνω απ΄ όλα κρίση του πολιτικού συστήματος. Τα κόμματα και οι φορείς που εκπροσωπούν κοινωνικά και οικονομικά συμφέροντα αδυνατούν, ή και περιφρονούν την ανάγκη να επεξεργαστούν και να προτείνουν ολοκληρωμένες πειστικές στρατηγικές για να αντιμετωπιστούν τα σωρευμένα προβλήματα, να διεξαγάγουν μια σκληρή, αλλά επ΄ αυτών δημόσια αντιπαράθεση μεταξύ τους, ώστε να κρίνουν οι πολίτες. Προτιμούν τις αμοιβαίες καταγγελίες...
Δεν αποτέλεσε εξαίρεση προχθές ο πρόεδρος του ΣΕΒ όταν με αιχμηρό τρόπο περιέγραψε την κρίση από τη συνδικαλιστική του σκοπιά, προβάλλοντας τις επιχειρήσεις ως ό,τι πιο δημιουργικό διαθέτει η χώρα και απαλλάσσοντάς τες από κάθε ευθύνη. Σαν να μην εδράζεται ο «αντιεπιχειρηματικός λαϊκισμός» που καυτηρίασε σε οδυνηρές ιστορικές μνήμες, σαν να μην ανατροφοδοτείται συνεχώς από πρακτικές φοροαποφυγής, λεόντειων συμβάσεων με το Δημόσιο, μετακύλισης κόστους στους εργαζoμένους, τους καταναλωτές και το περιβάλλον, σαν οι όποιες αντίθετες «καλές πρακτικές» όντως συναντώνται να είναι ο κανόνας. Και σαν η μεγάλη εθνική υστέρηση στις παραγωγικές επενδύσεις, στην έρευνα και στην τεχνολογία, στην αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού, να οφείλεται σε κάθε άλλον εκτός από τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Ούτε φυσικά ήταν εξαίρεση ο υπουργός Οικονομίας. Μιλώντας εξ ονόματος της κυβέρνησης στην ετήσια συνέλευση του ΣΕΒ ξαναϋποσχέθηκε την επιπλέον μείωση των φορολογικών συντελεστών κατά άλλες 5 μονάδες ώς το 2014- εν μέσω δημοσιονομικής κρίσης και όταν σε όλον τον κόσμο η τάση είναι να αυξηθούν! Για την κριτική της κατήγγειλε μάλιστα την αξιωματική αντιπολίτευση ότι «τίποτα δεν διδάχθηκε». Νωρίτερα από το ίδιο βήμα ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είχε σκιαγραφήσει πολιτική με χαμηλούς συντελεστές για τα επανεπενδυόμενα κέρδη, υπαγωγή όμως των μερισμάτων στην προοδευτική κλίμακα του φόρου εισοδήματος, ώστε και οι μεγαλομέτοχοι να φορολογούνται με τον ανώτατο συντελεστή, ένα μέτρο στοιχειώδους ίσης μεταχείρισης που ισχύει στις πιο φιλελεύθερες οικονομίες, από τις ΗΠΑ μέχρι την Ιρλανδία, αποφέροντας σημαντικά δημόσια έσοδα.
Αλλά όσο η αναγκαία συζήτηση εδώ δεν γίνεται- και τι σηματοδοτεί καλύτερα την απόλυτη άρνηση της κυβέρνησης από τον αιφνίδιο τερματισμό των εργασιών της Ολομέλειας της Βουλής;- ας παρακολουθούμε τουλάχιστον τι γίνεται στον υπόλοιπο κόσμο. Όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και πιο μακριά, στις ΗΠΑ για παράδειγμα. Την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος Ομπάμα ανακοίνωσε μια νέα αυστηρή πολιτική για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής δισεκατομμυρίων δολαρίων από αμερικανικές επιχειρήσεις που έχουν μεταφέρει την έδρα τους στο εξωτερικό. Με την αποκάλυψη ότι σε μία μόνο διεύθυνση στις νήσους Καϊμάν στεγάζονται 18.857 εταιρείες (!)- είτε πρόκειται για το μεγαλύτερο κτίριο στον κόσμο, είπε, είτε για τεράστια φορολογική κομπίνα- ενόχλησε, βέβαια, τον επιχειρηματικό κόσμο, ακόμα περισσότερο με τα επικείμενα μέτρα. Αλλά ο υπουργός Οικονομικών Τιμ Γκάιθνερ έχει υπολογίσει σε 210 δισ. δολάρια τα πρόσθετα δημόσια έσοδα την επόμενη δεκαετία από την εφαρμογή τους. Μην ξεχνάμε ότι στο Κογκρέσο λειτουργεί επιστημονικά στελεχωμένο ανεξάρτητο γραφείο προϋπολογισμού, ελέγχει όλα τα δημοσιονομικά στοιχεία και εκτιμά κάθε επίπτωση, για να γνωρίζουν τα μέλη τι νομοθετούν και να μπορούν να ελέγχουν την κυβέρνηση. Τέτοια νούμερα επομένως δεν εκστομίζονται ανεύθυνα. (Επίμονη πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ να συγκροτηθεί και στην ελληνική Βουλή ανάλογη ανεξάρτητη υπηρεσία δεν υιοθετείται, μπορούμε να υποθέσουμε γιατί.)
Η ειδησεογραφία από τις ΗΠΑ παρουσιάζει ωστόσο ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εμάς. Ρεπορτάζ στα προχθεσινά «ΝΕΑ» αναδείκνυε τη χώρα μας σε «υπερδύναμη» στις υπεράκτιες δραστηριότητες, στην εγκατάσταση εταιρειών ελληνικών συμφερόντων σε φορολογικούς παραδείσους. Εκτιμήσεις ελεγκτικών και τραπεζικών πηγών τις ανεβάζουν σε πολύ πάνω από 10.000, έγραφε. Το θέμα το γνωρίζουν διαδοχικοί υπουργοί Οικονομικών χρόνια τώρα, κατά καιρούς κάτι επιχειρούν να κάνουν. Με ποια αποτελέσματα όμως, όταν ο κ. Γ. Παπαθανασίου προχθές ακόμα περιοριζόταν να μας εκλιπαρεί όλους να δυναμώσουμε τη φορολογική μας συνείδηση; Ακόμα καλύτερα ενδεχομένως το γνωρίζει ο ΣΕΒ. Πέρα από κηρύγματα προς τα κυβερνητικά κόμματα να πάψουν να υπολογίζουν το πολιτικό κόστος, πέρα από γενικές διαβεβαιώσεις ότι οι σύγχρονες οργανωμένες επιχειρήσεις πληρώνουν τους φόρους τους, συγκεκριμένα πώς τοποθετείται; Συνάδελφοι του κ. Δασκαλόπουλου πέρα από τον Ατλαντικό δηλώνουν εξοργισμένοι με τις πρωτοβουλίες Ομπάμα. Ο ίδιος τι λέει;
Δεν αποτέλεσε εξαίρεση προχθές ο πρόεδρος του ΣΕΒ όταν με αιχμηρό τρόπο περιέγραψε την κρίση από τη συνδικαλιστική του σκοπιά, προβάλλοντας τις επιχειρήσεις ως ό,τι πιο δημιουργικό διαθέτει η χώρα και απαλλάσσοντάς τες από κάθε ευθύνη. Σαν να μην εδράζεται ο «αντιεπιχειρηματικός λαϊκισμός» που καυτηρίασε σε οδυνηρές ιστορικές μνήμες, σαν να μην ανατροφοδοτείται συνεχώς από πρακτικές φοροαποφυγής, λεόντειων συμβάσεων με το Δημόσιο, μετακύλισης κόστους στους εργαζoμένους, τους καταναλωτές και το περιβάλλον, σαν οι όποιες αντίθετες «καλές πρακτικές» όντως συναντώνται να είναι ο κανόνας. Και σαν η μεγάλη εθνική υστέρηση στις παραγωγικές επενδύσεις, στην έρευνα και στην τεχνολογία, στην αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού, να οφείλεται σε κάθε άλλον εκτός από τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Ούτε φυσικά ήταν εξαίρεση ο υπουργός Οικονομίας. Μιλώντας εξ ονόματος της κυβέρνησης στην ετήσια συνέλευση του ΣΕΒ ξαναϋποσχέθηκε την επιπλέον μείωση των φορολογικών συντελεστών κατά άλλες 5 μονάδες ώς το 2014- εν μέσω δημοσιονομικής κρίσης και όταν σε όλον τον κόσμο η τάση είναι να αυξηθούν! Για την κριτική της κατήγγειλε μάλιστα την αξιωματική αντιπολίτευση ότι «τίποτα δεν διδάχθηκε». Νωρίτερα από το ίδιο βήμα ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είχε σκιαγραφήσει πολιτική με χαμηλούς συντελεστές για τα επανεπενδυόμενα κέρδη, υπαγωγή όμως των μερισμάτων στην προοδευτική κλίμακα του φόρου εισοδήματος, ώστε και οι μεγαλομέτοχοι να φορολογούνται με τον ανώτατο συντελεστή, ένα μέτρο στοιχειώδους ίσης μεταχείρισης που ισχύει στις πιο φιλελεύθερες οικονομίες, από τις ΗΠΑ μέχρι την Ιρλανδία, αποφέροντας σημαντικά δημόσια έσοδα.
Αλλά όσο η αναγκαία συζήτηση εδώ δεν γίνεται- και τι σηματοδοτεί καλύτερα την απόλυτη άρνηση της κυβέρνησης από τον αιφνίδιο τερματισμό των εργασιών της Ολομέλειας της Βουλής;- ας παρακολουθούμε τουλάχιστον τι γίνεται στον υπόλοιπο κόσμο. Όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και πιο μακριά, στις ΗΠΑ για παράδειγμα. Την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος Ομπάμα ανακοίνωσε μια νέα αυστηρή πολιτική για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής δισεκατομμυρίων δολαρίων από αμερικανικές επιχειρήσεις που έχουν μεταφέρει την έδρα τους στο εξωτερικό. Με την αποκάλυψη ότι σε μία μόνο διεύθυνση στις νήσους Καϊμάν στεγάζονται 18.857 εταιρείες (!)- είτε πρόκειται για το μεγαλύτερο κτίριο στον κόσμο, είπε, είτε για τεράστια φορολογική κομπίνα- ενόχλησε, βέβαια, τον επιχειρηματικό κόσμο, ακόμα περισσότερο με τα επικείμενα μέτρα. Αλλά ο υπουργός Οικονομικών Τιμ Γκάιθνερ έχει υπολογίσει σε 210 δισ. δολάρια τα πρόσθετα δημόσια έσοδα την επόμενη δεκαετία από την εφαρμογή τους. Μην ξεχνάμε ότι στο Κογκρέσο λειτουργεί επιστημονικά στελεχωμένο ανεξάρτητο γραφείο προϋπολογισμού, ελέγχει όλα τα δημοσιονομικά στοιχεία και εκτιμά κάθε επίπτωση, για να γνωρίζουν τα μέλη τι νομοθετούν και να μπορούν να ελέγχουν την κυβέρνηση. Τέτοια νούμερα επομένως δεν εκστομίζονται ανεύθυνα. (Επίμονη πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ να συγκροτηθεί και στην ελληνική Βουλή ανάλογη ανεξάρτητη υπηρεσία δεν υιοθετείται, μπορούμε να υποθέσουμε γιατί.)
Η ειδησεογραφία από τις ΗΠΑ παρουσιάζει ωστόσο ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εμάς. Ρεπορτάζ στα προχθεσινά «ΝΕΑ» αναδείκνυε τη χώρα μας σε «υπερδύναμη» στις υπεράκτιες δραστηριότητες, στην εγκατάσταση εταιρειών ελληνικών συμφερόντων σε φορολογικούς παραδείσους. Εκτιμήσεις ελεγκτικών και τραπεζικών πηγών τις ανεβάζουν σε πολύ πάνω από 10.000, έγραφε. Το θέμα το γνωρίζουν διαδοχικοί υπουργοί Οικονομικών χρόνια τώρα, κατά καιρούς κάτι επιχειρούν να κάνουν. Με ποια αποτελέσματα όμως, όταν ο κ. Γ. Παπαθανασίου προχθές ακόμα περιοριζόταν να μας εκλιπαρεί όλους να δυναμώσουμε τη φορολογική μας συνείδηση; Ακόμα καλύτερα ενδεχομένως το γνωρίζει ο ΣΕΒ. Πέρα από κηρύγματα προς τα κυβερνητικά κόμματα να πάψουν να υπολογίζουν το πολιτικό κόστος, πέρα από γενικές διαβεβαιώσεις ότι οι σύγχρονες οργανωμένες επιχειρήσεις πληρώνουν τους φόρους τους, συγκεκριμένα πώς τοποθετείται; Συνάδελφοι του κ. Δασκαλόπουλου πέρα από τον Ατλαντικό δηλώνουν εξοργισμένοι με τις πρωτοβουλίες Ομπάμα. Ο ίδιος τι λέει;