Ψήφος πολιτικής αντίστασης ο ΣΥΡΙΖΑ

** Κύριε Κουβέλη, λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου, σας ικανοποιεί, σας αρκεί να βρεθεί απλώς ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ στα έδρανα της Βουλής;

Η δυναμική του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ μπορούσε να ήταν διαφορετική από τη σημερινή. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, είχε διαμορφώσει σημαντική σχέση εμπιστοσύνης με τους πολίτες και δημιούργησε ελπίδες για τη δυνατότητα συσπείρωσης και ευρύτερων δυνάμεων, πέραν των δυνάμεων της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς. Εξέφρασε και πολίτες από διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες, οι οποίοι, με δεδομένη και την πολιτική συγκυρία, θέλησαν να σημάνουν την ανάγκη αλλαγής της πολιτικής σε προοδευτική κατεύθυνση. Δεν έγινε όμως γόνιμη αξιοποίηση των ανοδικών ποσοστών που καταγράφονταν δημοσκοπικά. Περιχαρακώθηκε σε βεβαιότητες, εφησυχασμούς και εσωστρέφεια. Σήμερα, ζητάμε την ψήφο των πολιτών με συναίσθηση της ευθύνης μας και την πεποίθηση ότι στη νεοφιλελεύθερη πολιτική, που παράγει ο δικομματισμός, πρέπει να αντιπαρατεθούν οι μέγιστες δυνατές κοινωνικές και πολιτικές αντιστάσεις, για την απόκρουσή της. Η παρουσία του δημόσιου χώρου της Αριστεράς στο εθνικό κοινοβούλιο και η σταθερή επιδίωξη για ένα νέο ρόλο της ανανεωτικής αριστεράς, είναι αναγκαίες προϋποθέσεις για τον επί της ουσίας προοδευτικό ανακαθορισμό των πολιτικών συσχετισμών.

** Στις ημέρες που απομένουν τι θα έκανε ελκυστικότερο το μήνυμα σας, ώστε να ξανακερδίσετε κι όσους, απογοητευμένοι από την εικόνα των τελευταίων μηνών, δείχνουν να αποστασιοποιούνται από τον χώρο σας;

Οφείλουμε να προβάλλουμε – και προβάλλουμε - το συνεκτικό σύνολο των εναλλακτικών προτάσεών μας και διαρθρωτικών αλλαγών, που απαντούν στις ανάγκες της κοινωνίας και αμφισβητούν συγκεκριμένα το νεοφιλελεύθερο και δικομματικό πλαίσιο. Μια τέτοια πρόταση θα έχει πειστικότητα και ελκυστικότητα, γιατί ανταποκρίνεται συγκεκριμένα στις ανάγκες της κοινωνίας και στις επιδιώξεις των πολιτών. Μπορούμε να πείσουμε ότι η σύγχρονη ανανεωτική και ριζοσπαστική Αριστερά είναι η χρήσιμη δύναμη που μπορεί να επιβάλλει πολιτική της κοινωνικής αλληλεγγύης και της κοινωνικής προστασίας. Η κοινωνία χρειάζεται αλλαγή της πολιτικής που σώρευσε τα προβλήματα και όχι δικομματική εναλλαγή. Σ΄ αυτή την επιδίωξη των πολιτών είμαστε παρόντες.

** Εάν το ζητούμενο της εποχής είναι μια «Αριστερά της ευθύνης», θα τολμήσετε ποτέ το βήμα να αναμετρηθείτε με τα ζέοντα προβλήματα του τόπου, από θέσεις κυβερνητικής ευθύνης ή αισθάνεστε πιο ασφαλείς στο ρόλο του μονίμως καταγγέλλοντος;

Όσο λάθος είναι να θεωρούμε ότι ο αριστερός μεταρρυθμισμός εξαντλείται στο στόχο της συμμετοχής στην άσκηση της εξουσίας, δηλαδή σ’ έναν άμετρο κυβερνητισμό, άλλο τόσο λάθος είναι, ερμηνεύοντας την κρίση με φθαρμένα ερμηνευτικά εργαλεία, να θεωρούμε «αριστερή» την εκτόπισή μας από τις κεντρικές πολιτικές διαδικασίες.

** Οι πολίτες, απανταχού της γής, ψηφίζουν για κυβερνήσεις. Γιατί να επιδοκιμάσουν τον ΣΥΡΙΖΑ, όταν η πιο προφανής συνέπεια θα είναι, εν μέσω κρίσης, η πολιτική αστάθεια και η ακυβερνησία;

Το περιεχόμενο της πολιτικής δεν εξαντλείται στο επίπεδο της κυβερνητικής εξουσίας. Συντίθεται, εξαρτάται και διαμορφώνεται από τους πολιτικούς συσχετισμούς ως έκφραση των κοινωνικών συσχετισμών, των επιλογών και των συμφερόντων όλων των πολιτών, τα οποία μπορεί να είναι και διαφορετικά και αντιτιθέμενα.

** Η στρατηγική σας, εκτιμούν πολλοί, αναστηλώνει τον δικομματισμό και εδραιώνει την πεποίθηση σε πολλούς πολίτες ότι για λόγους «κομματικού, πολιτικού εγωϊσμού» απορρίπτετε προτάσεις κυβερνητικής συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ. Έχουν άδικο στην εκτίμηση τους;

Η σύγχρονη Αριστερά οφείλει να είναι παρούσα στις εξελίξεις, όχι για να εκχωρήσει την αυτονομία της, όχι για να προσχωρήσει σ΄ έναν αδιάφορο για την κοινωνία κυβερνητισμό, αλλά για να επηρεάζει με το περιεχόμενο των προγραμματικών της θέσεων την ασκούμενη πολιτική προς όφελος της κοινωνίας. Οι συνεργασίες για να είναι πειστικές, αποτελεσματικές και να μετακινούν την πολιτική προς ουσιαστικά προοδευτικές κατευθύνσεις και επιλογές, προϋποθέτουν προγραμματικές συμφωνίες. Αυτή η προϋπόθεση σήμερα απουσιάζει.

** Έχετε μιλήσει για «αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές». Ποιες είναι αυτές, πώς και με ποιές πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες μπορούν να δρομολογηθούν;

Αταλάντευτο στόχο μου αποτελούσε ανέκαθεν η ενθάρρυνση κάθε πρωτοβουλίας που είναι δυνατόν να ενεργοποιήσει δυνάμεις για την προώθηση συγκλίσεων προγραμμάτων, επιδιώξεων και δράσεων, που εμπνέονται από το σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία, την οικολογία, την προστασία και διεύρυνση των ελευθεριών και των κοινωνικών δικαιωμάτων του πολίτη, τον ορθό λόγο και τον αριστερό ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Το περιεχόμενο του στρατηγικού μας σχεδίου οφείλει να είναι – και είναι -ένα συνεκτικό σύνολο εναλλακτικών προτάσεων και διαρθρωτικών αλλαγών, που απαντούν στις σημερινές ανάγκες της κοινωνίας και στα προβλήματά της και αμφισβητούν το νεοφιλελεύθερο και δικομματικό πλαίσιο. Η προώθηση ενός τέτοιου πολιτικού σχεδίου του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς απαιτεί τη μεγαλύτερη δυνατή συγκέντρωση δυνάμεων της ευρύτερης δημοκρατικής και σοσιαλιστικής Αριστεράς, κοινωνικών και πολιτικών και ανάδειξη των δυνάμεων αυτών σε πλειοψηφικό ρεύμα στην ελληνική κοινωνία. Απαιτεί επομένως τη συγκρότηση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας. Κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις με απόψεις που εντάσσονται σε ένα τέτοιο σχέδιο υπάρχουν εντός και εκτός του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, είναι διάσπαρτες σε όλη την κοινωνία και σε ευρύ φάσμα της πολιτικής σκηνής. Οφείλουμε να προσβλέπουμε στην ανάγκη διαλόγου και σύγκλισής τους, μέσα από πολιτικές πρωτοβουλίες που είναι δυνατόν να υπάρξουν.

** Ο χώρος της Ανανεωτικής Αριστεράς, από την εποχή του ΚΚΕ εσωτ. και της Ε.ΑΡ, υπήρξε μήτρα και φυτώριο ανάδειξης και επώασης ιδεών, που πολλές φορές αιματοδότησαν και ζωογόνησαν την πολιτική ζωή. Τα τελευταία χρόνια, με δεδομένους τους συσχετισμούς στο εσωτερικό του ΣΥΝ, και πολύ περισσότερο του ΣΥΡΙΖΑ, αυτή η «δημιουργική πολιτική φλόγα» δείχνει να σβήνει και όσοι εμφορούνται από τις ιδέες της Ανανεωτικής Αριστεράς δείχνουν να αισθάνονται, ως «παρίες». Υπάρχει λυτρωτική διέξοδος;

Ο ευρύτερος πολιτικός χώρος της σύγχρονης αριστεράς στη χώρα μας δεν μπορεί να δρα με συνέπεια και συνοχή όταν απορρίπτει τις κεντρικές επιλογές του δημοκρατικού δρόμου, της ευρύτερης δυνατής λαϊκής ενότητας, της αναμόρφωσης των θεσμών με τη διεύρυνση της δημοκρατίας. Όταν συγκρούεται με αυτές τις επιλογές εκπίπτει σε αριστερίστικη ομάδα που προκαλεί αρνητικές διεργασίες στην κοινωνία. Για μένα ζήτημα είναι η διαμόρφωση μιας εναλλακτικής ουσιαστικής προγραμματικής πρότασης και βεβαίως η υποχρέωση του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ να κινηθούν στη διαμόρφωση εναλλακτικής πρότασης εξουσίας, η οποία θα πρέπει να στηρίζεται στη διαμόρφωση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας.

** Ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος, το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, έχει μέλλον και ποιό μπορεί να είναι αυτό;

Υπάρχουν ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν. Ζητήματα λειτουργίας του ως συμμαχικού σχήματος, αλλά και του περιεχομένου της πολιτικής του.

** Διεκδικείται την επανεκλογή σας στην πιο μεγάλη εκλογική περιφέρεια της χώρας, στην Β! Αθηνών. Τι νομίζετε ότι πρέπει να γίνει, για να επέλθει ένας πολιτικός εξορθολογισμός αυτής της κατάστασης;

Εμείς υποστηρίζουμε ότι θα πρέπει να καθιερωθεί ως πάγιο εκλογικό σύστημα η απλή αναλογική. Ο λόγος που ζητούμε την καθιέρωση της απλής αναλογικής δεν είναι το αίτημα κάποιων μικρών κομμάτων να αυξήσουν την κοινοβουλευτική τους δύναμη μέσα από το εκλογικό σύστημα, αλλά επειδή πιστεύουμε ότι μέσω αυτής, αφενός εκφράζεται με μεγαλύτερη πιστότητα η λαϊκή κυριαρχία, αφετέρου είναι δυνατόν να εξυγιανθεί το πολιτικό σύστημα, να απελευθερωθούν υπαρκτές ζωντανές πολιτικές δυνάμεις και να οδηγηθούμε σε πολιτικές συνθέσεις. Είναι επίσης αναγκαίος ο ανακαθορισμός των εκλογικών περιφερειών. Ο ανακαθορισμός αυτός πρωτίστως αφορά στη Β΄περιφέρεια της Αθήνας.