Προτείνουμε λύσεις για το σήμερα

Τις επόμενες ημέρες θα δοθεί στη δημοσιότητα το ολοκληρωμένο πρόγραμμα του ΣΥΝ. Ένα πρόγραμμα που καταρτίστηκε με πρωτοποριακές διαδικασίες και με εχέγγυο τη συμβολή τού επικεφαλής της επιτροπής που το επεξεργάστηκε, Γιάννη Δραγασάκη. Την Επιτροπή Προγράμματος συναποτελούν ο Αριστείδης Μπαλτάς και ο Γιάννης Μπαλάφας. Ο τελευταίος με συνέντευξή του στην "Κ.Α." υπογραμμίζει ότι το πρόγραμμα του ΣΥΝ επιδιώκει τη συνύπαρξη τριών τομέων: "Δημόσιος τομέας, σύγχρονος και αποτελεσματικός. Ιδιωτικός τομέας, με κανόνες και ρυθμίσεις. Κοινωνικός τομέας, με λογική υπέρβασης του κέρδους ως καθοριστικού κριτηρίου". Ο Γ. Μπαλάφας μιλάει για τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν, τις κατευθύνσεις του προγράμματος, το πάντρεμα με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, το επικείμενο διαρκές συνέδριο του ΣΥΝ.

* Ποιες ανάγκες επιδιώκει να καλύψει το πρόγραμμά σας;

Όπως γνωρίζετε, ιδιαίτερα στη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς, σε συνάρτηση με την εκλογή της νέας ηγεσίας του κόμματος και την ανάδειξη του Συνασπισμού σε υπολογίσιμο παράγοντα των πολιτικών εξελίξεων, διατυπώθηκε, από πολλές πλευρές, μια πρόσκληση και μια απαίτηση. Να υπάρξουν συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις του Συνασπισμού για όλα τα μεγάλα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Να υπάρξει ένα πρόγραμμα του Συνασπισμού και γενικότερα ένα πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ.

* Διαβάσαμε για μια πρωτοποριακή διαδικασία για την κατάρτιση του προγράμματος. Τι διαφορετικό έγινε;

Η Επιτροπή Προγράμματος, που είχε ως επικεφαλής τον σ. Γιάννη Δραγασάκη, προσανατολίσθηκε από την αρχή στη συμμετοχή για την εκπόνηση του προγράμματος του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού συντρόφων και συντροφισσών. Δεν το πετύχαμε όσο θέλαμε. Όμως για πρώτη φορά στην πορεία του κόμματός μας, ενεπλάκησαν στο εγχείρημα αυτό τόσοι πολλοί άνθρωποι. Μέσα από τα Τμήματα της ΚΠΕ του κόμματός μας αλλά και με προσωπικές - και τόσο χρήσιμες - συμβολές, με κείμενα, προτάσεις, υποδείξεις και κριτικές, με οργάνωση ημερίδων και συσκέψεων. Δραστηριοποιήθηκαν μέλη του κόμματος, φίλοι μας πέρα από το κόμμα, επιστήμονες και ερευνητές ειδικοί σε συγκεκριμένα θέματα. Η Επιτροπή συντόνισε όλη αυτή την προσπάθεια, δούλεψε και η ίδια συλλογικά. Πρυτάνευσε μια διάθεση και ένα πνεύμα συνεννόησης και αναζήτησης κοινά αποδεκτών απαντήσεων. Το αποτέλεσμα κρίνεται ήδη.

* Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα; Μήπως είναι πολλές και δύσκολο να διαβαστούν οι 200 σελίδες;

Ως προς το μέγεθος, δεν το είχαμε προδιαγράψει. Όμως η ανάγκη να δώσουμε επαρκείς απαντήσεις σε όλα τα προβλήματα προσέθετε συνεχώς σελίδες. Ας αφιερώσουμε λίγο χρόνο να τις διαβάσουμε, με προσοχή, όλες. Η «καρδιά» του προγράμματος είναι το «Δεύτερο Μέρος». Περιλαμβάνει είκοσι κεφάλαια. Είκοσι προγραμματικούς άξονες και στόχους πάλης. Υπάρχει μια ισορροπία και μια σύνθεση ανάμεσα στους στόχους που αφορούν την πολιτική, την οικονομία και την κοινωνία. Επίσης στο "Πρώτο Μέρος" υπάρχουν αναλυτικά συγκεκριμένοι προγραμματικοί στόχοι. Το «Πρώτο Μέρος» του Προγράμματος είναι το πλαίσιο, οι αρχές και οι κατευθύνσεις, που διέπουν όλη την πρόταση. Κεντρικός άξονας είναι η γενικευμένη κρίση που βιώνουμε στο διεθνές, το ευρωπαϊκό και το εθνικό επίπεδο. Γίνεται, επίσης, εκτενής αναφορά σε αυτούς στους οποίους απευθύνουμε, πρωτίστως, τις προτάσεις μας και σκιαγραφείται η συνολική απάντηση της αριστεράς, που εξειδικεύεται στο «Δεύτερο Μέρος». Τέλος, στα «Παραρτήματα» παρατίθενται πολύ χρήσιμες συμβολές, που δεν μπορέσαμε σ αυτή τη φάση να επεξεργαστούμε.

* Δεδομένου ότι ο ΣΥΝ έχει εδώ και χρόνια επεξεργασμένες θέσεις, τι "καινούργιο" υπάρχει;

Το πρόγραμμα που εκπονήσαμε, ιδιαίτερα οι συγκεκριμένοι «Προγραμματικοί Στόχοι», είναι ένα συνεκτικό σύνολο θέσεων και προτάσεων. Υπάρχει γενική κατεύθυνση. Είναι η απάντηση στον δικομματισμό και τον νεοφιλελευθερισμό, είναι η υπόδειξη διεξόδων από την κρίση με όσο γίνεται πιο έντονα κοινωνικά, οικολογικά και δημοκρατικά χαρακτηριστικά, είναι η αναζήτηση δρόμων για τη δημοκρατική και σοσιαλιστική προοπτική. Φυσικά δεν επιχειρήσαμε παρθενογένεση. Αξιοποιήσαμε όλο τον πλούτο των διατυπωμένων θέσεων και επεξεργασιών μας. Τις κωδικοποιήσαμε, τις εκσυγχρονίσαμε, τις κάναμε πιο κρουστικές. Παραπέρα διατυπώνουμε και καινούργιες απαντήσεις, ανοίγουμε νέες θεματικές, για τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της χώρας, την οικονομία των αναγκών και των συλλογικών αγαθών, τη νέα γενιά δικαιωμάτων, τον οικολογικό μετασχηματισμό κ.λπ.

* Πώς απαντάτε στα κρίσιμα ζητήματα της οικονομίας; Είναι μια λύση ο κρατισμός παλαιάς κοπής;

Η απάντησή μας σε όσους μιλάνε για «δεξιό» πρόγραμμα, που διατυπώνει απλά επιμέρους, διορθωτικές προτάσεις στο «σύστημα», είναι ότι εμείς προτείνουμε λύσεις για το σήμερα, σε συνδυασμό με διαρθρωτικές αλλαγές που χτυπάνε τις αιτίες της κρίσης και αποδυναμώνουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Δεν παραπέμπουμε τα πάντα σ΄ένα απροσδιόριστο «σοσιαλιστικό» μέλλον. Από την άλλη πλευρά, ο κρατισμός, η κρατικοποίηση, η εθνικοποίηση των πάντων είναι στον αντίποδα της λογικής μας. Το πρόγραμμα προτείνει μια δυναμική συνύπαρξη, φυσικά σε συνθήκες ανταγωνισμού, τριών τομέων της οικονομίας. Δημόσιος τομέας, σύγχρονος και αποτελεσματικός. Ιδιωτικός τομέας, με κανόνες και ρυθμίσεις. Κοινωνικός τομέας, με λογική υπέρβασης του κέρδους ως καθοριστικού κριτηρίου. Δεν πρόκειται για μια ξεπερασμένη στις σημερινές συνθήκες σοσιαλδημοκρατική «μεικτή οικονομία», αλλά για μια νέα οικονομική πολιτική των αναγκών και των συλλογικών αγαθών, αντι-νεοφιλελεύθερη και αντι-κρατικίστικη.

* Τι σημαίνουν για το κόμμα σας και γενικότερα για την αριστερά οι προτάσεις που ετοιμάσατε;

Πρώτον, οι προτάσεις μας μπορούν, άμεσα ή έμμεσα, να είναι χρήσιμες και αξιοποιήσιμες από τα κινήματα, από τα οποία έτσι κι αλλιώς αντλήσαμε σημαντικές πλευρές του προγραμματικού μας λόγου. Δεύτερον, το πρόγραμμα ξεκαθαρίζει, παραπέρα, τη φυσιογνωμία του κόμματός μας, ως κόμματος της σύγχρονης ανανεωτικής ριζοσπαστικής αριστεράς και, ταυτόχρονα, με όσα συγκεκριμένα περιλαμβάνει, μπορεί να διαμορφώσει, πάνω σε ουσιαστική προγραμματική βάση, σταθερές σχέσεις αντιπροσώπευσης με τους πολίτες, άνδρες και γυναίκες, και με τη νέα γενιά. Τρίτον, με την πρότασή μας τίθεται στη σωστή βάση η υπόθεση του εναλλακτικού πολιτικού σχεδίου της αριστεράς για την κοινωνία. Το πρόγραμμα είναι το «ψαχνό», είναι το περιεχόμενο του σχεδίου. Ξεκαθαρίζει «τι θέλει να κάνει η Αριστερά στην κοινωνία». Με βάση αυτό προκύπτουν ή δεν προκύπτουν κοινές δράσεις ή συγκλίσεις και αποφεύγονται η συνεργασιολογία και οι σεχταρισμοί.

* Πώς θα γίνει το πάντρεμα με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και ποιος είναι ο ρόλος των 15 σημείων - στόχων πάλης;

Το πρόγραμμα που εκπονήσαμε προορίζεται να είναι και η συμβολή μας στη διαμόρφωση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Θα συμμετάσχουμε με την πρόταση - συμβολή μας στις διαδικασίες του ΣΥΡΙΖΑ που θα δρομολογηθούν άμεσα, επιζητώντας κοινά αποδεκτές και προωθητικές θέσεις. Ως προς το κείμενο της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, που αναφέρεστε, από τον τίτλο του, χωρίς να υπεισέρχομαι στο περιεχόμενό του, καταλήγω ότι πρόκειται για «Άμεσους στόχους πάλης» και όχι για ολοκληρωμένο πρόγραμμα που έχουμε ανάγκη σ΄αυτή τη φάση.

Το διαρκές Συνέδριο του ΣΥΝ

* Επίκειται το διαρκές συνέδριο του ΣΥΝ. Εκτιμάτε ότι θα υπάρξουν αντιπαραθέσεις επί των προγραμματικών ζητημάτων;

Η Επιτροπή Προγράμματος δούλεψε αρκετούς μήνες και φέρνει σήμερα στο κόμμα την πρότασή της. Θέλω να τονίσω ότι στην Επιτροπή πρυτάνευσε ένα πνεύμα προσφοράς, αλλά και συνεννόησης και αναζήτησης πάντα της συνισταμένης που μας πήγαινε ένα βήμα μπροστά. Υπάρχουν, φυσικά, στο συνολικό πρόγραμμα, πλευρές ή ζητήματα που δεν με καλύπτουν πλήρως, το ίδιο πιθανόν να συμβαίνει και με άλλους συντρόφους. Θεωρώ όμως το συνολικό αποτέλεσμα ικανοποιητικό, κρίνοντας ρεαλιστικά, δυνατότητες, συμφωνίες και αποκλίσεις. Με αυτή τη λογική υποστηρίζω ότι πρέπει να πάμε και προς το Διαρκές Συνέδριο. Η πρόταση προς τους συνέδρους είναι ανοιχτή στην κριτική, σε πρόσθετες συμβολές, εναλλακτικές προτάσεις, ατομικές ή συλλογικές. Όλα θα τεθούν στην κρίση των συνέδρων. Στο Διαρκές Συνέδριο κλείνει η πρώτη φάση της προγραμματικής μας επεξεργασίας. Αρχίζει όμως ταυτόχρονα νέα φάση, με συζήτηση στο κόμμα και στην κοινωνία. Δεν κλείνουμε τη συζήτηση με ένα υπέρ-κατά-λευκό. Συνεχίζουμε την επεξεργασία, αξιοποιούμε το σύνολο των προτάσεων που θα διατυπωθούν. Με αυτή τη λογική, θεωρώ ως την πιο πρόσφορη θέση για τη συγκεκριμένη προγραμματική προσέγγιση, την έγκρισή της ως βάσης για περαιτέρω συζήτηση και επεξεργασία με συνεκτιμώμενες όλες τις κριτικές παρατηρήσεις και τις ενστάσεις που θα τεθούν. Για να είναι το «Πρόγραμμα» ισχυρό ατού για το κόμμα μας. Για να συνεχιστεί η προγραμματική επεξεργασία, πιο συστηματικά, πιο συλλογικά, όλο και πιο ριζοσπαστικά και ανανεωτικά.