Με τη ΔΥΝΑΜΗ της ΑΝΩΝΕΩΣΗΣ

1. Η ανανεωτική αριστερά του 21ου αιώνα. Η φυσιογνωμία και ο ρόλος του ΣΥΝ.

1.α Το Προγραμματικό Συνέδριο επαναβεβαιώνει τη θέληση των μελών του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου να οικοδομήσουν μια πολιτική δύναμη σύγχρονη και ριζοσπαστική, ανανεωτική και ισχυρά μεταρρυθμιστική, ευρωπαϊκή, ευρωπαϊστική και ισότιμα διεθνιστική, εμπνεόμενη από τις αρχές και την πολιτική του δημοκρατικού σοσιαλισμού, της οικολογίας και του προοδευτικού εκσυγχρονισμού της κοινωνίας μας.

Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι και τα κριτήρια και τα κίνητρα της διαμόρφωσης της πολιτικής του ΣΥΝ σε κάθε συγκεκριμένη συγκυρία, με τρόπον ώστε τα οράματά μας να μεταφράζονται κάθε φορά σε συγκεκριμένες επιλογές και πρακτικές που να ανοίγουν δρόμους για την προσέγγιση τους.

O ΣΥΝ ως νέο κόμμα της Αριστεράς, κόμμα προγραμματικής και πολιτικής ενότητας αποτελεί συνέχεια και τομή μέσα στην ιστορική πορεία του αριστερού κινήματος. Στο ιδρυτικό μας Συνέδριο αποφασίσαμε να οικοδομήσουμε τον ΣΥΝ "ως μια δύναμη ανταγωνιστική προς τις σχέσεις εκμετάλλευσης, ανελευθερίας, αποξένωσης και ανισοτήτων που κυριαρχούν στις καπιταλιστικές κοινωνίες και στη δική μας κοινωνία". Και είμαστε όλοι και όλες ΣΥΝοδοιπόροι σε αυτή την υπόθεση.

Σήμερα, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της ηγεμονίας των ΗΠΑ αλλά και των αγώνων για δημοκρατική διακυβέρνηση, για την ειρήνη και την προστασία του περιβάλλοντος πολλές δυνάμεις του ευρύτερου αριστερού χώρου αναζητούν νέα έμπνευση και ανανεωμένες στρατηγικές. Πυκνώνουν οι αναζητήσεις για τη νέα Αριστερά του 21ου αιώνα, πέραν της παραδοσιακής σοσιαλδημοκρατίας των κομμουνιστικών κομμάτων και του "υπαρκτού σοσιαλισμού". Καινούριες δυνάμεις της Αριστεράς αναδείχνονται από το φυτώριο του εργατικού κινήματος και των νέων κοινωνικών κινημάτων.

Ο ΣΥΝ παρακολουθεί με προσοχή και ενδιαφέρον τις αναζητήσεις και ανακατατάξεις αυτές, επιδιώκει με κάθε πρόσφορο μέσο τη συμμετοχή του, τη συνεργασία, τις συγκλίσεις.

Οι συντηρητικές δυνάμεις θέλουν να ταυτίσουν το τέλος των καθεστώτων της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης και μαζί τις δυσκολίες και τα πισωγυρίσματα της μεταρρυθμιστικής "δυτικής" σοσιαλδημοκρατίας με το τέλος κάθε ιδέας Σοσιαλισμού. Εκπρόσωποι του νεοφιλελευθερισμού φτάνουν να θεωρούν πως επήλθε το "τέλος της ιστορίας" με την οριστική επικράτηση του καπιταλισμού. Κήρυκες της "νέας τάξης πραγμάτων" επιμένουν πως η μοναδική υπερδύναμη στον κόσμο, οι ΗΠΑ, μπορούν με κάθε μέσο -και με τους προληπτικούς πολέμους- να επιβάλουν σε παγκόσμια κλίμακα τις πολιτικές και οικονομικές σχέσεις που αυτές επιθυμούν και υπέρ των συμφερόντων που αυτές στηρίζουν.

Ωστόσο το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών βαθαίνει και εντείνεται η ανισόμερη ανάπτυξη στο εσωτερικό των οικονομιών αλλά και διεθνώς. Η τραγική ανέχεια, η οπισθοδρόμηση, τα χρέη, η εξάρτηση, η εξαθλίωση και η πείνα μαζί με μια έκρηξη πληθυσμιακή, συνεχίζουν να κυριαρχούν σε εκατό και πλέον υπανάπτυκτες χώρες. Η εντατική εκμετάλλευση των εργαζομένων και της φύσης, η όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και η έλλειψη κοινωνικής και οικολογικής προστασίας, η εξάρτηση από τους παγκόσμιους χρηματοδοτικούς οργανισμούς δημιουργούν τεράστια προβλήματα στις νεοαναπτυσσόμενες χώρες. Στις ίδιες τις κοινωνίες των πλουσίων χωρών έχουν παγιωθεί υψηλά επίπεδα ανεργίας, υποβαθμίζεται η ποιότητα ζωής, διευρύνονται τα στρώματα που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, αναπτύσσονται έντονα τα φαινόμενα περιθωριοποίησης και αποειδίκευσης. Η προσπάθεια απόλυτης ηγεμόνευσης της παγκοσμιοποίησης από τις ΗΠΑ προκαλεί πλανητικές ανακατατάξεις, ρευστότητα στις διεθνείς σχέσεις και προ πάντων χιλιάδες ανθρώπινα θύματα. Όλα αυτά δείχνουν ότι η ανάγκη για ελευθερία, ισότητα, αλληλεγγύη, κοινωνική δικαιοσύνη, ειρήνη σε τοπικό, περιφερειακό και πλανητικό επίπεδο παραμένει ζωντανή και ότι ως πανανθρώπινα αιτήματα είναι πάντα επίκαιρος ο αγώνας για την προώθησή τους.

Με αυτές τις εμπειρίες από το παρελθόν και με αυτές τις προκλήσεις μπροστά της η ανανεωτική αριστερά σήμερα διαμορφώνει τις αντιλήψεις και τις προτάσεις της. Πρωταρχικός στόχος των αριστερών πολιτικών δυνάμεων και των κοινωνικών κινημάτων σε πλανητικό επίπεδο είναι να εργαστούν ώστε να αρθούν τα ισχυρά εμπόδια που θέτουν επιμέρους εδραιωμένα συμφέροντα στο δρόμο της κοινωνικής απελευθέρωσης, να αποκαταστήσουν το ρόλο της πολιτικής στο παγκόσμιο επίπεδο, να δαμάσουν τη λειτουργία των αγορών, να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των εθνών και να εκφραστούν συλλογικά τα συμφέροντα των δισεκατομμυρίων ανθρώπων που πλήττονται και απειλούνται από τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων .

Στην παγκοσμιοποίηση των αγορών και των κεφαλαίων η ανανεωτική αριστερά επιδιώκει την παγκοσμιοποίηση των δικαιωμάτων, των ευκαιριών και της κοινωνικής προστασίας για όλους τους πολίτες

Για την ανανεωτική αριστερά σήμερα Δημοκρατία και Σοσιαλισμός ενοποιούνται σε δυναμική αλληλεξάρτηση, που προωθεί συνεχώς τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Ο σοσιαλισμός αποκτάει περιεχόμενο και σταθερό προσανατολισμό με τη διαρκή προώθηση της συνειδητής και κοινωνικά αλληλέγγυας ρύθμισης της ανάπτυξης και της οργάνωσης της κοινωνίας, στο πλαίσιο των δημοκρατικών κανόνων.

Μέτρο της πορείας είναι η ενίσχυση του κοινωνικού ελέγχου και της συμμετοχής στα κέντρα των αποφάσεων, η διεύρυνση της οικονομικής δημοκρατίας, ώστε αυτές να υπηρετούν τις ανθρώπινες ανάγκες, να ανταποκρίνονται στα συμφέροντα των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων και των κοινωνικά αδυνάτων. Οι μορφές ρύθμισης καθορίζονται από τη δράση, τις συγκρούσεις και τα προγράμματα των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, που διαμορφώνονται με βάση τις εκάστοτε καθοριζόμενες αντιθέσεις και προοπτικές. Αυτή η θεώρηση του σοσιαλισμού δίνει περιεχόμενο και κοινωνική κατεύθυνση στη συνεχή διεύρυνση της δημοκρατίας. Οι ιδέες του σοσιαλισμού, οι αξίες της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης προωθούν και πλουτίζουν τον εκδημοκρατισμό της κοινωνίας, την κοινωνική συνοχή. Συνιστούν συνεχή κριτική και αγώνα ανατροπής της ανισότητας, της εκμετάλλευσης, των ταξικών προνομίων, των διακρίσεων εις βάρος των γυναικών, της αλλοτρίωσης που γεννά και αναπαράγει η καπιταλιστική διεύθυνση της οικονομίας και κοινωνίας σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.

Όλες μαζί οι εξελίξεις των πρόσφατων χρόνων δείχνουν ότι η ελευθερία και η δημοκρατία αποτελούν τώρα το αδιαμφισβήτητο πεδίο αναζητήσεων για τη διεξαγωγή των πολιτικών και των κοινωνικών αγώνων για το σοσιαλισμό, ενώ παράλληλα νεογέννητες δυνάμεις της Αριστεράς, που κινούνται στο χώρο της οικολογίας, των εναλλακτικών κινημάτων και του φεμινισμού, διαμορφώνονται και συμπαρατάσσονται. Δημιουργούνται έτσι νέες δυνατότητες για συγκλίσεις και συσπειρώσεις ανάμεσα στα διάφορα ρεύματα της Αριστεράς.

Πρώτα και κύρια, η ενιαία αλλά και πολύμορφη πλουραλιστική ως προς τα ρεύματά της Ευρωπαϊκή Αριστερά γίνεται έτσι από μελλοντικός στόχος διεκδικούμενη από σήμερα πραγματικότητα. Γι’ αυτό και ο ΣΥΝ τάσσεται από σήμερα στις πρώτες γραμμές των πολιτικών δυνάμεων της ευρωπαϊκής αριστεράς που επιδιώκουν την άμεση σύσταση και παρουσία ενός ανοικτού Ευρωπαϊκού κόμματος της Αριστεράς. Τα κρίσιμα αυτά χαρακτηριστικά, που αφορούν όλα τα ρεύματα της Αριστεράς στην Ευρώπη και τον κόσμο, έχουν την αντανάκλασή τους σ’ όλες τις δυνάμεις της Αριστεράς και γενικότερα στον προοδευτικό χώρο στην Ελλάδα, σήμερα.

Ο ΣΥΝ επιδιώκει να λειτουργήσει ως μια δύναμη της Αριστεράς χειραφετημένη από τα διλήμματα του παρελθόντος και ικανή να παράγει αυτόνομα πολιτική.

Ο ΣΥΝ επιδιώκει να εκφράσει ενιαία τους αριστερούς πολίτες, άνδρες και γυναίκες, που γεννά καθημερινά η ελληνική κοινωνία. Ενιαία, όμως όχι ισοπεδωτικά. Είναι δεδομένη και φανερή η πολλαπλότητα των ιδεών και των προσδοκιών όλων των πολιτών, που αμφισβητούν το σήμερα και που διεκδικούν τη συμμετοχή τους σε συλλογικές μορφές δράσης για το μετασχηματισμό της κοινωνίας. Ο ΣΥΝ επιδιώκει να συνθέσει αυτές τις διεκδικήσεις και να εκφράσει αυτές τις προσδοκίες στη βάση μιας προγραμματικής - στρατηγικής ενότητας που θα εμπνέει παρέμβαση και δράση μέσα στο δημοκρατικό πλαίσιο.

1.β Συνασπισμός της Αριστεράς και της Οικολογίας

Αριστερά και Οικολογία δεν είναι πλέον δυνατό να λειτουργήσουν χωριστά ως δυνάμεις σφαιρικού μετασχηματισμού. Μαζί όμως μπορούν να συνθέσουν ένα καινούριο όραμα για τον κόσμο και τις σύγχρονες κοινωνίες. Αυτός είναι και ο λόγος που έχουμε προτείνει την αλλαγή του τίτλου μας σε: "ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ και της ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ."

Αυτό όμως σημαίνει βαθιές αλλαγές στον τρόπο που σκεφτόμαστε και δρούμε, στα οράματα, στις αξίες, στις προτάσεις μας. Σημαίνει πως ξεφεύγουμε από τον παραγωγισμό, το βιομηχανισμό, το γιγαντισμό, τον καταναλωτισμό, τη λατρεία της ποσότητας και ανακαλύπτουμε το πολυσύνθετο των κοινωνιών, το ανεπανάληπτο του κληρονομημένου περιβάλλοντος, το τοπικό, το περιφερειακό, το μη εμπορευματικό, την ποιότητα, νέες θεματικές στην πολιτική και κοινωνική μας δράση. Πως αντιλαμβανόμαστε την πλανητική διάσταση του προβλήματος και την ανάγκη οικουμενικής δράσης, θεσμών και πολιτικής. Πως βάζουμε τέλος στη λογική της αλόγιστης ανάπτυξης-μεγέθυνσης προς όφελος της αειφόρου-βιώσιμης ανάπτυξης. Πως κατανοούμε τη σπανιότητα πολλών φυσικών πόρων και την ανάγκη οικολογικής λιτότητας (βλ. διαχείριση υδάτινων πόρων, λειψυδρία, κ.ο.κ.). πως θέτουμε εκτός αγοράς τους τομείς εκείνους του περιβάλλοντος που πρέπει να παραδοθούν ατόφιοι στις επόμενες γενιές. Πως αντιλαμβανόμαστε ότι η αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει" εύκολα μετατρέπεται στο: όποιος έχει να πληρώσει ρυπαίνει και πως χρειάζεται να βρεθούν οι τρόποι που θα ενσωματώνουν στη λογική της αγοράς -πολιτικά και οικονομικά- την προστασία και την αναβάθμιση του περιβάλλοντος.

Αυτές (και άλλες) γενικές κατευθύνσεις δεν μπορεί να μένουν σε γενικό επίπεδο. Πρέπει να μετουσιώνονται και να διαχέονται σε όλους τους τομείς του πολιτικού μας σχεδίου και προγράμματος.

Στο τελευταίο συνέδριο του κόμματος άνοιξε η συζήτηση για τις σχέσεις της Αριστεράς και της Οικολογίας. Ο διάλογος, που συνεχίζεται, αφορά κρίσιμα θέματα που συνδέονται με την ενίσχυση του ιδιαίτερου στίγματος του χώρου μας.

Η οικολογική σκέψη, η νέα οπτική στη θεώρηση της φύσης, των φαινομένων και της κοινωνίας, εκτός από τις νέες αξίες, τις στάσεις ζωής, ανέδειξε αυθεντικά διλήμματα και υπαρκτές αντιθέσεις οι οποίες απαιτούν αντίστοιχα σαφείς απαντήσεις.. Έδωσε ένα διαφορετικό περιεχόμενο στην πολιτική επιχειρώντας να μεταφέρει την πολιτική αντιπαράθεση στο πεδίο των πραγματικών αντιθέσεων.

Οι εκ του ασφαλούς ανέξοδες τοποθετήσεις ορισμένων κομμάτων υπέρ του πρασίνου, των καθαρών θαλασσών, αλλά και της ειρήνης και της διεθνούς συνεργασίας, όταν αυτές γίνονται έξω από υπαρκτές και αντιπαρατιθέμενες επιλογές, δεν έχουν την παραμικρή αξία. Μόνον όταν συγκρούονται δύο αξίες, δύο κοινωνικά αγαθά και πρέπει να επιλέξουμε κατά προτεραιότητα κάποιο, έχει αντίκρισμα η τοποθέτηση και η επιλογή.

Η στάση του ΣΥΝ καθορίζεται από τη διαπίστωση ότι έχει πρωταρχική σημασία η δημιουργία ενός "ισορροπημένου" κόσμου με σεβασμό στη ζωή και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και από την εκτίμηση ότι τα περιβαλλοντικά προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται μόνο σε εθνικό επίπεδο. Οι σύγχρονες κοινωνίες πρέπει να κινούνται με βάση το τρίπτυχο:

-Αλληλεγγύη με τη Φύση και το Παγκόσμιο Οικολογικό Σύστημα, που σημαίνει προστασία της φύσης και των φυσικών αποθεμάτων. Διανομή σε παγκόσμιο επίπεδο των φυσικών αποθεμάτων. Οικονομία συμβατή με τη φύση και το περιβάλλον. Ριζικές αλλαγές στη βιομηχανία, τις μεταφορές, την ενέργεια κλπ.

-Αλληλεγγύη στις επόμενες γενιές. Είναι γνωστό ότι τα φυσικά αποθέματα μειώνονται, φυσικά αποθέματα που είναι αναγκαία για τις επόμενες γενιές για να διατηρήσουν ένα ικανοποιητικό επίπεδο ζωής. Αυτό ακριβώς το δικαίωμα πρέπει να συνυπολογισθεί στη διανομή των παγκόσμιων φυσικών αποθεμάτων.

-Αλληλεγγύη στους αποκλεισμένους πολίτες του κόσμου. Το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει στις αναπτυγμένες χώρες και χρησιμοποιεί το 80% των παγκόσμιων φυσικών αποθεμάτων. Αν συνεχιστεί, με αυτόν το ρυθμό η "κατά κεφαλή κατανάλωση και παραγωγή" στις αναπτυγμένες χώρες, θα οδηγηθούμε σε μερικές δεκαετίες σε πλήρη οικολογική καταστροφή.

Ένας τέτοιου τύπου προσανατολισμός θα αποτελέσει συνεισφορά στην εκσυγχρονισμό της πολιτικής ζωής αλλά και σε άλλα πεδία της κοινωνίας. Αποτελεί σταθερή πεποίθησή μας ότι η οικολογική διάσταση της πολιτικής του ΣΥΝ πρέπει να είναι βασικό στοιχείο της φυσιογνωμίας του και να διατυπώνεται και στον τίτλο του. Γι΄ αυτό επαναφέρουμε την πρόταση που διατυπώσαμε στο τελευταίο τακτικό συνέδριο του ΣΥΝ (Ιούνιος 2000) για αλλαγή του τίτλου του κόμματος σε: "ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ και της ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ".

1.γ. Τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά, το περιεχόμενο του πολιτικού λόγου, της κριτικής και της πρότασης του κόμματος και η πρακτική υπεράσπισή τους στην κοινωνία, στα κινήματα, με τους πολίτες, με συνέχεια και συνέπεια είναι οι παράγοντες που κάνουν το ρόλο του ΣΥΝ διακριτό. Η ανταπόκριση αυτού του περιεχομένου στις ανάγκες και τις επιδιώξεις υπαρκτών κοινωνικών δυνάμεων και σημαντικού τμήματος των πολιτών προσδιορίζει πόσο αυτός ο ρόλος είναι χρήσιμος. Η δυνατότητα του κόμματος να προωθεί και να επιβάλλει λύσεις που εμπνέονται από αυτό το περιεχόμενο δίνει ή όχι στο κόμμα ρόλο κρίσιμο.

Ο ΣΥΝ θεωρεί ότι σε κάθε συγκυρία υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα να προωθηθούν προτάσεις και λύσεις που θα υπηρετούν αυτούς τους στόχους. Με αυτήν την έννοια είναι δύναμη ανανέωσης της αριστεράς και της πολιτικής, δύναμη συνεχούς μεταρρύθμισης των όρων και των συνθηκών ύπαρξης και ανάπτυξης της κοινωνίας. Υποστηρίζει ο ίδιος, από όποια θέση και αν βρίσκεται στην πολιτική σκηνή και σε όποιο επίπεδο της πολιτικής εξουσίας ή κοινωνικής και πολιτιστικής επιρροής, τέτοιου χαρακτήρα πολιτικές κατευθύνσεις όπως εξειδικεύονται και στο πρόγραμμά του. Στηρίζει, από τη δική του σκοπιά οποιαδήποτε άλλη πρωτοβουλία ή πολιτική που προέρχεται από άλλες πολιτικές δυνάμεις, μέσα και έξω από την Κυβέρνηση, και που τείνει συγκεκριμένα ή γενικότερα , κατά την κρίση του ΣΥΝ, προς τους ίδιους στόχους ή τα ίδια αποτελέσματα, επιδιώκοντας να γίνει και να είναι συνεχώς πρωταγωνιστής παρόμοιων εξελίξεων

2. Πολιτική διακυβέρνηση της παγκοσμιοποίησης σε δημοκρατική κατεύθυνση

Μετά την εισβολή των HΠA στο Iράκ, ο κόσμος δεν θα είναι πια ο ίδιος. Δεν πρόκειται μόνο για τα ανθρώπινα θύματα, το μαρτύριο των αμάχων, την περιβαλλοντική καταστροφή. Πρόκειται για τις πολιτικές συνέπειες που θα έχει ο πόλεμος στη δημόσια ζωή του πλανήτη, στις διεθνείς σχέσεις, στη ρύθμιση των διεθνών διαφορών, στο σύστημα του παγκόσμιου θεσμικού πολιτισμού. Η εισβολή των ΗΠΑ έθεσε με καταλυτικό τρόπο την ανθρωπότητα, και ιδιαιτέρως τις δυνάμεις της αριστεράς αντιμέτωπες με την ηγεμονική απάντηση των ΗΠΑ στο ζήτημα της πολιτικής και στρατηγικής διεύθυνσης της Παγκοσμιοποίησης.

Η εισβολή στο ΙΡΑΚ η ανεξέλεγκτη σπορά θανάτου φωτιάς και καταστροφών, αποδεικνύουν ότι το σχέδιο των πλέον επιθετικών ηγετικών δυνάμεων των ΗΠΑ για τη δημιουργία μιας νέας Pax Americana έχει αρχίσει να εφαρμόζεται θέτοντας σε κίνδυνο τις δομές της παγκόσμιας ασφαλείας , το ρόλο των διεθνών οργανισμών αλλά και την ανεξαρτησία των κρατών.

Ο πόλεμος εναντίον της τρομοκρατίας έδωσε και το έναυσμα για το δόγμα του προληπτικού πολέμου εναντίον των κρατών -παριών , που θεωρούνται ότι θα απειλήσουν την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.

Οι κυρίαρχοι στρατιωτικοί και πολιτικοί κύκλοι των ΗΠΑ με πρόσχημα τα μεγάλα παγκόσμια ιδανικά (ελευθερία, δημοκρατία) θα προσπαθήσουν να προχωρήσουν στη μεταμόρφωση των ΗΠΑ σε παγκόσμιο στρατιωτικό κράτος. Θέλουν να ξανασχεδιάσουν τον κόσμο, να ξαναχαράξουν σύνορα, να αστυνομεύσουν λαούς, να απομονώσουν τους αμερικανούς φιλελεύθερους. Θέλουν να δώσουν το μήνυμα ότι δεν θα επιτρέψουν σε οποιαδήποτε άλλη δύναμη είτε την Eυρώπη, είτε την Kίνα, είτε τη Pωσία, να υπάρξει ως αντίπαλο δέος. Θέλουν να ανασυγκροτήσουν το διεθνές θεσμικό σύστημα, το σύστημα αξιών που καθόριζε τις διεθνείς σχέσεις τον τελευταίο αιώνα και να δείξουν ότι ο διεθνής ρυθμιστής, εν προκειμένω ο OHE, έχει περιορισμένο ρόλο απέναντι στο δικαίωμα που επιφυλάσσουν για τον εαυτό τους να αποφασίζουν πότε θίγονται τα συμφέροντά τους και πότε πρέπει να παρέμβουν.

Η εισβολή στο Ιράκ δεν θα μείνει ένα περιορισμένο κρούσμα. Ήδη προαναγγέλλονται άλλα και συνεπακόλουθα κρούσματα, όχι μόνον εναντίον χωρών αλλά και σε άλλους τομείς της παγκόσμιας σκηνής, με πρώτο, ως φαίνεται, το διεθνές εμπόριο και τον αρμόδιο ΠΟΕ. Και εκεί οι ΗΠΑ επιθυμούν να απαλλαγούν από διεθνείς δουλείες και δεσμεύσεις.

Οι HΠA έχουν αυτή τη στιγμή συγκεντρώσει μια πρωτοφανή για τα ιστορικά δεδομένα της ανθρωπότητας, οικονομική, στρατιωτική και τεχνολογική ισχύ. Όμως, πρώτη φορά σε όλον τον κόσμο και εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης εκατομμύρια άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους με τον ίδιο στόχο. Πρώτη φορά η παγκόσμια κοινή γνώμη δημιουργεί τετελεσμένα. Δηλαδή αυτό το 60%- 70% της κοινής γνώμης που τάσσεται εναντίον του πολέμου σε πολλές χώρες, είναι αυτό που δημιουργεί πολιτικά ζητήματα μεγάλων διαστάσεων, όπως είναι αυτά που συμβαίνουν στο Hνωμένο Bασίλειο αλλά και στην Ισπανία. Πρώτη φορά, μετά από πολλά χρόνια, ο OHE είναι σημείο αναφοράς -ως διεθνής ρυθμιστής- στη συνείδηση εκατομμυρίων ανθρώπων. Πρώτη φορά στο στρατηγείο του NATO στις Bρυξέλλες η πρόταση των HΠA συνάντησε σοβαρά προβλήματα.. Πρώτη φορά η Eυρώπη -αδύναμη και διασπασμένη μεν, παρούσα δε- προβληματίζει τόσο έντονα τους πολίτες της, οι οποίοι με τις εντυπωσιακές αντιπολεμικές κινητοποιήσεις απαίτησαν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των ενωσιακών θεσμών στο νέο διεθνές σκηνικό.

Αντιμετωπίζοντας την πλέον επιθετική και επικίνδυνη εκδοχή ηγεμόνευσης της παγκοσμιοποίησης σε πλανητικό επίπεδο από την πλευρά των ΗΠΑ, του πλέον εθνικιστικού κράτους, και τη στόχευσή τους να είναι σε πλήρως νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση, θα ήταν πολιτικό λάθος να μην εξετάσουμε το σύνολο των προβλημάτων και των προκλήσεων που απορρέουν από όλες τις πλευρές της παγκοσμιοποίησης αλλά και να μην ανιχνεύσουμε ως αριστερά και τις στρατηγικές και τις πολιτικές για τη δική μας απάντηση.

Όλο και περισσότερο τα προβλήματα , οι προκλήσεις και οι δυνατότητες που ανοίγονται μπροστά στην κοινωνία μας και σε όλες τις κοινωνίες προκύπτουν στην ουσία τους και διαμορφώνονται με τρόπους που ορίζονται σε μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη της ακάθεκτης παγκοσμιοποίησης της οικονομίας και των συνακόλουθων μορφών οργάνωσης και λειτουργίας των κοινωνικών και πολιτικών συσχετισμών.

Στη φάση της παγκοσμιοποίησης που ζούμε ανακατατάσσεται και ανακατανέμεται το παραγωγικό δυναμικό στη βιομηχανία, σε πολλές υπηρεσίες και στην ίδια τη γεωργία, διευρύνεται η αγορά , η δυνατότητα και η ανάγκη έντασης των εμπορικών συναλλαγών, εντείνεται επομένως ο ανταγωνισμός και η επιδίωξη της ανταγωνιστικότητας, αυξάνεται η πίεση για άρση των εμποδίων και των κανόνων προστασίας που με κάθε τρόπο περιόριζαν έως τώρα το εμπόριο, διογκώνεται το χρηματιστικό κεφάλαιο υπερβαίνοντας σύνορα και εθνικούς περιορισμούς, ακόμα και των πλέον αναπτυγμένων χωρών, πιέζοντας και χειραγωγώντας την πραγματική οικονομία. Η όλη διαδικασία αναπτύσσεται υπό την κυριαρχία και τις συνεχείς πρωτοβουλίες και απαιτήσεις κυρίως των επιχειρήσεων που από "πολυεθνικές" εξελίσσονται σε παγκοσμιοποιημένες , με τη συμπαράσταση κρατών και κυβερνήσεων που θεωρούν ότι έτσι θα αποκομίσουν και εθνικά οφέλη από αυτήν ή και ότι θα μπορέσουν γενικότερα να ελέγξουν εις βάρος άλλων τη διαδικασία και τις πιθανολογούμενες επιπτώσεις της. Η εκρηκτική ανάπτυξη της τεχνολογίας παρέχει διευκόλυνση σε συγκεκριμένους τομείς που ενισχύονται προς αυτήν την κατεύθυνση, όπως οι μεταφορές, οι επικοινωνίες, η πληροφορική.

Οι επικίνδυνες αυτές εξελίξεις βρίσκονται σε σαφή αντίθεση με τις νέες δυνατότητες που παρέχει η ανάπτυξη των επιστημών και των νέων τεχνολογιών. Πρώτη φορά στην ιστορία των κοινωνιών είναι σήμερα δυνατό να σχεδιαστεί αποτελεσματικά η εξάλειψη της φτώχειας, της πείνας, των επιδημιών, του αναλφαβητισμού, των περιβαλλοντικών καταστροφών , να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για την ευημερία των δισεκατομμυρίων των κατοίκων της γης.

Για να αρθούν όμως τα ισχυρά εμπόδια που θέτουν επιμέρους εδραιωμένα συμφέροντα σ΄ αυτόν το δρόμο απαιτούνται παρεμβάσεις που θα αποκαταστήσουν το ρόλο της πολιτικής στο παγκόσμιο επίπεδο, που θα δαμάσουν τη λειτουργία των αγορών και θα ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των εθνών

Συνεπώς πρωταρχικός στόχος των αριστερών πολιτικών δυνάμεων και των κοινωνικών κινημάτων σε πλανητικό επίπεδο είναι να εργαστούν προς αυτή την κατεύθυνση ώστε να εκφραστούν συλλογικά τα συμφέροντα των δισεκατομμυρίων ανθρώπων που πλήττονται και απειλούνται από τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων .

Ήδη η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης προκαλεί αναδιατάξεις στους συσχετισμούς οικονομικής, εμπορικής, νομισματικής και τεχνολογικής ισχύος, νέου τύπου αντιθέσεις και συμμαχίες σε συγκεκριμένα ζητήματα, αυξημένη ρευστότητα και απροσδιοριστία στις διεθνείς σχέσεις, περιλαμβανομένων όλο και περισσότερο και των πολιτικών σχέσεων. Παράλληλα, όλο και περισσότερο αναπτύσσεται η ανάγκη πολιτικών ρυθμίσεων της ανάπτυξης και λειτουργίας της άναρχα διαχεόμενης παγκοσμιοποίησης και των αντιφάσεων και κρίσεων που παράγει ή εγκυμονεί σε όλα τα επίπεδα. Αυτή η ανάγκη δύσκολα εξυπηρετείται, ή και καθόλου, από τις απόπειρες καθοδήγησης της όλης διαδικασίας από ένα ή περισσότερα κράτη, ακόμα κι αν προσπαθούν να συντονιστούν μεταξύ τους άτυπα ή στο πλαίσιο οργανισμών που υπάρχουν ιστορικά ή αναπτύσσονται γι’ αυτόν το σκοπό, με τεχνικές ή και επιμέρους πολιτικές στοχεύσεις και φιλοδοξίες. Η όποια ρύθμιση και παρέμβαση , για να έχει προοπτική και αποτελεσματικότητα, για να επιτυγχάνει την ελάχιστη δυνατή συναίνεση, τόσο στο επίπεδο των διακρατικών σχέσεων όσο και στο επίπεδο των κοινωνικών σχέσεων εντός των κρατών και εντός της παγκοσμιοποιούμενης κοινωνίας, δεν μπορεί παρά να προέρχεται από τη συμφωνία και την κοινή θέληση και απόφαση για δράση και επιδίωξη στόχων των εμπλεκομένων και όχι από τους "απρόσωπους" μηχανισμούς και τη "λογική" της μόνης αγοράς.

Αυτό το ζητούμενο είναι και η σημερινή, επικαιροποιημένη "ρεαλιστική ουτοπία" της αριστεράς.

Η πολιτική διακυβέρνηση της παγκοσμιοποίησης σε δημοκρατική κατεύθυνση είναι σήμερα αίτημα και στόχος της σύγχρονης δημοκρατικής αριστεράς αλλά και ευρύτερων κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, συχνά συγκεχυμένα και καμιά φορά και αντιφατικά. Απαιτεί για την προώθηση του, μέσα σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, ισχυρότατες συσπειρώσεις κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, που θα αντιτάξουν στη σημερινή λογική της παγκοσμιοποίησης τη βούληση για πολιτική ρύθμιση, κοινωνική παρέμβαση και οικολογική εγρήγορση, ξεπερνώντας τις αμυντικές και αδιέξοδες αναδιπλώσεις σε πλαίσια και σε κλίμακες δράσης που αποδεδειγμένα αδυνατούν να ανταποκριθούν ακόμα και σε τέτοιες επιδιώξεις.

Η διαδικασία αυτής της παγκοσμιοποίησης "γεννά" την ίδια την αντιπαράθεσή της. Η πολιτική δομή της παγκοσμιοποίησης έγινε αυτή καθαυτή αντικείμενο μαζικής κινητοποίησης . Με κεντρικά συνθήματα "ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός" και "οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη" αναπτύσσονται φαινόμενα κοινωνικής και πολιτικής αντίστασης και ανάτασης των κυριαρχούμενων, άνθηση μαζικών ριζοσπαστικών κινημάτων και αγώνων.

Έρχονται στο προσκήνιο κοινωνικές δυνάμεις και κάθε μορφής κινήματα βάσης που αναζητούν τη γενική συλλογική έκφρασή τους όπως το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ ενάντια στη νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση, τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και το ρατσισμό, για την υπεράσπιση των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Τα κινήματα αυτά με την πάροδο του χρόνου ωριμάζουν και από τα επιμέρους αιτήματα και κινητοποιήσεις τείνουν προς αιτήματα συστηματοποιημένα, προς δίκτυα επαφών, προς κοινές δράσεις και προς μορφές "θεσμοποίησής" τους.

Οι δυνάμεις της πολιτικής αριστεράς διεκδικούν την συμμετοχή των μελών τους στα κινήματα αυτά, την ουσιαστική συζήτηση και αναζήτηση δρόμων κοινής δράσης, την αλληλοεπίδραση και ώσμωσή των ιδεών τους με τα κοινωνικά κινήματα του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ, συμβάλλουν στο δημιουργικό τόπο συνάντησης του πολιτικού με το κοινωνικό, των εγχειρημάτων με ολιστική προσέγγιση με αυτά των θεματικών παρεμβάσεων.

Ο ΣΥΝ συμμετέχει στην προσπάθεια στήριξης και ανάπτυξης του Ελληνικού Κοινωνικού Φόρουμ ως ιδρυτική συνιστώσα του Ευρωπαϊκού , σεβόμενος την αυτονομία των κινημάτων επηρεάζοντας και επηρεαζόμενος από αυτά και κυρίως μη διαλυόμενος και ρευστοποιούμενος σε αυτά.

Το να επιδιώκουμε την πολιτική διακυβέρνηση της παγκοσμιοποίησης σε δημοκρατική κατεύθυνση σημαίνει ότι οι δυνάμεις της σύγχρονης δημοκρατικής αριστεράς, σε κάθε επίπεδο και με όλα τα πρόσφορα μέσα, εργάζονται για τη συσπείρωση των πολιτών και των οργανώσεων τους ώστε να διαμορφώνονται πολιτικές στη χώρα τους και στο πλαίσιο ευρύτερων συσπειρώσεων που να επιβάλλουν από τώρα κιόλας κανόνες συμπεριφοράς και διαχείρισης, διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία και στους πολιτικούς θεσμούς που θα κάνουν δυνατές τις παρεμβάσεις και τις ρυθμίσεις που μπορούν να τιθασεύουν τους μηχανισμούς της αγοράς , να εξομαλύνουν τη λειτουργία της, να συμπληρώνουν τις ελλείψεις που προκύπτουν από τις αντιφάσεις της, να αντικαθιστούν την ίδια την αγορά όταν το επιβάλλουν κοινωνικές και οικολογικές ανάγκες και στόχοι που διαπιστώνονται και διαμορφώνονται από πολιτικές διαδικασίες και αποφάσεις, όπου η παγκόσμια διάσταση και εμβέλεια θα αποτελεί όλο και περισσότερο βασικό συστατικό στοιχείο.

Το αίτημα της πολιτικής διακυβέρνησης και διεύθυνσης της παγκοσμιοποίησης σε δημοκρατική κατεύθυνση σημαίνει:

-την πολιτικοποίηση και εκδημοκρατισμό όλων των διεθνών οργανισμών (των ιδρυτικών τους συνθηκών των κανονισμών λειτουργίας τους, του τρόπου λήψης και εφαρμογής των αποφάσεών τους)που έως σήμερα ρυθμίζουν τις διεθνείς σχέσεις και πρακτικές σε διάφορα επίπεδα.

-την ίδρυση και άλλων, σε τομείς δραστηριότητας όπου δεν υπάρχουν , όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Περιβάλλοντος με σύνθεση και αρμοδιότητες ανάλογες με εκείνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου(ΠΟΕ) και ένας αντίστοιχος οργανισμός για την καταπολέμηση της φτώχειας

-την υπαγωγή όλων αυτών των οργανισμών στη γενική πολιτική αρμοδιότητα του ΟΗΕ με παράλληλη αναμόρφωσή του ώστε να αναβαθμιστεί ο ρόλος και το βάρος των χωρών μελών του εκτός του Συμβουλίου Ασφαλείας , ενώ σε κάθε περίπτωση η σύνθεση του τελευταίου πρέπει να διευρυνθεί και να αντανακλά τις σημερινές πραγματικότητες και όχι τα δεδομένα των νικητών του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, το δικαίωμα στη διαμόρφωση του βέτο να επεκταθεί και σε άλλες χώρες, τουλάχιστον στην Ιαπωνία, αντιπροσωπευτικές χώρες του τρίτου κόσμου, όπως Ινδία, Βραζιλία , Ν. Αφρική, και το ίδιο το βέτο να μην μπορεί να ασκηθεί από μόνο μία χώρα

-τη ρητή περιγραφή των αρμοδιοτήτων του ΟΗΕ ώστε να περιλάβουν τη διαμόρφωση γενικής ισχύος αποφάσεων και τρόπου εφαρμογής τους σε τομείς όπως τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη, τις βασικές κατευθύνσεις της βιώσιμης ανάπτυξης, κατευθύνσεις κοινωνικής και περιφερειακής συνοχής σε παγκόσμια κλίμακα , την προστασία του περιβάλλοντος , όπως αυτά ήδη συναρθρώνονται στις τελικές αποφάσεις της Παγκόσμιας Διάσκεψης Κορυφής για τη βιώσιμη Ανάπτυξη στο Γιοχάνεσμπουργκ (Σεπτέμβριος 2002). Τα μέσα χρηματοδότησης , εφαρμογής και ελέγχου των αποφάσεων να εξασφαλιστούν από την αναδιοργάνωση των υπαρχόντων προϋπολογισμών των διεθνών οργανισμών όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Παγκόσμια Τράπεζα κλπ, όπως και από νέους πόρους από τη συμφωνημένη διεθνώς φορολόγηση των χρηματιστικών συναλλαγών(φόρος Τόμπιν), από την ίδρυση ή ενίσχυση των υπαρχόντων Ταμείων για τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης ζημιών από τη ρύπανση που προκαλούν τα πετρελαιοφόρα πλοία, το δικαίωμα της εκμετάλλευσης πόρων εκτός κρατικής κυριαρχίας κλπ.

Η προώθηση μιας τέτοιας και εξ ορισμού εξελικτικής και συνεχούς αναμόρφωσης του συστήματος διεθνών σχέσεων για τη διεύθυνση της παγκοσμιοποίησης προϋποθέτει και συνεπάγεται σήμερα την ενθάρρυνση και την ενίσχυση ευρύτερων και βιώσιμων και αποτελεσματικών περιφερειακών συσσωματώσεων (πολυκεντρικότητα-πολυπολισμός) αναλόγως με την ιστορία και τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά των χωρών που προχωρούν προς αυτήν την κατεύθυνση στη βάση της εθελούσιας σύγκλισης και της αμοιβαιότητας των συμφερόντων.

Το δίλημμα του πολέμου και της ειρήνης προκάλεσε μια απότομη πολιτικοποίηση της παγκοσμιοποίησης. Η ενεργή κινητοποίηση κατά του πολέμου έδωσε σάρκα σε έναν ευρωπαϊκό πατριωτισμό, ο οποίος προσφέρει την αναγκαία νομιμοποιητική βάση μιας πιο προωθημένης πολιτικής ενοποίησης. Η σημερινή κρίση έδειξε ότι η αυτόνομη πολιτική ισχύς της Ευρώπης είναι χρήσιμη στον κόσμο και στην "άλλη Αμερική".

Ο ΣΥΝ, σε ότι τον αφορά θα στηρίξει την επιτάχυνση και εντατικοποίηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Στη συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία βασικό βήμα προς την κατεύθυνση της πολιτικής διακυβέρνησης της παγκοσμιοποίησης είναι η οικοδόμηση πολιτικών υποκειμένων τα οποία να μπορούν να έχουν την κλίμακα και τη δραστικότητα που θα τους επιτρέπουν να αντιλαμβάνονται τα πραγματικά επίδικα αντικείμενα της παγκοσμιοποίησης, να συνειδητοποιούν τα ειδικότερα συμφέροντά τους στον κόσμο, να μπορούν να αντιπαρατεθούν δημιουργικά και συνθετικά με άλλα υπαρκτά και δρώντα υποκείμενα, κράτη και επιχειρήσεις, της παγκοσμιοποίησης, να μπορούν να επιβάλουν συμβιβασμούς και συνθέσεις πολιτικού χαρακτήρα ως προς τη ρύθμιση της παγκοσμιοποίησης, να μπορούν να είναι συντακτικές δυνάμεις για την αναβάθμιση των υπαρχόντων και για την ίδρυση νέων θεσμών, πάντα πολιτικού χαρακτήρα, που θα αποκρυσταλλώνουν την κίνηση της μεταρρύθμισης και της αλλαγής στην πορεία της παγκοσμιοποίησης.

Έτσι αντιλαμβάνεται ο ΣΥΝ και σημαντικά τμήματα της ευρωπαϊκής αριστεράς τη στρατηγική επιλογή υπέρ της πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης, επιλογή που εξυπηρετείται από την οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά δεν συρρικνώνεται σε αυτήν υπό τη σημερινή της μορφή και εξέλιξη.

3. Η ευρωπαϊκή ενοποίηση και οι στόχοι της αριστεράς

Ο ΣΥΝ είχε από το 1992 υποστηρίξει την προοπτική της εισόδου της χώρας μας στην ΟΝΕ και είχε πρώτος αναλύσει και τις αρνητικές πλευρές και τις ευκαιρίες που ανοίγονταν για τη χώρα μας και για την Ευρώπη, όπως και πρώτος είχε προβάλει τις αναγκαίες πολιτικές που θα ανταποκρίνονταν στη νέα εξέλιξη.

Ο ΣΥΝ επαναβεβαιώνει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό του κόμματος. Προφανώς και δεν πρόκειται για κάποιον "μονόδρομο" που καλούμαστε να ακολουθήσουμε μοιρολατρικά. Είναι μια ρεαλιστική και γόνιμη επιλογή. Δεν υπάρχει καμιά νομοτέλεια που να εγγυάται την επιτυχία του, προσφέρει όμως υπαρκτό πεδίο για αγώνες και διαμόρφωση πολιτικών που ανοίγουν δρόμους για ένα διαφορετικό μέλλον από εκείνο που προδιαγράφεται από την πολιτικά ανεξέλεγκτη παγκοσμιοποίηση της οικονομίας

Αυτή η προοπτική εξαρτάται κυρίως από την πολιτική δράση των ευρύτερων δυνάμεων της αριστεράς, πολιτικών και κοινωνικών, που ξέρουν ή ανακαλύπτουν ότι στον αγώνα κατά της σημερινής παγκοσμιοποίησης ο στόχος τους δεν μπορεί να είναι η απόσυρση και ο αναχωρητισμός αλλά η ενεργός παρέμβαση. Η δράση τους εντός του εθνικού κράτους πρέπει να συνδυάζεται και με εγχειρήματα πολιτικά διαμορφωμένα μέσα από την πανευρωπαϊκή και παγκόσμια συνεργασία των δυνάμεων της αριστεράς που θα βρίσκεται στην κλίμακα των πραγματικών προβλημάτων. Ο δρόμος αυτός είναι καινούριος και ανοίγει με την ίδια την πορεία αυτών που θέλουν να τον περπατήσουν, είναι όμως υπαρκτός και έχει προοπτική. Στη διάνοιξή του συναντά και θα συναντά εμπόδια και παγίδες, όπως φάνηκε στη δραματική εμπλοκή της Ευρώπης στην επιδρομή κατά της Γιουγκοσλαβίας, όπως φαίνεται σήμερα με τη στήριξη της αμερικάνικης επιδρομής στο Ιράκ των 5 κρατών- μελών και όπως φαίνεται επίσης στις δυσκολίες της οικοδόμησης των απαραίτητων, σε όλα τα επίπεδα (νομισματικό, αμυντικό, διπλωματικό...), συνθηκών για την πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης.

Είναι σαφές ότι στις σύγχρονες συνθήκες παγκοσμιοποίησης η κυριαρχία της ΕΕ δεν μπορεί να είναι απλώς το άθροισμα των κυριαρχιών των μελών της αλλά μια νέα ανώτερου επιπέδου κυριαρχία που θα ασκείται από κοινού, γεγονός που θέτει σοβαρά ζητήματα δημοκρατικής και πολιτικής νομιμοποίησης αλλά και ουσιαστικών αρμοδιοτήτων της Ε.Ε. Δεν είναι μονοσήμαντη η απάντηση στο ερώτημα αν αυτές οι προκλήσεις θα μπορέσουν να αντιμετωπιστούν πιο εύκολα ή πιο δύσκολα με τη συμμετοχή των νέων χωρών. Αν θα είναι η ένταξή τους ευκαιρία για ένα άλμα της ευρωπαϊκής (πολιτικής κυρίως) ενοποίησης ή παράγοντας οπισθοχώρησης προς την απλή επιδίωξη μιας μεγάλης ζώνης ελεύθερων ανταλλαγών και διακυβερνητικής διαχείρισης.

Πρόκειται για κατεξοχήν πολιτικά προβλήματα. Σημαντικό τμήμα των δυνάμεων της ευρωπαϊκής αριστεράς είναι πεπεισμένο ότι στις σύγχρονες συνθήκες και μέσα στους πρόσφατους συσχετισμούς έχουμε ανάγκη από μιαν ενωμένη και ισχυρή Ευρώπη, ένα πόλο επανεξισορρόπησης και θετικής παρέμβασης για την ειρήνη, τη διεθνή συνεννόηση, την πολιτική ρύθμιση των οικονομικών, κοινωνικών και οικολογικών προβλημάτων στην ίδια τη ήπειρο μας αλλά και στον κόσμο.

Ο ΣΥΝ θεωρεί ότι η ΟΝΕ και η υιοθέτηση του Ευρω ως ενιαίου νομίσματος αποτελεί ιστορική πρωτοβουλία πολιτικού χαρακτήρα και επαναβεβαιώνει το στόχο του, που είναι η πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης σε ομοσπονδιακή βάση και με διαφύλαξη της αυτοτέλειας των εθνικών κρατών και των πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων τους.

Τάσσεται υπέρ της επεξεργασίας και υιοθέτησης στη Συντακτική Συνέλευση ενός ευρωπαϊκού Συντάγματος, που θα προωθεί πραγματικές και προοδευτικές μεταρρυθμίσεις έτσι ώστε η διαχείριση να γίνεται διά των επιλογών και όχι διά των κανόνων. Θεωρεί, πρώτα απ’ όλα, αναγκαίο να αποκτήσει νομική προσωπικότητα η Ε.Ε. Επιδιώκει αναγκαίες θεσμικές και πολιτικές αλλαγές των οποίων η αρχιτεκτονική τους θα δίνει την προτίμηση στη δημοκρατία και όχι στην αγορά όπως συμβαίνει σήμερα καθώς και μια πολιτικοποιημένη διαδικασία για ανάδειξη κυβερνητικού χαρακτήρα θεσμών, όπου το βάρος θα τίθεται στην Επιτροπή και τον Πρόεδρό της, που θα προκύπτουν σε αντιστοιχία με την πλειοψηφία του ευρωκοινοβουλίου. Είναι υπέρ των αλλαγών στο Συμβούλιο στην κατεύθυνση ενός ιδιότυπου δεύτερου νομοθετικού σώματος, του οποίου οι λειτουργίες θα είναι διαχωρισμένες από τις εκτελεστικές εξουσίες του, θα διασφαλίζονται με γνωστούς κανόνες και θα ισχύει η διαφάνεια. Προκρίνει το σύστημα του εναλλασσόμενου Προέδρου του Συμβουλίου αλλά με ενίσχυση της Προεδρίας και θεωρεί ως απαραίτητη τη γενίκευση της αρχής της ειδικής πλειοψηφίας με αντίστοιχη γενίκευσης της συναπόφασης Συμβουλίου- Ευρωκοινοβουλίου καθώς και την θεσμοθέτηση του Υπουργού Εξωτερικών με θητεία, που θα προεδρεύει του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων και θα συμμετάσχει ex officio στην Επιτροπή ως αντιπρόεδρος , ενώ του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων θα προεδρεύει ο Πρόεδρος της Επιτροπής. Υποστηρίζει τη λογοδοσία της ΕΚΤ στο Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο, την ενσωμάτωση στη Συνθήκη και το δεσμευτικό χαρακτήρα της Χάρτας των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

Ο ΣΥΝ θεωρεί ότι τα μείζονα προβλήματα της αειφόρου ανάπτυξης και της απασχόλησης δεν μπορεί να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά σε εθνικό επίπεδο και ότι απέναντι στη μοναδική ενιαία νομισματική πολιτική, που ασκείται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, είναι αναγκαία μια ενιαία ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση που θα διασφαλίζει ένα ευνοϊκό μακροοικονομικό μίγμα πολιτικής, μακρόπνοες διαρθρωτικές πολιτικές και ενεργές πολιτικές της αγοράς εργασίας. Ο δημοσιονομικός "κορσές" του Συμφώνου Σταθερότητας πρέπει να αναθεωρηθεί στην κατεύθυνση της χαλάρωσής του, με πρώτο βήμα την εξαίρεση των επενδύσεων από τον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος Οι υφιστάμενοι μηχανισμοί και πόροι για τη χρηματοδότηση της συνοχής δεν θα επαρκούν στη διευρυμένη Ένωση των 25 κρατών - μελών. Οι πόροι του κοινοτικού προϋπολογισμού, που σήμερα είναι κάτω από το 1,27% του ΑΕΠ της ΕΕ, πρέπει να αυξηθούν σημαντικά. Η διεκδίκηση μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής δημοσίων επενδύσεων με την προώθηση των διευρωπαϊκών δικτύων και των υποδομών στις μεταφορές και τηλεπικοινωνίες, με τη διασφάλιση των χρηματοδοτήσεων από ομόλογα και ίδιους πόρους, η εναρμόνιση και ο συντονισμός στο πεδίο της φορολογίας των επιχειρήσεων ,των εισοδημάτων από κεφάλαια και τους πράσινους φόρους, η ανακατανομή του φορολογικού βάρους που επιβαρύνει την εργασία προς τα κέρδη του κεφαλαίου, τις αποταμιεύσεις, την ενέργεια και τους πράσινους φόρους, η εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ ανδρών και γυναικών στην αγορά εργασίας, η στόχευση της πλήρους απασχόλησης με σταθερή προώθηση της μείωσης του χρόνου εργασίας, της εβδομάδας των 35 ωρών και όλες τις άλλες μορφές μείωσης και αναδιοργάνωσης του χρόνου εργασίας, η διασφάλιση ότι οι εθνικές μειονότητες εργαζομένων, οι μειονότητες των μεταναστών και των παράνομα εργαζομένων καθώς και τα άτομα με ειδικές ανάγκες θα ωφεληθούν πλήρως από όλες τις πολιτικές απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας της ΕΕ, είναι πεδία που απαιτούν την καθοριστική παρέμβαση της ευρωπαϊκής αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων.

Ανάλογα ο ΣΥΝ θεωρεί ότι πρέπει να ισχύσουν για τη διαμόρφωση μια συνολικής ευρωπαϊκής οικολογικής πολιτικής, όπως και σε επιμέρους τομείς δράσης που αφορούν την ασφάλεια των τροφίμων και γενικότερα την προστασία των καταναλωτών. Σε αυτές τις περιπτώσεις υποστηρίζει την ανάγκη να θεσμοθετηθούν κοινοτικά όργανα για τη διαμόρφωση των συγκεκριμένων πολιτικών όπως και για τον έλεγχο της εφαρμογής τους.

Ο ΣΥΝ τάσσεται υπέρ της οικοδόμησης μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας της Ε.Ε. Η υπόθεση αυτή φαίνεται και είναι πολύ δύσκολη. Κοινή εξωτερική πολιτική δεν σημαίνει απλώς συμφωνία σε κάποιες θέσεις ανάλογα με τις ανάγκες της στιγμής. Σημαίνει διάρκεια μέσα στο χρόνο και από κοινού διαμόρφωση θέσεων και δράσεων, με κοινούς κανόνες για ανάλυση και απόφαση, κοινά όργανα για εφαρμογή. Αυτό αναγκαστικά σημαίνει εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας και άσκησή της από κοινού στα ευρωπαϊκά όργανα.. Απαιτεί επίσης αμυντική θωράκιση και αντίστοιχες δαπάνες. Οι πολιτικές δυνάμεις που υποστηρίζουν την ευρωπαϊκή ενοποίηση οφείλουν να αναλάβουν το αντίστοιχο πολιτικό κόστος.

Η πρόκληση, όμως, την "επόμενη μέρα" του πολέμου είναι εξαιρετικά σημαντική, ιστορική. Η εισβολή στο Ιράκ ανέδειξε σημαντικά ελλείμματα στην ΕΕ. Το θεσμικό σύστημα δεν λειτουργεί σε συνθήκες κρίσης. Θα είναι αδύνατο να υπάρξει κοινή εξωτερική πολιτική στην Ένωση των 25, οσάκις αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις επιλογές των ΗΠΑ. Η διεύρυνση της ΕΕ θα καταστήσει δύσκολη έως αδύνατη την πολιτική ένωση, κεντρικό στοιχείο της οποίας είναι η ΚΕΠΠΑ.

Ο ΣΥΝ θεωρεί ότι οι χώρες που είπαν όχι στον πόλεμο οφείλουν να μετατρέψουν το όχι αυτό σε στρατηγική για το μέλλον της ΕΕ. Και η Ελλάδα οφείλει από την πρώτη στιγμή να συμμετάσχει στο εγχείρημα αυτό.

Για την αποτελεσματική εξέλιξη του εγχειρήματος είναι αναγκαίο:

Στο επίπεδο της Συντακτικής Συνέλευσης να επιδιώξουν τη βελτίωση στον υψηλότερο επιτρεπτό βαθμό του θεσμικού πλαισίου για την ΚΕΠΠΑ με τη θεσμοθέτηση του υπουργού Εξωτερικών , την επέκταση της ειδικής πλειοψηφίας ,την υπογραφή πρωτοκόλλου για την άμυνα. Στο επίπεδο της περιορισμένης ομάδας κρατών -μελών, που επιθυμούν να διασώσουν την προοπτική της πολιτικής ενοποίησης, να προχωρήσουν στη σύσταση του "πυρήνα". Το πρότυπο της Συνθήκης του Schengen, με τις σαφείς δεσμεύσεις(συγχώνευση ορισμένων στρατιωτικών δυνάμεων, ορισμένων διπλωματικών υπηρεσιών) και κριτήρια συμμετοχής, μπορεί να λειτουργήσει ως το κατάλληλο όχημα για μια πορεία ανοιχτή στη βαθμιαία συμμετοχή και άλλων κρατών και να σκιαγραφεί την προοπτική της πλήρους ενσωμάτωσης στη Συνθήκη της ΕΕ όταν ωριμάσουν οι προϋποθέσεις.

Το περιεχόμενο τέτοιων συγκλίσεων σε ένα σχέδιο - πρόταση για την πορεία της Ευρώπης στον 21ο αιώνα , για να έχει ισχυρή και βιώσιμη πολιτική βάση και να ανταποκρίνεται στις εξελισσόμενες προσδοκίες των πολιτών , πρέπει να συνδυάζει οργανικά και αξιόπιστα τη συνεχή προσπάθεια εκσυγχρονισμού του παραγωγικού και διοικητικού ιστού, τις αρχές και την πολιτική του δημοκρατικού σοσιαλισμού, τις αξίες και τα προτάγματα και τις πρακτικές της οικολογίας των μεταϋλιστικών κινημάτων και διεκδικήσεων, τις φεντεραλιστικές και διεθνιστικές αντιλήψεις που ενσωματώνουν και εκφράζουν πειστικά την αμοιβαία αναγνώριση της ιστορίας , των συμφερόντων και των προσδοκιών των επιμέρους κρατών και πολιτών.

4. Νέος μεταρρυθμισμός- κοινωνική συνοχή- οικολογικός προσανατολισμός

Η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει ένα σύνθετο και πολύπλοκο σύνολο επιλογών. Ο εκσυγχρονισμός δομών και λειτουργιών της οικονομίας, της κοινωνίας και της πολιτικής προβάλλεται από πολλές πλευρές ως η απάντηση σε αυτήν την ανάγκη. Αν όμως δεν έχει σαφή γενικό προσανατολισμό και σαφή κριτήρια επιλογών ανάμεσα σε πολλές υπαρκτές πολιτικές και λύσεις για κάθε πρόβλημα, τότε ο εκσυγχρονισμός μπορεί να καταλήγει σε απλή προσπάθεια αμυντικής και παθητικής προσαρμογής και μάλιστα προς συχνά αντιφατικά πρότυπα, εις βάρος των πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων και χωρίς κοινωνική προοπτική. Ο ΣΥΝ θεωρεί ότι ο αναγκαίος εκσυγχρονισμός σε προοδευτική κατεύθυνση, ο νέος μεταρρυθμισμός έχει νόημα και γόνιμες προοπτικές μόνον όταν επιχειρείται σε κάθε βήμα με τη συμμετοχή, την πάλη και τον έλεγχο των εργαζομένων, όταν οι συγκεκριμένες λύσεις και πολιτικές που προωθεί εμπνέονται και χαρακτηρίζονται από τις αρχές του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της οικολογίας, όταν είναι δηλαδή κοινωνικά γενικεύσιμες και υπηρετούν την ελευθερία , την ισότητα και την αλληλεγγύη, όταν είναι συμβατές με την προστασία και την αναβάθμιση του περιβάλλοντος, όταν εγγράφονται στη λογική της αειφόρου ανάπτυξης.

Κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις και απόψεις που εντάσσονται σε τέτοιους προβληματισμούς υπάρχουν προφανώς και εκτός του ΣΥΝ και άλλων κομμάτων, είναι διάσπαρτες σε όλη την κοινωνία και την πολιτική σκηνή. Ο ΣΥΝ πιστεύει στην ανάγκη διαλόγου και σύγκλισής τους, μέσα από πολιτικές πρωτοβουλίες που μπορεί να πάρει ο ίδιος ή και σε συνεργασία με άλλες πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Η αριστερά και όλες οι δυνάμεις και απόψεις, που συναποτελούν την πολυχρωμία της και τη δυνατότητά της να διευθύνει τις κοινωνικές και πολιτικές υποθέσεις της χώρας, δεν μπορεί και δεν πρέπει να μένει αποκλεισμένη και να συρρικνώνεται σε ρόλους διαμαρτυρίας και καταγγελίας. Αυτό είναι και το ουσιαστικό περιεχόμενο και νόημα μιας εναλλακτικής πρότασης εξουσίας.

Το Προγραμματικό Συνέδριο θεωρεί ότι η εναλλακτική πρόταση εξουσίας που έγκαιρα είχε διατυπώσει ο ΣΥΝ έδινε και δίνει μια σοβαρή κατεύθυνση ώστε να διαμορφωθεί μια διέξοδος στη σημερινή εικόνα των οριακών κυβερνητικών πλειοψηφιών ελέω και εκλογικού νόμου. Παραμένει μια χρήσιμη και κρίσιμη ιδέα για την προοπτική των πολιτικών εξελίξεων.

Εναλλακτική πρόταση εξουσίας προφανώς δεν προκύπτει εγκεφαλικά και με σχεδιασμούς γραφείου. Και το Συνέδριο έχει επίγνωση των δυσκολιών που χαρακτηρίζουν το πολιτικό τοπίο.

To ΠΑΣΟΚ έχει κάνει συντηρητικές επιλογές. Αυτές δηλαδή της αντιδεξιάς ρητορικής, της παρελθοντολογίας, του φόβου απέναντι στις προκλήσεις του μέλλοντος. Ακολουθεί, ως κυβέρνηση, παρά την απαλλαγή του από τον "παπανδρεϊσμό" και τις θετικές στροφές στα θέματα της ΕΕ και της εξωτερικής πολιτικής, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιλογές, όπου οι κυρίαρχοι οικονομικοί παράγοντες και εξωθεσμικοί κύκλοι φαίνεται ότι βάζουν τη σφραγίδα τους. Έχει χάσει τη μάχη ενάντια στη διαφθορά, προωθεί τις πελατειακές σχέσεις και τον κομματισμό. Είναι εγκλωβισμένο στην αντίληψη για μονοκομματική άσκηση της εξουσίας, δεν αναγνωρίζει τη χρησιμότητα και σκοπιμότητα επίσημου, δημόσιου και ανοιχτού διαλόγου με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις, ικανοποιείται με τη μόνη διευρυμένη αναπαραγωγή της ίδιας του της κομματικής δύναμης.

Την ίδια στιγμή στον εκτός ΠΑΣΟΚ χώρο αναπτύσσονται αμυντικές και εσωστρεφείς έως και αυτιστικές πολιτικές προτάσεις, με κυριότερο παράδειγμα την νεοεθνικιστική μετάλλαξη του ΚΚΕ, την προβολή εκ μέρους του των πιο αναχρονιστικών προτάσεων για το μέλλον της χώρας και της αριστεράς, γεγονός που απαξιώνει στα μάτια μεγάλου αριθμού πολιτών ακόμα και τη γενική έννοια της όποιας αριστερής λύσης στα πολιτικά προβλήματα της κοινωνίας μας. Μολαταύτα, ο ΣΥΝ, ασκώντας σταθερά πολιτική από θέσεις αντιπολίτευσης, θα επιμείνει ότι η προσπάθεια για ευρύτατες κοινωνικές και πολιτικές συσπειρώσεις είναι ουσιαστικός όρος για να διαμορφωθούν απαντήσεις και πρωτοβουλίες που να ανοίγουν δρόμους και προοπτικές για την ελληνική κοινωνία και τους πολίτες της. Μια τέτοια εναλλακτική πολιτική πρόταση θα έχει πειστικότητα και ελκυστικότητα μόνο αν από τη μια ανταποκρίνεται συγκεκριμένα και προγραμματικά στις ανάγκες και τις επιδιώξεις των πολιτών και της κοινωνίας και από την άλλη υποστηρίζεται και από ένα εκλογικό σύστημα απλής αναλογικής(πχ. την αυθεντική εφαρμογή του Γερμανικού συστήματος με μείωση του ορίου εκπροσώπησης κάτω του 3%) , που παρά το ότι θα ισχύει από τη μεθεπόμενη εκλογική αναμέτρηση θα δίνει φερεγγυότητα στο εγχείρημα. Κύριες αιχμές ενός τέτοιου προγραμματικού σχεδίου αποτελούν τα ακόλουθα σημεία:

4.1.Οικονομική πολιτική και αειφόρος ανάπτυξη.

Η Ελλάδα , με καθυστέρηση και με άνιση κατανομή των σχετικών βαρών, βρίσκεται εδώ και δύο χρόνια στην ΟΝΕ, και η οικονομία της λειτουργεί σε νέες συνθήκες αυξημένου ανταγωνισμού, σταθερότητας τιμών και συναλλαγματικής ισοτιμίας ως προς τους εταίρους της στην ΕΕ, υποχρεωτικά ισορροπημένης δημοσιονομικής διαχείρισης και με υποχρέωση μείωσης του δημόσιου χρέους της.

Παρά τις εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες που δημιούργησαν για τη συσσώρευση του κεφαλαίου και την ανάπτυξη οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις , το άνοιγμα των βαλκανικών αγορών , η φτηνή εργατική δύναμη των μεταναστών και η προετοιμασία της Ολυμπιάδας 2004, τα αποτελέσματα στο πεδίο του παραγωγικού μετασχηματισμού της οικονομίας, της διεθνούς ανταγωνιστικότητας και της εξασφάλισης απασχόλησης είναι ιδιαιτέρως χαμηλά.

Το σύνολο των οικονομικών παραγόντων θέτει σε αμφισβήτηση τη δυνατότητα διατήρησης των ρυθμών ανάπτυξης και αναδεικνύει την αδυναμία διάγνωσης των κλάδων και τομέων από τους οποίους θα προέλθει η ανάπτυξη και η αύξηση της απασχόλησης μετά το 2006 .

Γι΄ αυτό και το αίτημα της παραγωγικής αναδιάρθρωσης αποκτά σήμερα εντελώς συγκεκριμένο και επείγοντα χαρακτήρα. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να περιορίζεται στην επιτάχυνση της απελευθέρωσης των αγορών και στην ένταση των ιδιωτικοποιήσεων. Περιλαμβάνει τη διοικητική μεταρρύθμιση, το νέο ρόλο των απαραίτητων δημόσιων επιχειρήσεων, την κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά ισορροπημένη περιφερειακή ανάπτυξη, την περιφερειακή αποκέντρωση και ανασυγκρότηση της αυτοδιοίκησης σε όλους τους βαθμούς και τη διεύρυνση του ρυθμιστικού και οικονομικού της ρόλου με ιδιαίτερη συμβολή της στην ανάπτυξη της "κοινωνικής οικονομίας", τη δημοκρατική φορολογική μεταρρύθμιση, την εξοικονόμηση πόρων μέσα από τον περιορισμό στο ελάχιστο του τερατώδους μηχανισμού μεταφοράς εισοδημάτων υπό τη μορφή κινήτρων, επιδοτήσεων και επιχορηγήσεων, τη μάχη της ανταγωνιστικότητας στο πεδίο της ποιότητας των προϊόντων και των υπηρεσιών που ενσωματώνουν τεχνολογικό προβάδισμα και υψηλή προστιθέμενη αξία, την επιδίωξη της πολυλειτουργικότητας του αγροτικού τομέα και την εξυγίανση και πλήρη ανασυγκρότηση των αγροτικών συνεταιρισμών, την ουσιαστική στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού μέσα από την ουσιαστικοποίηση της συνεχούς εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της μετεκπαίδευσης. Περιλαμβάνει, προφανώς, τον κεντρικό σκοπό της αειφόρου ανάπτυξης, που οφείλει να αποτελεί κριτήριο και ουσιαστικό στόχο όλων των πολιτικών διαχείρισης και ανάπτυξης σε όλους τους τομείς, στη γεωργία, τη βιομηχανία, τον τουρισμό, τις μεταφορές και συγκοινωνίες κλπ.

4.1.1. Διοικητική μεταρρύθμιση

Η βαθιά τομή στο χώρο του δημόσιου τομέα αποτελεί αποφασιστικό και κεντρικό παράγοντα για τη χάραξη πολιτικής και πολιτικών με νέο τρόπο και για την προώθηση των ριζικών μεταρρυθμίσεων.

Η δημόσια διοίκηση πρέπει να μετατραπεί από τροχοπέδη κάθε παραγωγικής προσπάθειας σε αποφασιστικό αρωγό της.

Η διοικητική μεταρρύθμιση πρέπει να πραγματωθεί εναρμονιζόμενη και με το διαρκώς ανανεούμενο σύνθετο περιβάλλον του ευρωπαϊκού δημόσιου χώρου. Να αλλάξουν το κλίμα και οι νοοτροπίες, να υιοθετηθούν καινοτόμες μέθοδοι και διαδικασίες της σύγχρονης διοικητικής επιστήμης και να εισαχθεί η ολική ποιότητα στη διοίκηση. Να εκπονηθούν και να ισχύσουν νέοι οργανισμοί στο κέντρο και στην περιφέρεια που να ανταποκρίνονται στις νέες συνθήκες και στις νέες αρμοδιότητες Να προχωρήσει, με αδιάβλητο τρόπο, ο προγραμματισμός των αναγκών του δημόσιου τομέα σε ανθρώπινο δυναμικό και ο θεσμός των μετατάξεων. Να καθιερωθεί ο θεσμός της τακτικής μετεκπαίδευσης και διαρκούς επιμόρφωσης του συνόλου των υπαλλήλων. Να δημιουργηθεί "εσωτερική αγορά εργασίας" στο δημόσιο τομέα στη βάση των νέων αναγκών και ειδικοτήτων με προκήρυξη των κεντρικών θέσεων ευθύνης. Να εισαχθούν ευέλικτες μορφές απασχόλησης προκειμένου να αξιοποιηθούν έμπειροι και ειδικευμένοι επιστήμονες.

Η μισθολογική ισοπέδωση με το ενιαίο μισθολόγιο- βαθμολόγιο και η υποβάθμιση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων, που οδηγούν στην απομάκρυνση ικανών στελεχών στις παράλληλες απασχολήσεις και στην αδιαφορία, πρέπει να ξεπεραστούν με σημαντική αύξηση μισθών και το κυριότερο με προσεκτικά σχεδιασμένη μισθολογική διαφοροποίηση ανάλογα με τα διαθέσιμα προσόντα, τις ευθύνες που αναλαμβάνονται και την αποδοτικότητα που επιδεικνύεται.

Η απλοποίηση των διαδικασιών, ο τεχνολογικός εκσυγχρονισμός και η μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων στο κατάλληλο επίπεδο αυτοδιοίκησης οφείλουν να οδηγήσουν στην πλήρη και τάχιστη εξυπηρέτηση του πολίτη, στον περιορισμό στο ελάχιστο της επαφής του με τις κεντρικές υπηρεσίες Στόχος μέσα στη διετία να απαγορευτεί οποιαδήποτε άμεση επαφή των πολιτών με τις υπηρεσίες και τους οργανισμούς του Δημοσίου πλην ελαχίστων και συγκεκριμένων εξαιρέσεων.

Η κεντρική Διοίκηση, ενισχύοντας τον επιτελικό και προγραμματικό χαρακτήρα της και κάνοντας χρήση όλων των δυνατών πολιτικών, μπορεί και πρέπει να παρεμβαίνει ρυθμιστικά, αναπτυξιακά και στρατηγικά. Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί και πρέπει να θεσμοθετηθούν μόνιμα και αυτόνομα επιτελικά όργανα τα όποια θα προετοιμάζουν και θα ελέγχουν την εφαρμογή των αποφάσεων σε μεγάλα θέματα όπως σήμερα ισχύουν ανολοκλήρωτα και με προβλήματα και ελλείψεις για την ενέργεια, τα τρόφιμα, τα φάρμακα. Αυτό πρέπει να ισχύσει για τη χωροταξία, την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας και την προστασία του καταναλωτή.

4.1.2. Νέος ρόλος των απαραίτητων δημόσιων επιχειρήσεων

Ο νέος και σύγχρονος ρόλος του κράτους παραμένει κεντρικός στόχος. Ο επιχειρηματικός του χαρακτήρας μετατρέπεται σε προγραμματικό και επιτελικό.

Η διαφανής και με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια λειτουργία του πρέπει να θεωρείται ως εκ των ων ουκ άνευ. Η οποιαδήποτε ιδιωτικοποίηση θα πρέπει να συνδέεται με τη δημιουργία αποτελεσματικού κανονιστικού πλαισίου και τη λειτουργία ισχυρών ρυθμιστικών οργάνων με δύναμη ελέγχου και τήρησης των κανόνων. Το κράτος μπορεί και πρέπει να απαλλαγεί, και όχι μόνο για δημοσιονομικούς λόγους, από δραστηριότητες που ασκούνται μέσω επιχειρήσεων ή διαφόρων φορέων και οι οποίες είτε δεν αποδίδουν είτε θα μπορούσε να ασκούνται καλύτερα από ιδιώτες. Οι μεγάλες δημόσιες επιχειρήσεις στην ενέργεια, τις μεταφορές και τις τηλεπικοινωνίες διατηρούν το δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα τους με ταχύτατη αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμό τους. Λειτουργικά αποκεντρώνονται και οι διοικήσεις τους διορίζονται από τη Βουλή και δεσμεύονται στη βάση προώθησης επιχειρησιακού σχεδίου.

Η τεχνική συμπίεση των τιμών των υπηρεσιών τους πρέπει να αποφεύγεται, εκτός των περιπτώσεων συγκεκριμένων παροχών κοινωνικών υπηρεσιών, ή της εξυπηρέτησης στόχων περιφερειακής, περιβαλλοντικής, συγκοινωνιακής πολιτικής με σαφή την αιτιολόγηση του προσδοκώμενου κοινωνικού οφέλους. Και αυτή η επιδότηση θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένη στον ετήσιο προϋπολογισμό

4.1.3. Περιφερειακή αποκέντρωση και ανασυγκρότηση της αυτοδιοίκησης

Ο ΣΥΝ διεκδικεί σταθερά, από την ίδρυσή του, μια τολμηρή αποκέντρωση με αυτοδιοίκηση. Η αντίληψή μας αυτή δεν εξαντλείται σε μια απλή μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων. Έχει στόχο τη συνολική ανακατανομή πολιτικής και οικονομικής εξουσίας ανάμεσα στην κεντρική διοίκηση και την αυτοδιοίκηση, μια ευρεία μεταφορά δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Η μεταρρύθμιση αυτή θα συμβάλει ταυτόχρονα στην αναζωογόνηση της εθνικής μας οικονομίας, με την ενθάρρυνση τοπικών και περιφερειακών αναπτυξιακών πρωτοβουλιών, την εκτέλεση ολοκληρωμένων περιφερειακών προγραμμάτων και την ορθολογική αξιοποίηση των πόρων.

Στον τομέα αυτό θεωρούμε απόλυτης προτεραιότητας την προώθηση πέντε κεντρικών παρεμβάσεων:

Α) ΤΩΡΑ ΔΥΟ ΒΑΘΜΟΙ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (ΔΗΜΟΙ - ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ)
Η λειτουργία και η προοπτική των καποδιστριακών δήμων, οι αδυναμίες της Νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, εξαιτίας κυρίως της κυβερνητικής εγκατάλειψης, ο καταλυτικός ρόλος της περιφερειακής αποσυγκέντρωσης του κράτους, το μέγεθος των ελληνικών χωρικών ενοτήτων, οι σταθερά διαμορφούμενες τάσεις στην Ε.Ε., οδηγούν σήμερα στο κεντρικό αίτημα αιχμής: Να κατοχυρωθούν άμεσα, νομοθετικά, οι δύο βαθμοί Αυτοδιοίκησης. Ο Δήμος και η Περιφέρεια.

Σε ό,τι αφορά τους ΔΗΜΟΥΣ πρέπει να προωθηθεί ένα σχέδιο (Καποδίστριας Νο 2) για μεγαλύτερα σύνολα και ισχυρότερους και βιώσιμους δήμους, που θα δρουν με επάρκεια προσφέροντας υπηρεσίες και προοπτική στους δημότες τους και θα λειτουργούν αποσυγκεντρωτικά μέσα από ενδυναμωμένα Τοπικά Συμβούλια.

Σε ό,τι αφορά τις ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ προτεραιότητα αποτελεί η καθιέρωση του αιρετού περιφερειάρχη και περιφερειακού συμβουλίου. Η περιφέρεια πρέπει να διαθέτει την πλήρη αρμοδιότητα και ευθύνη για τον αναπτυξιακό προγραμματισμό, το συντονισμό των ΟΤΑ, την ιεράρχηση επιλογών, υποστήριξη, εκτέλεση έργων και λήψη μέτρων εποπτείας και υλοποίησης. Η δυνατότητα αποσυγκέντρωσης των λειτουργιών της περιφέρειας σε νομαρχιακό επίπεδο θα αποτελεί συστατικό στοιχείο της συγκρότησής της και μετεξέλιξη της σημερινής νομαρχιακής αυτοδιοίκησης . Είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός και η μετάβαση από τις ένδεκα το πολύ σε επτά περιφέρειες

Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ θα είναι αποσυγκεντρωμένη σε επίπεδο περιφέρειας, (με επικεφαλής τον Γεν. Γραμματέα) διατηρώντας μόνο τις αρμοδιότητες αποκλειστικής κρατικής εξουσίας, και με δυνατότητα διάρθρωσής της και σε νομαρχιακό επίπεδο γι’ αυτές της τις αρμοδιότητες.

Β) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΟΤΑ
Οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, που δεν θέλουν τους ΟΤΑ σε σχέσεις υποτέλειας και επαιτείας με την κεντρική διοίκηση, έχουν θέσει το ζήτημα αυτό. Από σήμερα, πρέπει οι Δήμοι, και επικεφαλής η ΚΕΔΚΕ, να διεκδικήσουν γι’ αυτούς την επιβολή και είσπραξη τοπικής φορολογίας μέσα από την αναδιάταξη των συνολικών πόρων που συλλέγονται από την κοινωνία με κάθε τρόπο

Η υπάρχουσα υψηλή φορολογία -όχι για όλους- δεν απαλλάσσει και τους αυτοδιοικητικούς άρχοντες από το δικαίωμα να ζητήσουν εδώ και τώρα την κατοχύρωση της φορολογικής εξουσίας και την άμεση συνολική δημοκρατική φορολογική μεταρρύθμιση όπου θα τίθεται ξεκάθαρα η ανακατανομή του προϊόντος των φόρων αλλά και των εξουσιών ανάμεσα στα επίπεδα διοίκησης και αυτοδιοίκησης, στο πλαίσιο πάντα ενός ενιαίου δημοσιονομικού συστήματος.

Σε μια τέτοια διάσταση, τα πεδία όπου μπορούν να θεσμοθετηθούν μεγάλες πηγές εσόδων κατάλληλων για την Αυτοδιοίκηση, είναι: το εισόδημα φυσικών και νομικών προσώπων, η ακίνητη περιουσία, οι τοπικές παραγωγικές δραστηριότητες, το οικονομικό όφελος των χρηστών μέσω των υπηρεσιών που παρέχουν οι ΟΤΑ, οι πράσινοι φόροι, τα ανταποδοτικά τέλη.

Γ) ΤΟΠΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Οι ΟΤΑ οφείλουν να ανταποκριθούν στην κάλυψη των κοινωνικών και οικονομικών ελλειμμάτων που δημιουργεί η ανεργία, κυρίως η μαζική διαρθρωτική, που συγκεντρώνεται σε ορισμένες περιοχές. Να ξεπεράσουν τις αντιλήψεις και τα στερεότυπα που αποτρέπουν τη συνάρθρωση ιδιωτικού, δημοτικού και κοινωνικού τομέα της οικονομίας σε τοπικές δράσεις. Γι’ αυτό και πρέπει να προχωρήσουν συγκροτημένα στη χάραξη τοπικής στρατηγικής που πρέπει να εκφραστεί σε ένα Τοπικό Σχέδιο Δράσης για την Απασχόληση (ΤΣΔΑ) .

Το ΤΣΔΑ θα εξετάζει σε βάθος τα θέματα, θα επιδιώκει την εφαρμογή καινοτόμων λύσεων και θα δεσμεύει πρώτα και κύρια τους τοπικούς παράγοντες,(εργοδοτικές οργανώσεις ,συνδικάτα, συνεταιρισμούς κλπ)

Δ)ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Οι ΟΤΑ αναλαμβάνουν να τονώσουν τη ζήτηση και την προσφορά για την ικανοποίηση αναγκών που παραμένουν ακόμα ανικανοποίητες. Αυτών που συνδέονται με την εξέλιξη των συνθηκών ζωής , τη μετατροπή των οικογενειακών δομών και σχέσεων, την αύξηση της επαγγελματικής δραστηριότητας των γυναικών , τις νέες επιθυμίες των υπερηλίκων. Καθώς επίσης και αυτών που απορρέουν από την αναγκαιότητα επανόρθωσης των ζημιών που προκαλούνται στο περιβάλλον και την αποκατάσταση των πλέον υποβαθμισμένων περιοχών.

Οι εκ του σύνεγγυς υπηρεσίες , ο οπτικοακουστικός τομέας, οι δραστηριότητες αναψυχής και πολιτισμού, η βελτίωση των όρων διαβίωσης η προστασία του περιβάλλοντος μπορούν να αναδείξουν μια νέα κοινωνική οικονομία, όπου οι ΟΤΑ θα μπορέσουν να δημιουργήσουν μια σειρά δυνατότητες μεταξύ της εντελώς προστατευμένης προσφοράς μέσω κρατικών επιδοτήσεων και της πλήρως ανταγωνιστικής προσφοράς.

Ε) ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΟ ΛΕΚΑΝΟΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη έχουν μετεξελιχθεί σε πολεοδομικά συγκροτήματα που με βάση το σύνολο των λειτουργιών τους χαρακτηρίζονται Μητροπόλεις. Περιλαμβάνουν το κυρίαρχο αστικό σύνολο καθώς και τους περιμετρικούς τους χώρους. Συγκεντρώνουν μεγάλους όγκους διοικητικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών δραστηριοτήτων. Λειτουργούν ως πόλοι με εθνική και υπερεθνική εμβέλεια. Άμεσα και πιλοτικά, εντός του 2003, το Λεκανοπέδιο της Αθήνας, ως συνολική χωρική ενότητα, πρέπει να αντιμετωπισθεί ως μητροπολιτική περιοχή. Αυτό σημαίνει ότι νομοθετικά χρειάζεται να καθιερωθεί:

α) Η Μητροπολιτική Αυτοδιοίκηση για το Λεκανοπέδιο, έμμεσα αιρετή από τους Δήμους Αθηναίων, Πειραιώς και όλους χωρίς εξαίρεση όσοι ανήκουν χωροταξικά στο Λεκανοπέδιο. Αρμοδιότητά της τα κοινά μητροπολιτικά προβλήματα(υποδομές, δίκτυα, κυκλοφοριακό, διαχείριση υδάτινων πόρων, κλπ.). Η Μητροπολιτική Αυτοδιοίκηση χρειάζεται ευρύτατη πληροφόρηση, έρευνα, μελέτη των προβλημάτων του λεκανοπεδίου. Ο Οργανισμός της Αθήνας μπορεί να μετεξελιχθεί σε φορέα ανάπτυξής της

β) Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στο Νομό Αττικής, καθώς το σύνολο του Νομού είναι μια λειτουργική ενότητα, περιφερειακής -τουλάχιστον- εμβέλειας, που μόνο ως τέτοια μπορεί να αυτοδιοικηθεί αποτελεσματικά

4.1.4. Δημοκρατική Φορολογική μεταρρύθμιση

Οι δυνατότητες άσκησης οικονομικής πολιτικής δεν είναι εκμηδενισμένες και η δημοσιονομική διαχείριση δεν είναι καταδικασμένη να περιοριστεί σε περικοπές των δημόσιων δαπανών. Ο ΣΥΝ τονίζει ότι ενώ τα δημόσια έξοδα είναι, ως ποσοστό του ΑΕΠ, περίπου στα επίπεδα των άλλων εταίρων στην ΕΕ, τα δημόσια έσοδα είναι κατά έξι περίπου ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα. Έτσι, ενώ υπάρχουν πάντα κάποια περιθώρια μείωσης και εξορθολογισμού των δημόσιων δαπανών, κομβικό ζήτημα παραμένει η αύξηση των δημόσιων εσόδων σε επίπεδα αντίστοιχα με τα μέσα ευρωπαϊκά.

Στην κατεύθυνση αυτή είναι δυνατή και πρέπει να επιδιωχθεί η θρυλούμενη και πάντοτε μετατιθέμενη στο μέλλον συνολική δημοκρατική φορολογική μεταρρύθμιση. Βασικά της στοιχεία: Η μείωση του φορολογικού βάρους των μισθωτών και των παραγωγικών δραστηριοτήτων και η αύξηση των συνολικών εσόδων από τη γενίκευση της φορολογικής βάσης σε όλους τους έλληνες με την ταυτόχρονη θεσμοθέτηση του κατώτατου εγγυημένου εισοδήματος και των αρνητικών φορολογικών συντελεστών. Η πάταξη της φοροδιαφυγής με θέσπιση μέτρων ποινικοποίησής της( ταχύτατη απονομή δικαιοσύνης , δήμευση και κατάσχεση περιουσιών, δημιουργία "μαύρης βίβλου") , της φοροκλοπής, ιδίως ως προς τον ΦΠΑ. Η ταχύτατη αφομοίωση της παραοικονομίας στη νόμιμη οικονομία. Η κατάργηση όλων των τελών και κοινωνικών πόρων που επιβαρύνουν οικονομικές δραστηριότητες και τις ιδιοποιούνται ευνοημένες κοινωνικές κατηγορίες και επαγγέλματα. Η επιβολή του πόθεν έσχες σε κάθε μεταβολή περιουσιακής κατάστασης με κατάργηση όλων των κραυγαλέων εξαιρέσεων. Η απλοποίηση των διαδικασιών και η επικέντρωση του ανθρώπινου δυναμικού στους τομείς όπου όντως διαφεύγει φορολογητέα ύλη με την αποστολή στους φορολογούμενους μισθωτούς και συνταξιούχους προεκτυπωμένων δηλώσεων μαζί με τη σχετική εκκαθάριση και με δικαίωμα ένστασης σε πιθανό λάθος. Η επαναξιολόγηση των φορολογικών -αναπτυξιακών κινήτρων που ισχύουν σήμερα με σαφή επιλογή τη διαφάνεια και τις ελέγξιμες διαδικασίες και συνολικές αποδόσεις τους, τη στοχευμένη στήριξη της ανάπτυξης υποβαθμισμένων περιοχών, την αύξηση της απασχόλησης και κυρίως την προσέλκυση νέων ξένων επενδύσεων για ίδρυση επιχειρήσεων με γενναία μείωση του φορολογικού συντελεστή επί των αδιανέμητων κερδών στο 20% για την πρώτη δεκαετία λειτουργίας τους με παράλληλη κατάργηση του πλήθους των αδιαφανών φοροελαφρύνσεων ,ισοδύναμου περίπου αποτελέσματος αλλά μηδενικής τελικώς συγκριτικής ελκτικότητας. Η εισαγωγή νέων φόρων όχι μόνο για ταμειακούς αλλά κυρίως για αναπτυξιακούς λόγους, όπως ένας ουσιαστικός φόρος ακίνητης περιουσίας και πολυτελούς ιδιοκτησίας και κατανάλωσης, οι "πράσινοι" φόροι, η περιφερειακή και αυτοδιοικητική φορολογία.

Η Ελλάδα πρέπει να συμβάλει στην ανάδειξη του αθέμιτου φορολογικού ανταγωνισμού σε κεντρικό ζήτημα της Ε.Ε. με μεσοπρόθεσμο στόχο τη φορολογική εναρμόνιση και κοινή φορολογική πολιτική καθώς και στην προώθηση μέσω της Ε.Ε. της εγκαθίδρυσης του διεθνούς φόρου στις βραχυχρόνιες κινήσεις κερδοσκοπικών κεφαλαίων (φόρος Τόμπιν).

4.1.5. Αγροτικός τομέας σύγχρονος και δυναμικός

Ο ΣΥΝ προκρίνει έναν αγροτικό τομέα πολυλειτουργικό και ανταγωνιστικό, που να ανταποκρίνεται στους ακόλουθους συνεκτικούς στόχους: Ζωντανή ύπαιθρος με κατοίκους που να επιλέγουν να κατοικήσουν εκεί. Γεωργία και κτηνοτροφία που να παρέχουν προϊόντα ποιοτικά και υγιεινά, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία της δημόσιας υγείας. Ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας με συστήματα φιλικά προς το περιβάλλον. Αγροτικό τομέα ενταγμένο στο παγκόσμιο εμπόριο ,που να λαμβάνει υπόψη τις διαφαινόμενες τάσεις των προτύπων κατανάλωσης προς τα πιστοποιημένα προϊόντα. Αγροτικό τομέα όχι επιδοτοβίωτο, αλλά με ενισχύσεις που να κατευθύνονται προς την ποιότητα και την προστασία του περιβάλλοντος.

Γι΄ αυτό είναι πρωταρχική η αλλαγή νοοτροπίας αλλά και καλλιεργητικών προτύπων και συμπεριφορών. Αυτό για παράδειγμα σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να γεμίσει βαμβάκι! Η υδροχαρής μονοκαλλιέργεια θα τινάξει στον αέρα τα υδατικά αποθέματα, θα εξαντλήσει τα εδάφη και θα τα μολύνει ανεπιστρεπτί, όσο συνεχίζεται

Η ελληνική Γεωργία για να είναι ανταγωνιστική, οφείλει να κινηθεί λαμβάνοντας υπόψη τις τάσεις που επικρατούν στην ευρωπαϊκή αγορά για μικρότερη στήριξη της γεωργίας και απαίτηση των καταναλωτών για ασφαλή, ποιοτικά και υγιεινά τρόφιμα, μετά και τις διατροφικές κρίσεις των τελευταίων τριών ετών καθώς επίσης και το γεγονός ότι η μεγαλύτερη καταναλωτική αγορά του κόσμου με το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο δεν μπορεί να κωφεύσει στην ανάγκη του τρίτου κόσμου να αποκτήσει πρόσβαση στην αγορά της κυρίως για τα γεωργικά τους προϊόντα τα οποία και μόνο έχουν περιθώρια να παράγουν φτηνότερα.

Ο αγροτικός τομέας, λόγω της ιδιαιτερότητάς του, θα συνεχίσει να στηρίζεται.. Η συζήτηση που γίνεται (στην Ελλάδα, στην Ε.Ε., στον ΠΟΕ) αφορά την κατεύθυνση των ενισχύσεων προς την προστασία και την αναβάθμιση των ίδιων των αγροτών και των αγροτικών περιοχών, την προστασία του περιβάλλοντος και την παραγωγή ποιοτικών και υγιεινών τροφίμων. Ο στόχος είναι: οι πόροι που θα διατεθούν για τη στήριξη του αγροτικού τομέα να κατευθύνονται σε διάφορες δραστηριότητες στην ύπαιθρο, την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, την παραγωγή προϊόντων ποιότητας πιστοποιημένων γι’ αυτό, ασφαλών και υγιεινών και εν τέλει τη συγκράτηση του πληθυσμού στην ύπαιθρο. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι τα "Συνοδευτικά Μέτρα" της αναμόρφωσης του 1992 σημείωσαν χαμηλούς δείκτες απόδοσης και πρέπει να εξαχθούν συμπεράσματα για τις μελλοντικές εφαρμογές.

Οι προτάσεις που κατατέθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον αρμόδιο Επίτροπο Γεωργίας για την ενδιάμεση αναθεώρηση της ΚΑΠ εμπεριέχουν μια διαφορετική αντίληψη για τον τρόπο ενίσχυσης και στήριξης του αγροτικού τομέα και των αγροτικών εισοδημάτων και οδηγούν σε θετική κατεύθυνση. Η Επιτροπή θεωρεί ότι, πέρα από τη στήριξη των αγροτικών εισοδημάτων, οι δημόσιες δαπάνες θα πρέπει να προσφέρουν ανταποδοτικά σχετικά με την ποιότητα των τροφίμων, την προστασία του περιβάλλοντος, την καλή μεταχείριση των ζώων, την προστασία των τοπίων, την πολιτιστική κληρονομιά και την ενίσχυση της κοινωνικής ισορροπίας και δικαιοσύνης. Γι’ αυτό και προτείνει την αποσύνδεση των ενισχύσεων από τον όγκο της παραγωγής και τη σύνδεσή τους με την τήρηση προτύπων και προδιαγραφών που αναφέρονται στην προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος. Μια ανισορροπία του συστήματος ήταν η κατεύθυνση των ενισχύσεων στους μεγάλους παραγωγούς. Μέσω της αρχής της διακύμανσης επιχειρείται η διαμόρφωση συστήματος πληρωμών με εξαίρεση των μικρών παραγωγών από τη μείωση των ενισχύσεων, η οποία θα γίνεται κάθε χρόνο κατά 3%. Και βέβαια η Επιτροπή προτείνει σύστημα ελέγχου της όλης διαδικασίας..

Αυτή η αποσύνδεση των ενισχύσεων από την παραγωγή δεν θα πλήξει το εισόδημα των ελλήνων αγροτών, αν υπάρχει αντιστάθμιση στο πλαίσιο της δυναμικής διακύμανσης. Εξάλλου στις ενισχύσεις πρέπει να υπολογιστεί το όφελος από την καλύτερη τιμή της αγοράς, λόγω πιστοποιημένης ποιότητας και υγιεινής , καθώς και οι ενισχύσεις λόγω τήρησης περιβαλλοντικών προδιαγραφών. Επιπρόσθετα στην Ελλάδα οι περισσότεροι αγρότες περιλαμβάνονται στα τρία τέταρτα αυτών που δεν θα μειώνεται η ενίσχυση κατά 3% κάθε χρόνο.

Ο πραγματικός κίνδυνος προέρχεται από τη χρόνια καθυστέρηση πρώτα και κύρια των δομών του διοικητικού μηχανισμού, τη διαπαιδαγώγηση και εκπαίδευση όχι μόνο των αγροτών αλλά και των κρατικών υπαλλήλων, ώστε να ανταποκριθούν στις νέες και αυξημένες ανάγκες. Οι εξελίξεις γύρω από την ενδιάμεση αναθεώρηση μπορεί να αποτελέσουν μια καλή ευκαιρία για να αναδειχθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εγχώριας παραγωγής και κυρίως εκείνης που σχετίζεται με την ελληνική διατροφή.

Οι προτάσεις της Επιτροπής διευκολύνουν την ΕΕ στο να υποστηρίξει το ευρωπαϊκό πρότυπο γεωργίας στις διαπραγματεύσεις του νέου Γύρου του ΠΟΕ, όπου θα πρέπει να αποφευχθούν οι μονομερείς παραχωρήσεις στις ΗΠΑ, και τη συνέχιση της στήριξης της γεωργίας μέσω ενισχύσεων που μπορεί να συμπεριλαμβάνονται στο "πράσινο κουτί". Η αντίληψη αυτή έρχεται να συναντήσει και τις ανάγκες των τρίτων αναπτυσσόμενων χωρών οι οποίες πιέζουν για μείωση της υφιστάμενης μορφής στήριξης του αγροτικού τομέα.

Ήδη στην AGENDA 2000, αλλά και στην κοινοτική πρωτοβουλία LEADER+ έχει συμπεριληφθεί η αντίληψη της ολοκληρωμένης τοπικής ανάπτυξης, της συγκράτησης του πληθυσμού στην ύπαιθρο και της προστασίας του περιβάλλοντος, και έχει προστεθεί η βιώσιμη ανάπτυξη. Η βιώσιμη ανάπτυξη στον αγροτικό τομέα συνίσταται στην εφαρμογή κωδίκων ορθής γεωργικής πρακτικής ή αλλιώς στην ολοκληρωμένη διαχείριση στη γεωργία και κτηνοτροφία, δηλαδή παραγωγικό πρότυπο τέτοιο που να μην εξαντλεί τους φυσικούς πόρους του πλανήτη, να προστατεύει τα φυτά, τα ζώα, τα εδάφη, τον αέρα και τα νερά. Από αυτό το παραγωγικό πρότυπο προκύπτει και το αντίστοιχο καταναλωτικό πρότυπο πέρα και ενάντια στη λογική των μεταλλαγμένων προϊόντων και των fast food.

Για την πραγματοποίηση των στόχων αυτών απαιτούνται μια σειρά διαρθρωτικές αλλαγές μεταξύ των οποίων κυρίαρχη θέση κατέχει η αλλαγή της σχέσης φυτικής και ζωικής παραγωγής, μέσα από την ενθάρρυνση της καλλιέργειας κτηνοτροφικών φυτών και η αναβάθμιση της ζωής στην ύπαιθρο, ώστε να δημιουργηθούν κίνητρα για τη συγκράτηση του πληθυσμού - ιδιαίτερα του νεανικού - στο χωριό και την απασχόληση στην κτηνοτροφία. Η βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία αποτελούν πιο προωθημένο παραγωγικό πρότυπο ενταγμένο στην αντίληψη αυτή και η Ελλάδα διαθέτει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που απαιτούνται για την αξιοποίηση των προγραμμάτων για την ολοκληρωμένη διαχείριση και τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία.

Αυτό που απαιτείται είναι πολιτική βούληση εκ μέρους του κράτους, ενθάρρυνση και στήριξη των ελεύθερων συλλογικών μορφών δράσης (συνεταιρισμοί, ομάδες παραγωγών), ενημέρωση των παραγωγών, των μεταποιητών, των αρμόδιων επιστημόνων και των καταναλωτών για την εγκατάσταση συστημάτων παραγωγής σύμφωνα με αυτά τα πρότυπα και ελεγκτικός μηχανισμός για τον έλεγχο της ορθής εφαρμογής τους σε όλο το κύκλωμα από το χωράφι και το στάβλο στο τραπέζι του καταναλωτή.

Απαιτείται να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στις πολιτικές προστασίας της δημόσιας υγείας και των καταναλωτών. Το κράτος οφείλει έλεγχο και παρέμβαση, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, γεγονός που είναι πολύ μακριά από τις σημερινές του πολιτικές διαθέσεις και τεχνικές δυνατότητες. Ο αδρανής ΕΦΕΤ πρέπει να δραστηριοποιηθεί άμεσα με κατάλληλο προσωπικό και εξοπλισμό για τον έλεγχο των τροφίμων. Απαιτούνται η στήριξη της Ελλάδας στο υπό συζήτηση σώμα ελέγχου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, η ίδρυση δικτύου παρατηρητηρίων και εργαστηρίων για την παρακολούθηση της επικινδυνότητας των προϊόντων, τροφίμων και άλλων, η ενισχυμένη δυνατότητα των οργανώσεων πολιτών για πρόσβαση στην πληροφόρηση, στο σχεδιασμό και τον έλεγχο των πολιτικών προστασίας, στη δικαιοσύνη.

4.2. Περιβάλλον -Ανάπτυξη. Νέες σχέσεις

Η "φτηνή ανάπτυξη" της οποίας τα αποτελέσματα βαραίνουν στο παρόν και στο μέλλον έχει εξαντλήσει τα όριά της. Το πρότυπο της υπερεκμετάλλευσης έως και εξάντλησης του φυσικού, ιστορικού και κοινωνικού κεφαλαίου της χώρας, της μετατροπής του σε αντικείμενο αγοραπωλησίας και σε αδιέξοδο στοιχείο παραγωγής εισοδήματος καθώς και η αναπαραγωγή αυτού του προτύπου δεν είναι μόνο τεχνικά αδύνατη αλλά και ανεπιθύμητη .

Ο ΣΥΝ επιδιώκει την "ακριβή ανάπτυξη". Αυτή δηλαδή που δίνει έμφαση στην ποιότητα, στη δημιουργική και κοινωνικά ελεγχόμενη αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, που ενσωματώνει εκ των προτέρων την προστασία του περιβάλλοντος. Γι ΄ αυτό συμμετέχει στον προβληματισμό και συμμερίζεται τα αιτήματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο τόσο για την αλλαγή των δεικτών (όπως το ΑΕΠ κλπ.) που "μετράνε" τα "οικονομικά επιτεύγματα", ώστε να περιλαμβάνουν και το "κόστος" ή το "όφελος" από την καταστροφή ή εξοικονόμηση των φυσικών πόρων ("πράσινοι δείκτες"), όσο και για οικολογικές απασχολήσεις είτε με τη μορφή της αύξησης των σχετικών θέσεων εργασίας είτε μ’ αυτή της "άτυπης εργασίας" καθώς και την ενθάρρυνση των υπηρεσιών εκτός αγοράς.

Το τρίπτυχο της οικολογικής εγρήγορσης με βάση το οποίο αρθρώνουμε την πολιτική μας απαιτεί συγκεκριμένα μέτρα στην Ελλάδα ,στην Ευρώπη, στην υδρόγειο. Η Αλληλεγγύη με τη Φύση και το Παγκόσμιο Οικολογικό Σύστημα, απαιτεί: Ριζικές αλλαγές στην περιβαλλοντική νομοθεσία. Καθιέρωση ευθύνης για τους παραγωγούς ως προς το συνολικό κύκλο ζωής του προϊόντος τους, "από την κούνια ώς τον τάφο", περιλαμβανομένων και των αποβλήτων. Ενίσχυση της πολιτικής ανακύκλωσης των υλικών. Υιοθέτηση περιβαλλοντικών φόρων και περιβαλλοντικών εισφορών από τις μεγάλες βιομηχανίες. Παροχή κινήτρων για ενθάρρυνση των θαλάσσιων και σιδηροδρομικών μεταφορών και αντίστοιχη μείωση των οδικών. Αύξηση των επενδύσεων στην ανάπτυξη της τεχνολογίας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οικονομική ενίσχυση της βιολογικής γεωργίας.

Η Αλληλεγγύη στις επόμενες γενιές απαιτεί: "Ενεργειακή λιτότητα" με ανάπτυξη ήπιων, ανανεώσιμων πηγών (ήλιος, αέρας, κύματα, γεωθερμία, βιομάζα κλπ.) και καταστολή της κατανάλωσης ορυκτών ενεργειακών πόρων με κάθε πρόσφορο τεχνολογικό και οικονομικό (ενεργειακός φόρος) τρόπο. Κατάργηση όλων των πυρηνικών εργοστασίων. Εισαγωγή φόρων για τη χρήση μη ανανεούμενων φυσικών πόρων. Επενδύσεις και αναπτυξιακά προγράμματα πρέπει να κρίνονται με βάση την επίδρασή τους στο περιβάλλον. Κατάργηση της γενετικής βιομηχανίας.

Η Αλληλεγγύη στους αποκλεισμένους πολίτες του κόσμου απαιτεί:Ίδρυση δύο διεθνών ταμείων, σε πρώτη φάση, ενός για τη βελτίωση του περιβάλλοντος στην Ανατολική Ευρώπη και ενός που θα στηρίζει περιβαλλοντικές δράσεις στις υπό ανάπτυξη χώρες. Διαγραφή των χρεών των χωρών του τρίτου κόσμου. Ανάπτυξη προγραμμάτων ενίσχυσης των φτωχών χωρών, με στόχο την ανάπτυξη τεχνολογίας, την προστασία των δασών αλλά και την ενίσχυση των πολιτικών τους θεσμών. Αλλαγή της πολιτικής αντιμετώπισης των μεταναστών. Όχι στην "Ευρώπη-φρούριο".

Μέσα από αυτή τη οικολογική οπτική ο ΣΥΝ θεωρεί ότι στον ελληνικό χώρο πρέπει να επανεξεταστούν τα "μεγάλα έργα"ως προς τη οικολογική σκοπιμότητα και συμβατότητά τους, με πρώτο και κύριο τη φαραωνική εκτροπή του Αχελώου, που πρέπει πάραυτα να σταματήσει. Να δοθεί προτεραιότητα σε κάθε περίπτωση στο σιδηρόδρομο και τα μέσα μαζικής μεταφοράς και να αποθαρρυνθεί -θετικά ή απαγορευτικά - η χρήση του Ι.Χ. στο κέντρο των πόλεων που χρήζουν εξυγίανσης. Να γίνει ουσιαστική η πολιτική των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων για κάθε έργο, με αποτροπή της σύνταξής τους από τους ίδιους τους κατασκευαστές και με επιβολή και της δυνατότητας της "επιλογής μηδέν" (της άρνησης έγκρισης του έργου, και ενεργοποίησης της υποχρέωσης της αποκατάστασης του περιβάλλοντος μετά το τέλος των έργων ή της δραστηριότητας. Να αποτραπεί η περαιτέρω οικοδόμηση πυκνοδομημένων περιοχών, ν’ ακολουθηθεί νέα πολεοδομική πολιτική με μείωση - εκτός των άλλων - των συντελεστών δόμησης, πεζοδρομήσεις, κλπ. να αντιμετωπιστεί με τη μεγαλύτερη αυστηρότητα το πρόβλημα των αυθαιρέτων, τα οποία να μπορούν να ενταχθούν σε σχέδια πόλεως μόνο εφόσον καταβληθεί το πλήρες κόστος που και οι "νόμιμοι" έχουν καταβάλει και αυτό της ένταξής τους και υπό την αίρεση αυστηρών περιβαλλοντικών πολεοδομικών και αισθητικών όρων.

Στη βάση αυτής της συνολικής αντίληψής του ο ΣΥΝ ήταν αντίθετος στην ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων από την Αθήνα. Η κριτική του επικεντρώθηκε στο δυσβάστακτο κόστος για την ελληνική οικονομία, τις περιφερειακές ανισορροπίες που θα γεννήσει όσο και κυρίως στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος στην Αττική. Υποστηρίξαμε ότι το συγκεκριμένο μοντέλο των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 αποτελεί επιβράβευση του υδροκεφαλισμού του κράτους. Ο ΣΥΝ αγωνίζεται πλέον, από θέσεις ελέγχου για να περιοριστούν οι αρνητικές συνέπειες από τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, αρνούμενος να ανεχθεί την πραγματοποίηση έργων που θα επιδράσουν στο περιβάλλον με μη αντιστρεπτό τρόπο καθώς και κάθε προσπάθεια να εκτραπούν κονδύλια από την περιφερειακή ανάπτυξη εις όφελος της Αττικής . Θα εφορεύει, στο μέτρο του δυνατού, και παρά τις δυσκολίες διαφανούς προσέγγισης των επί μέρους καθημερινών μικρών και μεγάλων επιλογών κυβέρνησης και Οργανωτικής Επιτροπής και για την τήρηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων της αρχικής μελέτης για τα έργα, που και αυτές μπροστά στην "αναγκαιότητα" της περαίωσης παραβλέπονται.

4.3.Το νέο κοινωνικό κράτος.

Το στοίχημα για την Ελλάδα της επόμενης δεκαετίας συμπυκνώνεται στο ερώτημα: θα καταφέρει να απαντήσει στην πρόκληση της ευρωπαϊκής σύγκλισης με αναπτυξιακή λογική απασχόλησης και κοινωνικής συνοχής ή θα οδηγηθεί σε επιλογές που θα εντείνουν τις ανισότητες;

Ο ΣΥΝ θεωρεί ότι το Κοινωνικό κράτος γενικής εφαρμογής έχει μεγάλη σημασία και κρισιμότητα για την κοινωνική συνοχή και αποτελεί βασικό στόχο της αριστεράς. Η καταπολέμηση της ανεργίας η διαρκής βελτίωση των ορίων ασφάλειας, η κοινωνική προστασία και διαβίωση και η επέκταση της πρόσβασης σε βασικά δημόσια αγαθά αποτελούν κεφαλαιώδη κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών. Στις σημερινές συνθήκες φαίνεται δυσκολότερη η διατήρηση και ανάπτυξη των πολιτικών που συμβάλλουν σε αυτόν το στόχο με την παράλληλη διασφάλιση της εφαρμογής της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης γι΄ αυτούς που έχουν πραγματικά ανάγκη..

Ο στόχος πρέπει να παραμείνει αλώβητος, τα μέσα και οι μέθοδοι μπορούν και κατά περίπτωση πρέπει να αλλάξουν και να εκσυγχρονιστούν. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται διαφορετική αντίληψη από την ισχύουσα, που θα απογραφειοκρατικοποιεί και θα αποκεντρώνει τις υπηρεσίες και τη διαχείρισή τους και δεν θα αποκλείει την ιδιωτική και κοινωνική πρωτοβουλία και αυτοοργάνωση , αλλά θα επανεξετάζει το διευρυμένο χώρο που θα καλύπτεται από αυτές

Η βασική αρχή και προτεραιότητα της αλληλεγγύης οφείλει να περιλαμβάνει ανέργους και εργαζόμενους, επιβάλλει τη χρηματοδότηση του κοινωνικού κράτους από την αναλογική και προοδευτική συμβολή όλων των πολιτών, κυρίως μέσω του φορολογικού συστήματος.

4.3.1.Κοινωνική Ασφάλιση

Το σύνολο των προτάσεων προωθεί μια ριζική κοινωνικοασφαλιστική αναθεώρηση, νοείται μόνο ως ενιαίο και περιλαμβάνει και την αύξηση των πόρων και την αλλαγή του ίδιου του συστήματος παραγωγής υπηρεσιών και την αναδιάρθρωση των παροχών του.

Η κεντρική στόχευση είναι η Ενιαιοποίηση των Ταμείων. Είναι αναγκαίο το χρονοδιάγραμμα ώστε, με χρονικό ορίζοντα το 2010, να υπάρχουν τρία Ταμεία κύριας ασφάλισης: το ΙΚΑ(όλοι οι μισθωτοί), ο ΟΓΑ(όλοι οι Αγρότες), το Ενιαίο ταμείο αυτοαπασχολουμένων. Πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε όλες οι ενδιάμεσες αναδιαρθρώσεις και ενέργειες (ομαδοποιήσεις, συμπτύξεις, οργανωτικές αλλαγές κλπ.) να αναφέρονται στον κεντρικό στόχο και να αποδεικνύεται η συμβατότητά τους με αυτόν.

Τελικός στόχος, ως το 2025, το ένα ΤΑΜΕΙΟ.

Α) Εθνικό Ταμείο Ασφάλισης Υγείας (ΕΤΑΥ) Η αναδιοργάνωση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης (ΣΚΑ) και η ενοποίηση των Ταμείων περνάει μέσα από τη δημιουργία ενός Εθνικού Ταμείου Ασφάλισης Υγείας, αυτοδιοικούμενου, αποκεντρωμένου και υπό την εποπτεία του κράτους, που θα δρα ως διαμεσολαβητής ανάμεσα στους κλάδους υγείας των οργανισμών ασφάλισης και στις δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας.

Η ένταξη θα είναι σταδιακή (θα αρχίσει από το ΙΚΑ και τον ΟΓΑ) και υποχρεωτική μόνο ως προς ένα βασικό πακέτο παροχών. Το ΕΤΑΥ θα αναλαμβάνει την αγορά υπηρεσιών υγείας για λογαριασμό των ασφαλισμένων, που θα δικαιούνται πρόσβασης σ’ αυτές ανεξάρτητα από το ιδιαίτερο ασφαλιστικό φορέα τους. Η αγορά των σχετικών υπηρεσιών από το ΕΤΑΥ θα γίνεται στη βάση προγραμματικών συμβολαίων μέσα από διαγωνισμούς μεταξύ δημόσιων αλλά και ιδιωτικών νοσοκομείων, που θα ανταγωνίζονται για την παρουσίαση συνολικών προσφορών. Το εύρος των υπηρεσιών που θα καλύπτονται είναι απόφαση στρατηγικού χαρακτήρα και η σχετική λίστα θα εγκρίνεται στην αρχή κάθε περιόδου, με γνώμονα την κατά το δυνατό πληρέστερη κάλυψη βασικών αναγκών και την οικονομική δυνατότητα του συστήματος.

Η χρηματοδότηση του ΕΤΑΥ θα προκύπτει από τις εισφορές εργοδοτών - εργαζομένων (τμήμα της σημερινής εισφοράς), με συντελεστές ίδιους για όλα τα Ασφαλιστικά Ταμεία-μέλη, και από την επιχορήγηση του κράτους.

Β) Κλάδοι συντάξεων

Οι κλάδοι συντάξεων των ασφαλιστικών ταμείων ενοποιούνται κατά παρόμοιο τρόπο. Δύο οι πυλώνες: η κύρια και η επικουρική σύνταξη.

Η κύρια σύνταξη: Θα ισούται προς τον κατώτατο μισθό και θα παρέχεται σε όποιον/αν θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Καμία σύνταξη στη χώρα δεν επιτρέπεται να είναι κατώτερη από τον κατώτατο μισθό που ορίζει η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Η σύνταξη αυτή θα είναι πλήρως τιμαριθμοποιημένη. Θα συνοδεύεται με τη δωρεάν πρόσβαση στις υπηρεσίες του κράτους κοινωνικής προστασίας.

Η επικουρική σύνταξη: Θα παρέχεται σε κάθε ασφαλισμένο/η που θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Είναι δημόσια και υποχρεωτική για κάθε εργαζόμενο/νη υπό οιοδήποτε καθεστώς απασχόλησης (πλήρης, μερική, διακοπτόμενη, νέες μορφές). Τα επικουρικά ταμεία καλούνται να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στο σύστημα συνταξιοδότησης. Έτσι είναι δυνατόν να καταβάλλονται συντάξεις που θα εκφράζουν την ευρωστία των αυτοχρηματοδοτούμενων Ταμείων (χωρίς την κρατική συμβολή όπου εργοδότης δεν είναι το κράτος) καθώς και τα διαφορετικά ύψη συνολικών συντάξεων στη βάση των εισφορών που καταβλήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ και ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ του ΣΚΑ (έως το 2025)

Τα ταμεία κύριας σύνταξης, τα προβλεπόμενα τρία, (καθώς και τα υπάρχοντα μέχρι και την κατάργησή τους) θα έχουν τη νομική μορφή Ν.Π.Ι.Δ. Θα διοικούνται από κράτος, εργαζόμενους - συνταξιούχους, εργοδότες με πλειοψηφία εργαζομένων και εργοδοτών).

Ο δεύτερος πυλώνας, δηλαδή η επικουρική ασφάλιση(με την εφάπαξ ασφάλιση) θα συνδέεται με το είδος της απασχόλησης και θα έχει συμπληρωματικό χαρακτήρα. Τα ταμεία αυτά θα διοικούνται αποκλειστικά από εργαζόμενους - εργοδότες. Θα υπάγονται στο νόμο περί Α.Ε., εποπτευόμενα από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Χρηματοδότηση του ΣΚΑ

α) Θεσμοθετείται η τριμερής χρηματοδότηση του ΣΚΑ για όλους τους ασφαλισμένους γα κύρια σύνταξη. Αναλογία: Για τους μισθωτούς: 2/9 από εργαζόμενους, 3/9 από τον κρατικό προϋπολογισμό, 4/9 από τους εργοδότες. Για τους αυτοαπασχολούμενους: 6/9 οι ίδιοι και 3/9 το κράτος

β) Για την επικουρική θα ισχύει η διμερής χρηματοδότηση από εργοδότες και εργαζόμενους, σε αναλογία 2/3 και 1/3 αντιστοίχως.

Η υποχρεωτική συνεισφορά του κρατικού προϋπολογισμού θα καταβάλλεται, υποχρεωτικά εντός του έτους, υπολογιζόμενη στη βάση του συνόλου των ετήσιων εισφορών των εργαζομένων (2/9) και (4/9) των εργοδοτών που αυτοί θα καταβάλλουν στο ΙΚΑ.

Όσο υπάρχουν και λειτουργούν τα άλλα ταμεία η κρατική εισφορά σ’ αυτά θα υπολογίζεται ισόποσα για κάθε ασφαλισμένο τους με την αντίστοιχη ετήσια εισφορά του κράτους ανά ασφαλισμένο του ΙΚΑ.

Η απαράδεκτα άνιση προικοδότηση ταμείων ασφαλισμένων από το κοινωνικό σύνολο είτε ευθέως είτε δια των λεγομένων "κοινωνικών πόρων" πρέπει να καταργηθεί σταδιακά ώ ς το 2010.

γ) Νέοι Πόροι: Η ενεργητικότερη πολιτική απασχόλησης, η άμεση νομιμοποίηση και ένταξη στη ρυθμιζόμενη αγορά εργασίας των μεταναστών, η σταδιακή ένταξη της παραοικονομίας στη νόμιμη οικονομία, η συστηματική πολιτική καταστολής της εισφοροδιαφυγής και η μηδενική ανοχή σε κάθε παραβίαση της ασφαλιστικής νομοθεσίας μπορούν να αποδώσουν πόρους. Όμως δεν επαρκούν. Αφού αποκλειστεί η περαιτέρω φορολόγηση της εργασίας ή και του κεφαλαίου για παραγωγικές επενδύσεις, θα αναζητηθούν ειδικοί για την ασφάλιση πόροι, όπως αυτοί προς την κατεύθυνση των έμμεσων φόρων (οι τομείς της κατανάλωσης βενζίνης ή τσιγάρων και ποτών πολυτελείας ή χρήσης ενεργειακών πόρων είναι ενδεικνυόμενοι) αλλά και άμεσων (με επιβάρυνση των μεγάλων εισοδημάτων και περιουσιών).

Όροι συνταξιοδότησης

Παραμένουν τα προβλεπόμενα από την κείμενη ασφαλιστική νομοθεσία όρια ηλικίας,. Η 35ετία (ανεξαρτήτως ηλικίας), θα ισχύει μόνο για τα βαρέα και ανθυγιεινά σε κάθε περίπτωση (αναγκαία οπωσδήποτε η επανεξέταση για την αποκατάσταση της φερεγγυότητας και αντικειμενικότητας του συστήματος των Βαρέων και Ανθυγιεινών επαγγελμάτων).

Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να ληφθεί για τις κατώτατες συντάξεις, που στη σταδιακή τους αύξηση ώς το 2025 θα πρέπει να φτάσουν, ως κύρια σύνταξη, το ύψος της ΕΓΣΣΕ Σε αντίστροφη προσαρμογή, με ορίζοντα το 2025, θα κινηθούν οι υψηλές συντάξεις.

Αναγκαία η μέριμνα για διατήρηση των εισφορών των μετακινούμενων εργαζομένων σε διαφορετική δουλειά μέσα από τη διασφάλιση της κινητικότητας μεταξύ των διαφορετικών ασφαλιστικών φορέων.

Την περίοδο προσαρμογής είναι αναγκαία η διασφάλιση της ανταποδοτικότητας των ασφαλιστικών κρατήσεων με παροχή μειωμένης σύνταξης για όσους φθάσουν τα όρια συνταξιοδότησης χωρίς τη συμπλήρωση των προβλεπόμενων προϋποθέσεων συνταξιοδότησης.

4.3.2.Υγεία

Βασική αρχή του ΣΥΝ για την υγεία είναι ότι η πρόσβαση και η χρήση των υπηρεσιών υγείας θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από πλήρη ισότητα για όλους τους πολίτες.

Το σύστημα υγείας της χώρας μας χαρακτηρίζεται από την έλλειψη πολιτικής βούλησης για την εφαρμογή ολοκληρωμένου κεντρικού σχεδιασμού για την Υγεία. Η στρεβλή εφαρμογή του ιδρυτικού νόμου για το ΕΣΥ είχε ως αποτέλεσμα

: -Τη δημιουργία ενός πλήρως νοσοκομειοκεντρικού συστήματος που το χαρακτηρίζει ο υδροκεφαλισμός και η γραφειοκρατία.

-Την απουσία οποιασδήποτε προσπάθειας για την εφαρμογή της "πρωτοβάθμιας περίθαλψης"

-Την ιλιγγιώδη αύξηση των δαπανών μέσω της αλόγιστης χρήσης απλών ή εξειδικευμένων εξετάσεων

-Τη δημιουργία ανταγωνιστικών σχέσεων ανάμεσα στον ιδιωτικό τομέα και τον κρατικό

Ο ΣΥΝ θεωρεί ότι ο χαρακτήρας των υπηρεσιών υγείας δεν μπορεί παρά να είναι δημόσιος. Το κράτος είναι υποχρεωμένο να παρέχει υψηλού επιπέδου και αξιόπιστες ιατρικές υπηρεσίες στους πολίτες. Οφείλει, επίσης, να οικοδομήσει ένα πλέγμα σχέσεων ανάμεσα στον κρατικό και τον ιδιωτικό τομέα, που θα στηρίζεται όχι στον ανταγωνισμό αλλά στη συμπληρωματικότητα. Για κάτι τέτοιο απαιτείται σαφές νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας του ιδιωτικού τομέα, στη βάση συγκεκριμένων κανόνων που θα διασφαλίζουν τόσο τους ασθενείς (ιατρικά και οικονομικά) όσο και τους εργαζόμενους.

Απαιτείται η δημιουργία ενός και μοναδικού Ενιαίου Φορέα Υγείας (ΕΦΥ) στο πλαίσιο του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας, που θα ενσωματώνει το ΕΤΑΥ, ο οποίος θα παρέχει ισότιμες υπηρεσίες σ’ όλο τον Ελληνικό λαό. Ο Ενιαίος Φορέας Υγείας: Θα είναι υπεύθυνος για την κατανομή των πόρων Θα καθορίζει το νομικό πλαίσιο λειτουργίας του ιδιωτικού τομέα Θα καθορίζει το πλαίσιο συνεργασίας ιδιωτικού-δημόσιου τομέα Θα αναλάβει την αναδιοργάνωση των υγειονομικών σχηματισμών.

Το σύστημα χρειάζεται ανατροπές για να αλλάξει πλήρως ο χαρακτήρας του. Από το θεραπευτικό μοντέλο πρέπει να προχωρήσει στην πρόληψη και την προαγωγή της Υγείας με δημιουργία δικτύου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ). Βασικό σημείο ανατροπής είναι η εφαρμογή του θεσμού του οικογενειακού γιατρού ο οποίος αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία της ΠΦΥ. Η αναφορά του κάθε πολίτη, αρχικά, θα πρέπει να είναι ο οικογενειακός γιατρός.

Πρώτη προτεραιότητα για την ολοκλήρωση του ΕΣΥ πρέπει να είναι η ανάπτυξη πανελλαδικού δικτύου που θα στηρίζεται στην ειδικότητα του γενικού γιατρού και παιδιάτρου αλλά σταδιακά και άλλων ειδικοτήτων.

Η δημιουργία των Περιφερειακών Συμβουλίων Υγείας και Πρόνοιας (ΠΕΣΥΠ) είναι καταρχήν θετική αλλαγή στο πλαίσιο της αποκέντρωσης των υπηρεσιών υγείας. Μέχρι σήμερα όμως λειτουργούν χωρίς πόρους, χωρίς προσωπικό διαφόρων ειδικοτήτων, χωρίς τον απαραίτητο τεχνολογικό εξοπλισμό, χωρίς σύνδεσή τους με την τοπική κοινωνία, καθώς και με συνεχείς παρεμβάσεις στη λειτουργία τους από την κεντρική διοίκηση.

Βασικός ρόλος των ΠΕΣΥΠ πρέπει να είναι η εφαρμογή των μέτρων του κεντρικού σχεδιασμού με τη δημιουργία εξειδικευμένων επιστημονικών επιτροπών, η κατανομή των κονδυλίων στις υγειονομικές μονάδες και η κατανομή των μονάδων υγείας με μεταφορά ή σύμπτυξη κλινικών. Η δημιουργία ανώνυμων εταιρειών από τα ΠΕΣΥΠ δεν πρέπει να απορριφθεί a priori. Η χρήση ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων, που θα αποφέρουν ελαστικότητα στη λειτουργία του συστήματος, δεν καταργεί το δημόσιο χαρακτήρα της υγείας. Το κράτος είναι ο ιδιοκτήτης του ΕΣΥ. Η εκχώρηση ορισμένων λειτουργιών των Νοσοκομείων (καθαριότητα, σίτιση κλπ.) σε ιδιώτες δεν αποτελεί "παραθυράκι" για την πλήρη είσοδο του ιδιωτικού τομέα στα Νοσοκομεία.

Τα Νοσοκομεία πρέπει να έχουν δευτεροβάθμιο ή τριτοβάθμιο χαρακτήρα στο πλαίσιο του συστήματος. Πρέπει να διοικούνται από Διοικητικό συμβούλιο με συμμετοχή και αιρετών εκπροσώπων των εργαζομένων. Χρειάζεται να γίνει ριζική αναβάθμιση των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών. Προτείνεται η πλήρης αυτονομία τους από τις κλινικές με δημιουργία οργανογράμματος και πρόσληψη νέου προσωπικού. Κύριο μέλημα των Διοικήσεων θα πρέπει να είναι η προσπάθεια μείωσης του μέσου όρου νοσηλείας. Για να γίνει αυτό απαραίτητη είναι η ενίσχυση του χειρουργικού και εργαστηριακού τομέα σε σύγχρονο τεχνολογικό υλικό αλλά κυρίως απαιτείται η πρόσληψη νέου προσωπικού, κυρίως παραϊατρικού. Απαραίτητη η απογευματινή λειτουργία των Νοσοκομείων, για να γίνει μεγαλύτερη αξιοποίηση των υποδομών με στόχο την καλύτερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών.

Τα Κέντρα Υγείας θα πρέπει να αναβαθμιστούν με την απαραίτητη στελέχωση και τον αναγκαίο εξοπλισμό τους και να επαναπροσδιοριστεί ο ρόλος τους ώστε να αποτελούν το ενδιάμεσο στάδιο μεταξύ οικογενειακού γιατρού και Νοσοκομείου, αλλά με μεγαλύτερο βάρος στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Η προβλεπόμενη δημιουργία των Αστικών Κέντρων Υγείας πρέπει να υλοποιηθεί.

4.3.3.Ο αποκλεισμός των οικονομικών αποκλεισμών

Η αλληλεγγύη της κοινωνίας δεν μπορεί παρά να εκφράζεται και σε όσους/ες βρέθηκαν εκτός της οικονομικής ζωής , για λόγους ανεξάρτητους από τη θέλησή τους . Γι΄ αυτό επιβάλλεται : - Η εισαγωγή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για όλους/ες όσους/ες δεν έχουν άλλες πηγές εισοδήματος και δεν καλύπτονται από τα επιδόματα ανεργίας -Η γενίκευση και ενίσχυση των επιδομάτων ανεργίας σε συνδυασμό με την επανακατάρτιση και κινητικότητα των ανέργων

4.3.4.Στεγαστική πολιτική

Η στεγαστική πολιτική αποτελούσε πάντα βασικό τομέα παρέμβασης του κοινωνικού κράτους. Στην Ελλάδα η απουσία οργανωμένης κρατικής παρέμβασης αλλά και εποπτείας στον τομέα αυτό ήταν κυρίαρχη. Το αποτέλεσμα ήταν η εκτεταμένη αλλά και άναρχη δόμηση. Είμαστε τραγικά πίσω στους τομείς των υποδομών, του εξοπλισμού και της ποιότητας του περιβάλλοντος της κατοικίας .

Η στεγαστική πολιτική πρέπει να οικοδομηθεί σε νέους άξονες: Στην υποχρέωση της πολιτείας να εξασφαλίζει σε κάθε νοικοκυριό τη δυνατότητα να κατοικεί σε κατάλληλη από άποψη ποιότητας, μεγέθους, θέσης και περιβάλλοντος κατοικία. Άρα στην έμφαση του δημόσιου τομέα στην ανάπλαση υποβαθμισμένων περιοχών αντί της κατασκευής νέων κατοικιών. Στην ενεργοποίηση της νομοθεσίας για το δικαίωμα προτίμησης των δήμων στην αγορά ακινήτων. Στη λήψη εξειδικευμένων μέτρων μόνο για τις κατηγορίες του πληθυσμού που έχουν πραγματική ανάγκη, όπως η θεσμοθέτηση για όλους ενιαίων σταθεροτύπων "στεγαστικής ανάγκης", το σταδιακό περιορισμό των κρατικών επιδοτήσεων του επιτοκίου των στεγαστικών δανείων και η δημιουργία συνεταιριστικών χρηματοδοτικών οργανισμών, που θα λειτουργούν σε ανταποδοτική βάση για την εξασφάλιση κεφαλαίων "χαμηλού κόστους", η απελευθέρωση της αγοράς ενοικίων, ώστε να εξομαλυνθεί και η επιδότηση του ενοικίου, μέσω αντικειμενικών κριτηρίων, όσων έχουν πραγματικά ανάγκη. Στην ώθηση για σταδιακή στροφή των ιδιωτικών επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου προς τη συντήρηση, βελτίωση, εξυγίανση του υπάρχοντος κτιριακού αποθέματος και του οικιστικού περιβάλλοντος αντί σε νέες κατοικίες. Στην εκλογίκευση και μεγιστοποίηση των φορολογικών εσόδων από τον τομέα της οικοδομής και τον προσανατολισμό τους σε δημόσιες επενδύσεις για τη βελτίωση του αστικού χώρου και σε νέα μέτρα στεγαστικής πολιτικής.

4.4.Ο στόχος της πλήρους απασχόλησης.

Ο αγώνας για την καταπολέμηση της ανεργίας, την προστασία των ανέργων και τη δημιουργία υγιών θέσεων εργασίας με στόχο την πλήρη απασχόληση αποτελεί κύρια προτεραιότητα της αριστεράς.

Επειδή στις ευρωπαϊκές χώρες η κατανάλωση διατηρεί τεράστιο μερίδιο στην τελική ζήτηση, το εξωστρεφές αναπτυξιακό πρότυπο δεν μπορεί να παράγει υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης χωρίς τη βοήθεια επεκτατικών δημοσιονομικών ή/και εισοδηματικών πολιτικών . Γι΄ αυτό και η συντονισμένη άσκηση επεκτατικών μακροοικονομικών πολιτικών από τις εθνικές κυβερνήσεις και την ΕΚΤ καθώς και η γενική μείωση του χρόνου εργασίας αποτελούν καθοριστικά μέσα για την προώθηση της πλήρους απασχόλησης.

Οι τομεακές αναδιαρθρώσεις που λαμβάνουν χώρα, τόσο στον τριτογενή τομέα όσο και στην βιομηχανία έχουν σοβαρές συνέπειες για την απασχόληση. Η διαδικασία δεν μπορεί να αφεθεί μόνο στις δυνάμεις της αγοράς. Η χώρα μας πρέπει να αναπτύξει ένα πλαίσιο ενεργών βιομηχανικών πολιτικών (ενταγμένων σε γενικότερες ευρωπαϊκές, που και αυτές πρέπει να διεκδικηθούν για να υπάρξουν) οι οποίες θα περιλαμβάνουν υποστηρικτικά μέτρα για τους εργαζόμενους που θίγονται πιο άμεσα από τη βιομηχανική αναδιάρθρωση. Πρέπει να προβλέψουμε, προετοιμάσουμε και να διαχειριστούμε τις αναγκαίες αλλαγές

Το πρότυπο ανταγωνιστικότητας πρέπει να χαρακτηρίζεται από την ποιότητα, την καινοτομία στα προϊόντα και τις υπηρεσίες και όχι από την ξέφρενη κούρσα για μείωση του κόστους, που θέτει σε μειονεκτική θέση την απασχόληση και τις συνθήκες ζωής και εργασίας των πολιτών. Η επιταχυνόμενη αύξηση της παραγωγικότητας, που απορρέει μεταξύ άλλων από πιο αποτελεσματικές μορφές οργάνωσης εργασίας, πρέπει να αποτελέσει πεδίο διαπραγμάτευσης ώστε να οδηγήσει σε νέες ευκαιρίες απασχόλησης παρά να αποτελέσει απειλή γι΄ αυτήν. Απαραίτητη είναι η ευρεία κινητοποίηση όλων των μορφών κινήτρων με στόχο την παροχή οριζόντιας βοήθειας προς τις πολιτικές καινοτομιών μέσω αυξημένων και βιώσιμων επενδύσεων στην έρευνα, την ανάπτυξη και την κατάρτιση. Οι αλλαγές αυτές πρέπει να σέβονται το περιβάλλον γιατί πέραν των άλλων η εμπειρία αναδεικνύει μια θετική σχέση μεταξύ ενεργών περιβαλλοντικών πολιτικών και δημιουργίας απασχόλησης, όπως στις δημόσιες μεταφορές, στη διαχείριση του χώρου στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βιολογική γεωργία, στην αγροτική ανάπτυξη, στην εξοικονόμηση και διατήρηση ενέργειας, στην πολεοδομική ανανέωση. Οι πολιτικές κρατικές πρωτοβουλίες όσο και αυτές των εργοδοτών και των συνδικάτων μπορούν να δημιουργήσουν διπλά "μερίσματα" τόσο για το περιβάλλον όσο και για την απασχόληση.

Η μείωση της ιδιαίτερα υψηλής ανεργίας πρέπει να παραμείνει η απόλυτη προτεραιότητα της ελληνικής στρατηγικής για την απασχόληση και , εξ αντικειμένου μέτρο για τη συνολική πορεία της όποιας κυβέρνησης. Είναι αναγκαία και η συγκεκριμενοποίηση του στόχου της επόμενης 4ετίας για την ανεργία που δεν μπορεί να είναι πάνω από το 7%. Ταυτόχρονα πρέπει να ληφθούν και μέτρα για την επίτευξη του στόχου για απασχόληση στο 70% έως το 2010.

Η ισότητα ευκαιριών μεταξύ ανδρών και γυναικών στην αγορά εργασίας έχει τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε επίπεδο Ελλάδας αναβαθμιστεί σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν . Πρέπει να καθοριστούν παρόμοιοι προσανατολισμοί και να ληφθούν αντίστοιχα μέτρα για τη μείωση των διακρίσεων που αφορούν τους μετανάστες, τους αθίγγανους, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, τους παράνομα εργαζόμενους.

Η πολιτική της απασχόλησης και της αγοράς εργασίας περιλαμβάνει κατά προτεραιότητα τρία πεδία: την πολιτική του χρόνου εργασίας , την ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων μέσω της δια βίου κατάρτισης και τις τοπικές πρωτοβουλίες οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης.

Πρώτα απ΄ όλα είναι αναγκαία μια καινοτόμος πολιτική για το χρόνο εργασίας που θα αξιοποιεί και θα προσδίδει αξιοπρέπεια στην εργασία και θα επιδιώκει ασφάλεια για τους εργαζόμενους. Μια αποφασιστική δράση που θα στοχεύει στην κατάργηση των διαρθρωτικών υπερωριών θα συνέβαλε σημαντικά στη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Η μείωση του χρόνου εργασίας πρέπει να είναι μια δυνατότητα ανοιχτή προς όλους τους εργαζόμενους , συμπεριλαμβανομένου και του διευθυντικού προσωπικού και των επαγγελματιών και πρέπει να λάβει μορφές που θα αντανακλούν την ποικιλία της εργασιακής ζωής.

Αίτημα αιχμής και προτεραιότητας αποτελεί η εισαγωγή του 35ωρου, χωρίς μείωση των αποδοχών, αν και τα συνδικάτα θα εξακολουθήσουν να επιδιώκουν πιο φιλόδοξους στόχους για την πολιτική του χρόνου εργασίας (π.χ. 32 ώρες σε εβδομάδα 4 ημερών), λαμβάνοντας υπόψη τις περιφερειακές και τομεακές ιδιομορφίες. Πολλά συνδικάτα, κυρίως στη Ευρώπη αλλά και σε προηγμένες ελληνικές επιχειρήσεις κατέδειξαν πως είναι έτοιμα να διαπραγματευτούν μια θετική ελαστικότητα, εκεί όπου η εισαγωγή της συνοδεύεται από καινοτόμα πρότυπα χρόνου εργασίας. Ο χρόνος εργασίας πρέπει να ειδωθεί σε σχέση με την αντίληψη του διά βίου χρόνου εργασίας, που σημαίνει ότι θα λαμβάνονται υπόψη οι περίοδοι της απασχόλησης μερικού χρόνου, η πρόσκαιρη παύση δραστηριότητας, η πρόωρη συνταξιοδότηση ή η προοδευτική πρόωρη συνταξιοδότηση. Ο δια βίου χρόνος εργασίας πρέπει να μειωθεί κάτω από το όριο των 50000 ωρών κατά μέσο όρο(σήμερα πολύ λίγοι εργαζόμενοι φτάνουν τα "συνήθη όρια" των 70000 ωρών στη διάρκεια της ζωής τους). Η εφαρμογή των προτύπων αυτών απαιτεί την αναθεώρηση και σε βάθος προσαρμογή των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης σε αλληλεξάρτηση με μια ενεργό πολιτική της αγοράς εργασίας και της διαρκούς επιμόρφωσης.

Η μετάβαση σε μια κοινωνία της πληροφορίας τοποθετεί τις πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης πολύ ψηλά στην ιεράρχηση των στόχων. Κεντρικός στόχος της εκπαιδευτικής πολιτικής πρέπει να είναι η ενίσχυση των ατομικών ευκαιριών στην κοινωνία.. Γι΄ αυτό το επίπεδο επενδύσεων σε ανθρώπινους πόρους πρέπει να είναι ιδιαιτέρως υψηλό. Θα εξαρτάται από την υψηλής ποιότητας βασική εκπαίδευση , προσιτή και διαθέσιμη σε όλους. Οι ευκαιρίες επαγγελματικής επιμόρφωσης πρέπει να διευρυνθούν για να περιλάβουν τη συνεχή ενίσχυση των προσωπικών και γενικών ειδικεύσεων καθώς και των τεχνικών προσόντων τα οποία προσαρμόζονται σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις καριέρας και επαγγελμάτων σύμφωνα με τις απαιτήσεις της αγοράς και τις ανάγκες των εργαζομένων .

Στη φάση της προηγμένης παγκοσμιοποίησης είναι ιδιαίτερα σημαντικό να κερδίσει έδαφος η διά βίου κατάρτιση. Αν η χώρα μας δεν θέλει να υστερήσει στην υψηλή παραγωγικότητα και τα ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες πρέπει να διασφαλίσει ότι η βελτίωση και ανανέωση των ειδικεύσεων και δεξιοτήτων των εργαζομένων θα μετατραπούν πραγματικά σε μια δια βίου διαδικασία. Πρέπει να διασφαλιστεί το τυπικό και κατοχυρωμένο δικαίωμα για συνεχή κατάρτιση σε όλη τη διάρκεια του ενεργού βίου και να αναγνωριστεί ως ατομικό και συλλογικό δικαίωμα και σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που θα καλύπτει όλους τους εργαζόμενους ανεξαρτήτως της μορφής απασχόλησής τους. Οι ειδικεύσεις και τα διπλώματα που αποκτώνται μέσω της αρχικής κατάρτισης, της συνεχούς κατάρτισης ή μέσω της εργασιακής εμπειρίας, πρέπει να στηρίζονται στους μηχανισμούς αμοιβαίας αναγνώρισης στην Ευρώπη.

Η επισήμανση ότι υπάρχουν τομείς οικονομικής δραστηριότητας που δεν είναι εκτεθειμένοι στις απαιτήσεις του παγκόσμιου ανταγωνισμού πρέπει να διαπεράσει τάχιστα τις περιφερειακές και τοπικές οικονομίες προκειμένου να ενισχύσουν συστηματικά τα ισχυρά σημεία τους , να αναπτύξουν τις πολιτιστικές και προσωπικές τοπικές υπηρεσίες, να προωθήσουν τα τοπικά προϊόντα και να δημιουργήσουν εν τέλει νέες ευκαιρίες απασχόλησης. Μια ενεργός αγορά εργασίας και μια πολιτική απασχόλησης που ενδιαφέρεται να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες που προκύπτουν στην καθημερινή ζωή, θα ευνοήσουν την προσφορά υπηρεσιών εντάσεως εργασίας σε τοπικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, οι οργανώσεις κοινωνικής οικονομίας μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εγκαθίδρυση του συνδετικού κρίκου ανάμεσα στις πραγματικές ανάγκες που δεν ικανοποιούνται και σε αυτούς που ψάχνουν για δουλειά. Τα συνδικάτα οφείλουν να στηρίξουν αυτές τις πρωτοβουλίες διασφαλίζοντας το σεβασμό του νομίμου ρόλου του δημόσιου τομέα και την εφαρμογή από την πλευρά της κοινωνικής οικονομίας των αναγνωρισμένων προτύπων εργασίας.

4.5. Τα Ανθρώπινα δικαιώματα παγκόσμιες και καθολικές αξίες

Τα ανθρώπινα δικαιώματα διαδραματίζουν όλο και σημαντικότερο ρόλο στη διεθνή πολιτική. Λειτουργούν άλλοτε ως οδηγός και άλλοτε ως πρόσχημα για την (εξωτερική κυρίως, αλλά όχι αποκλειστικά) πολιτική κυβερνήσεων, πολιτικών κομμάτων, διακυβερνητικών οργανισμών. Ακόμα, είναι το πεδίο όπου δοκιμάζεται το κατά πόσο μια οποιαδήποτε συλλογικότητα (κυβέρνηση, νομαρχία, δήμος, πολιτικό κόμμα, συνδικαλιστικός φορέας κλπ.) ανταποκρίνεται στις αρχές που η ίδια έχει υποστηρίξει ή έχει διακηρύξει ότι υπερασπίζεται.

Ο ΣΥΝ αυτοπροσδιορίζεται ως το κόμμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Οι θέσεις και η δράση του στον τομέα των ανθρώπινων δικαιωμάτων στηρίζονται σε ορισμένες θεμελιώδεις αρχές για τις οποίες διεκδικεί να γίνουν αποδεκτές από την ελληνική κοινωνία.

-Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι παγκόσμιες και καθολικές αξίες και έχουν απόλυτο χαρακτήρα. Δεν μπορεί να σχετικοποιούνται στη βάση γεωγραφικών περιοχών και πολιτιστικών παραδόσεων, ούτε η υπεράσπισή τους να εξαρτάται από οικονομικά και κρατικά συμφέροντα ή από εθνικές, θρησκευτικές, ταξικές, "αντιιμπεριαλιστικές" ή άλλες σκοπιμότητες και ιδεολογίες.

-Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αδιαίρετα. Δεν μπορεί να υπάρξει ικανοποίηση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων, αν δεν ικανοποιούνται τα θεμελιώδη οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, αλλά και το αντίστροφο.

-Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ανεξάρτητα από τα χαρακτηριστικά, την καταγωγή και τις πεποιθήσεις τόσο του θύματος όσο και του θύτη (αρχή της αμεροληψίας). Ο ΣΥΝ υπερασπίζεται τα δικαιώματα για ένα ανθρώπινο περιβάλλον και για ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, για προστασία της ιδιωτικής ζωής, για έλεγχο των εφαρμογών της βιοϊατρικής και της γενετικής και γενικά τα δικαιώματα που η ανάγκη τους αναδεικνύεται από την ανάπτυξη της τεχνολογίας.

Ο ΣΥΝ είναι αντίθετος με την αντίληψη ότι οι εθνικές μειονότητες είναι εξ ορισμού "δούρειοι ίπποι" ξένων συνωμοσιών και συνεπώς πρέπει να υπόκεινται σε καθεστώς ιδιότυπης ομηρίας. Αναγνωρίζει ότι η ύπαρξη μειονοτήτων είναι ζήτημα γεγονότων και συνειδήσεων και όχι ζήτημα νομοθεσίας. Υπό τον διεθνώς αποδεκτό όρο του απαραβίαστου των συνόρων, ο ΣΥΝ υποστηρίζει:

Τη γνήσια καταγραφή των μειονοτήτων μέσω αδιάβλητης απογραφής, που θα περιλαμβάνει ερωτήματα σχετικά με εθνότητα, θρήσκευμα, γλώσσα. Διαπιστώνει το έλλειμμα αυτό στην απογραφή του 2001 και προτείνει μέτρα απαλοιφής του.

Την πλήρη κατάργηση κάθε διοικητικού ή νομοθετικού μέτρου που αναφέρεται ειδικά σε "αλλογενείς".

Την κατάργηση της ισχύουσας διάκρισης εις βάρος των πολιτικών προσφύγων (σλαβο)μακεδονικής καταγωγής που εξαιρέθηκαν από την ευεργετική νομοθεσία για την εξάλειψη των συνεπειών του εμφύλιου πολέμου.

Την άμεση επικύρωση της Σύμβασης Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων -την οποία η Ελλάδα έχει υπογράψει στις 22 Σεπτεμβρίου 1997- χωρίς διευκρινιστικές δηλώσεις ή επιφυλάξεις και την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με αυτήν και με τις άλλες σχετικές διεθνείς συμβάσεις

Την εφαρμογή "θετικών διακρίσεων", όπως προβλέπονται από διεθνείς συμβάσεις τις οποίες έχει υπογράψει η Ελλάδα, σχετικά με τη διατήρηση του πολιτισμού, της γλώσσας και των παραδόσεων των εν γένει μειονοτήτων.

Για τις υπόλοιπες ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού της χώρας μας, πρέπει να προωθηθούν οι ακόλουθες, νομοθετικές ή άλλες, ρυθμίσεις:

Απόλυτος συνταγματικός διαχωρισμός κράτους - εκκλησίας

Κατοχύρωση της ανεξιθρησκείας και της ισότιμης συμμετοχής στο κράτος και την κοινωνία όλων των θρησκευτικών ομάδων και των αθέων.

Νομιμοποίηση όλων των ξένων μεταναστών που βρίσκονται στη χώρα μας και παροχή σ’ αυτούς των ίδιων αστικών, εργασιακών, ασφαλιστικών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων με τους Έλληνες πολίτες. Ιδιαίτερη μέριμνα για τους μετανάστες 2ης γενιάς, που δεν έχουν πατρίδα άλλη από την Ελλάδα.

Αντιμετώπιση του εργασιακού και σεξουαλικού δουλεμπορίου γυναικών και παιδιών, που έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις στη χώρα μας.

Συμμόρφωση με τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης για τους Ρομά.

Νομοθετικά μέτρα για την ένταξη των ατόμων με ειδικές ανάγκες στην παραγωγική και κοινωνική ζωή.

Νομοθετικά μέτρα για τη θεσμική και οικονομική κατοχύρωση της σεξουαλικής ελευθερίας. Αποποινικοποίηση της χρήσης ναρκωτικών και αντιαπαγορευτική πολιτική.

Νομοθετικές ρυθμίσεις για την κατοχύρωση στα ΜΜΕ ιδεολογικού, πολιτικού, κοινωνικού και πολιτιστικού πλουραλισμού.

Καθιέρωση μαθημάτων αντιρατσιστικής αγωγής στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για τους αντιρρησίες συνείδησης, ώστε η εναλλακτική θητεία να είναι προσπελάσιμη από όλους, οποτεδήποτε και να μην έχει τιμωρητικό χαρακτήρα.

Συμμόρφωση με τη διεθνή νομοθεσία για την παροχή ασύλου στους πρόσφυγες.

4.6.Υπεύθυνοι, μορφωμένοι, ενημερωμένοι και κριτικοί πολίτες

Προϋπόθεση για την προώθηση ενός συστήματος μεταρρυθμίσεων σε αριστερή προοδευτική κατεύθυνση αλλά ταυτόχρονα και κεντρική προγραμματική στόχευση αποτελεί η υπευθυνότητα, η μόρφωση, η ενημέρωση, η επαφή με τα σύγχρονα ρεύματα και ιδέες των πολιτών που έτσι αποκτούν κριτική συνείδηση και συμμετοχική διάθεση

Τρεις τομείς καθορίζουν αποφασιστικά τα προηγούμενα: Το εκπαιδευτικό σύστημα, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, η πολιτιστική πραγματικότητα και πολιτική.

4.6.1.Εκπαίδευση

Ποτέ το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας δεν βρισκόταν αντιμέτωπο με τόσες πολλές προκλήσεις ταυτόχρονα. Η ιλιγγιώδης ανάπτυξη της επιστήμης και τεχνολογίας, οι ταχύτατες διαφοροποιήσεις στην αγορά εργασίας, οι αναδιατάξεις στις σχέσεις κράτους- βιομηχανίας- κοινωνίας, η ευρωπαϊκή ενοποίηση θέτουν επειγόντως το πρόβλημα του επαναπροσδιορισμού στόχων και οργάνωσης.

Η επανάσταση στις επιστήμες της πληροφορικής επιταχύνει τη διαδικασία παγκοσμιοποίησης, νοούμενης ως διαδικασίας αλληλεπίδρασης του συνόλου των κοινωνικών, πολιτικών και παραγωγικών δυνάμεων του πλανήτη μας.

Η επικράτηση μιας λογικής που θα θεωρούσε πυρήνα της οργάνωσης του εκπαιδευτικού μας συστήματος τη λογική του κέρδους θα οδηγούσε μακροπρόθεσμα στη διάλυση του κοινωνικού ιστού. Μια τέτοια λογική θα μπορούσε να επιβληθεί σιγά-σιγά με τη διαμόρφωση ιεραρχικών δομών ποιότητας στο εκπαιδευτικό σύστημα όπου ο νόμος της προσφοράς και ζήτησης θα οδηγούσε σε δημιουργία δύο ομάδων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Η μία θα ήταν προορισμένη για την πνευματική και οικονομική ελίτ της ελληνικής κοινωνίας και η άλλη για τη μεγάλη "μάζα" των πολιτών. Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης θα ήταν η μετάθεση της ευθύνης οργάνωσης του εκπαιδευτικού συστήματος από τους δημόσιους φορείς σε αυτούς που λειτουργούν με βάση τη λογική της μεγιστοποίησης του κέρδους.

Είμαστε αντίθετοι σε μια τέτοια εξέλιξη αλλά και οφείλουμε να αναλάβουμε έγκαιρα πρωτοβουλίες που θα διαμορφώσουν ένα εκπαιδευτικό σύστημα ικανό να προσφέρει σε κάθε πολίτη ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στους δημόσιους θεσμούς αλλά και να μεταθέσει τον τόνο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας από τη λογική του κέρδους στη λογική του καινοτόμου επιχειρηματία που επενδύει στη βελτίωση των προϊόντων.

Η ταχύτατη εξέλιξη των γνωστικών αντικειμένων και ο μετασχηματισμός των κοινωνιών μας σε "κοινωνίες της γνώσης" απαιτούν συνεχή βελτίωση δεξιοτήτων. Επαγγέλματα που παραδοσιακά θεωρούνταν χειρωνακτικά απαιτούν αυξανόμενη χρήση αφηρημένων ιδεών όπως η επεξεργασία δεδομένων. Από την άλλη πλευρά πολλοί τομείς με θεωρητική παράδοση προσαρμόζονται σε πρακτικές χρήσης των μεθόδων τους. Αυτή η κατάσταση καθιστά αναγκαία την υποχρεωτική εκπαίδευση από τα 2 ώς τα 18, που θα πρέπει να παρέχεται ως δημόσιο αγαθό, και επιβάλλει τη δια βίου εκπαίδευση.

Εμμένουμε στην άποψη της λειτουργίας του λυκείου ως αυτόνομης βαθμίδας που παρέχει γνώσεις γενικής παιδείας και ήθος δημοκρατικού πολίτη, και δεχόμαστε ότι η προετοιμασία για την επαγγελματική ζωή αποτελεί έναν από τους κύριους άξονες της παιδαγωγικής πολιτικής των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Η βελτίωση του μέσου όρου ποιότητας του ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί το δεύτερο άξονα.

Ο τρίτος άξονας αφορά την έρευνα και την παραγωγή νέας γνώσης.

Στον πυρήνα της προσέγγισής μας βρίσκεται η άποψη ότι το εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει να παρέχει ίσες ευκαιρίες σε όλους του πολίτες. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να αποκτήσει γεωγραφική συνοχή και να βοηθά τον κάθε μαθητή διαμέσου της μοναδικότητάς του να αναπτύξει το σύνολο των ικανοτήτων του.

Ειδικότερα για το σύστημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έρευνας επιδιώκουμε τη διεύρυνση και αναβάθμιση του πανεπιστημιακού και ερευνητικού ιστού της χώρας μας. Θα πρέπει να δοθούν όλα τα απαραίτητα μέσα στο εθνικό πανεπιστημιακό σύστημα για την υλοποίηση των στόχων του και πραγματική αυτονομία. Ταυτόχρονα όμως θα πρέπει να εισαχθεί και ένα αντικειμενικό σύστημα συγκρίσεων αξιολογήσεων καθώς και προσδιορισμού καθηκόντων και δικαιωμάτων. Από την ικανότητα συναίνεσης και συμφωνιών όλων των εμπλεκόμενων παραγόντων θα εξαρτηθεί η δυνατότητα του δημόσιου συστήματος εκπαίδευσης να αποκτήσει νέα πνοή, μεγαλύτερη φερεγγυότητα και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Η δημιουργία κοινού ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης και έρευνας θα βοηθήσει τη χώρα μας "να κόψει δρόμο" και να επιταχύνει τη διαδικασία σύγκλισης. Η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας δεν μπορεί να γίνεται ανεξάρτητα από τη συζήτηση για την ανάπτυξη ενός αρμονικού συστήματος εκπαίδευσης στην Ε.Ε. Η συμμετοχή μας στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης, που στηρίζεται στην ελεύθερη διακίνηση προσώπων, αγαθών, ιδεών και κεφαλαίων, θέτει εκ των πραγμάτων ένα πρόβλημα άμιλλας και εναρμόνισης των συστημάτων εκπαίδευσης, αν θέλουμε να δώσουμε σε κάθε ευρωπαίο πολίτη τη δυνατότητα να ζει και να ασκεί το επάγγελμά του όπου αυτός το επιθυμεί στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής επικράτειας.

4.6.2.MME

Τα MME αποτελούν το μεγάλο άτυπο σχολείο και αγωγό πολιτισμού της εποχής μας.

Ο τύπος και τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας παραμένουν η "τέταρτη εξουσία των δημοκρατικών πολιτευμάτων, που είναι επιφορτισμένη να ελέγχει τις άλλες και έτσι να συνεισφέρει στην εξισορρόπησή τους, που αποτελεί καταστατική δημοκρατική αρχή.

Ο χαρακτήρας του πολιτικού και κοινωνικού πολιτισμού μας είναι βέβαιο ότι θα κριθεί εν πολλοίς και από όσα θα συμβούν στο χώρο των ΜΜΕ. Η αιμομικτική σχέση οικονομίας -πολιτικής -ΜΜΕ αναδεικνύεται σε κορυφαίο πρόβλημα της δημοκρατίας.

Η διαμόρφωση ανεξέλεγκτων και αδιαφανών ολιγαρχιών και ολιγοπωλίων, ο αδυσώπητος πόλεμος συμφερόντων και οι νόμοι της ζούγκλας που κυριαρχούν στην τηλεόραση αλλά και στο ραδιοφωνικό χώρο συνιστούν στρέβλωση των δημοκρατικών θεσμών. Τα σοβαρά βήματα που έκανε τα τελευταία χρόνια η δημόσια ραδιοτηλεόραση δεν ήταν αρκετά ώστε να διαμορφωθεί ισχυρό αντίβαρο.

Ο ΣΥΝ αγωνίζεται για να σχεδιαστεί ξανά ο ραδιοτηλεοπτικός χάρτης , ώστε να μεταβούμε στην εποχή της δημοκρατικής ρύθμισης και της "ηθικής της Πληροφορίας".Αυτό σημαίνει ένα ριζικά νέο νομοθετικό πλαίσιο με ποικίλες αντιμονοπωλιακές ρήτρες και διασφαλίσεις ποιότητας για τη χορήγηση αδειών. Με άδειες που θα κοστίζουν, δεν θα διαρκούν στο διηνεκές και δεν θα είναι άπειρες τον αριθμό. Με προβλέψεις αναβάθμισης και ανεξαρτησίας των δημοσίων ραδιοτηλεοπτικών ΜΜΕ και ενίσχυσης των εναλλακτικών μέσων. Με θεσμοθέτηση Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου που θα διαθέτει το αναγκαίο επιστημονικό προσωπικό και την υλικοτεχνική υποδομή και θα έχει τη δυνατότητα να προβαίνει σε συστηματικούς και πραγματικούς ελέγχους.

Θα συμβάλουμε στην οργάνωση της ευρύτερης κοινωνικής ενεργοποίησης των διανοούμενων, των ανθρώπων του πολιτισμού, όλων των πολιτών για την αναγκαία μεταρρυθμιστική τομή και θα ενισχύσουμε μορφές οργάνωσης των καταναλωτών των ΜΜΕ και της αντίστασής τους.

Θα σταθούμε δίπλα στις κινητοποιήσεις του δημοσιογραφικού κόσμου ώστε να κατοχυρωθεί η ανεξαρτησία και η δεοντολογία στο επάγγελμα .

4.6.3.Πολιτισμός

Μια νέα πολιτιστική πολιτική είναι απολύτως αναγκαία ώστε να διαμορφωθεί κριτική και ενεργός συνείδηση των πολιτών. Άλλωστε αυτή ακριβώς συνδέεται άμεσα με την ποιότητα της ζωής, της κοινωνικής συμβίωσης, της ίδιας της ανάπτυξης.

Η πολιτιστική παραγωγή είναι έργο, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όλων μας. Το στοιχείο του αυθορμητισμού, του ερασιτεχνισμού, της φαντασίας, ή και της "άσκοπης" δημιουργίας είναι στρατηγικό για την πολιτιστική ανάπτυξη και δεν μπορεί να μπει, χωρίς κίνδυνο στειρότητας, στα καλούπια της κρατικής πολιτικής. Από την άλλη, πολιτιστικά προϊόντα είναι όλο και περισσότερο το έργο των επιχειρήσεων μέσα στο πλαίσιο και με τους νόμους της αγοράς. Σε καμία πλευρά δεν αναγνωρίζεται το μονοπώλιο

Η κρατική πολιτική οφείλει εδώ να συμβιβάσει την ελευθερία και τη ρύθμιση. Έχει βασικό ρόλο στο σχεδιασμό των υποδομών για την πολιτιστική δημιουργία και διάδοση των προϊόντων της. Οφείλει να είναι αποφασιστικά σύγχρονη, να προσφέρει τις δυνατότητες για πλήρη ενημέρωση και συμμετοχή στα σύγχρονα πολιτιστικά ρεύματα και αγαθά, χωρίς να παραμελεί τη δημιουργική αφομοίωση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η ίδρυση και ανάπτυξη πολυδύναμων πολιτιστικών υποδομών σε όλη τη χώρα, όπου οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να συμμετέχουν στην παραγωγή ή και τη διάδοση πολιτιστικών αγαθών είτε μέσα από τους μηχανισμούς της αγοράς είτε μέσα από τα προγράμματα κρατικής ή τοπικής δημόσιας πρωτοβουλίας ή μέσα από τις ποικίλες κοινωνικές πρωτοβουλίες, είναι μια πρόταση δημιουργικής και ανοικτής στην κοινωνία κρατικής πολιτικής σε αντίθεση με τη χρηματοδότηση θνησιγενών οργανισμών , εθνικής ή τοπικής εμβέλειας, χωρίς κοινό, δηλαδή χωρίς την κοινωνία.

Στην κρατική πολιτική ρύθμισης πρέπει να περιλαμβάνονται διοικητικά μέτρα, κυρώσεις έως και απαγορεύσεις, όπως στο χώρο της πολεοδομίας, της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς κλπ.

Πρέπει να εμπεριέχονται και οικονομικοί μηχανισμοί ώστε να αναβαθμίζεται το πολιτιστικό και αισθητικό επίπεδο. Στον προϋπολογισμό των δημόσιων κτηρίων θα πρέπει να περιλαμβάνεται πρόβλεψη για την αισθητική τους, ενώ στα ιδιωτικά έργα ένα αντίστοιχου στόχου ποσοστό θα μπορεί να ευνοείται οικονομικά. Στο κόστος διαμόρφωσης των κοινοχρήστων χώρων ή υπηρεσιών πρέπει να προβλέπεται η "ένταξη" της τέχνης (, έργα τέχνης στις πλατείες, ζωγραφική σε ακαλαίσθητα τοιχεία οδικών έργων κλπ).

Οι βιομηχανικές πολιτικές και οι αντίστοιχοι εκπαιδευτικοί , ερευνητικοί και άλλοι προσανατολισμοί πρέπει να ευνοούν την ενσωμάτωση της αισθητικής και του σχεδίου στην παραγωγή των περισσότερων προϊόντων , γεγονός που θα ευνοεί τόσο την πολιτιστική αναβάθμιση όσο και την ανταγωνιστικότητά τους.

Απαιτούνται μέτρα και μέριμνα από τη μια για την προστασία και ανάπτυξη όλων των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων , εθνικών και τοπικών , ή μειονοτικών και από την άλλη για την οικοδόμηση επικοινωνίας με τα παγκόσμια πολιτιστικά προϊόντα. Η ευρωπαϊκή ενοποίηση επιβάλλει ακόμη περισσότερο μια τέτοια επιλογή. Η ένταση αυτής της φροντίδας το 2003 και 2004 με την περίφημη Πολιτιστική Ολυμπιάδα πάσχει τόσο από την προικοδότηση του γκλάμουρ όσο και από την έλλειψη μέριμνας για την οικοδόμηση σχέσεων και "θεσμών" που θα διασφαλίσουν τη συνέχεια.

Η μεγάλη ενιαία αγορά συνεπάγεται και την ευκολότερη διακίνηση προϊόντων αρχαιοκαπηλείας, κλοπών από μουσεία κλπ. Επείγει η δημιουργία Εθνικού Αρχείου καταγραφής των πολιτιστικών αντικειμένων για τα οποία πρέπει να υπάρξει συμφωνία στην Ε.Ε. ότι θα αποκλειστεί η διάθεσή τους στην αγορά.

Η δημιουργία ενός Κέντρου Ελληνικών Σπουδών και Πολιτισμού, περιλαμβανομένης και της γλωσσικής διδασκαλίας, με παραρτήματα στην Ευρώπη και άλλες χώρες θα συμβάλει αποφασιστικά στην επικοινωνία και πολιτιστική αλληλοσχέση. Η λειτουργία του κέντρου μπορεί να χρηματοδοτείται και από την ομογενειακή ιδιωτική πρωτοβουλία.

Συστηματικά και ιδίως με διαφάνεια η κρατική πολιτιστική πολιτική πρέπει να διευκολύνει και να βοηθά την ιδιωτική πρωτοβουλία για την παραγωγή και διάδοση πολιτιστικών αγαθών, ιδίως εκείνων που περιλαμβάνονται στους μηχανισμούς της αγοράς.

Θόδωρος Μαργαρίτης, Στέφανος Μπαγεώργος, Δημήτρης Χατζησωκράτης
30/4/2003