Γαλάζια Πορτογαλία

Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2015-09-26

Η Πορτογαλία είναι μια χώρα που μας μοιάζει - σε έκταση, πληθυσμό και κατά κεφαλήν εισόδημα. Χώρα θαλασσινών και έθνος αποδήμων. Δικτατορίες που έπεσαν με λίγους μήνες διαφορά. Μνημόνιο και τρόικα, με διαφορά ενός χρόνου ακριβώς. Και τώρα, εκείνοι έχουν εκλογές την άλλη Κυριακή, δύο εβδομάδες έπειτα από εμάς. Και το θέμα της συζήτησης στις εκλογές τους είμαστε εμείς.

Ο Πέντρο Πάσος Κοέλιο, πρωθυπουργός και διεκδικητής των εκλογών, επικεφαλής της κεντροδεξιάς συμμαχίας, παινεύεται ότι εφάρμοσε το ίδιο πρόγραμμα με την Ελλάδα, υπό την εποπτεία της ίδιας τρόικας, με πολύ μικρότερες απώλειες στο εθνικό εισόδημα, πολύ λιγότερο κοινωνικό πόνο και χαμηλότερη ανεργία. Και πως, επιπλέον, χρειάστηκε ένα μόνο Μνημόνιο, τρία χρόνια, για να ξαναβγεί στις αγορές. «Ψηφίστε Σοσιαλιστές», λέει, «και θα βρεθείτε σαν τους Ελληνες, με νέο Μνημόνιο και καινούργια βάσανα».

Ο αντίπαλός του, ο Σοσιαλιστής Αντόνιο Κόστα, κατεβαίνει στις εκλογές μ’ ένα πρόγραμμα κατά της λιτότητας. Κατηγορεί τους αντιπάλους του ότι χρησιμοποίησαν το Μνημόνιο ως πρόσχημα για να επιτεθούν στο κοινωνικό κράτος. Και προτείνει αυξήσεις μισθών και μειώσεις φόρων για να αναζωογονηθεί μια οικονομία που, αν πέτυχε τη δημοσιονομική της εξυγίανση, ελάχιστα σημάδια ανάπτυξης δίνει, κρύβει την ανεργία πίσω από τη μαζική μετανάστευση των νέων και, επιπλέον, έχει, βγαίνοντας από το Μνημόνιο, μεγαλύτερο χρέος απ’ όσο είχε όταν μπήκε. «Αν δεν τονώσουμε γρήγορα την οικονομική δραστηριότητα, υπερβαίνοντας τη λιτότητα», λέει, «τότε είναι που θα χρειαστούμε νέο Μνημόνιο, σαν την Ελλάδα».

Τα δύο ντιμπέιτ έγιναν την τελευταία προεκλογική εβδομάδα των ελληνικών εκλογών και είχαν έντονο άρωμα Ελλάδας. Η ελληνική εμπειρία, ο ΣΥΡΙΖΑ και οι επιδόσεις του ήταν ένα κεντρικό θέμα συζήτησης. Και τα επιχειρήματα υπέρ και κατά της λιτότητας θύμιζαν έντονα τον ελληνικό διάλογο των τελευταίων χρόνων.

Αλλά οι ομοιότητες τελειώνουν εδώ. Εκεί, ο διάλογος ανάμεσα στους απολογητές και τους πολέμιους του Μνημονίου ήταν, όλα αυτά τα χρόνια, έντονος αλλά ορθολογικός. Οι δύο πλευρές αντήλλασσαν επιχειρήματα, όχι κατηγορίες για εγκλήματα καθοσιώσεως, εσχάτης προδοσίας και ηθικής απαξίας. Το περιεχόμενο του πορτογαλικού Μνημονίου αμφισβητήθηκε, αλλά κανείς δεν το παρουσίασε ως προϊόν συνωμοσίας για την υποδούλωση της χώρας. Κανείς δεν υποσχέθηκε να καταργήσει το Μνημόνιο μ’ έναν νόμο. Και, προπάντων, κανείς στο πολιτικό «μέινστριμ» δεν πρότεινε ποτέ ως λύση την έξοδο της Πορτογαλίας από το ευρώ και την επιστροφή στο εσκούδο.

Στο ερώτημα που σπανίως τίθεται στον δικό μας διάλογο, «γιατί η Πορτογαλία εφάρμοσε ένα ανάλογο πρόγραμμα με λιγότερα δράματα από εμάς και μικρότερο οικονομικό και κοινωνικό κόστος;», η απάντηση δεν μπορεί να είναι μονοσήμαντη. Αλλά οπωσδήποτε μία από τις εξηγήσεις του μυστηρίου κρύβεται πίσω από τη διαφορετική συμπεριφορά (και διαφορετική ποιότητα;) του πολιτικού κόσμου των δύο χωρών.

Στην Πορτογαλία, ήδη από το 2009, οι Συντηρητικοί, στην αντιπολίτευση τότε, δεν δίστασαν να ψηφίσουν μαζί με τους κυβερνώντες Σοσιαλιστές μέτρα λιτότητας για να αποφύγουν την ελληνική μοίρα. Οταν το μοιραίο χτύπησε και τη δική τους πόρτα, κυβέρνηση και αντιπολίτευση διαπραγματεύθηκαν από κοινού το περιεχόμενο του Μνημονίου, το συνυπέγραψαν και προκήρυξαν αμέσως εκλογές, ώστε να βρει η βαριά συμφωνία μια κοινωνική νομιμοποίηση και να επιλέξουν οι Πορτογάλοι σε ποιον θα αναθέσουν την εφαρμογή της. Οταν οι Σοσιαλιστές, που έχασαν τις εκλογές το 2011 και συγκλονίστηκαν από ένα σκάνδαλο που έφερε τον πρώην πρωθυπουργό Σόκρατες στη φυλακή, ανασυγκροτήθηκαν και κέρδισαν με άνεση τις ευρωεκλογές, οι κυβερνώντες Συντηρητικοί δεν πανικοβλήθηκαν, δεν άρχισαν να σχίζουν το Μνημόνιο «σελίδα σελίδα», ούτε έκαναν «ανασχηματισμό των σουργέλων». Και κανείς από τους δύο δεν άνοιξε συζήτηση μήπως είχε κάνει λάθος που πολιτεύθηκε συναινετικά - όπως κάνουν τώρα στελέχη της ΝΔ παρ’ ημίν.

Με όλα αυτά η Πορτογαλία δεν πήγε στον παράδεισο. Γλίτωσε, όμως, από ένα αχρείαστο επιπλέον κόστος, το οποίο εμείς πληρώσαμε διπλό και τρίδιπλο.

Παρ’ όλα αυτά, οι πορτογαλικές εφημερίδες θρηνούν για την απάθεια των ψηφοφόρων και προβλέπουν μεγάλη αποχή, περίπου 40%. Και οι ποδοσφαιρικές ομάδες έκριναν ότι το πρωτάθλημα είναι σημαντικότερο από τις κάλπες και γι’ αυτό θα διεξαχθούν οι αγώνες κανονικά την Κυριακή των εκλογών. Ολα έχουν ένα τίμημα.

Θέματα επικαιρότητας: Οικονομική κρίση

Δημήτρης Λιάκος

Σκέψεις, με αφορμή το βιβλίο της Άνγκελα Μέρκελ

Δημήτρης Λιάκος, 2024-12-01

Η έκδοση των απομνημονευμάτων της Άνγκ. Μέρκελ και οι αναφορές...

Περισσότερα
Φίλιππος Σαχινίδης

Προοδευτικές προτάσεις για την οικονομία σε συνθήκες permcrisis

Φίλιππος Σαχινίδης, 2022-11-21

H λέξη της χρονιάς για το 2022 σύμφωνα με το λεξικό Collins είναι...

Περισσότερα
Θανάσης Θεοχαρόπουλος

Η αδιέξοδη οικονομική πολιτική θα φέρει λουκέτα και ανεργία

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2021-02-02

Η πανδημία του Covid19 άλλαξε ριζικά τα δεδομένα παγκοσμίως...

Περισσότερα
Γιάννης Βούλγαρης

Τι μαθαίνουμε από την τριπλή κρίση;

Γιάννης Βούλγαρης, 2020-09-12

Λίγες ήταν ευτυχώς οι φορές που η μεταπολιτευτική Ελλάδα...

Περισσότερα

Εικόνα δύσβατης πορείας

Αντώνης Παπαγιαννίδης, 2020-06-25

Είναι αλήθεια πως στην Ελληνική πραγματικότητα συχνά υπάρχει...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Από τη χαμένη 10ετία, μην πάμε στη χαμένη γενιά

Κώστας Καλλίτσης, 2020-05-10

Η καταιγίδα έχει όνομα, λέγεται ανεργία. Και θα είναι σφοδρή....

Περισσότερα
Αντώνης Λιάκος

Πλοήγηση μέσω κρίσεων

Αντώνης Λιάκος, 2020-05-03

Η τωρινή κρίση της πανδημίας, και η οικονομική που σέρνει...

Περισσότερα

Μειώστε τους φόρους στους μισθωτούς

Αντώνης Καρακούσης, 2019-10-20

Η μακρόχρονη κρίση και το πλήθος των μέτρων, μνημονιακών...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Οι περιστάσεις

Τάσος Παππάς, 2025-04-22

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι προοδευτικές δυνάμεις σε κοινό ψηφοδέλτιο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2025-04-20

…Ας σκεφτούμε και την προοπτική για την πρόοδο της χώρας,...

Κώστας Καλλίτσης

Αδύναμη κυβέρνηση

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-19

Διάχυτη είναι η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά....

Διαφάνεια Ποτέμκιν

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-04-10

Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου,...

Κατά φαντασίαν ιατρός

Παντελής Μπουκάλας, 2025-04-08

Πολλούς Απρίληδες πριν, το 1967, οι Ελληνες άκουγαν τον αρχιπραξικοπηματία...

Κώστας Ζαχαριάδης

Πρότυπο για τη συνεργασία το εγχείρημα του Δήμου της Αθήνας

Κώστας Ζαχαριάδης, 2025-04-08

Να επιλέξει ο κόσμος της παράταξης την ηγεσία του κόμματος...

Παναγιώτης Παναγιώτου

Συνεργασία ή πολιτική αυτοκτονία

Παναγιώτης Παναγιώτου, 2025-04-07

Η ΝΔ φθίνει πολιτικά και εκλογικά. Και η ισχυρή πρωθυπουργική...

Βασίλης Τραϊφόρος

ΚΑΝΤΕ ΤΟ ΟΠΩΣ ΤΟ Die Linke στη Γερμανία

Βασίλης Τραϊφόρος, 2025-04-06

...Ναι η κριτική στην κυβέρνηση πρέπει να είναι οξεία και...

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στην Τουρκία

Χρήστος Ροζάκης, 2025-04-06

Το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να διατηρηθεί...

Γιώργος Σταθάκης

Η «τελευταία ευκαιρία» για την προοδευτική αντιπολίτευση

Γιώργος Σταθάκης, 2025-04-03

...Η παραδοσιακή «πολυσυλλεκτικότητα» πέθανε μαζί με την...

Σωτήρης Βαλντέν

Πόσο νέα είναι η εθνική πυξίδα Τσίπρα;

Σωτήρης Βαλντέν, 2025-03-26

O Αλέξης Τσίπρας δημοσίευσε προ ημερών μακροσκελές κείμενο...

Ο τραμπισμός είναι και «ανθυγιεινός»

Μανώλης Πιμπλής, 2025-03-24

Μόνο μέχρι τις 31 Ιανουαρίου η αμερικανική κυβέρνηση εξαφάνισε...

×
×