Στην κόψη του ξυραφιού δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στην Opel

Απολύτως τίποτε δεν προανήγγειλε ότι αυτή η εβδομάδα θα έφερνε κυριολεκτικά τα πάνω - κάτω σε ό,τι αφορά τη δρομολογημένη εξαγορά της Opel, θυγατρικής της General Motors από ρωσο-καναδικό όμιλο. Η "βόμβα" της υπαναχώρησης της μητρικής αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας είχε ακόμη μεγαλύτερο αντίκτυπο, καθώς συνέπιπτε με την ομιλία της καγκελαρίου Μέρκελ στο αμερικανικό Κογκρέσο -μια τιμή που είχε γίνει στο παρελθόν μόνο στον καγκελάριο Αντενάουερ... Η συμβολική αυτή ομιλία, λοιπόν, επισκιάστηκε για τα καλά από την ανακοίνωση της GM ότι άλλαξε γνώμη και ότι δεν προτίθεται πλέον να πουλήσει την Opel στον όμιλο Magna -η απόφαση είχε πάρει το "πράσινο φως" και από τη γερμανική κυβέρνηση το καλοκαίρι (ήταν άλλωστε ένα σημαντικό προεκλογικό πλεονέκτημα για την καγκελάριο που βρισκόταν σε εκστρατεία...).

Και της κατάληξης αυτής είχαν προηγηθεί πολλά κεφάλαια που είχαν τη μορφή σκωτσέζικου ντους για τους εργαζόμενους της Opel, που έβλεπαν να διακυβεύονται οι θέσεις εργασίας τους. Αρχικά ήταν η Fiat που εκδήλωσε ενδιαφέρον, ζητώντας αφενός στήριξη από τη γερμανική κυβέρνηση, ενώ αφετέρου ετοίμαζε σχέδιο αναδιάρθρωσης. Οι Ιταλοί της Fiat διαμήνυσαν από την αρχή ότι κάποιες μονάδες θα πρέπει να κλείσουν. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις με τη γερμανική κυβέρνηση ναυαγούν σε χρόνο ρεκόρ. Η Opel καταφέρνει να κρατά τους ιμάντες παραγωγής σε λειτουργία μόνο χάρη στις πιστώσεις 1,5 δισ. ευρώ που παίρνει από τον δημόσιο κορβανά. Λίγες εβδομάδες αργότερα εμφανίζεται ο καναδο-αυστριακός όμιλος Magna, σε συνεργασία με τη ρωσική τράπεζα Sberbank. Αρχίζουν και πάλι διαπραγματεύσεις τόσο με τη GM στο Ντιτρόιτ όσο και με την κυβέρνηση Μέρκελ στο Βερολίνο που κρατούν έξι μήνες και εντέλει το καλοκαίρι η γερμανική κυβέρνηση έδινε το πράσινο φως και στα μέσα Σεπτεμβρίου συμφώνησε κατʼ αρχήν και η GM. Κανονικά εδώ θα έπρεπε να πέσουν οι τίτλοι τέλους. Ωστόσο, από την Τετάρτη ξεκίνησε νέο κεφάλαιο ανασφάλειας για τους εργαζόμενους, καθώς η GM έχει πλέον "καρδαμώσει" χάρη στην άμεση οικονομική στήριξη από την αμερικανική κυβέρνηση, αλλά και στα προγράμματα απόσυρσης που τόνωσαν την αμερικανική αγορά αυτοκινήτου, και δεν θέλει να στερηθεί ούτε την τεχνολογία της Opel ούτε την πρόσβασή της στην ευρωπαϊκή αγορά. Εξ ου και η απόφαση υπαναχώρησης που μπορεί να σημαίνει ότι χιλιάδες εργαζόμενοι μέχρι τα Χριστούγεννα θα βρεθούν χωρίς δουλειά...

Οι εργαζόμενοι ανασκουμπώνονται: ενώ μόλις πριν από λίγες μέρες είχαν συμφωνήσει σε μηδενικές αυξήσεις και περιορισμένη μείωση αποδοχών με τον επίδοξο αγοραστή της εταιρείας, τον όμιλο Magna, τώρα παίρνουν την απόφασή τους πίσω. Έχουν από καιρό χάσει την εμπιστοσύνη τους στη GM και δεν θέλουν να τη διευκολύνουν στα σχέδιά της -που έρχονται σε κατάφωρη αντίθεση με τα συμφέροντα των εργαζομένων. Και πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις, ο αντιπρόεδρος της GM, Τζον Σμιθ, δήλωνε ότι η εταιρεία υπολογίζει να κάνει 10 χιλιάδες απολύσεις στην Opel, όπου απασχολούνται τώρα περίπου 50 χιλιάδες εργαζόμενοι... Συγκεκριμένα ο ίδιος ανακοίνωσε "περικοπή δαπανών 30% στην Opel "στο πλαίσιο προγράμματος ευρείας ανασυγκρότησής της". Όμως, πρακτικά, τούτο ισοδυναμεί με 10 χιλιάδες απολύσεις.

Η GM, βέβαια, αφήνει πάντα να αιωρείται η απειλή της πτώχευσης και πιέζει έτσι για παραχωρήσεις. Και αισιοδοξεί να πείσει τελικά τη γερμανική κυβέρνηση -καθώς και τη βρετανική και την ισπανική, που φιλοξενούν μονάδες των θυγατρικών τους- να της δώσουν τουλάχιστον τα 3 από τα 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ που είχαν τάξει στη Magna. Δεν είναι άλλωστε τυχαία ότι την Πέμπτη, ο πρόεδρος και γενικός διευθυντής της General Motors, Φριζ Χέντερσον, σε άτυπη συνάντηση με τους δημοσιογράφους στο Ντιτρόιτ, δήλωσε "σίγουρος" για την χρηματοδότηση του σχεδίου αναδιάρθρωσης της Opel, που σύντομα θα αποκτήσει μια νέα διευθυντική ομάδα. Ο Χέντερσον σημείωσε ότι ο αμερικανικός όμιλος είναι διατεθειμένος να αποζημιώσει το έκτακτο δάνειο ύψους 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων που χορηγήθηκε από την γερμανική κυβέρνηση για να επιβιώσει η Opel, χωρίς το οποίο θα είχε κηρυχθεί σε πτώχευση. Σχολιάζοντας τέλος την απόφαση-έκπληξη της General Motors να διατηρήσει στους κόλπους της την Opel, ο Χέντερσον δήλωσε ότι ελήφθη μετά από θυελλώδη συζήτηση.

Αυστηρή Μέρκελ, σκληρός Πούτιν, απολογητικός Ομπάμα

Πάντως υφίσταται και σοβαρή πολιτική πτυχή της υπόθεσης, με σύννεφα να σκιάζουν τις σχέσεις Μόσχας, Βερολίνου και Ουάσινγκτον, με την τελευταία, δια στόματος Μπάρακ Ομπάμα να δηλώνει, σε τηλεφωνική του επικοινωνία με την Μέρκελ ότι δεν αναμίχθηκε στην απόφαση της General Motors. "Η συνομιλία με τον Αμερικανό πρόεδρο Ομπάμα μου έδειξε ότι ούτε και εκείνος ήταν ενήμερος για την αλλαγή πλεύσης της General Motors", δήλωσε η κυρία Μέρκελ στην Bild της Παρασκευής. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της γερμανικής κυβέρνησης Ούλριχ Βίλχελμ "η καγκελάριος δήλωσε στον Αμερικανό πρόεδρο ότι η κυβέρνηση της ασκεί πιέσεις στην General Motors να παρουσιάσει το συντομότερο δυνατό ένα νέο σχέδιο για την Opel", και απαίτησε η ενδιάμεση πίστωση ύψους 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ, που είχε χορηγηθεί από το γερμανικό κράτος, "να επιστραφεί έως τα τέλη Νοεμβρίου", σύμφωνα με την ανακοίνωση. "Η κ. Μέρκελ και ο κ. Ομπάμα συμφώνησαν να ενεργήσουν συντονισμένα για το ζήτημα αυτό", προσέθεσε η ίδια πηγή.

Ωστόσο, πολύ πιο σκληρή από εκείνη της Μέρκελ ήταν η αντίδραση του Ρώσου πρωθυπουργού Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος έκανε λόγο για "περιφρονητική" προσέγγιση των αμερικανικών εταιρειών στις συναλλαγές με τους Ευρωπαίους εταίρους τους. Ο Ρώσος πρωθυπουργός είπε ότι η Ρωσία θα πάρει μαθήματα από την κατάσταση, αλλά πρόσθεσε ότι η κυβέρνησή του εξακολουθεί να θέλει να υποστηρίξει τα σχέδια της GM στη Ρωσία. "Η άρνηση την τελευταία στιγμή να ολοκληρωθεί η συμφωνία για την Opel δεν είναι μόνο επιβλαβής για τα συμφέροντά μας, αλλά δείχνει ότι οι Αμερικανοί εταίροι μας έχουν μία πολύ πρωτότυπη κουλτούρα όταν συναλλάσσονται με αντίστοιχες πλευρές. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη αυτό το στυλ της συναλλαγής με εταίρους στο μέλλον, παρότι αυτή η περιφρονητική προσέγγιση προς εταίρους κυρίως πλήττει τους Ευρωπαίους και όχι εμάς", τόνισε ο Πούτιν κατά τη διάρκεια συνόδου του υπουργικού συμβουλίου. "Η GM δεν προειδοποίησε κανέναν, δεν μίλησε με κανέναν... παρ’ όλες τις συμφωνίες που είχαν επιτευχθεί και τα έγγραφα που είχαν υπογραφεί. Λοιπόν, νομίζω ότι είναι ένα καλό μάθημα", τόνισε ο Πούτιν, που δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά του για την εξέλιξη...