Πού γέρνει η ζυγαριά;
Γιώργος Καρελιάς, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2004-04-05
Παρατηρώ τα πέντε επιχειρήματα υπέρ του «ναι» και τα άλλα πέντε υπέρ του «όχι» που καταγράφει ο πίνακας της πρώτης σελίδας της «Ε» του Σαββάτου. Το πρώτο εύκολο συμπέρασμα είναι το εξής: Το πιο αδύναμο υπέρ του «ναι» αφορά την οικονομία. Αντίστοιχα, το πιο ισχυρό υπέρ του «όχι» αφορά και πάλι την οικονομία. Ας τα δούμε πιο αναλυτικά τα υπέρ του «ναι»:
1. Επιστροφή εδαφών. Αυτονόητη και συμβολική η σημασία του, ύστερα από μια στρατιωτική ήττα. Διότι πρέπει να μετρήσεις τι παίρνεις και όχι τι χάνεις από τα, έτσι κι αλλιώς, χαμένα.
2. Επιστροφή περιουσιών: Επιχείρημα μεγάλης συμβολικής και συναισθηματικής αξίας.
3. Καμιά παρέκκλιση από το κοινοτικό κεκτημένο: Οι παρεκκλίσεις του προηγούμενου σχεδίου, που παρουσίασε ο Ανάν στη Λουκέρνη, ήταν ο σημαντικότερος λόγος απόρριψής του. Αυτό ο λόγος εξέλιπε πλέον.
4. Αποχώρηση της πλειοψηφίας του τουρκικού στρατού: Δεν χρειάζεται καμιά περαιτέρω επιχειρηματολογία για τη μεγάλη σημασία αυτού του σημείου του σχεδίου.
5. Ενιαία οικονομία: Παρά τα προφανή οφέλη για τον τουρισμό, αν υπάρξει λύση, πρόκειται για το ασθενέστερο επιχείρημα. Διότι η ελεύθερη Κύπρος κατάφερε να ευημερήσει επί 30 χρόνια χωρίς να υπάρχει ενιαία οικονομία.
Και τα υπέρ του «όχι»:
1. Μόνιμη παρουσία τουρκικού αποσπάσματος: Ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι άλλο πράγμα να έχεις στο βόρειο τμήμα του νησιού 40.000 άνδρες και άλλο 6.000 στην αρχή και στην πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας μόνο 650 άνδρες. Ασθενές επιχείρημα.
2. Η παραμονή των εποίκων: Θα είναι η νομιμοποίηση της απόπειρας να αλλοιωθεί ο δημογραφικός χαρακτήρας του νησιού. Ομως, πρέπει να σκεφθεί κανείς τι θα συμβεί σε λίγα χρόνια στην περίπτωση που δεν βρεθεί λύση. Δηλαδή πόσες επιπλέον χιλιάδες έποικοι θα κατακλύσουν ανεμπόδιστα το νησί;
3. Η δυνατότητα να βρεθεί καλύτερη λύση μετά την 1η Μαΐου, όταν η Κύπρος θα είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μέχρι στιγμής, πάντως, οι προβλέψεις ότι οι μελλοντικές λύσεις θα ήταν καλύτερες από τις προτεινόμενες απέτυχαν παταγωδώς. Επομένως και η σημερινή πρόβλεψη μοιάζει με ευχή, αν και δεν πρέπει να αποκλείουμε κάτι καλύτερο στο μέλλον.
4. Βαρύ οικονομικό τίμημα: Ισως το ισχυρότερο επιχείρημα που μπορεί να οδηγήσει τους Ελληνοκυπρίους στο «όχι». Φυσικά, η πιθανολογούμενη οικονομική ζημιά πρέπει να μπει στην ίδια ζυγαριά με το, επίσης πιθανολογούμενο, εθνικό και πολιτικό όφελος.
5. Η νομιμοποίηση των τετελεσμένων της εισβολής: Η οποία, πάντως, έχει επέλθει ήδη (ντε φάκτο) και δεν πρόκειται να αρθεί στο μέλλον, αν δεν βρεθεί λύση. Ασθενές επιχείρημα.
Τελικό συμπέρασμα: Αν οι Κύπριοι δεν ψηφίσουν συναισθηματικά αλλά με την ψυχρή λογική, θα βρεθούν μπροστά σε ένα μεγάλο δίλημμα: Με εθνικά και πολιτικά κριτήρια, τουλάχιστον με βάση όσα έλεγαν μέχρι τώρα περί ενιαίου κράτους, πρέπει να πουν «ναι» στην προτεινόμενη λύση, Αν, όμως, συνυπολογίσουν το οικονομικό κόστος, πρέπει να πουν «όχι». Μπορούν να τα συνδυάσουν; Δυστυχώς όχι. Απλούστατα πρέπει να ζυγίσουν το βάρος των μεν και των δε επιχειρημάτων. Και, κυρίως, να λάβουν υπόψη τους όσους πολιτικούς δεν τους κορόιδευαν μέχρι τώρα.
1. Επιστροφή εδαφών. Αυτονόητη και συμβολική η σημασία του, ύστερα από μια στρατιωτική ήττα. Διότι πρέπει να μετρήσεις τι παίρνεις και όχι τι χάνεις από τα, έτσι κι αλλιώς, χαμένα.
2. Επιστροφή περιουσιών: Επιχείρημα μεγάλης συμβολικής και συναισθηματικής αξίας.
3. Καμιά παρέκκλιση από το κοινοτικό κεκτημένο: Οι παρεκκλίσεις του προηγούμενου σχεδίου, που παρουσίασε ο Ανάν στη Λουκέρνη, ήταν ο σημαντικότερος λόγος απόρριψής του. Αυτό ο λόγος εξέλιπε πλέον.
4. Αποχώρηση της πλειοψηφίας του τουρκικού στρατού: Δεν χρειάζεται καμιά περαιτέρω επιχειρηματολογία για τη μεγάλη σημασία αυτού του σημείου του σχεδίου.
5. Ενιαία οικονομία: Παρά τα προφανή οφέλη για τον τουρισμό, αν υπάρξει λύση, πρόκειται για το ασθενέστερο επιχείρημα. Διότι η ελεύθερη Κύπρος κατάφερε να ευημερήσει επί 30 χρόνια χωρίς να υπάρχει ενιαία οικονομία.
Και τα υπέρ του «όχι»:
1. Μόνιμη παρουσία τουρκικού αποσπάσματος: Ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι άλλο πράγμα να έχεις στο βόρειο τμήμα του νησιού 40.000 άνδρες και άλλο 6.000 στην αρχή και στην πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας μόνο 650 άνδρες. Ασθενές επιχείρημα.
2. Η παραμονή των εποίκων: Θα είναι η νομιμοποίηση της απόπειρας να αλλοιωθεί ο δημογραφικός χαρακτήρας του νησιού. Ομως, πρέπει να σκεφθεί κανείς τι θα συμβεί σε λίγα χρόνια στην περίπτωση που δεν βρεθεί λύση. Δηλαδή πόσες επιπλέον χιλιάδες έποικοι θα κατακλύσουν ανεμπόδιστα το νησί;
3. Η δυνατότητα να βρεθεί καλύτερη λύση μετά την 1η Μαΐου, όταν η Κύπρος θα είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μέχρι στιγμής, πάντως, οι προβλέψεις ότι οι μελλοντικές λύσεις θα ήταν καλύτερες από τις προτεινόμενες απέτυχαν παταγωδώς. Επομένως και η σημερινή πρόβλεψη μοιάζει με ευχή, αν και δεν πρέπει να αποκλείουμε κάτι καλύτερο στο μέλλον.
4. Βαρύ οικονομικό τίμημα: Ισως το ισχυρότερο επιχείρημα που μπορεί να οδηγήσει τους Ελληνοκυπρίους στο «όχι». Φυσικά, η πιθανολογούμενη οικονομική ζημιά πρέπει να μπει στην ίδια ζυγαριά με το, επίσης πιθανολογούμενο, εθνικό και πολιτικό όφελος.
5. Η νομιμοποίηση των τετελεσμένων της εισβολής: Η οποία, πάντως, έχει επέλθει ήδη (ντε φάκτο) και δεν πρόκειται να αρθεί στο μέλλον, αν δεν βρεθεί λύση. Ασθενές επιχείρημα.
Τελικό συμπέρασμα: Αν οι Κύπριοι δεν ψηφίσουν συναισθηματικά αλλά με την ψυχρή λογική, θα βρεθούν μπροστά σε ένα μεγάλο δίλημμα: Με εθνικά και πολιτικά κριτήρια, τουλάχιστον με βάση όσα έλεγαν μέχρι τώρα περί ενιαίου κράτους, πρέπει να πουν «ναι» στην προτεινόμενη λύση, Αν, όμως, συνυπολογίσουν το οικονομικό κόστος, πρέπει να πουν «όχι». Μπορούν να τα συνδυάσουν; Δυστυχώς όχι. Απλούστατα πρέπει να ζυγίσουν το βάρος των μεν και των δε επιχειρημάτων. Και, κυρίως, να λάβουν υπόψη τους όσους πολιτικούς δεν τους κορόιδευαν μέχρι τώρα.
