«Αγονα» δρομολόγια σε αέρα και θάλασσα
Κώστας Χλωμούδης, Η Καθημερινή, Δημοσιευμένο: 2011-12-23
Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) προχώρησε στην προκήρυξη τριών διαγωνισμών με την προσθήκη δύο νέων δρομολογίων, για τις άγονες αεροπορικές γραμμές. Στα «άγονα» δρομολόγια προστέθηκαν τα δρομολόγια Αθήνα - Ζάκυνθος και Αθήνα - Σύρος. Ετσι, συνολικά οι γραμμές αυτές θα είναι είκοσι έξι, αφού δεν επήλθε καμία αλλαγή στις προϋπάρχουσες 24. Ο διαγωνισμός είναι μειοδοτικός και η ανάθεση γίνεται για 4 χρόνια (1/4/2012-31/3/2016).
Εύλογα κάποιος θα αναρωτηθεί για τα κριτήρια με τα οποία ο αρμόδιος θεσμός για την έγκριση αυτών των δρομολογίων ενέκρινε αυτό τον διαγωνισμό. Μέχρι πρόσφατα αποτελούσε κοινό μυστικό πως ήταν μια έμμεση χρηματοδότηση της προβληματικής Ολυμπιακής (κρατικής ιδιοκτησίας), για να διασωθεί ώστε να μπορεί να πωληθεί.
Σε αυτή τη συνενοχή δεν υπήρχε καμία επιφύλαξη ακόμη και για εξόφθαλμης σκοπιμότητας γραμμή, όπως αυτή που συνέδεε το Ακτιο με τη Σητεία... Αντιστοίχου αμφισβητήσεως μπορούν να τεθούν τα κριτήρια για γραμμές όπως Αθήνα - Πάρος, Αθήνα - Νάξος, Θεσσαλονίκη - Καλαμάτα, Αθήνα - Ζάκυνθος, Αθήνα - Σύρος. Εύλογα θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς πόσο κοστίζει ανά επιβάτη η κάθε γραμμή από αυτές. Είναι προφανής η αδικία μέσω διακρίσεων που γίνεται μεταξύ των νησιών. Γιατί δεν επιλέγεται η ενίσχυση της μεταφοράς στους επιλεγόμενους προορισμούς με άλλους τρόπους μειωμένου κόστους; Προσφάτως με απόφαση του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών (ΣΑΣ) κόπηκαν δύο άγονες γραμμές (Θεσσαλονίκη - Κυκλάδες - Ηράκλειο και Θεσσαλονίκη - Μυτιλήνη). Την ευθύνη των διαγωνισμών και τη διαχείριση αυτών των γραμμών για μεν τις αεροπορικές την έχει η ΥΠΑ, για δε τις ακτοπλοϊκές, άλλες έχει η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και άλλες η Διεύθυνση Θαλασσίων Υποθέσεων του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. Για τον ίδιο σκοπό (εξυπηρέτηση του αποκλεισμού της νησιωτικής περιφέρειας) καταναλώνουν πόρους τρεις φορείς με διαφορετικούς σχεδιασμούς και κριτήρια!
Τελευταία βιώσαμε την αδυναμία να γίνουν οι διαγωνισμοί στην ακτοπλοΐα. Ενας λόγος ήταν η έλλειψη των αναγκαίων πόρων, και συγκεκριμένα το ποσό των 16 έως 20 εκατ. ευρώ που αναζητεί το υπουργείο Ανάπτυξης και Ναυτιλίας για να μπορέσει να δημοπρατήσει. Το υπουργείο Ανάπτυξης και Ναυτιλίας φέρεται να πιέζει το υπουργείο Οικονομικών για να εγκρίνει την πίστωση, προκειμένου να πραγματοποιηθεί ο διαγωνισμός, εδώ και έξι μήνες. Ωστόσο, οι ακτοπλοϊκές συνδέσεις των νησιών της άγονης γραμμής μειώνονται, την ίδια ώρα που οι άγονες αεροπορικές γραμμές αυξάνονται. Η κατακόρυφη αύξηση της τιμής του πετρελαίου, η οικονομική κρίση και η δυναμική συρρίκνωση του μεταφορικού έργου αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα που οδηγεί ακτοπλοϊκές εταιρείες στη χρεοκοπία. Οι άγονες ακτοπλοϊκές γραμμές για το 2010 επιδοτήθηκαν με 92 εκατ., ενώ από τον κρατικό προϋπολογισμό τρέχοντος οικονομικού έτους, με δηλώσεις του κ. Σαχινίδη, έχουμε αύξηση κατά 17 εκατ. ευρώ για τη Γενική Γραμματεία Ναυτιλίας και κατά 21,3 εκατ. για τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, και διαμορφώθηκαν στα 56,3 εκατ. και 73,3 εκατ. αντίστοιχα, σύνολο 129,6 εκατ. Πληροφορίες αναφέρουν πως για το 2012 τα χρήματα που έχουν δεσμευθεί για τις 53 επιδοτούμενες γραμμές αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής είναι 54 εκατ., ενώ για τις 40 γραμμές αρμοδιότητας της γενικής Γραμματείας Ναυτιλίας 40,8 εκατ. Η ετήσια δαπάνη για τις άγονες αεροπορικές γραμμές υπολογίζεται στο επίπεδο των 25 εκατ. για το 2011. Αν υπολογισθεί όμως το κόστος ανά επιβάτη, τότε θα συνειδητοποιήσουμε πως πρόκειται για σκάνδαλο…
Είναι κρίσιμη η απόφαση για επιλογή ενός φορέα που θα έχει την ευθύνη χρηματοδότησης των άγονων γραμμών στις νησιωτικές και άγονες περιοχές. Αυτό απαιτεί ανασχεδιασμό των γραμμών ακτοπλοϊκών και αεροπορικών, με ενιαίο τρόπο. Δεν μπορούν πλέον να αγνοούνται προτάσεις (μελέτη του ΙΤΑ) για τη δημιουργία δρομολογίων κορμού (διά θαλάσσης και αέρος), προς τα μεγάλα-κεντρικά νησιά και από εκεί να εκτελούνται τοπικά δρομολόγια.
Εύλογα κάποιος θα αναρωτηθεί για τα κριτήρια με τα οποία ο αρμόδιος θεσμός για την έγκριση αυτών των δρομολογίων ενέκρινε αυτό τον διαγωνισμό. Μέχρι πρόσφατα αποτελούσε κοινό μυστικό πως ήταν μια έμμεση χρηματοδότηση της προβληματικής Ολυμπιακής (κρατικής ιδιοκτησίας), για να διασωθεί ώστε να μπορεί να πωληθεί.
Σε αυτή τη συνενοχή δεν υπήρχε καμία επιφύλαξη ακόμη και για εξόφθαλμης σκοπιμότητας γραμμή, όπως αυτή που συνέδεε το Ακτιο με τη Σητεία... Αντιστοίχου αμφισβητήσεως μπορούν να τεθούν τα κριτήρια για γραμμές όπως Αθήνα - Πάρος, Αθήνα - Νάξος, Θεσσαλονίκη - Καλαμάτα, Αθήνα - Ζάκυνθος, Αθήνα - Σύρος. Εύλογα θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς πόσο κοστίζει ανά επιβάτη η κάθε γραμμή από αυτές. Είναι προφανής η αδικία μέσω διακρίσεων που γίνεται μεταξύ των νησιών. Γιατί δεν επιλέγεται η ενίσχυση της μεταφοράς στους επιλεγόμενους προορισμούς με άλλους τρόπους μειωμένου κόστους; Προσφάτως με απόφαση του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών (ΣΑΣ) κόπηκαν δύο άγονες γραμμές (Θεσσαλονίκη - Κυκλάδες - Ηράκλειο και Θεσσαλονίκη - Μυτιλήνη). Την ευθύνη των διαγωνισμών και τη διαχείριση αυτών των γραμμών για μεν τις αεροπορικές την έχει η ΥΠΑ, για δε τις ακτοπλοϊκές, άλλες έχει η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και άλλες η Διεύθυνση Θαλασσίων Υποθέσεων του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. Για τον ίδιο σκοπό (εξυπηρέτηση του αποκλεισμού της νησιωτικής περιφέρειας) καταναλώνουν πόρους τρεις φορείς με διαφορετικούς σχεδιασμούς και κριτήρια!
Τελευταία βιώσαμε την αδυναμία να γίνουν οι διαγωνισμοί στην ακτοπλοΐα. Ενας λόγος ήταν η έλλειψη των αναγκαίων πόρων, και συγκεκριμένα το ποσό των 16 έως 20 εκατ. ευρώ που αναζητεί το υπουργείο Ανάπτυξης και Ναυτιλίας για να μπορέσει να δημοπρατήσει. Το υπουργείο Ανάπτυξης και Ναυτιλίας φέρεται να πιέζει το υπουργείο Οικονομικών για να εγκρίνει την πίστωση, προκειμένου να πραγματοποιηθεί ο διαγωνισμός, εδώ και έξι μήνες. Ωστόσο, οι ακτοπλοϊκές συνδέσεις των νησιών της άγονης γραμμής μειώνονται, την ίδια ώρα που οι άγονες αεροπορικές γραμμές αυξάνονται. Η κατακόρυφη αύξηση της τιμής του πετρελαίου, η οικονομική κρίση και η δυναμική συρρίκνωση του μεταφορικού έργου αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα που οδηγεί ακτοπλοϊκές εταιρείες στη χρεοκοπία. Οι άγονες ακτοπλοϊκές γραμμές για το 2010 επιδοτήθηκαν με 92 εκατ., ενώ από τον κρατικό προϋπολογισμό τρέχοντος οικονομικού έτους, με δηλώσεις του κ. Σαχινίδη, έχουμε αύξηση κατά 17 εκατ. ευρώ για τη Γενική Γραμματεία Ναυτιλίας και κατά 21,3 εκατ. για τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, και διαμορφώθηκαν στα 56,3 εκατ. και 73,3 εκατ. αντίστοιχα, σύνολο 129,6 εκατ. Πληροφορίες αναφέρουν πως για το 2012 τα χρήματα που έχουν δεσμευθεί για τις 53 επιδοτούμενες γραμμές αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής είναι 54 εκατ., ενώ για τις 40 γραμμές αρμοδιότητας της γενικής Γραμματείας Ναυτιλίας 40,8 εκατ. Η ετήσια δαπάνη για τις άγονες αεροπορικές γραμμές υπολογίζεται στο επίπεδο των 25 εκατ. για το 2011. Αν υπολογισθεί όμως το κόστος ανά επιβάτη, τότε θα συνειδητοποιήσουμε πως πρόκειται για σκάνδαλο…
Είναι κρίσιμη η απόφαση για επιλογή ενός φορέα που θα έχει την ευθύνη χρηματοδότησης των άγονων γραμμών στις νησιωτικές και άγονες περιοχές. Αυτό απαιτεί ανασχεδιασμό των γραμμών ακτοπλοϊκών και αεροπορικών, με ενιαίο τρόπο. Δεν μπορούν πλέον να αγνοούνται προτάσεις (μελέτη του ΙΤΑ) για τη δημιουργία δρομολογίων κορμού (διά θαλάσσης και αέρος), προς τα μεγάλα-κεντρικά νησιά και από εκεί να εκτελούνται τοπικά δρομολόγια.
