Η ευκαιρία και η πρόκληση

Π.Κ. Ιωακειμίδης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2016-06-27

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Βρετανία μπορεί σε μια δεύτερη ανάγνωση να παραγάγει ορισμένες ευεργετικές συνέπειες για την Ενωση. Βεβαίως, σε μια πρώτη προσέγγιση το Brexit - εάν και εφόσον συντελεσθεί μετά την ενεργοποίηση του σχετικού άρθρου της Συνθήκης - θα σηματοδοτήσει τον πρώτο ακρωτηριασμό της Ενωσης και την αμφισβήτηση του τελεσίδικου χαρακτήρα της ενοποίησης. Αλλά εάν η Ενωση επιχειρήσει, ως οφείλει, να στοχασθεί και να αντλήσει τα αναγκαία μαθήματα από την τραυματική εμπειρία, εάν διερωτηθεί γιατί μια χώρα αποφάσισε την αποχώρησή της και σημαντικά τμήματα της ευρωπαϊκής κοινωνίας αποστασιοποιούνται από το σύστημά της αμφισβητώντας την ενοποίηση και τα επιτεύγματά της, τότε μπορεί να προκύψει κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο που θα αναζωογονήσει την ενοποιητική διαδικασία. Στόχος της άσκησης αυτής πρέπει να είναι η αναδιάταξη των πολιτικών, στρατηγικών στόχων και διαδικασιών που θα επιτρέψουν στην Ενωση να επαναπροσεγγίσει την ευρωπαϊκή κοινωνία και τους πολίτες και να κερδίσει τη χαμένη νομιμοποίησή της.

Ορισμένα απ’ όσα πρέπει να γίνουν εμφανίζονται λίγο πολύ ως αυτονόητα. Η Ενωση χρειάζεται ένα νέο Ευρωπαϊκό Συμβόλαιο ως νέο project, με άξονες την ενίσχυση της κοινωνικής διάστασης που θα καθιστά την Ενωση θεσμό - παράγοντα μεγιστοποίησης της κοινωνικής ευημερίας, ασφάλειας, επιπέδου διαβίωσης, με ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας στους τομείς ανάπτυξης, απασχόλησης, καταπολέμησης των νέων ανισοτήτων. Παράλληλα όμως πρέπει να γεφυρώσει το πολιτικό χάσμα που την χωρίζει από την ευρωπαϊκή κοινωνία. Η «αποβρυξελλοποίηση» του συστήματος είναι σε κάποιο βαθμό αναγκαία. Η υπερσυγκέντρωση θεσμών και δραστηριοτήτων στις Βρυξέλλες αποξενώνει την Ενωση από την κοινωνία. Ορισμένοι θεσμοί και δραστηριότητες πρέπει να επιστρέψουν στις χώρες-μέλη. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, π.χ., τουλάχιστον μια φορά ανά εξάμηνο χρειάζεται να συνεδριάζει στις εθνικές πρωτεύουσες, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Η ιδιοκτησία της ευρωπαϊκής ενοποίησης πρέπει να επανέλθει στην ευρωπαϊκή κοινωνία.

Το θεμελιώδες πρόβλημα, ωστόσο, βρίσκεται στο ότι, ενώ μιλάμε για την Ευρώπη ως συλλογική οντότητα, δεν έχουμε Ευρωπαίους. Αλλά Ευρώπη χωρίς Ευρωπαίους δεν μπορεί να υπάρξει. Το πώς μπορεί να δημιουργηθεί ο ευρωπαίος πολίτης που να ταυτίζεται με το σύστημα, τους θεσμούς, τις πολιτικές, τα σύμβολα, την αφήγηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης είναι περίπλοκο πρόβλημα. Οπωσδήποτε δεν θα δημιουργηθεί με κηρύγματα και διαλέξεις για τη σημασία της ενοποίησης. Η ευρωπαϊκή ταυτότητα θα έχει λειτουργικό χαρακτήρα, πράγμα που σημαίνει ότι ο ευρωπαίος πολίτης θα ταυτισθεί, θα αποδεχθεί και θα στηρίξει το εγχείρημα της ενοποίησης και το σύστημα της ΕΕ εάν κατανοήσει και κυρίως αισθανθεί ότι το σύστημα αυτό συμβάλλει στη μεγιστοποίηση της ευημερίας του την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Αυτή είναι η πρόκληση για την ΕΕ μετά το Brexit: να βγει πιο ενωμένη, ισχυρή και δημοκρατική. Δύσκολο, αλλά όχι ανέφικτο - για να μην έχουμε κάποιο Frexit ή οποιοδήποτε άλλο exit τελικά στο χάος.

Θέματα επικαιρότητας: BREXIT

Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Αριστεροί υπέρ του Brexit;

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2021-01-09

Τώρα που το Brexit δεν είναι πια θέμα αντιδικίας και ανάλυσης...

Περισσότερα

Το Brexit προσφέρει μια χρυσή ευκαιρία για να γίνουν οι αναγκαίες αλλαγές στην ΕΕ

Ζωρζέττα Λάλη, 2020-05-21

«Το Brexit προσφέρει μια χρυσή ευκαιρία για να γίνουν οι αναγκαίες...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Γιατί κέρδισε το Brexit

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2019-12-28

Πριν από έναν χρόνο, περίπου, είδα κάτι που έπρεπε να με...

Περισσότερα
Γιώργος Καπόπουλος

Θρίαμβος με προσημειώσεις

Γιώργος Καπόπουλος, 2019-12-14

Ο Μπόρις Τζόνσον κέρδισε το στοίχημά του καθώς η προχθεσινή...

Περισσότερα

Τι εξασφάλισε στον Τζόνσον τη μεγάλη νίκη - Αντίστροφη μέτρηση για το Brexit

Κώστας Ράπτης, 2019-12-13

Στους λίγους μήνες της πρωθυπουργίας του Μπόρις Τζόνσον,...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Ψέματα και πολιτική

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2019-11-02

Πριν από μερικές εβδομάδες, ένας δημοσιογράφος στην Αγγλία...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Πώς αλλάζουν οι καιροί

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2019-09-21

Το τι θα συμβεί τελικά με το Brexit μόνο ο Θεός το ξέρει. Σε...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Οι Εργατικοί του Κόρμπιν και το Brexit

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2019-08-10

«Εχω μια καλή απάντηση. Μήπως έχετε καμιά ερώτηση;» λέει...

Περισσότερα

Άρθρα/ Ευρωπαϊκή Ένωση

Κώστας Καλλίτσης

Από τον Λέττα στον Ντράγκι

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-15

Στην Ευρώπη το είχαμε όλοι, ίσως όσο ποτέ άλλοτε, ανάγκη,...

Θόδωρος Τσίκας

Τί σημαίνει η άνοδος της ακροδεξιάς στη Γερμανία

Θόδωρος Τσίκας, 2024-09-08

Η Θουριγγία και η Σαξονία, στις οποίες έγιναν εκλογές, είναι...

Μέρες του 36, μέρες του 2024

Παύλος Τσίμας, 2024-06-22

...Στο μεταξύ, ως προς την δική μας περί κεντροαριστεράς...

Κώστας Καλλίτσης

Δύο εν σειρά παράδοξα

Κώστας Καλλίτσης, 2024-04-07

Με ποια κριτήρια διαμορφώνεται η ευρωπαϊκή στρατηγική...

Θόδωρος Τσίκας

Προχωρά η ευρωπαϊκή Άμυνα, αν και με μικρά βήματα

Θόδωρος Τσίκας, 2024-03-22

Ας αρχίσουμε από τα βασικά: οι καλές εποχές πέρασαν. Η περίοδος...

Θα αυτοτραυματιστεί η Ευρώπη;

Παύλος Τσίμας, 2024-02-03

«Ευρώπη θα γίνουμε»! Στα ελληνικά ακούγεται θετικό, κάτι...

Π.Κ. Ιωακειμίδης

9+1 Ερωτήσεις - απαντήσεις για το Βέτο στην Ευρώπη

Π.Κ. Ιωακειμίδης, 2023-12-23

Είναι το πολιτικά πιο ευαίσθητο θέμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση...

Το μπούνκερ είναι αδιαπέραστο

Γιώργος Καπόπουλος, 2023-11-18

Μια απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης,...

Κώστας Καλλίτσης

Το διπλό χάσμα της Ευρώπης

Κώστας Καλλίτσης, 2023-11-12

Οτι η Ευρωπαϊκή Ενωση φλερτάρει με την ύφεση, δεν ήταν άγνωστο....

Σωτήρης Βαλντέν

Η νέα διεύρυνση της ΕΕ και το μέλλον της Ευρώπης

Σωτήρης Βαλντέν, 2023-09-07

Όταν πέρσι τον Ιούνιο οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποφάσισαν...

Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ευρωεκλογές του 2024

Μανώλης Σπινθουράκης, 2023-06-28

Οπως πολύ σωστά είπε την Κυριακή ο Αλέξης Τσίπρας, το επόμενο...

Λόγια, λόγια, λόγια. Παχιά

Τάσος Παππάς, 2023-06-21

Στα ψιλά πέρασε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που έγινε...

×
×