Παρακαταθήκες του συντρόφου Λεωνίδα Κύρκου
Ανδρέας Βασιλιάς, Δημοσιευμένο: 2011-08-29
Διαβάζοντας κάποια αφιερώματα σχετικά με τη ζωή και την πολιτική δράση του σ. Λεωνίδα Κύρκου είναι αναπόφευκτο για τον κάθε αναγνώστη να οδηγηθεί αβίαστα σε κάποιους ελεύθερους συνειρμούς, που αφορούν είτε στην πολιτική ιστορία του τόπου και της αριστεράς, είτε στα σύγχρονα ζητήματα που απασχολούν τον πολιτικό χώρο της αριστεράς, αλλά και στους αριστερούς, ως πρόσωπα. Ένα κεντρικό στοιχείο που ξεχωρίζει στην αναδρομή της ιστορικό-πολιτική του ζωής είναι η συνεχής και διαρκής αναζήτηση του καινούργιου, με την ταυτόχρονη κατανόηση και ανάδειξη του πραγματικού, πάντα προς όφελος του λαϊκού κινήματος. Ουσιαστικά η πολυσήμαντη πολιτική πορεία του Λ.Κ. αφορά στη διαρκή αναζήτηση εκ μέρους του, εκείνου του τρόπου μέσω του οποίου θα ήταν δυνατό κάθε φορά και μέσα στις ιδιαίτερες χρονικά/πολιτικά συνθήκες, να μπορεί να ερμηνεύει τον κόσμο και τα κοινωνικό-πολιτικά δρώμενα, κατανοώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την εξωτερική πραγματικότητα. Και φυσικά κυρίως την πολιτική. Με άλλα λόγια ο σ. Λ.Κ. υπήρξε ένας από εκείνους τους αριστερούς ηγέτες/διανοούμενους που ως συμπυκνωμένος λόγος προσωποποίησε αυτό που ιδεολογικά ονομάζεται αριστερά, αριστερό κίνημα και αριστερός. Υπήρξε δηλαδή το πρόσωπο που «ρευστοποίησε» την ιδεολογία προσαρμόζοντας την στην αρχή της πραγματικότητας δίνοντας της υπόσταση, νόημα ζωής. Ο Λ.Κ. τόλμησε ως πρόσωπο, ως ενεργό υποκείμενο και έδωσε «ζωντάνια» στην ιδεολογία της έδωσε συγκεκριμένη μορφή με βάση τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούσαν σε κάθε χρονική περίοδο όπου και έδρασε πολιτικά. Γιατί εδώ ακριβώς βρίσκεται το ζήτημα, το χάσμα, σε ότι αφορά στα κόμματα της αριστεράς, στη επαφή της ιδεολογίας με την αρχή της πραγματικότητας, όπως και στην αποδοχή των προσώπων ως ξεχωριστών οντοτήτων που μπορούν να αναπτύσσουν πρωτοβουλίες κόντρα σε όποια κεντρική ιδεολογία. Αυτή ήταν και είναι η βασική διελκυστίνδα που σκοντάφτει κάθε αριστερό κόμμα. Εκεί ακριβώς δημιουργούνται και τα περισσότερα προβλήματα που πολύ γρήγορα μετατρέπονται σε τραγικά πολιτικά λάθη. Όμως η «αριστερά» προέκυψε από τη ζωή και την πραγματικότητα, από την εμπειρία της ζωής των προσώπων στον αγώνα που διεξήγαγαν να κερδίσουν τη ζωή απέναντι σε κάθε λογής ολιγαρχίες, με κάθε τίμημα. Η ιδεολογία ήρθε εκ των υστέρων, (χρονικά και πολιτικά) να υποστηρίξει και να ερμηνεύσει θεωρητικά την όποια πολιτική δράση. Σε αυτή όμως τη διαδικασία η ιδεολογία πάντα χρειάζεται να «φιλτράρεται» μέσα από την αρχή της πραγματικότητας, που εμπεριέχει τα πρόσωπα, όπως και τις δημοκρατικές διαδικασίες. Όταν το αριστερό κίνημα μετατρέπεται πρωτίστως σε ένα ιδεολογικό κίνημα, τότε γίνεται «γκρίζο» είναι εκτός ζωής και πραγματικότητας και απρόσωπο. Αυτή την ιστορία τη γνωρίζουμε πολύ καλά στον τόπο μας και τη διαβάζουμε ξανά μέσα από τη βιογραφία πολιτικών ανδρών όπως ο Λ.Κ. Όμως το αριστερό κίνημα είναι πρωτίστως κίνημα ζωής, πραγματικής ζωής, στο «εδώ και τώρα» και γι’ αυτό ακριβώς δεν μπορούμε να μιλάμε για διασπάσεις στην αριστερά. Η αριστερά, όπως και η πάλη για την καθημερινότητα ευνοούν τη διάσπαση, τη ρήξη, γιατί η ρήξη εμπεριέχει τη δυναμική της αλλαγής. Η διάσπαση που παραπέμπει στην ανυπακοή, παραπέμπει είτε σε μια αρτηριοσκληρωτική ηγεσία είτε σε παιδικόμορφου τύπου σχέσεις με την ηγεσία και στη στατικότητα, όπου τα πρόσωπα πολτοποιούνται και η ιδεολογία φετιχοποιείται. Η διαρκής αναζήτηση του καινούργιου, της αλλαγής σε προσωπικό ή σε συλλογικό επίπεδο, η ρήξη με την καθημερινότητα, αποτελεί μέρος της ζωής καθενός που θέλει να ανήκει σε αυτό το χώρο. Αριστερός είναι εκείνος που σμιλεύει τον καθημερινό «γρανίτη» της ζωής, χωρίς να απαρνιέται είτε τον τόπο του είτε το διπλανό του είτε το γεγονός ότι είναι περαστικός, ένα κομμάτι του «όλου» και άρα μπορεί και αισθάνεται την ασημαντότητα του και ταυτόχρονα την σημαντικότητα του. Το καινούργιο το όποιο καινούργιο στη αριστερή πολιτική, π.χ. ένα νέο κόμμα που εξυπηρετεί καλύτερα σε συγκεκριμένες συνθήκες τα λαϊκά συμφέροντα, δεν είναι διάσπαση είναι πολιτική οξυδέρκεια και ανάδειξη της σχέσης με την πραγματικότητα. Είναι δυναμική και καλύτερος τρόπος εξυπηρέτησης των λαϊκών συμφερόντων. Είναι ρήξη με έναν γραμμικό τρόπο ερμηνείας των πραγμάτων και της ζωής καθαυτής.
Αυτά θα μπορούσαν να είναι ένα μέρος από τη διαθήκη του συντρόφου Λεωνίδα Κύρκου, ο οποίος χωρίς να μετακινηθεί διόλου από τη βασική στρατηγική της κοινωνικής δικαιοσύνης, των δημοκρατικών διαδικασιών και της αλληλεγγύης, εφάρμοζε κάθε φορά την κατάλληλη τακτική με βάση τις απαιτήσεις της αρχής της πραγματικότητας. Ήταν ένας ηγέτης πέρα από την εποχή του και γι’ αυτό συχνά σε σύγκρουση με το όποιο ιδεολογικό και μικροκομματικό κατεστημένο. Ο Λεωνίδας Κύρκος μας δίδαξε τη συνεχή ρήξη με κατεστημένες αντιλήψεις με βάση την αρχή της πραγματικότητας και με γνώμονα τις δημοκρατικές διαδικασίες, και ταυτόχρονα τη ρήξη με την αρχή της αδράνειας που προκαλεί η ιδεολογική χίμαιρα η οποία συχνά μας εγκλωβίζει σε επαναστατικές γυμναστικές. Όλα αυτά μπορούν να είναι κάποιες από τις παρακαταθήκες του.
Αυτά θα μπορούσαν να είναι ένα μέρος από τη διαθήκη του συντρόφου Λεωνίδα Κύρκου, ο οποίος χωρίς να μετακινηθεί διόλου από τη βασική στρατηγική της κοινωνικής δικαιοσύνης, των δημοκρατικών διαδικασιών και της αλληλεγγύης, εφάρμοζε κάθε φορά την κατάλληλη τακτική με βάση τις απαιτήσεις της αρχής της πραγματικότητας. Ήταν ένας ηγέτης πέρα από την εποχή του και γι’ αυτό συχνά σε σύγκρουση με το όποιο ιδεολογικό και μικροκομματικό κατεστημένο. Ο Λεωνίδας Κύρκος μας δίδαξε τη συνεχή ρήξη με κατεστημένες αντιλήψεις με βάση την αρχή της πραγματικότητας και με γνώμονα τις δημοκρατικές διαδικασίες, και ταυτόχρονα τη ρήξη με την αρχή της αδράνειας που προκαλεί η ιδεολογική χίμαιρα η οποία συχνά μας εγκλωβίζει σε επαναστατικές γυμναστικές. Όλα αυτά μπορούν να είναι κάποιες από τις παρακαταθήκες του.