Για το Πολιτιστικό Κέντρο και Πάρκο στον Ιππόδρομο

Άννα Φιλίνη, Κυριακάτικη Αυγή, Δημοσιευμένο: 2009-08-23

Την εβδομάδα που πέρασε έγιναν έντονες συζητήσεις σχετικά με το υπό δημιουργία Πολιτιστικό Κέντρο και Πάρκο στον πρώην Ιππόδρομο. Το παρακάτω κείμενο είναι η βάση της ομιλίας της Άννας Φιλίνη στην Ειδική Επιτροπή της Βουλής και μετά στην Ολομέλεια του Β’ Θερινού Τμήματος, όπου μίλησε διαφοροποιούμενη από τη θέση κατά της σύμβασης για το έργο, όπου κατέληξε κατά πλειοψηφία η Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ.

Ανάγκη για τον πολιτισμό

Ο πολιτισμός στη χώρα μας, ιδιαίτερα με την παρούσα Κυβέρνηση, ενισχύεται ελάχιστα. Συγκεκριμένα έχουμε από τους χαμηλότερους προϋπολογισμούς στην Ευρώπη όσον αφορά τον πολιτισμό και αυτό έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις. Η Εθνική μας Βιβλιοθήκη έχει 15.000 επισκέπτες ετησίως, ενώ αναλογούν σε μια χώρα σαν τη δική μας 300.000 επισκέπτες. Εάν είχαμε ένα κτίριο το οποίο να μπορεί να συμπεριλάβει όσα απαιτούν οι σύγχρονες βιβλιοθήκες, τότε οι συνθήκες θα ήταν σίγουρα διαφορετικές. Παράλληλα, θα ήθελα να παρατηρήσω ότι η πρωτεύουσα της χώρας μας έχει ανάγκη στο κέντρο της να μείνει τουλάχιστον ένα τμήμα στο ιστορικό κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης και χωρίς ν’ αλλάξει η ιστορική του ονομασία.

Επίσης, σε σχέση με την Εθνική Λυρική Σκηνή. Έχουν γίνει εδώ και χρόνια πάρα πολλές συζητήσεις για το γεγονός ότι το υπάρχον κτίριο στα Ολύμπια και τα άλλα βοηθητικά κτίρια δεν αρκούν για να μπορέσει να έχει η χώρα μας μια τέτοια σκηνή, την όπερα, που να αντιστοιχεί σε μία πρωτεύουσα. Είναι αλήθεια ότι η όπερα δεν έχει ακόμη στη χώρα μας εκείνη την παράδοση που έχει σε άλλες χώρες. Όμως, παρόλα αυτά όσο προχωράμε τόσο περισσότερο και ο ελληνικός λαός έρχεται σε επαφή με το λυρικό θέατρο και το χορό, άρα μια όπερα μεγάλη και αξιόλογη είναι απαραίτητη. Αυτές τις μέρες που είχαμε το θάνατο της σπουδαίας χορεύτριας του 20ου αιώνα, της Πίνα Μπάους, σκεφτόμουν ότι το ελληνικό χορόδραμα που αναπτύχθηκε στη χώρα μας από την Ραλλού Μάνου θα μπορούσε, εάν είχαμε μια άλλη σκηνή εκτός της υπάρχουσας όλα αυτά τα χρόνια, να έχει μια μεγάλη προβολή στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Έχουμε επίσης σημαντικούς μουσικούς, λυρικούς τραγουδιστές, σκηνογράφους, κλπ που στην Ελλάδα δεν βρίσκουν τις συνθήκες για να αναπτύξουν την τέχνη τους.

Συμπερασματικά, η ανάγκη για μια Εθνική Βιβλιοθήκη που να ανταποκρίνεται στις σημερινές απαιτήσεις και μια Εθνική Λυρική Σκηνή που να ανταποκρίνεται, επίσης, στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής, του ελληνικού λαού και μιας πρωτεύουσας σαν την Αθήνα, είναι μεγάλη. Με αυτή την έννοια, θεωρούμε ότι το ελληνικό δημόσιο θα έπρεπε, εδώ και χρόνια, να έχει ήδη φροντίσει προς αυτή την κατεύθυνση.

Θέματα της σύμβασης

Το Πολιτιστικό Κέντρο στον Ιππόδρομο θα έχει την ονομασία Σταύρος Νιάρχος. Θα θέλαμε πάρα πολύ να είχε την ονομασία του ελληνικού δημοσίου και να διαμορφώνονται άλλες προϋποθέσεις, προκειμένου να γίνουν τόσο σημαντικά έργα. Είναι αλήθεια, από την άλλη, ότι τώρα υπάρχει μια μεγάλη οικονομική κρίση, ότι εδώ δίνεται μια μεγάλη δωρεά προς το ελληνικό δημόσιο. Μάλιστα, από την περάτωση του έργου και μετά, όλο το έργο σύμφωνα με τη σύμβαση δίνεται στο ελληνικό δημόσιο. Σημειώνουμε ότι –πάλι σύμφωνα με τη σύμβαση- ολόκληρο το Δ.Σ. του Πολιτιστικού Κέντρου θα διορίζεται από το Δημόσιο χωρίς τη συμμετοχή του ιδρύματος Σ. Νιάρχος. Άλλα ιδρύματα, τα οποία ελέγχουν τον ελληνικό πολιτισμό, έχουν πολύ μεγαλύτερη εξάρτηση από ιδιωτικούς φορείς.

Αναφέρω χαρακτηριστικά ότι ενώ έχουμε ένα ολόκληρο Μέγαρο Μουσικής, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών ακόμα δεν έχει μια δική της μόνιμη στέγη και είναι αναγκασμένη, εδώ και πολλά χρόνια, να φιλοξενείται, όπως και η ΕΛΣ, μέσα στα προγράμματα του Μεγάρου Μουσικής, πράγμα το οποίο, βεβαίως, για τους ελληνικούς μουσικούς και την ελληνική μουσική, είναι ανεπαρκέστατο.

Ζητήματα χωροθέτησης

Θα έρθω στο ζήτημα της χωροθέτησης, το οποίο, για εμάς, έχει μεγάλη σημασία. Η χωροθέτηση στη θέση του παλιού Ιπποδρόμου είναι κατ’ αρχήν νόμιμη, με βάση το ισχύον Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας του 1985. Διαβάζοντας την ίδια τη Σύμβαση και τις υποστηρικτικές μελέτες της Σύμβασης, είναι προφανές ότι δεν υπήρξε καμία ένσταση στην διαδικασία. Το Δημοτικό Συμβούλιο Καλλιθέας αποφάσισε θετικά και εκφράστηκαν σ’ αυτό μειοψηφούσες απόψεις. Αρμόδια επιτροπή είχε ήδη εξετάσει εναλλακτικές λύσεις χωροθέτησης. Η περίπτωση του Ελληνικού πολύ σωστά θεωρήθηκε ότι δεν έπρεπε να γίνει δεκτή. Ο χώρος του Ελληνικού είναι ένας χώρος που πρέπει να μείνει ως χώρος μητροπολιτικού πάρκου.

Η περίπτωση της Λεωφόρου Βασ. Σοφίας αφορά μια περιοχή του κέντρου της Αθήνας που έχουμε πάρα πολλές φορές πει ότι είναι εξαιρετικά επιβαρυμένη, ότι δεν πρέπει να κτισθεί ούτε ένα τετραγωνικό δημόσιου χώρου. Στην περιοχή του Κεραμεικού, δεν έγινε δεκτή η πρόταση, γιατί υπάρχει περίπτωση να υπάρξουν αρχαιολογικά ευρήματα.

Ούτως ή άλλως, καθηγητές του Πολυτεχνείου, όπως ο κ. Πολύζος, είχαν ταχθεί από παλιά κατά της λύσης της Λυρικής Σκηνής στην περιοχή του Κεραμεικού. Και εγώ είχα υποστηρίξει αυτή την άποψη μέσα στο Δημοτικό Συμβούλιο, ήδη επί δημαρχίας Αντώνη Τρίτση. Επίσης, η λύση να μπει το κτίριο μέσα στο Πάρκο του Γουδή θα ήταν απαράδεκτη, ενώ παράλληλα πρέπει να φύγει το Μπάντμιντον από εκεί.

Επομένως αυτή η χωροθέτηση στον Ιππόδρομο έχει διάφορα θετικά χαρακτηριστικά και είναι η καλύτερη δυνατή λύση. Πρέπει, όμως, να πούμε το εξής. Έχει υπάρξει το τελευταίο διάστημα, ιδιαίτερα με τον μεταολυμπιακό νόμο του 2005 (για τα Ολυμπιακά Ακίνητα), μια υπερσυσσώρευση εκεί λειτουργιών. Οι κάτοικοι, οι οποίοι έχουν αντιδράσει για την ανέγερση αυτού του πολιτιστικού κέντρου, διαφωνούν κυρίως, επειδή το θαλάσσιο μέτωπο μπροστά από το Δήμο Καλλιθέας συνεχίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό να είναι καλυμμένο από τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις. Δόθηκε η μαρίνα για αθλητικούς σκοπούς στο Δήμο Καλλιθέας και αυτό είναι ένα θετικό μέτρο. Όμως, υπάρχει το μεγάλο ολυμπιακό διώροφο γραμμικό κτίριο 800 μέτρων, το οποίο ξεκινάει από τη Εσπλανάδα και καταλήγει στην εγκατάσταση του Beach Volley, και κρύβει τη θάλασσα από τους κατοίκους, όχι μόνο του Δήμου Καλλιθέας, αλλά και όλου του Λεκανοπεδίου.

Η Κυβέρνηση πρέπει να κάνει μια θαρραλέα κίνηση, να αλλάξει πρώτα απ’ όλα το νόμο για τα Ολυμπιακά Ακίνητα, να ρίξει αυτό το γραμμικό κτίριο και να μην αφήσει να παραδοθεί για εμπορικές και άλλες χρήσεις σε ιδιώτες,.

Επιπλέον, να θυμίσουμε ότι υπάρχει εγκεκριμένη μελέτη, με το Π.Δ. του ΕΣΟΑΠ, η οποία περιλαμβάνει τη βύθιση της λεωφόρου Ποσειδώνος, τη δημιουργία ανοιχτού ορύγματος και προβλέπει κυρίως ισόπεδες διαβάσεις πεζών, οικολογικό πάρκο κ.λπ.. Πρέπει επιτέλους να υπάρξει μια αποφασιστική επέμβαση της πολιτείας παίρνοντας μέτρα, τα οποία έχει υποσχεθεί εδώ και χρόνια στους κατοίκους της περιοχής.

Συμπερασματικά, όλα αυτά σε σχέση με τη χωροθέτηση πιστεύω ότι είναι πολύ σοβαρά ζητήματα και αφορούν τον πληθυσμό της Αθήνας αλλά –για πρώτη φορά- και του Πειραιά, που είναι δίπλα. Όπως είπα οι καθηγητές του Πολυτεχνείου, το ΤΕΕ και ο ΣΕΠΟΧ βλέπουν θετικά αυτή τη χωροθέτηση στην περιοχή του Ιπποδρόμου. Χαρακτηριστικά αναφέρω την άποψη του καθηγητή πολεοδομίας κ. Αραβαντινού, ότι με αυτή τη χωροθέτηση γίνεται μια «συγκεντρωμένη αποκέντρωση», εξάλλου αυτή ήταν η βάση της θετικής του τοποθέτησης και στα πλαίσια της αρμόδιας επιτροπής εμπειρογνωμόνων για την τελική χωροθέτηση του έργου.

Αυτή ήταν η δική μου θέση όσον αφορά αυτό το νομοσχέδιο. Είχα ήδη εισηγηθεί τη θετική στάση. Δεν θα μπορούσα για λόγους συνείδησης να υποστηρίξω κάτι άλλο και ως Βουλευτής, ως πολίτης και ως αρχιτέκτονας η ίδια και καλλιτέχνης.

Τονίζω κλείνοντας ότι παραμένω αισιόδοξη παρά τα αρνητικά που περιλαμβάνει η Σύμβαση, αλλά και αθεράπευτα αισιόδοξη γενικότερα. Έχω την πεποίθηση ότι στο μέλλον οι δήμοι του φαληρικού όρμου και τα κινήματα πολιτών θα καταφέρουν να διώξουν τις ασύμβατες και οχλούσες παραθαλάσσιες εγκαταστάσεις, κυρίως το γραμμικό κτήριο, οι οποίες σήμερα μάλιστα παραμένουν κενές.

Κυρίως είμαι αισιόδοξη ότι αυτά τα συγκεκριμένα κτήρια πολιτισμού θα είναι εκεί για τις μέλλουσες γενιές, στην ιδιοκτησία του ελληνικού δημοσίου και σε μια δικαιότερη κοινωνία που χρειάζεται εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας, στην αλήθεια της επιστήμης και της τέχνης.

ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ

Άρθρα/ Κίνηση Ιδεών

Γιάννης Βούλγαρης

Πολιτικές νοσταλγίες σε σκληρούς καιρούς

Γιάννης Βούλγαρης, 2024-10-12

Το ότι το κομματικό μας σύστημα εμφανίζει «ασυμμετρία»...

Το Zeigeitst της τελετής

Πάσχος Μανδραβέλης, 2024-08-01

Εμείς οι παλιότεροι, ως εραστές της γραμμικής αφήγησης...

Το Είναι και το Φαίνεσθαι

Κώστας Κωστής, 2023-12-24

...Δεν έχω τίποτε εναντίον των ιδιωτικών πανεπιστημίων,...

Αυτοκίνητο που μαρσάρει μέσα στη λάσπη

Τάσος Τσακίρογλου, 2023-09-29

Ένας ακμαίος πολιτισμός αντιλαμβάνεται έγκαιρα τα προβλήματά...

Η διάκριση Δεξιάς - Αριστεράς

Θανάσης Γιαλκέτσης, 2023-07-08

Αρθρο του Μάρκο Ρεβέλι που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα...

Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Το ύφος και το βάθος

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2023-07-08

Ο Ελύτης έγραψε κάποτε ότι ο Σολωμός είναι «ένας από τους...

Ορντολιμπεραλισμός, κοινωνική οικονομία της αγοράς και σοσιαλδημοκρατία

Θεόδωρος Ν. Τσέκος, 2023-06-20

Υπάρχει τα τελευταία χρόνια διάχυτη σε κύκλους της Κεντροαριστεράς...

Αντώνης Λιάκος

Η Δικαιοσύνη και το βάρος της Ιστορίας

Αντώνης Λιάκος, 2023-06-13

Υπάρχει μια υπόθεση που έχει γαγγραινιάσει εκεί στη Θεσσαλονίκη,...

Το ήθος ως αίσθημα

Ευάγγελος Αυδίκος, 2023-06-13

Ζούμε στην εποχή της εντύπωσης. Ολα στην υπηρεσία του φευγαλέου....

Γιώργος Σιακαντάρης

Πότε αποτυγχάνουν οι δημοκρατίες;

Γιώργος Σιακαντάρης, 2023-04-26

Η συζήτηση που γίνεται στη χώρα μας από πλευράς ορισμένων...

Πράσινες, μπλε και κόκκινες γραμμές

Τάσος Παππάς, 2023-03-01

Τι χωρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ από τη Νέα Δημοκρατία; Αβυσσος, λένε...

Συνηγορία υπέρ των διαπραγματεύσεων

Γιούργκεν Χάμπερμας, 2023-02-19

Αρθρο του κορυφαίου πολιτικού φιλοσόφου της εποχής μας...

×
×