Η αριστερή ιδεολογία της μεταπολίτευσης
Ευθύμης Δημόπουλος, Δημοσιευμένο: 2010-07-20
Το 1962 εκδίδεται στις ΗΠΑ ένα βιβλίο που επηρέασε καθοριστικά τον κλάδο της ιστορίας των επιστημών και όχι μόνο. Πρόκειται για τo « Η δομή των επιστημονικών επαναστάσεων» του Τόμας Κουν. Στο έργο αυτό ο Κουν υποστηρίζει πως η μετάβαση από ένα κυρίαρχο επιστημονικό μοντέλο θεωρίας, έρευνας και εργασίας – το οποίο και αποκαλεί Παράδειγμα – σε ένα άλλο δεν συντελείται σωρευτικά, αλλά μέσα από μια διαδικασία κρίσης που προκαλεί τη ριζική αναδόμηση του παλαιού μοντέλου από ένα νέο. Δεν πρόκειται δηλαδή για μια διαδικασία εμπλουτισμού ή συμπλήρωσης του προϋπάρχοντος μοντέλου, αλλά για ρήξη, τομή και ασυνέχεια. Έκτοτε, το ερμηνευτικό αυτό μοντέλο υπήρξε σημείο αναφοράς για τον ευρύτερο χώρο των κοινωνικών επιστημών.
Επικαλούμαι το ερμηνευτικό σχήμα του Κουν γιατί πιστεύω πως αποδίδει με ενάργεια το εύρος των αλλαγών και των ρήξεων που απαιτούνται προκειμένου να παρέμβει δημιουργικά στο σημερινό ελληνικό τοπίο της κρίσης και της χρεωκοπίας μια πολιτικοκοινωνική συλλογικότητα όπως η νεοϊδρυθείσα Δημοκρατική Αριστερά. Και εξηγούμαι.
Η κυρίαρχη αριστερή ιδεολογία της μεταπολίτευσης έχει προ πολλού «κάψει τα φρένα της». Τα θεωρητικά της εργαλεία και οι βασικές παραδοχές της είναι ανενεργές και άχρηστες, για να κατανοήσουμε και κυρίως να αναδομήσουμε το ελληνικό παρόν. Εδώ και καιρό η αριστερή ιδεολογία της μεταπολίτευσης είναι ένα άταφο πτώμα. Η συνθήκη της κρίσης απλώς επιτείνει τη σήψη της. Ταυτόχρονα όμως υπογραμμίζει το πόσο επικίνδυνη είναι, για την ελληνική κοινωνία και οικονομία, η ιδεολογική προσκόλληση στις ιδεολογικές εμμονές και στους βολικούς μύθους του μεταπολιτευτικού αριστερού Παραδείγματος που δυστυχώς εξακολουθούν να κυριαρχούν στο δημόσιο λόγο αλλά και στη συνείδηση ενός μεγάλου τμήματος της κοινής γνώμης, και μάλιστα όχι μόνο αριστερών αλλά συχνά και κεντρώων ή συντηρητικών πολιτών. Ας υπογραμμίσουμε επίσης, αυτοκριτικά, πως σχεδόν κανένας, ή τέλος πάντων ελάχιστοι, από όλους εμάς που εμπλακήκαμε στην κομματική και συνδικαλιστική ζωή της μεταπολίτευσης καταφέραμε να μείνουμε «αμόλυντοι» από αυτά τα αριστερά ιδεολογήματα. Αποίκισαν όχι μόνο το λογικό μας αλλά και το θυμικό μας και πολύ συχνά ταυτιστήκαμε συναισθηματικά μαζί τους. Μετατράπηκαν δηλαδή από ιδεολογία σε νοοτροπία.
Σήμερα, ωστόσο, ξέρουμε. Τα βασικά ερμηνευτικά μοτίβα της αριστερής μεταπολιτευτικής ιδεολογίας είναι εξίσου συνυπεύθυνα με τον ιδεολογικό λαϊκισμό του δικομματισμού για την κρίση του ελληνικού πολιτικού και κοινωνικού συστήματος. Μάλιστα, πιστεύω πως η κατάσταση στην οποία έχουμε φτάσει όχι μόνο δεν είναι αποτέλεσμα της ιδεολογικής ήττας της Αριστεράς αλλά το ακριβώς αντίθετο. Είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της ιδεολογικής ηγεμονίας του ενός αριστερού μεταπολιτευτικού λόγου που επικράτησε και διαχύθηκε στην ελληνική κοινωνία, αποτελώντας το αριστερό άλλοθι του μεταπολιτευτικού καθεστώτος.
Βασικοί πυλώνες αυτού του ιδεολογικού λόγου υπήρξαν ο αριστερόστροφος λαϊκισμός του Ανδρέα Παπανδρέου και ο αυριανισμός του παραδοσιακού ΠΑΣΟΚ σε συνδυασμό με μια κακέκτυπη μαρξολενινιστική βουλγκάτα που διαδίδει χρόνια τώρα το ΚΚΕ. Παράλληλα, με τους δύο αυτούς κύριους φορείς, η ελληνική αριστερή μεταπολιτευτική ιδεολογία συγκροτήθηκε από τον ευρύτερο χώρο του μαοϊσμού, του αριστερισμού,του αναρχισμού των Εξαρχείων, της αντιεξουσιαστικής υποκουλτούρας και προσφάτως του αντισυστημικού Συνασπισμού του Τσίπρα και του Αλαβάνου. Οι όποιες αποκλίσεις από αυτό το αριστερό ιδεολογικό καμβά της μεταπολίτευσης ανιχνεύονται, σχεδόν αποκλειστικά, σε πρωτοβουλίες μιας πιο σοβαρής και ορθολογικής Αριστεράς και εκφράστηκαν σε πτυχές της πολιτικής του ΚΚΕ εσωτερικού και προσεγγίσεις πολιτικών περιοδικών όπως Ο ΠΟΛΙΤΗΣ και το ΑΝΤΙ, που όμως παρέμειναν απελπιστικά μειοψηφικές.
Αυτό το αριστερό μεταπολιτευτικό μωσαϊκό, παρά τις όποιες ενδοαντιθέσεις του, συνύφανε με αλληλοεπικαλύψεις το αριστερό κοσμοείδωλο της μεταπολίτευσης το οποίο:
• συντάχθηκε κατά καιρούς με ολοκληρωτικά καθεστώτα όπως αυτά του «υπαρκτού σοσιαλισμού», με τύραννους όπως ο Πολ Ποτ, ο Τσαουσέσκου και ο Βιντέλα, με τον αραβικό αυταρχισμό του Καντάφι αλλά και του συριακού και ιρακινού Μπάαθ και προσφάτως με λαϊκιστικές καρικατούρες όπως ο Τσάβες. Για τις δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες ούτε λόγος. Ποτέ δεν υπήρξαν μέσα στα πολιτικά του πρότυπα.
• αντιτάχθηκε, λόγω και έργω, στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Ελλάδας και ακόμη και σήμερα, 200 περίπου χρόνια από τότε που ο Κολοκοτρώνης υποστήριξε πως «ερχόταν η ώρα η Ελλάδα να γίνει «φράγκικο»» και 30 περίπου χρόνια από την ένταξή μας στην ΕΟΚ, η επίσημη ελληνική κοινοβουλευτική αριστερά οραματίζεται την απεμπλοκή μας από το «θανατηφόρο εναγκαλισμό της Ευρώπης των μονοπωλίων». Η ελληνική αριστερά ακόμη υπό την παρούσα απειλή της χρεωκοπίας δαιμονοποιεί το μνημόνιο και την παρέμβαση της Ε.Ε. και αντιπροτείνει τον ανύπαρκτο δρόμο της εθνικής οικονομικής αυτάρκειας και απομόνωσης (βλέπε τα λαϊκά ομόλογα που πρότεινε ο Συνασπισμός).
• πολέμησε και πολεμά σθεναρά κάθε ορθολογική, μεταρρυθμιστική και εκσυγχρονιστική απόπειρα, καταγγέλλοντάς την εκ προοιμίου ως αντιλαϊκή και νεοφιλελεύθερη. Είναι καιρός να τελειώνουμε με αυτό το παραμύθι. Ο νεοφιλελευθερισμός είναι ανύπαρκτος στην Ελλάδα, είναι αμφίβολο μάλιστα αν υπήρξε ποτέ στην νεότερη ελληνική ιστορία Ελλάδα όχι νεοφιλελεύθερη αλλά απλώς γνήσια φιλελεύθερη ιδεολογική και πολιτική έκφραση. Νεοφιλελεύθερες πολιτικές, τύπου Ρήγκαν και Θάτσερ, όχι μόνο δεν εφαρμόστηκαν ποτέ στην Ελλάδα, αλλά αντιθέτως κυριάρχησε ένας κρατισμός τέτοιου μεγέθους, που όχι μόνο επέβαλε το κομματικό κράτος και την πολιτική των μαζικών διορισμών ψηφοθηρικού χαρακτήρα αλλά τύλιξε στη φιλοσοφία και τη δράση του ακόμη και τον ιδιωτικό τομέα (εργολάβους, μηντιάρχες, επιχειρηματίες κλπ) οδηγώντας σε αυτό που αποκαλούμε στην Ελλάδα διαπλοκή. Αυτός ο ασύδοτος ελληνικός κρατισμός κατάφερε να έχει τα ίδια αποτελέσματα με το νεοφιλελευθερισμό της Θάτσερ: την παράλυση του κοινωνικού κράτους.
• νομιμοποίησε και συνεχίζει να νομιμοποιεί: την κρατικοδίαιτη φαυλότητα, το όργιο του ρουσφετιού, την αδιαφορία για τον κοινωνικό χαρακτήρα της εργασίας, το μποϋκοτάζ και την παράλυση των λειτουργιών του κράτους (καταλήψεις σχολείων, πανεπιστημίων, δρόμων, λιμανιών κλπ).
• ταυτίστηκε, απολύτως, με όλο τον κομματικό και εργατοπατερικό συνδικαλισμό της αποκλειστικής υπεράσπισης των συντεχνιών του Δημοσίου - που συνεχίζει εν μέσω κρίσης, να σπαταλά δημόσιο χρήμα, για να συντηρήσει άχρηστους δημόσιους οργανισμούς και αντιπαραγωγικές ΔΕΚΟ- βαφτίζοντάς τον ταξική πάλη και αγώνα για την υπεράσπιση της κοινωνικής αλληλεγγύης. Αυτή η πολιτική όχι μόνο δεν λειτουργεί προς όφελος των κοινωνικά αδύναμων αλλά πρόκειται για ένα χυδαίο κορπορατισμό που όμοιό του συγκρότησαν μόνο ο μουσολινικός φασισμός και τα δικτατορικά, αυταρχικά καθεστώτα του Μεσοπολέμου, όπως αυτά του Σαλαζάρ στην Πορτογαλία, του Φράνκο στην Ισπανία, του Μεταξά στην Ελλάδα και του Περόν στην Αργεντινή.
• πρόσφερε ιδεολογικό και ηθικό άλλοθι σε όλο το δολοφονικό συρφετό της «καθ’ημάς Ανατολής», βλέπε 17Ν, ΕΛΑ, Επαναστατικός Αγώνας και πάει λέγοντας, αναγορεύοντάς τους σε υπερασπιστές - Ζορό των κοινωνικά αδικημένων. Ας θυμηθούμε λίγο τα πρωτοσέλιδα και την αρθρογραφία της Ελευθεροτυπίας, της εφημερίδας που έκφρασε, ίσως πιο χαρακτηριστικά από όλες τις άλλες, αυτή την κρυπτοαριστερίστικη, μονίμως οργισμένη και πάντα λαϊκιστική, μεταπολιτευτική συνείδηση.
• εξακολουθεί να υποστηρίζει -και ας εξανίστανται υποκριτικά οι ηγέτες της επίσημης κοινοβουλευτικής αριστεράς- την αντιεξουσιαστική-αντισυστημική βία, μικρή και μεγάλη, που μαστίζει τις ελληνικές πόλεις, με πρωταγωνιστές μπαχαλοχουλιγκάνους οι οποίοι καταστρέφουν με μανία σχολικές και πανεπιστημιακές υποδομές, μουτζουρώνουν δρόμους και κτίρια, λεηλατούν και πυρπολούν μαγαζιά, τραμπουκίζουν κατά καθηγητών - τη στιγμή που το Indimedia λειτουργεί με άδεια του Πολυτεχνείου - και τελευταία δολοφονούν εργαζομένους. Ας μην κοροϊδευόμαστε ο Δεκέμβρης του 2008 δεν ήταν ιδεολογικά αυτοφυής και αχειραγώγητος, αλλά ενσωμάτωσε όλη την πολιτική ζύμωση περί ανυπακοής και εξέγερσης που ενσπείρουν χρόνια τώρα στην ελληνική νεολαία των σχολείων και των πανεπιστημίων το ΚΚΕ, ο αντισυστημικός Συνασπισμός και τα αναρχοφασίζοντα γκρουπούσκουλα.
• θρηνωδεί για την έλευση της παγκοσμιοποίησης, ωσάν να επρόκειτο για Αρμαγεδδώνα, χωρίς να αντιλαμβάνεται πως η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης είναι στάδιο της τεχνολογικής και οικονομικής εξέλιξης, όπως η Βιομηχανική Επανάσταση, και περιέχει πλήθος συνδηλώσεων. Οι θεωρητικοί του σοσιαλισμού, στις αρχές του 19ου αιώνα, από τον Όουεν και τον Σαιν Σιμόν μέχρι τον Μαρξ, όχι μόνο δεν αντιτάχθηκαν στη Βιομηχανική Επανάσταση αλλά χαιρέτισαν ανεπιφύλακτα τον ιστορικά προοδευτικό της ρόλο. Το να ταυτίζουμε την παγκοσμιοποίηση με το απόλυτο κακό μοιραία μας οδηγεί στην υιοθέτηση μιας νοοτροπίας εθνοκεντρισμού και εσωστρέφειας και τελικά σε έναν αδιέξοδο τεχνοφοβικό λουδιτισμό, όπως αυτός στον οποίο κατέφυγαν οι απελπισμένοι Βρετανοί εργάτες και οικοτέχνες, όταν κατέστρεφαν τις μηχανές, θεωρώντας τις αποκλειστικά υπεύθυνες για την απώλεια της εργασίας τους. Το κωμικό δε είναι πως η παγκοσμιοποίηση στην Ελλάδα, καταδικάζεται από sites του Διαδικτύου, του πιο εμβληματικού δηλαδή επιτεύγματος της παγκοσμιοποιημένης συνθήκης.
• τέλος, η λαϊκιστική αριστερή ιδεολογία της μεταπολίτευσης τράφηκε και από δημοφιλείς εθνικιστικούς μύθους που μας θέλουν έθνος ανάδελφο, ανυπόταχτο και «φύσει αντιστασιακό», έθνος διαρκώς διωκόμενο από τις μεγάλες δυτικές δυνάμεις. Συμμετείχε επανειλημμένα στο μοιρολόι της ακροδεξιάς και της Δεξιάς περί απώλειας της εθνικής μας ταυτότητας. Ας φέρουμε στο νου μας τις εθνικιστικές εξαλλοσύνες, της πιο τηλεοπτικής περσόνας του ΚΚΕ, της Κανέλη, ας θυμηθούμε τη σύμπλευση του ΚΚΕ με το Ζουράρι και τις αντιδράσεις του ίδιου κόμματος αλλά και πολλών «ανεξάρτητων» συνδικαλιστικών συσπειρώσεων, στην όποια προσπάθεια αναθεώρησης της ιστορικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, όπως αυτή που έγινε με το βιβλίο της Ρεπούση για την Ιστορία της ΣΤ΄Δημοτικού.
Η κρίση του αριστερού μεταπολιτευτικού ιδεολογικοπολιτικού Παραδείγματος είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Οι «ανωμαλίες» του δεν επιδέχονται διόρθωση. Το κρίσιμο ζητούμενο είναι ο απογαλακτισμός της Δημοκρατικής Αριστεράς από τα αριστερά μεταπολιτευτικά ιδεολογήματα και η επιλογή ενός δρόμου ιδεολογικής ασυνέχειας, στην κατεύθυνση της υποστήριξης των δομικών μεταρρυθμίσεων του κράτους και της εγκατάλειψης της Ελλάδας της χρεωκοπίας. Η κρίση πρέπει να λειτουργήσει για τη Δημοκρατική Αριστερά, όπως πρέπει πάντα να λειτουργεί η κρίση για τους δημιουργικούς ανθρώπους: ως ευκαιρία. Από αυτή την άποψη, νομίζω πως δεν θα υπερβάλαμε, αν ισχυριζόμαστε πως για την κρίση στην Ελλάδα ισχύει αυτό που είπε ο Ντοστογιέφσκι για το Θεό: «ακόμη και αν δεν υπήρχε, έπρεπε να τον εφεύρουμε».
Δημόπουλος Ευθύμης, δάσκαλος
Επικαλούμαι το ερμηνευτικό σχήμα του Κουν γιατί πιστεύω πως αποδίδει με ενάργεια το εύρος των αλλαγών και των ρήξεων που απαιτούνται προκειμένου να παρέμβει δημιουργικά στο σημερινό ελληνικό τοπίο της κρίσης και της χρεωκοπίας μια πολιτικοκοινωνική συλλογικότητα όπως η νεοϊδρυθείσα Δημοκρατική Αριστερά. Και εξηγούμαι.
Η κυρίαρχη αριστερή ιδεολογία της μεταπολίτευσης έχει προ πολλού «κάψει τα φρένα της». Τα θεωρητικά της εργαλεία και οι βασικές παραδοχές της είναι ανενεργές και άχρηστες, για να κατανοήσουμε και κυρίως να αναδομήσουμε το ελληνικό παρόν. Εδώ και καιρό η αριστερή ιδεολογία της μεταπολίτευσης είναι ένα άταφο πτώμα. Η συνθήκη της κρίσης απλώς επιτείνει τη σήψη της. Ταυτόχρονα όμως υπογραμμίζει το πόσο επικίνδυνη είναι, για την ελληνική κοινωνία και οικονομία, η ιδεολογική προσκόλληση στις ιδεολογικές εμμονές και στους βολικούς μύθους του μεταπολιτευτικού αριστερού Παραδείγματος που δυστυχώς εξακολουθούν να κυριαρχούν στο δημόσιο λόγο αλλά και στη συνείδηση ενός μεγάλου τμήματος της κοινής γνώμης, και μάλιστα όχι μόνο αριστερών αλλά συχνά και κεντρώων ή συντηρητικών πολιτών. Ας υπογραμμίσουμε επίσης, αυτοκριτικά, πως σχεδόν κανένας, ή τέλος πάντων ελάχιστοι, από όλους εμάς που εμπλακήκαμε στην κομματική και συνδικαλιστική ζωή της μεταπολίτευσης καταφέραμε να μείνουμε «αμόλυντοι» από αυτά τα αριστερά ιδεολογήματα. Αποίκισαν όχι μόνο το λογικό μας αλλά και το θυμικό μας και πολύ συχνά ταυτιστήκαμε συναισθηματικά μαζί τους. Μετατράπηκαν δηλαδή από ιδεολογία σε νοοτροπία.
Σήμερα, ωστόσο, ξέρουμε. Τα βασικά ερμηνευτικά μοτίβα της αριστερής μεταπολιτευτικής ιδεολογίας είναι εξίσου συνυπεύθυνα με τον ιδεολογικό λαϊκισμό του δικομματισμού για την κρίση του ελληνικού πολιτικού και κοινωνικού συστήματος. Μάλιστα, πιστεύω πως η κατάσταση στην οποία έχουμε φτάσει όχι μόνο δεν είναι αποτέλεσμα της ιδεολογικής ήττας της Αριστεράς αλλά το ακριβώς αντίθετο. Είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της ιδεολογικής ηγεμονίας του ενός αριστερού μεταπολιτευτικού λόγου που επικράτησε και διαχύθηκε στην ελληνική κοινωνία, αποτελώντας το αριστερό άλλοθι του μεταπολιτευτικού καθεστώτος.
Βασικοί πυλώνες αυτού του ιδεολογικού λόγου υπήρξαν ο αριστερόστροφος λαϊκισμός του Ανδρέα Παπανδρέου και ο αυριανισμός του παραδοσιακού ΠΑΣΟΚ σε συνδυασμό με μια κακέκτυπη μαρξολενινιστική βουλγκάτα που διαδίδει χρόνια τώρα το ΚΚΕ. Παράλληλα, με τους δύο αυτούς κύριους φορείς, η ελληνική αριστερή μεταπολιτευτική ιδεολογία συγκροτήθηκε από τον ευρύτερο χώρο του μαοϊσμού, του αριστερισμού,του αναρχισμού των Εξαρχείων, της αντιεξουσιαστικής υποκουλτούρας και προσφάτως του αντισυστημικού Συνασπισμού του Τσίπρα και του Αλαβάνου. Οι όποιες αποκλίσεις από αυτό το αριστερό ιδεολογικό καμβά της μεταπολίτευσης ανιχνεύονται, σχεδόν αποκλειστικά, σε πρωτοβουλίες μιας πιο σοβαρής και ορθολογικής Αριστεράς και εκφράστηκαν σε πτυχές της πολιτικής του ΚΚΕ εσωτερικού και προσεγγίσεις πολιτικών περιοδικών όπως Ο ΠΟΛΙΤΗΣ και το ΑΝΤΙ, που όμως παρέμειναν απελπιστικά μειοψηφικές.
Αυτό το αριστερό μεταπολιτευτικό μωσαϊκό, παρά τις όποιες ενδοαντιθέσεις του, συνύφανε με αλληλοεπικαλύψεις το αριστερό κοσμοείδωλο της μεταπολίτευσης το οποίο:
• συντάχθηκε κατά καιρούς με ολοκληρωτικά καθεστώτα όπως αυτά του «υπαρκτού σοσιαλισμού», με τύραννους όπως ο Πολ Ποτ, ο Τσαουσέσκου και ο Βιντέλα, με τον αραβικό αυταρχισμό του Καντάφι αλλά και του συριακού και ιρακινού Μπάαθ και προσφάτως με λαϊκιστικές καρικατούρες όπως ο Τσάβες. Για τις δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες ούτε λόγος. Ποτέ δεν υπήρξαν μέσα στα πολιτικά του πρότυπα.
• αντιτάχθηκε, λόγω και έργω, στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Ελλάδας και ακόμη και σήμερα, 200 περίπου χρόνια από τότε που ο Κολοκοτρώνης υποστήριξε πως «ερχόταν η ώρα η Ελλάδα να γίνει «φράγκικο»» και 30 περίπου χρόνια από την ένταξή μας στην ΕΟΚ, η επίσημη ελληνική κοινοβουλευτική αριστερά οραματίζεται την απεμπλοκή μας από το «θανατηφόρο εναγκαλισμό της Ευρώπης των μονοπωλίων». Η ελληνική αριστερά ακόμη υπό την παρούσα απειλή της χρεωκοπίας δαιμονοποιεί το μνημόνιο και την παρέμβαση της Ε.Ε. και αντιπροτείνει τον ανύπαρκτο δρόμο της εθνικής οικονομικής αυτάρκειας και απομόνωσης (βλέπε τα λαϊκά ομόλογα που πρότεινε ο Συνασπισμός).
• πολέμησε και πολεμά σθεναρά κάθε ορθολογική, μεταρρυθμιστική και εκσυγχρονιστική απόπειρα, καταγγέλλοντάς την εκ προοιμίου ως αντιλαϊκή και νεοφιλελεύθερη. Είναι καιρός να τελειώνουμε με αυτό το παραμύθι. Ο νεοφιλελευθερισμός είναι ανύπαρκτος στην Ελλάδα, είναι αμφίβολο μάλιστα αν υπήρξε ποτέ στην νεότερη ελληνική ιστορία Ελλάδα όχι νεοφιλελεύθερη αλλά απλώς γνήσια φιλελεύθερη ιδεολογική και πολιτική έκφραση. Νεοφιλελεύθερες πολιτικές, τύπου Ρήγκαν και Θάτσερ, όχι μόνο δεν εφαρμόστηκαν ποτέ στην Ελλάδα, αλλά αντιθέτως κυριάρχησε ένας κρατισμός τέτοιου μεγέθους, που όχι μόνο επέβαλε το κομματικό κράτος και την πολιτική των μαζικών διορισμών ψηφοθηρικού χαρακτήρα αλλά τύλιξε στη φιλοσοφία και τη δράση του ακόμη και τον ιδιωτικό τομέα (εργολάβους, μηντιάρχες, επιχειρηματίες κλπ) οδηγώντας σε αυτό που αποκαλούμε στην Ελλάδα διαπλοκή. Αυτός ο ασύδοτος ελληνικός κρατισμός κατάφερε να έχει τα ίδια αποτελέσματα με το νεοφιλελευθερισμό της Θάτσερ: την παράλυση του κοινωνικού κράτους.
• νομιμοποίησε και συνεχίζει να νομιμοποιεί: την κρατικοδίαιτη φαυλότητα, το όργιο του ρουσφετιού, την αδιαφορία για τον κοινωνικό χαρακτήρα της εργασίας, το μποϋκοτάζ και την παράλυση των λειτουργιών του κράτους (καταλήψεις σχολείων, πανεπιστημίων, δρόμων, λιμανιών κλπ).
• ταυτίστηκε, απολύτως, με όλο τον κομματικό και εργατοπατερικό συνδικαλισμό της αποκλειστικής υπεράσπισης των συντεχνιών του Δημοσίου - που συνεχίζει εν μέσω κρίσης, να σπαταλά δημόσιο χρήμα, για να συντηρήσει άχρηστους δημόσιους οργανισμούς και αντιπαραγωγικές ΔΕΚΟ- βαφτίζοντάς τον ταξική πάλη και αγώνα για την υπεράσπιση της κοινωνικής αλληλεγγύης. Αυτή η πολιτική όχι μόνο δεν λειτουργεί προς όφελος των κοινωνικά αδύναμων αλλά πρόκειται για ένα χυδαίο κορπορατισμό που όμοιό του συγκρότησαν μόνο ο μουσολινικός φασισμός και τα δικτατορικά, αυταρχικά καθεστώτα του Μεσοπολέμου, όπως αυτά του Σαλαζάρ στην Πορτογαλία, του Φράνκο στην Ισπανία, του Μεταξά στην Ελλάδα και του Περόν στην Αργεντινή.
• πρόσφερε ιδεολογικό και ηθικό άλλοθι σε όλο το δολοφονικό συρφετό της «καθ’ημάς Ανατολής», βλέπε 17Ν, ΕΛΑ, Επαναστατικός Αγώνας και πάει λέγοντας, αναγορεύοντάς τους σε υπερασπιστές - Ζορό των κοινωνικά αδικημένων. Ας θυμηθούμε λίγο τα πρωτοσέλιδα και την αρθρογραφία της Ελευθεροτυπίας, της εφημερίδας που έκφρασε, ίσως πιο χαρακτηριστικά από όλες τις άλλες, αυτή την κρυπτοαριστερίστικη, μονίμως οργισμένη και πάντα λαϊκιστική, μεταπολιτευτική συνείδηση.
• εξακολουθεί να υποστηρίζει -και ας εξανίστανται υποκριτικά οι ηγέτες της επίσημης κοινοβουλευτικής αριστεράς- την αντιεξουσιαστική-αντισυστημική βία, μικρή και μεγάλη, που μαστίζει τις ελληνικές πόλεις, με πρωταγωνιστές μπαχαλοχουλιγκάνους οι οποίοι καταστρέφουν με μανία σχολικές και πανεπιστημιακές υποδομές, μουτζουρώνουν δρόμους και κτίρια, λεηλατούν και πυρπολούν μαγαζιά, τραμπουκίζουν κατά καθηγητών - τη στιγμή που το Indimedia λειτουργεί με άδεια του Πολυτεχνείου - και τελευταία δολοφονούν εργαζομένους. Ας μην κοροϊδευόμαστε ο Δεκέμβρης του 2008 δεν ήταν ιδεολογικά αυτοφυής και αχειραγώγητος, αλλά ενσωμάτωσε όλη την πολιτική ζύμωση περί ανυπακοής και εξέγερσης που ενσπείρουν χρόνια τώρα στην ελληνική νεολαία των σχολείων και των πανεπιστημίων το ΚΚΕ, ο αντισυστημικός Συνασπισμός και τα αναρχοφασίζοντα γκρουπούσκουλα.
• θρηνωδεί για την έλευση της παγκοσμιοποίησης, ωσάν να επρόκειτο για Αρμαγεδδώνα, χωρίς να αντιλαμβάνεται πως η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης είναι στάδιο της τεχνολογικής και οικονομικής εξέλιξης, όπως η Βιομηχανική Επανάσταση, και περιέχει πλήθος συνδηλώσεων. Οι θεωρητικοί του σοσιαλισμού, στις αρχές του 19ου αιώνα, από τον Όουεν και τον Σαιν Σιμόν μέχρι τον Μαρξ, όχι μόνο δεν αντιτάχθηκαν στη Βιομηχανική Επανάσταση αλλά χαιρέτισαν ανεπιφύλακτα τον ιστορικά προοδευτικό της ρόλο. Το να ταυτίζουμε την παγκοσμιοποίηση με το απόλυτο κακό μοιραία μας οδηγεί στην υιοθέτηση μιας νοοτροπίας εθνοκεντρισμού και εσωστρέφειας και τελικά σε έναν αδιέξοδο τεχνοφοβικό λουδιτισμό, όπως αυτός στον οποίο κατέφυγαν οι απελπισμένοι Βρετανοί εργάτες και οικοτέχνες, όταν κατέστρεφαν τις μηχανές, θεωρώντας τις αποκλειστικά υπεύθυνες για την απώλεια της εργασίας τους. Το κωμικό δε είναι πως η παγκοσμιοποίηση στην Ελλάδα, καταδικάζεται από sites του Διαδικτύου, του πιο εμβληματικού δηλαδή επιτεύγματος της παγκοσμιοποιημένης συνθήκης.
• τέλος, η λαϊκιστική αριστερή ιδεολογία της μεταπολίτευσης τράφηκε και από δημοφιλείς εθνικιστικούς μύθους που μας θέλουν έθνος ανάδελφο, ανυπόταχτο και «φύσει αντιστασιακό», έθνος διαρκώς διωκόμενο από τις μεγάλες δυτικές δυνάμεις. Συμμετείχε επανειλημμένα στο μοιρολόι της ακροδεξιάς και της Δεξιάς περί απώλειας της εθνικής μας ταυτότητας. Ας φέρουμε στο νου μας τις εθνικιστικές εξαλλοσύνες, της πιο τηλεοπτικής περσόνας του ΚΚΕ, της Κανέλη, ας θυμηθούμε τη σύμπλευση του ΚΚΕ με το Ζουράρι και τις αντιδράσεις του ίδιου κόμματος αλλά και πολλών «ανεξάρτητων» συνδικαλιστικών συσπειρώσεων, στην όποια προσπάθεια αναθεώρησης της ιστορικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, όπως αυτή που έγινε με το βιβλίο της Ρεπούση για την Ιστορία της ΣΤ΄Δημοτικού.
Η κρίση του αριστερού μεταπολιτευτικού ιδεολογικοπολιτικού Παραδείγματος είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Οι «ανωμαλίες» του δεν επιδέχονται διόρθωση. Το κρίσιμο ζητούμενο είναι ο απογαλακτισμός της Δημοκρατικής Αριστεράς από τα αριστερά μεταπολιτευτικά ιδεολογήματα και η επιλογή ενός δρόμου ιδεολογικής ασυνέχειας, στην κατεύθυνση της υποστήριξης των δομικών μεταρρυθμίσεων του κράτους και της εγκατάλειψης της Ελλάδας της χρεωκοπίας. Η κρίση πρέπει να λειτουργήσει για τη Δημοκρατική Αριστερά, όπως πρέπει πάντα να λειτουργεί η κρίση για τους δημιουργικούς ανθρώπους: ως ευκαιρία. Από αυτή την άποψη, νομίζω πως δεν θα υπερβάλαμε, αν ισχυριζόμαστε πως για την κρίση στην Ελλάδα ισχύει αυτό που είπε ο Ντοστογιέφσκι για το Θεό: «ακόμη και αν δεν υπήρχε, έπρεπε να τον εφεύρουμε».
Δημόπουλος Ευθύμης, δάσκαλος
