Στις 8 Οκτωβρίου, ημέρα Παρασκευή, ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί επισκεπτόταν τον πάπα Βενέδικτο στο Βατικανό. Πήρε την ευχή του και επέστρεψε στο Παρίσι. Οι σχέσεις του Σαρκοζί με την Καθολική Εκκλησία χαρακτηρίζονται ούτως ή άλλως, από πλευράς Γάλλου προέδρου, από ωφελιμιστική τάση, ωστόσο αυτή τη φορά είναι μάλλον σίγουρο ότι οι όποιες προσευχές του δεν εισακούστηκαν. Και τούτο δεν άργησε να φανεί: την Τρίτη η χώρα γνώριζε μια από τις μαζικότερες ημέρες πανεθνικής κινητοποίησεις με απεργίες στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα και μεγάλες διαδηλώσεις στις σημαντικότερες πόλεις. Συνολικά κατέβηκαν στους δρόμους, ύστερα από την ενωτική έκκληση των συνδικάτων, 3.5 εκατομμύρια άτομα, ενώ το περασμένο Σάββατο οι διαδηλώσεις ήσαν κι αυτές μαζικές.

"Γιατί θα κερδίσουμε;" φώναζαν οι διαδηλωτές την Τρίτη. "Γιατί είμαστε ισχυροί και ενωμένοι", απαντούσαν οι ίδιοι, δίνοντας έτσι και τα "κλειδιά" της μαζικότητας των μέχρι τώρα κινητοποιήσεων. Ο γενικός γραμματέας του μεγαλύτερου συνδικάτου, του CGT, Μπερνάρ Τιμπό είχε πει στα τέλη Σεπτεμβρίου, στην προηγούμενη πανεθνική κινητοποίηση, ότι "τώρα, εφόσον η κυβέρνηση δεν υποχωρεί, πρέπει να κλιμακώσουμε τη δράση μας, να μαζικοποιήσουμε κι άλλο τις αντιδράσεις μας". Έκκληση που εισακούστηκε καθώς 3.5 εκατομμύρια άνθρωποι επανέλαβαν την απόρριψή τους στη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση Σαρκοζί, με το εμβληματικό μέτρο της αύξησης του ορίου συνταξιοδότησης, από τα 60 στα 62 χρόνια - διάταξη που εσπευσμένα ψήφισε και η Γερουσία, όπου αντιπολίτευση και συνδικάτα είχαν ελπίδες ότι μπορούσε κάτι να αλλάξει...

Και τώρα πώς αντιδρά η κυβέρνηση; Καταρχήν επιμένει στην αδιαλλαξία της ενώ ευελπιστεί είτε για κάποια ρήξη στο εσωτερικό του συνδικαλιστικού μετώπου είτε για κάποια "χείρα βοηθείας" από το αντίπαλο στρατόπεδο, τύπου Μισέλ Ροκάρ ή Ντομινίκ Στρος Καν, που λίγο - πολύ κινήθηκαν προς την κυβερνητική πλευρά στο θέμα αυτό. Ωστόσο άλλοι... μιμητές δεν φαίνονται στον ορίζοντα ενώ οι κυβερνητικοί έχουν αρχίσει να πονοκεφαλιάζουν από δύο ενδεχόμενα: την ενίσχυση του κινήματος με τη συμμετοχή των νέων (μαθητών, φοιτητών), των οποίων η παρουσία κάθε άλλο παρά απαρατήρητη πέρασε την Τρίτη και τη σκλήρυνση της στάσης των εργαζόμενων στα διυλιστήρια - ήδη την Παρασκευή και τα 12 διυλιστήρια της χώρας είτε δεν λειτουργούσαν είτε υπολειτουργούσαν. Αν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί από την ερχόμενη εβδομάδα θα αρχίσουν να γίνονται αισθητές ελλείψεις στον ανεφοδιασμό σταθμών βενζίνης...

Η κυβέρνηση, με την αδιαλλαξία που επιδεικνύει, κινδυνεύει να βρεθεί σε αδιέξοδο καθώς ο Σαρκοζί, όπου σταθεί κι όπου βρεθεί, διακηρύσσει ότι η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού είναι Η μεταρρύθμιση της θητείας του, την οποία θα φέρει σε πέρας πάση θυσία. Η ειρωνεία είναι βέβαια ότι προεκλογικά ο ίδιος ο Σαρκό είχε αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο αλλαγής του συνταξιοδοτικού... Τώρα δικαιολογεί την αλλαγή της γνώμης του με την επιδείνωση της οικονομικής κρίσης - ωστόσο αυτή είναι μια ανάγνωση που διόλου δεν συμμερίζονται τα συνδικάτα, τα οποία θεωρούν ότι αλλαγές στη φορολογία των υψηλών εισοδημάτων, των επιχειρήσεων και των τραπεζών μπορούν να οδηγήσουν στην εξεύρεση των χρημάτων για το συνταξιοδοτικό σύστημα. Και δεν είναι μόνο τα συνδικάτα αλλά και η κοινή γνώμη που συμμερίζεται αυτή την προσέγγιση, καθώς τα ποσοστά στήριξης των κινητοποιήσεων είναι πολύ υψηλά.

Ευρηματικές και αυθόρμητες οι πρωτοβουλίες των νέων...

Τώρα, με την κυβέρνηση να παραμένει στις θέσεις της ακλόνητη, το κίνημα τείνει προς τη ριζοσπαστικοποίηση. "Θα συνεχίσουμε, δεν θα σταματήσουμε με πρόσχημα ότι οι γερουσιαστές ψήφισαν" δήλωνε την Τρίτη ο Μπερνάρ Τιμπό ενώ ο ομόλογός του στο συνδικάτο CFDT, Φρανσουά Σερέκ (που δεν είναι καθόλου υποχωρητικός, όπως η προκάτοχός του, Νικό Νοτά) υπογράμμιζε ότι "οι ευθύνες της ριζοσπαστικοποίησης ανήκουν στην κυβέρνηση, που συνεχίζει να κωφεύει". Έτσι, για πρώτη φορά από τις αρχές Σεπτεμβρίου που ξεκίνησε η κινητοποίηση, δημιουργείται ένα είδος "γέφυρας" ανάμεσα σε δύο ημέρες απεργίας - της Τρίτης, 12 και του Σαββάτου, 16 Οκτωβρίου - με απεργίες, π.χ., στα διυλιστήρια, στα σχολεία του Παρισιού (οι δάσκαλοι), στις μεταφορές, κ.ά., ενώ, ως φαίνεται, μπαίνουν δυνατά στις κινητοποιήσεις οι νέοι.

Έτσι οι μαθητές κατέβηκαν και την Παρασκευή στους δρόμους διαδηλώνοντας, παρά τις "νουθεσίες" του υπουργού Παιδείας, Λικ Σατέλ, ότι οι νέοι "κινδυνεύουν από τη συμμετοχή τους στις διαδηλώσεις" και παράλληλα γινόταν γνωστό ότι ο αριθμός των Λυκείων που παρουσίαζαν προβλήματα λειτουργίας λόγω καταλήψεων, σε όλη τη χώρα, ανερχόταν σε 306 (σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου). Ενδεικτικό ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων, τις σχετικές αποφάσεις πήραν ανεξάρτητοι φοιτητές, που δεν πρόσκεινται δηλαδή σε κάποια οργάνωση... Η κατάσταση μπορεί να γίνει συγκρουσιακή ανά πάσα στιγμή καθώς η αστυνομία κάνει ορατή την παρουσία της στη διάρκεια πρωτοβουλιών των νέων. Οι τελευταίοι ξεχωρίζουν για την ευρηματικότητά τους: έτσι οι μαθητές του Λυκείου Τυργκό, στο 3ο διαμέρισμα του Παρισιού αποφάσισαν την Παρασκευή να μπλοκάρουν τον δρόμο έξω από το σχολείο τους προκαλώντας μεγάλη κυκλοφοριακή συμφόρηση. Στην περιοχή Ιλ ντε Φρανς παρατηρήθηκαν αρκετά παρόμοια φαινόμενα, με τάξεις που κλειδώθηκαν, αίθουσες που αποκλείστηκαν, κ.ο.κ. Την ίδια ημέρα (Παρασκευή) έξω από το πρωθυπουργικό γραφείο, συγκεντρώθηκαν μαθητές, ύστερα από έκκληση του δεύτερου μαθητικού συνδικάτου, του FIDL, παρά την εντυπωσιακή παρουσία ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας. Η ίδια κατάσταση παρατηρείτο και σε όλη τη χώρα, με συγκεντρώσεις και πορείες μαθητών σε πολλές πόλεις. Για παράδειγμα στη Λιμόζ, μαθητές λυκείων συγκεντρώθηκαν και συνέκλιναν διαδηλώνοντας προς το δημαρχείο της πόλης ενώ στη Λιλ, η επιθεώρηση των σχολείων διαπίστωσε ότι την Παρασκευή το πρωί "η πλειοψηφία των μαθητών δεν παρουσιάστηκαν στο μάθημα"...

Αυθόρμητες, ανοργάνωτες, ευρηματικές, οι εκδηλώσεις των μαθητών κατά μιας μεταρρύθμισης που, εκ πρώτης μόνον όψεως, δεν τους αφορά, παίρνουν έκταση και εκφράζουν ένα αίτημα: "δεν μας ακούνε, άρα κραυγάζουμε". Μέσα σε συνθήκες εργασιακής ανασφάλειας, η γαλλική νεολαία φαίνεται ότι θέλει να ακουστεί η φωνή της. "Θα δουλεύουμε μέχρι τα βαθιά μας γεράματα, ήδη πρέπει να κάνουμε τα μαθήματά μας και πηγαίνουμε σχολείο από τα 3 μας χρόνια, και στο τέλος θα τα τινάξουμε χωρίς να έχουμε καθόλου χρόνο ξεκούρασης;", αναρωτήθηκαν οι Βινς και Σοφιάν, μιλώντας στη Μοντ και απηχώντας την πλειοψηφία των μαθητών. Οι επόμενες μέρες θα είναι καθοριστικές για το κατά πόσο θα διευρυνθεί η παρουσία των νέων στις κινητοποιήσεις κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης - μια παρουσία που πονοκεφαλιάζει τη δεξιά κυβέρνηση...

Αυτή τη στιγμή, και με δεδομένο ότι το κίνημα θα συνεχίσει με την ίδια ισχύ, ο Σαρκοζί κινδυνεύει να βρεθεί εγκλωβισμένος στην ίδια του την αδιάλλακτη και αδιέξοδη τακτική: αν κάνει πίσω, θα χάσει το κύρος του στη δεξιά παράταξη, καθώς ο ίδιος έχει αναδείξει τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση ως κορυφαία της θητείας του. Παράλληλα είναι βέβαιο σε μια τέτοια περίπτωση υποχώρησης, δεν πρόκειται να κερδίσει τίποτε από την αριστερή αντιπολίτευση... Αν λοιπόν οι κινητοποιήσεις συνεχίσουν με την ίδια ένταση και μαζικότητα, η Γαλλία θα βρεθεί μπροστά στο φάσμα του μπλοκαρίσματος, με την αντιπολίτευση να καταγγέλλει τον άδικο χαρακτήρα της μεταρρύθμισης και την κοινή γνώμη να τη στηρίζει.

e.tserezole@avgi.gr