Δεσμεύσεις σε ταλάντευση

Τελικά θα τηρηθούν οι προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης; Ή θα βουλιάξει στην αναξιοπιστία σε σύντομο χρονικό διάστημα, όπως προέβλεψε ο ηττηθείς πρωθυπουργός και πολλοί από τα αριστερά προσδοκούν;

Το ερώτημα είναι πραγματικό και δεν είναι απλώς (παλαιο) κομματική αντιπαράθεση. Δεν αναφερόμαστε στους τομείς πολιτικής που κυριαρχούνται από τη σχεδιασμένη, ηθελημένη, παραδοσιακή διγλωσσία. Έχουμε άλλο φαινόμενο. Αν θέλουμε να μην κρίνουμε με προκαταλήψεις πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι σε πολλούς τομείς του κυβερνητικού έργου καταβάλλεται προσπάθεια να τηρηθούν οι προεκλογικές δεσμεύσεις, να υλοποιηθούν οι τομές που υποσχέθηκαν κόμμα και πρωθυπουργός. Πολιτικό περιθώριο έχουν, αλλά έχουν βρει πώς θα το επιτύχουν; Η προετοιμασία για την υλοποίηση των όποιων αλλαγών δεν φαίνεται να έχει υπάρξει. Ούτε ο αναγκαίος σχεδιασμός. Πώς θα περάσουν στις νέες ρυθμίσεις, πώς η μετάβαση αυτή δεν θα ακυρώσει τις αλλαγές;

Δεν υπήρχε σχεδιασμός για την κατάργηση των σταζ (stage) - της ανασφάλιστης προσωρινής εργασίας. Επί μέρες στελέχη της κυβέρνησης, των ΔΕΚΟ, της αυτοδιοίκησης ψάχνουν τρόπο να τα συνεχίσουν γιατί δεν ξέρουν πώς να καλύψουν τις ανάγκες και τι θα γίνει με τις δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους στο δημόσιο υπό αυτό το καθεστώς.

Δεν γνωρίζουμε πώς θα μειωθεί το έλλειμμα, αλλά παρακολουθούμε τη διόγκωσή του. Οι απόψεις διίστανται για το βάρος που θα δοθεί στη μείωση των δαπανών ή στον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Αν και όλοι ξέρουν ότι η μείωση των δαπανών εύκολα καταλήγει σε πλήγματα κατά των κοινωνικών πολιτικών. Το πρόβλημα εκδηλώνεται και στα θέματα του περιβάλλοντος. Δεν έχει αποφασιστεί τι θα γίνει με τους - “τακτοποιημένους” κατά τον κ. Σουφλιά- ημιυπαίθριους χώρους των πολυκατοικιών που έγιναν δωμάτια. Πλήρωσαν οι ιδιοκτήτες, δεν θα επιστραφούν τα χρήματα αλλά δεν ισχύει και η τακτοποίηση.

Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι είναι ηθελημένες οι ασάφειες και η έλλειψη σχεδιασμού. Όμως πιο αξιόπιστη είναι η ερμηνεία ότι η αντιφατική εικόνα σχετίζεται κυρίως με τις γενικότερες αντιφάσεις που προκύπτουν από τον πολυσυλλεκτικό χαρακτήρα του κόμματος, την ιστορία του, το κοινωνικοπολιτικό του εύρος, τη γενική πολιτική του γραμμή. Αυτό φαίνεται εξάλλου και στις διαφορές τόνου στις δηλώσεις των υπουργών, στον αντιφατικό λόγο π.χ. του έμπειρου Μ. Χρυσοχοΐδη. Που βρέθηκε απροετοίμαστος για την αστυνομική αυθαιρεσία, όταν εκείνος έχει θέσει ως μέγιστη προτεραιότητα την ανάπτυξη πολλών αστυνομικών δυνάμεων και τις προσαγωγές στα Εξάρχεια.

Θα περίμενε κανείς μια αξιοποίηση αυτής της πολιτικής ευκαιρίας από δυνάμεις της αντιπολίτευσης. Όχι από τη δεξιά που έχει σύνθετες δυσκολίες, αλλά κυρίως από δυνάμεις της αριστεράς και της οικολογίας. Η Ν.Δ. βουλιαγμένη σε βαθιά ανυποληψία για τους χειρισμούς της γύρω από το δημοσιονομικό έλλειμμα ασχολείται να μονιμοποιήσει όσους διόρισε με τα σταζ και να μας πείσει ότι η κυβέρνηση διογκώνει τεχνητά το έλλειμμα του 2009 αντί να γράψει τις δαπάνες στο 2010! Το ΚΚΕ - ασκώντας “μεταφυσικά” δικαιώματα γνώσης - διαβεβαιώνει ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα ούτε με τους έως τώρα αγώνες, ούτε με την αλλαγή της κυβέρνησης.

Από τη σκοπιά των ανανεωτικών δυνάμεων, αριστερής και οικολογικής συνείδησης, όσων έχουν προσδοκίες αλλαγών και όσων επιλέγουν την αντιπολίτευση με βάση προγραμματικές θέσεις -αντίθετα με την παραδοσιακή αντιπολίτευση- έχει στρατηγική σημασία να προωθηθούν αλλαγές που ανατρέπουν σημερινούς συνασπισμούς συμφερόντων και συγκροτούν νέους μέσα στην κοινωνική ζωή και όχι στα λόγια. Η κατάργηση -χωρίς κόλπα- της ανασφάλιστης εργασίας και ο περιορισμός των πελατειακών διορισμών στο δημόσιο είναι σημαντικά βήματα.

Ο περιορισμός της φοροδιαφυγής είναι μείζονος στρατηγικής σημασίας προσπάθεια για μια κοινωνία που θα τιμά τα συλλογικά αγαθά και δεν θα τα βλέπει ως αντικείμενο ιδιωτικοποίησης και λεηλασίας, μεγάλης και μικρής. Κυρίως έτσι η αντιμετώπιση του ελλείμματος θα πάρει μακροχρόνιο χαρακτήρα συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, θα είναι πιο δίκαιη και θα καταπολεμά στην πράξη τις ποικίλες μορφές ιδιωτικοποίησης της δημόσιας περιουσίας. Η βελτίωση της ζωής στις πόλεις - που υπονομεύεται έως παρεμποδίζεται οριστικά από τις επίσημες και εκ των υστέρων αυξήσεις - του συντελεστή δόμησης είναι κρίσιμο ζωτικό συμφέρον για τους πολλούς τις κοινωνίας μας.

Πολλά θα κριθούν τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ υπό τον Γ. Παπανδρέου. Πολλά όχι μόνον για την κυβέρνηση και το μέλλον της. Αλλά και για την προοδευτική πορεία του τόπου. Οι δυνάμεις της αριστεράς δεν έχουν κανένα λόγο να κάνουν αντιπολίτευση για να επιστρέψει στην κυβέρνηση η Ν.Δ. Αλλά για να υλοποιηθούν όσες δημοκρατικές αλλαγές καταστεί δυνατόν και για να ανοίξει μια νέα προοπτική.