Η ευκαιρία και η πρόκληση

Π.Κ. Ιωακειμίδης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2016-06-27

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Βρετανία μπορεί σε μια δεύτερη ανάγνωση να παραγάγει ορισμένες ευεργετικές συνέπειες για την Ενωση. Βεβαίως, σε μια πρώτη προσέγγιση το Brexit - εάν και εφόσον συντελεσθεί μετά την ενεργοποίηση του σχετικού άρθρου της Συνθήκης - θα σηματοδοτήσει τον πρώτο ακρωτηριασμό της Ενωσης και την αμφισβήτηση του τελεσίδικου χαρακτήρα της ενοποίησης. Αλλά εάν η Ενωση επιχειρήσει, ως οφείλει, να στοχασθεί και να αντλήσει τα αναγκαία μαθήματα από την τραυματική εμπειρία, εάν διερωτηθεί γιατί μια χώρα αποφάσισε την αποχώρησή της και σημαντικά τμήματα της ευρωπαϊκής κοινωνίας αποστασιοποιούνται από το σύστημά της αμφισβητώντας την ενοποίηση και τα επιτεύγματά της, τότε μπορεί να προκύψει κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο που θα αναζωογονήσει την ενοποιητική διαδικασία. Στόχος της άσκησης αυτής πρέπει να είναι η αναδιάταξη των πολιτικών, στρατηγικών στόχων και διαδικασιών που θα επιτρέψουν στην Ενωση να επαναπροσεγγίσει την ευρωπαϊκή κοινωνία και τους πολίτες και να κερδίσει τη χαμένη νομιμοποίησή της.

Ορισμένα απ’ όσα πρέπει να γίνουν εμφανίζονται λίγο πολύ ως αυτονόητα. Η Ενωση χρειάζεται ένα νέο Ευρωπαϊκό Συμβόλαιο ως νέο project, με άξονες την ενίσχυση της κοινωνικής διάστασης που θα καθιστά την Ενωση θεσμό - παράγοντα μεγιστοποίησης της κοινωνικής ευημερίας, ασφάλειας, επιπέδου διαβίωσης, με ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας στους τομείς ανάπτυξης, απασχόλησης, καταπολέμησης των νέων ανισοτήτων. Παράλληλα όμως πρέπει να γεφυρώσει το πολιτικό χάσμα που την χωρίζει από την ευρωπαϊκή κοινωνία. Η «αποβρυξελλοποίηση» του συστήματος είναι σε κάποιο βαθμό αναγκαία. Η υπερσυγκέντρωση θεσμών και δραστηριοτήτων στις Βρυξέλλες αποξενώνει την Ενωση από την κοινωνία. Ορισμένοι θεσμοί και δραστηριότητες πρέπει να επιστρέψουν στις χώρες-μέλη. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, π.χ., τουλάχιστον μια φορά ανά εξάμηνο χρειάζεται να συνεδριάζει στις εθνικές πρωτεύουσες, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Η ιδιοκτησία της ευρωπαϊκής ενοποίησης πρέπει να επανέλθει στην ευρωπαϊκή κοινωνία.

Το θεμελιώδες πρόβλημα, ωστόσο, βρίσκεται στο ότι, ενώ μιλάμε για την Ευρώπη ως συλλογική οντότητα, δεν έχουμε Ευρωπαίους. Αλλά Ευρώπη χωρίς Ευρωπαίους δεν μπορεί να υπάρξει. Το πώς μπορεί να δημιουργηθεί ο ευρωπαίος πολίτης που να ταυτίζεται με το σύστημα, τους θεσμούς, τις πολιτικές, τα σύμβολα, την αφήγηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης είναι περίπλοκο πρόβλημα. Οπωσδήποτε δεν θα δημιουργηθεί με κηρύγματα και διαλέξεις για τη σημασία της ενοποίησης. Η ευρωπαϊκή ταυτότητα θα έχει λειτουργικό χαρακτήρα, πράγμα που σημαίνει ότι ο ευρωπαίος πολίτης θα ταυτισθεί, θα αποδεχθεί και θα στηρίξει το εγχείρημα της ενοποίησης και το σύστημα της ΕΕ εάν κατανοήσει και κυρίως αισθανθεί ότι το σύστημα αυτό συμβάλλει στη μεγιστοποίηση της ευημερίας του την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Αυτή είναι η πρόκληση για την ΕΕ μετά το Brexit: να βγει πιο ενωμένη, ισχυρή και δημοκρατική. Δύσκολο, αλλά όχι ανέφικτο - για να μην έχουμε κάποιο Frexit ή οποιοδήποτε άλλο exit τελικά στο χάος.

Θέματα επικαιρότητας: BREXIT

Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Αριστεροί υπέρ του Brexit;

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2021-01-09

Τώρα που το Brexit δεν είναι πια θέμα αντιδικίας και ανάλυσης...

Περισσότερα

Το Brexit προσφέρει μια χρυσή ευκαιρία για να γίνουν οι αναγκαίες αλλαγές στην ΕΕ

Ζωρζέττα Λάλη, 2020-05-21

«Το Brexit προσφέρει μια χρυσή ευκαιρία για να γίνουν οι αναγκαίες...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Γιατί κέρδισε το Brexit

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2019-12-28

Πριν από έναν χρόνο, περίπου, είδα κάτι που έπρεπε να με...

Περισσότερα
Γιώργος Καπόπουλος

Θρίαμβος με προσημειώσεις

Γιώργος Καπόπουλος, 2019-12-14

Ο Μπόρις Τζόνσον κέρδισε το στοίχημά του καθώς η προχθεσινή...

Περισσότερα

Τι εξασφάλισε στον Τζόνσον τη μεγάλη νίκη - Αντίστροφη μέτρηση για το Brexit

Κώστας Ράπτης, 2019-12-13

Στους λίγους μήνες της πρωθυπουργίας του Μπόρις Τζόνσον,...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Ψέματα και πολιτική

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2019-11-02

Πριν από μερικές εβδομάδες, ένας δημοσιογράφος στην Αγγλία...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Πώς αλλάζουν οι καιροί

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2019-09-21

Το τι θα συμβεί τελικά με το Brexit μόνο ο Θεός το ξέρει. Σε...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Οι Εργατικοί του Κόρμπιν και το Brexit

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2019-08-10

«Εχω μια καλή απάντηση. Μήπως έχετε καμιά ερώτηση;» λέει...

Περισσότερα

Άρθρα/ Ευρωπαϊκή Ένωση

Γεράσιμος Μοσχονάς

Η Ευρωπαϊκή εξασθένηση των κομμάτων

Γεράσιμος Μοσχονάς, 2025-04-06

...Η εποχή της αδυναμίας των μεγάλων mainstream κομμάτων αφήνει...

Η οικονομία και ο επανεξοπλισμός της Ευρώπης

Σάββας Ρομπόλης, Βασίλειος Μπέτσης, 2025-04-01

Ο γεωοικονομικός και γεωπολιτικός παγκόσμιος μετασχηματισμός...

Θόδωρος Τσίκας

Μπορεί η Ευρώπη να γίνει «μεγάλη»;

Θόδωρος Τσίκας, 2025-03-11

Η μακρά περίοδος των ψευδαισθήσεων τελείωσε:Η ψευδαίσθηση...

Κώστας Καλλίτσης

Ρήτρα διαφυγής από τί;

Κώστας Καλλίτσης, 2025-03-09

Σε ομαλές συνθήκες, οι συνήθεις αντιρρήσεις στην ιδέα του...

Σωτήρης Βαλντέν

Ευρώπη: Και τώρα τι;

Σωτήρης Βαλντέν, 2025-03-02

Διατυπώνω εδώ κάποιες σκέψεις για την ευρωπαϊκή διάσταση...

Ο Τραμπ, η Ευρώπη και ο μεγάλος φόβος

Λουκάς Τσούκαλης, 2025-02-22

Ζούμε το τέλος μιας εποχής και τα παλιά δεδομένα παύουν...

Θόδωρος Τσίκας

Η βίαιη ενηλικίωση της Ευρώπης

Θόδωρος Τσίκας, 2025-02-22

Η κυβέρνηση Τραμπ ξεκίνησε διμερή διάλογο με τον Πούτιν...

Δημήτρης Λιάκος

Το πραγματικό πρόβλημα της Ευρώπης

Δημήτρης Λιάκος, 2025-02-13

Η αντανάκλαση στο κοινωνικό επίπεδο θα σημάνει νέα όξυνση...

Γεράσιμος Μοσχονάς

Στην Ευρώπη οι «Τραμπ» δεν θα ευδοκιμήσουν

Γεράσιμος Μοσχονάς, 2025-02-09

Τα κόμματα υπάρχουν για να διαφέρουν. Δικαιώνουν την ύπαρξή...

Κώστας Καλλίτσης

Η Ευρώπη μας στην αναταραχή

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-12

Ανήμερα τα Χριστούγεννα έγινε δολιοφθορά σε ένα υποβρύχιο...

Κώστας Καλλίτσης

Από τον Λέττα στον Ντράγκι

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-15

Στην Ευρώπη το είχαμε όλοι, ίσως όσο ποτέ άλλοτε, ανάγκη,...

Θόδωρος Τσίκας

Τί σημαίνει η άνοδος της ακροδεξιάς στη Γερμανία

Θόδωρος Τσίκας, 2024-09-08

Η Θουριγγία και η Σαξονία, στις οποίες έγιναν εκλογές, είναι...

×
×