Η άλλη γαλανόλευκη τραγωδία

Ομοιότητες και διαφορές μεταξύ Ελλάδας και Αργεντινής, δύο χωρών τα χρέη των οποίων συζητήθηκαν περισσότερο την τελευταία δεκαετία

Παύλος Τσίμας, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2010-05-22

Στις 22 Ιουνίου η Ελλάδα συναντά την Αργεντινή. Στο ποδόσφαιρο. Ποδοσφαιρικά θα είναι μια αξιομνημόνευτη συνάντηση: Μέσι εναντίον Νίνη, το μεγάλο φαβορί εναντίον του απρόβλεπτου αουτσάιντερ. Κάποιοι όμως βλέπουν ήδη στη συνάντηση αυτή κάτι περισσότερο από ένα ποδοσφαιρικό ματς. Ενας ευφάνταστος συνεργάτης του ΒΒC ήδη άνοιξε διάλογο με τους χρήστες της ιστοσελίδας του για τη συμβολική σημασία ενός αγώνα που θα φέρει αντιμέτωπες όχι μόνο δύο γαλανόλευκες ομάδες, αλλά και τις δύο χώρες τα χρέη των οποίων συζητήθηκαν περισσότερο από κάθε άλλης στον κόσμο, την τελευταία δεκαετία. Τους μπαρουτοκαπνισμένους βετεράνους της μεγαλύτερης αποτυχίας του ΔΝΤ με τους νεώτερους και πιο αμφιλεγόμενους πελάτες του ευαγούς ιδρύματος.

Οι συγκρίσεις μπορεί να είναι επικίνδυνα παραπλανητικές. Αλλά το ερώτημα «τι μπορεί να διδαχθεί η Ελλάδα από τη συμφορά της Αργεντινής;» είναι ανοιχτό προς συζήτηση.

Τι συνέβη στην Αργεντινή, λοιπόν; Πώς εξελίχθηκε η τραγωδία στις όχθες του Ρίο ντε λα Πλάτα;

Πράξη πρώτη της τραγωδίας: Τη δεκαετία του ΄90 η Αργεντινή, μια χώρα στην οποία ο πληθωρισμός είχε φτάσει να τρέχει με ρυθμό 27% τον μήνα, προσέφυγε στις συμβουλές και τα χρήματα του Ταμείου. Υπό τις οδηγίες του κλείδωσε την ισοτιμία του νομίσματός της, του πέσο, με το δολάριο σε σταθερή σχέση ένα προς ένα, χάνοντας (όπως κι εμείς με το ευρώ) το όπλο της υποτίμησης, προχώρησε σε ένα γιγάντιο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, έδωσε μεγάλα κίνητρα σε ξένες επενδύσεις και με την εγγύηση της Ουάσιγκτον, που είχε βρει στο Μπουένος Αϊρες τους καλύτερους μαθητές του φιλελεύθερου οικονομικού δόγματος, έπεσε με τα μούτρα στον εξωτερικό δανεισμό. Οι ρυθμοί ανάπτυξης ήταν εξαιρετικά υψηλοί, κεφάλαια εισέρρεαν, αλλά παράλληλα τα δημόσια ελλείμματα ξέφευγαν, ο δανεισμός επίσης και η αχαλίνωτη διαφθορά και η πελατειακή συμπεριφορά χαρακτήριζαν το πολιτικό σύστημα. Και ξαφνικά το 2000, τα οικονομικά πράγματα εξαιτίας απρόβλεπτων διεθνών παραγόντων παίρνουν δυσάρεστη τροπή.

Και την τρίτη πράξη- τη μοιραία στιγμή, όπου οι «ελεγκτές» αποφαίνονται ότι η λιτότητα δεν εφαρμόζεται με επαρκή σκληρότητα, η βοήθεια αναστέλλεται και η χώρα με μια κλωτσιά πέφτει στον γκρεμό- μπορούμε ακόμη να την αποφύγουμε... Πράξη δεύτερη: Η Αργεντινή, απελπισμένη και χρεωμένη, ζητά από το ΔΝΤ ενισχυμένη υποστήριξη. Το Ταμείο την προσφέρει, με αντάλλαγμα ένα αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας. Το λάθος μας - αναγνώρισε εκ των υστέρων το Ταμείοήταν ότι στα χρόνια της ευημερίας επιτρέπαμε στην Αργεντινή να σωρεύει ελλείμματα και να τα χρηματοδοτεί με δανεικά. Το άλλο λάθος που το Ταμείο δυσκολεύεται να αναγνωρίσει ήταν ότι όταν η χώρα βρέθηκε στη δίνη της ύφεσης, το Ταμείο τής επέβαλε ένα πρόγραμμα λιτότητας που υπερέβαινε τις αντοχές της κοινωνίας και τις δυνάμεις τού (ήδη απαξιωμένου) πολιτικού της συστήματος και βάθαινε ακόμη περισσότερο την ύφεση.

Πράξη τρίτη: Η κυβέρνηση Ντε Λα Ρούα δεν καταφέρνει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του προγράμματος περικοπών, διστάζει, ταλαντεύεται προ της κοινωνικής πίεσης και στα τέλη του 2001 η Ουάσιγκτον αφήνει να διαρρεύσει ότι η επόμενη δόση της βοήθειας δεν πρόκειται να καταβληθεί. Μέσα σε λίγες ώρες, οι τράπεζες της χώρας κατέρρευσαν, τεράστια κεφάλια διέφυγαν στο εξωτερικό, η χώρα πείνασε και εξεγέρθηκε, η κυβέρνηση έπεσε, ο πρόεδρος την κοπάνησε με ελικόπτερο από την ταράτσα του προεδρικού μεγάρου, το πολιτικό σύστημα έζησε μια πανωλεθρία, η αργεντίνικη κοινωνία βυθίστηκε σε μια πρωτοφανή εξαθλίωση, με τα τρία πέμπτα του πληθυσμού να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και, κάποια στιγμή, η χώρα ανακοίνωσε ότι υποτιμά το νόμισμά της και αναδιαρθρώνει μονομερώς το χρέος της. Δεν πληρώνω- δεν πληρώνω. Δέκα χρόνια τώρα, η Αργεντινή δεν δανείζεται από τις αγορές, ξοδεύει μόνον ό,τι εισπράττει και βρίσκεται στα δικαστήρια με τους πιστωτές της.

Κι εμείς;

Την πρώτη πράξη της τραγωδίας- υπερδανεισμός, υπερκατανάλωση, παραγωγική παρακμή, απώλεια ανταγωνιστικότητας και πολιτική διαφθορά- τη ζήσαμε ήδη. Τη δεύτερη έχουμε μια δυνατότητα να μην τη ζήσουμε μέχρι τέλους (αν καταφέρουμε η πτώση των τιμών να είναι ταχύτερη της πτώσης των αποδοχών και οι δομικές μεταρρυθμίσεις να ισορροπήσουν την ύφεση).

Θέματα επικαιρότητας: Οικονομική κρίση

Δημήτρης Λιάκος

Σκέψεις, με αφορμή το βιβλίο της Άνγκελα Μέρκελ

Δημήτρης Λιάκος, 2024-12-01

Η έκδοση των απομνημονευμάτων της Άνγκ. Μέρκελ και οι αναφορές...

Περισσότερα
Φίλιππος Σαχινίδης

Προοδευτικές προτάσεις για την οικονομία σε συνθήκες permcrisis

Φίλιππος Σαχινίδης, 2022-11-21

H λέξη της χρονιάς για το 2022 σύμφωνα με το λεξικό Collins είναι...

Περισσότερα
Θανάσης Θεοχαρόπουλος

Η αδιέξοδη οικονομική πολιτική θα φέρει λουκέτα και ανεργία

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2021-02-02

Η πανδημία του Covid19 άλλαξε ριζικά τα δεδομένα παγκοσμίως...

Περισσότερα
Γιάννης Βούλγαρης

Τι μαθαίνουμε από την τριπλή κρίση;

Γιάννης Βούλγαρης, 2020-09-12

Λίγες ήταν ευτυχώς οι φορές που η μεταπολιτευτική Ελλάδα...

Περισσότερα

Εικόνα δύσβατης πορείας

Αντώνης Παπαγιαννίδης, 2020-06-25

Είναι αλήθεια πως στην Ελληνική πραγματικότητα συχνά υπάρχει...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Από τη χαμένη 10ετία, μην πάμε στη χαμένη γενιά

Κώστας Καλλίτσης, 2020-05-10

Η καταιγίδα έχει όνομα, λέγεται ανεργία. Και θα είναι σφοδρή....

Περισσότερα
Αντώνης Λιάκος

Πλοήγηση μέσω κρίσεων

Αντώνης Λιάκος, 2020-05-03

Η τωρινή κρίση της πανδημίας, και η οικονομική που σέρνει...

Περισσότερα

Μειώστε τους φόρους στους μισθωτούς

Αντώνης Καρακούσης, 2019-10-20

Η μακρόχρονη κρίση και το πλήθος των μέτρων, μνημονιακών...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Σωκράτης Φάμελλος

Πολύ λίγα και πολύ αργά κύριε Μητσοτάκη....

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-04-26

Οι εσπευσμένες ανακοινώσεις του κ. Μητσοτάκη, για τη διάθεση...

Οι περιστάσεις

Τάσος Παππάς, 2025-04-22

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι προοδευτικές δυνάμεις σε κοινό ψηφοδέλτιο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2025-04-20

…Ας σκεφτούμε και την προοπτική για την πρόοδο της χώρας,...

Κώστας Καλλίτσης

Αδύναμη κυβέρνηση

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-19

Διάχυτη είναι η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά....

Διαφάνεια Ποτέμκιν

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-04-10

Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου,...

Κατά φαντασίαν ιατρός

Παντελής Μπουκάλας, 2025-04-08

Πολλούς Απρίληδες πριν, το 1967, οι Ελληνες άκουγαν τον αρχιπραξικοπηματία...

Κώστας Ζαχαριάδης

Πρότυπο για τη συνεργασία το εγχείρημα του Δήμου της Αθήνας

Κώστας Ζαχαριάδης, 2025-04-08

Να επιλέξει ο κόσμος της παράταξης την ηγεσία του κόμματος...

Παναγιώτης Παναγιώτου

Συνεργασία ή πολιτική αυτοκτονία

Παναγιώτης Παναγιώτου, 2025-04-07

Η ΝΔ φθίνει πολιτικά και εκλογικά. Και η ισχυρή πρωθυπουργική...

Βασίλης Τραϊφόρος

ΚΑΝΤΕ ΤΟ ΟΠΩΣ ΤΟ Die Linke στη Γερμανία

Βασίλης Τραϊφόρος, 2025-04-06

...Ναι η κριτική στην κυβέρνηση πρέπει να είναι οξεία και...

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στην Τουρκία

Χρήστος Ροζάκης, 2025-04-06

Το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να διατηρηθεί...

Γιώργος Σταθάκης

Η «τελευταία ευκαιρία» για την προοδευτική αντιπολίτευση

Γιώργος Σταθάκης, 2025-04-03

...Η παραδοσιακή «πολυσυλλεκτικότητα» πέθανε μαζί με την...

Σωτήρης Βαλντέν

Πόσο νέα είναι η εθνική πυξίδα Τσίπρα;

Σωτήρης Βαλντέν, 2025-03-26

O Αλέξης Τσίπρας δημοσίευσε προ ημερών μακροσκελές κείμενο...

×
×