Στις 15 του τρέχοντος μηνός, δύο θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ενωσης έλαβαν δύο σημαντικές αποφάσεις. Η πρώτη ήταν της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αφορούσε τον νόμο που ψήφισε η Ουγγαρία και απαγορεύει την προώθηση ή τη θετική παρουσίαση ομοφυλοφιλικών σχέσεων στα σχολεία. Δεδομένου ότι η Κομισιόν δεν μπορεί να παρέμβει στην εκπαιδευτική πολιτική μιας χώρας, κατηγόρησε την κυβέρνηση Ορμπαν ότι παραβιάζει την Οδηγία για τις Οπτικοακουστικές Υπηρεσίες. Τίποτα το πρωτοφανές, σχολιάζει ο Economist: και ο Αλ Καπόνε για φοροδιαφυγή συνελήφθη, όχι για εκβιασμούς ή δολοφονίες.

Ούτε μία ούτε δύο. Οκτώ φορές είχαν τον τελευταίο μισό αιώνα οι Ελληνοκύπριοι την ευκαιρία να επιστρέψουν στην Αμμόχωστο, υπενθύμιζε τις προάλλες στον τοίχο του ο εκλεκτός φίλος και συνεργάτης των «ΝΕΩΝ» Φίλιππος Σαββίδης. Και οκτώ φορές είπαν όχι.

Η πρώτη ήταν τον Ιούλιο του 1978, όταν ο Σπύρος Κυπριανού απέρριψε σχετική πρόταση του Ραούφ Ντενκτάς γιατί τη συνέδεσε με την άρση του αμερικανικού εμπάργκο για προμήθεια όπλων στην Τουρκία. Και η τελευταία ήταν στο Κραν Μοντανά.

Το σοκ που προκαλούν γυναικοκτονίες όπως εκείνες των Γλυκών Νερών και της Φολεγάνδρου δεν οφείλεται μόνο στη φύση των εγκλημάτων. Προκαλείται και από την απόλυτη αδυναμία να διατρέξει κανείς με τον νου του τη διαδρομή που οδηγεί τους γυναικοκτόνους στην πράξη τους. Εχουν μιλήσει ψυχολόγοι, έχουν κάνει αναλύσεις κοινωνιολόγοι, έχει κάνει καίριες παρεμβάσεις η πολύτιμη Πρόεδρος της Δημοκρατίας για τον ρόλο της οικογένειας, του σχολείου, των χώρων εργασίας. Και πάλι: πώς μπορεί να φτάσει κάποιος να δώσει ένα τόσο άγριο τέλος στον άνθρωπο με τον οποίο αποφάσισε ελεύθερα κάποια στιγμή να συνδέσει τη ζωή του; Τι όπλισε το χέρι του; Και από ποια δεξαμενή θα μπορέσει να αντλήσει έστω και μια λέξη στη συνέχεια για να υπερασπιστεί τον εαυτό του;

Ας το πούμε ευθαρσώς και ανεπιφύλακτα: τα κάναμε λίγο θάλασσα, μπορεί και πολύ. Ολοι. Κυρίως οι ανεμβολίαστοι (που αδιαφόρησαν), αλλά και οι εμβολιασμένοι (που χαλαρώσαμε). Η κυβέρνηση, τα κόμματα, η εκκλησία, οι επιστήμονες, οι διανοούμενοι, οι σεφ, οι επιχειρηματίες. Σπεύσαμε να ανακηρύξουμε την επιστροφή στην κανονικότητα. Κάναμε λάθος. Η ελπίδα τώρα είναι να μην το πληρώσουμε ακριβά.

To στρατόπεδο του Αουσβιτς λειτούργησε από το 1940 ως το 1945 και αποτελούνταν από τρεις ζώνες. Η πρώτη ελεγχόταν από τους SS, που ενδιαφέρονταν μεταξύ άλλων και για τη γερμανική οικονομία: το αέριο που χρησιμοποιούσαν στην αρχή για να εξοντώνουν τους κρατούμενους ήταν ακριβό κι έτσι το αντικατέστησαν με το πιο οικονομικό Zyklon B. Οποιος επισκέπτεται ακόμη και σήμερα το στρατόπεδο συγκλονίζεται από την έντονη μυρωδιά καμένης σάρκας. Εδώ έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι.

Hταν πολύ ωραίο για να είναι αληθινό: το δίδυμο Μπάιντεν - Ακιντζί θα πίεζε το δίδυμο Αναστασιάδη - Ερντογάν να αποδεχθεί την επανάληψη των συνομιλιών για την επανένωση της Κύπρου. Η δυναμική αυτών των συνομιλιών, που θα έδιναν εκ των πραγμάτων λύση και στο ακανθώδες ζήτημα των φυσικών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου, θα συμπαρέσυρε σε πολύ ευνοϊκότερο κλίμα και τις συνομιλίες για τις ελληνοτουρκικές διαφορές.

Τη στάση της Τουρκίας απέναντι στον Ακιντζί την είχαμε καταλάβει από τα εμπόδια, τις απειλές και τις εμπρηστικές δηλώσεις της τουρκικής ηγεσίας: είναι απολύτως αρνητική. Με την απόφαση για το άνοιγμα των Βαρωσίων επιβεβαιώθηκε ότι η Αγκυρα θέλει στο τιμόνι των Τουρκοκυπρίων έναν άνθρωπο που να ελέγχει απόλυτα, ένα πιόνι.

Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών το περίμενε. Ξέρει καλά πόσο αδίστακτος είναι ο αντίπαλός του. Ξέρει καλά και το πνεύμα της εποχής, αν και δεν ανήκει ακριβώς σʼαυτήν. Είχε προετοιμαστεί λοιπόν για ένα ντιμπέιτ διαφορετικό από τα συνηθισμένα, όπου δεν θα τηρούνταν οι κανόνες, δεν θα παρουσιάζονταν προγράμματα, δεν θα γινόταν ούτε στοιχειώδης διάλογος. Και τα πήγε καλά. Δεν έκανε τη μεγάλη γκάφα. Δεν παρασύρθηκε σε προσωπικές αντιπαραθέσεις. Δεν έχασε την ψυχραιμία του. Ακόμη και το «Will you shut up, man!», που θα μείνει χωρίς αμφιβολία στην ιστορία, έμοιαζε σχεδόν προσχεδιασμένο.

Όλοι είναι εξοργισμένοι, όλοι είναι ενοχλημένοι. Είμαι σίγουρος ότι αυτό θα έχει συνέπειες για την Κύπρο». Ετσι σχολίασε πηγή της ΕΕ στην Guardian την επιμονή της Κύπρου να απειλεί με βέτο στην επιβολή κυρώσεων εναντίον της Λευκορωσίας αν δεν αποφασιστούν ανάλογες κυρώσεις και κατά της Τουρκίας. Μια μακρά και επίπονη προσπάθεια να εξασφαλιστεί ομοφωνία για την καταδίκη του αιμοσταγούς καθεστώτος του Μινσκ μπορεί να καταρρεύσει εξαιτίας της στάσης ενός κράτους-μέλους της ΕΕ.

Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι που μπορεί να εξηγήσουν την αδιαφορία ενός εκλεγμένου αξιωματούχου για την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Ο ένας είναι ότι διαφωνεί με τους ισχύοντες κανόνες. ‘Η τους βρίσκει υπερβολικούς. ‘Η τέλος πάντων αδυνατεί για δικούς του λόγους να τους τηρήσει. Οταν ο Πολάκης κάπνιζε επιδεικτικά μέσα στο υπουργείο και σημειώνονταν αντιδράσεις (μια φορά είχε παρέμβει ακόμη και ο ευρωπαίος επίτροπος), απαντούσε ότι θα κόψει το τσιγάρο όταν το επιλέξει αυτός.

Να λοιπόν που μια φωτιά μπορεί να αποβεί μερικές φορές ευεργετική. Ηταν τέτοια η ντροπή από τις εικόνες των άστεγων προσφύγων της Μόριας που δημοσιεύτηκαν στον διεθνή Τύπο, ώστε κινητοποιήθηκαν άμεσα οι διαδικασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ακόμη και η δημοσιοποίηση του σχεδίου της Κομισιόν επισπεύσθηκε κατά μία εβδομάδα. Αρχικά είχε οριστεί για τις 23 Σεπτεμβρίου, στη συνέχεια μετατέθηκε για τις 30 ώστε να μην έχουν έναν επιπλέον πονοκέφαλο οι ευρωπαίοι ηγέτες στη σύνοδο κορυφής, μετά τη φωτιά όμως επανήλθε στην αρχική ημερομηνία.

Ξέρω, ξέρω, είμαι εκτός επικαιρότητας. Δύο πράγματα μας απασχολούν αυτές τις μέρες: η ανεξέλεγκτη δράση του κορωνοϊού και η ηρωική δράση του αντιπλοιάρχου. Το τελευταίο που μας ενδιαφέρει λοιπόν είναι οι φουκαράδες από κάτι φτωχές χώρες που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη. Αλλωστε, ο υπουργός τα είπε όλα, και σε άψογα ελληνικά, απαντώντας στις καταγγελίες των «New York Times» ότι τους τελευταίους μήνες έχουμε πετάξει στη θάλασσα πάνω από 1.000 πρόσφυγες: «Συνεχίζουμε να παράσχουμε άσυλο σε όσους το δικαιούνται».