Σκοτεινός θάλαμος
Γιάννης Παπαθεοδώρου, Δημοσιευμένο: 2014-03-24
«Αντικομμουνιστής ασφαλώς και είμαι. Δεν συζητείται αυτό. Από μικρό παιδί. Έτσι γεννήθηκα, έτσι μεγάλωσα και έτσι θα πεθάνω»,[1] δήλωσε πρόσφατα ο γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου κ. Τάκης Μπαλτάκος, με αφορμή ορισμένες διατάξεις του νομοσχεδίου για το μεταναστατευτικό. Η δήλωση μοιάζει να βγαίνει από τον σκοτεινό θάλαμο της μετεμφυλιακής δεξιάς εθνικοφροσύνης. Και είναι μια απεχθής, παλιομοδίτικη και γελοία δήλωση∙ πόσο μάλλον όταν προέρχεται από ένα πολιτικό πρόσωπο με θεσμική θέση σε μια συγκυβέρνηση, που μέχρι πριν λίγους μήνες συνεργαζόταν με ένα κομμάτι της ανανεωτικής αριστεράς. Αν αυτό λέγεται «κουλτούρα συνεργασίας» και συναίνεσης, τότε οι σκελετοί στο ντουλάπι μπορούν άνετα να φορούν τα κυβερνητικά τους κοστούμια και να βγαίνουν μια κυριακάτικη βόλτα στο Ζάππειο, μοιράζοντας πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων. Προφανώς το πρόβλημα δεν έγκειται στο δικαίωμα τού να είναι κανείς κομμουνιστής ή αντικομμουνιστής —αυτά τα έχει λύσει δημοκρατία και η ιστορία—, αλλά στο ύφος μιας εξουσίας, που επιτρέπει τέτοιου είδους δηλώσεις. Η δήλωση Μπαλτάκου επαναφέρει, με άλλα λόγια, το πρόβλημα του ύφους της εξουσίας ως στοιχείο της πολιτικής μας κουλτούρας.
Είναι γνωστό πως στον κύκλο του κ. Σαμαρά, υπάρχουν συνεργάτες που ακόμη σκέφτονται και δρουν με τα φθαρμένα υλικά της «Πολιτικής Άνοιξης»: «μακεδονομάχοι», εθνικιστές, light ακροδεξιοί, λούμπεν περσόνες του διαδικτύου και «ελληνάρες» με μεγαλοϊδεατικές φαντασιώσεις. Και είναι επίσης γνωστό, ότι ο κύκλος αυτός στάθηκε το κύριο εμπόδιο για μια κυβερνητική πολιτική με προοδευτικό πρόσημο, όταν η ΔΗΜΑΡ προωθούσε ρυθμίσεις για την ιθαγένεια, την πολιτειακή παιδεία, τον αντιρατσισμό και τη μεταναστευτική πολιτική, από θέση ευθύνης στην προηγούμενη τρικομματική συγκυβέρνηση. Όλος αυτός ο εσμός των ultra δεξιών «συμβούλων» του πρωθυπουργού συγκροτούν το αποκρουστικό πρόσωπο της διακυβέρνησης, στο μέτρο και στο βαθμό που αγνοούν τις συμβάσεις της συγκυρίας. Γιατί αυτές ακριβώς οι συμβάσεις θα υποχρέωναν μάλλον τον κ. Μπαλτάκο να μη δηλώνει με θράσος πως δεν τον ενδιαφέρει «τι λέει η Διεθνής Αμνηστεία» για την κακοποίηση των μεταναστών στην Ελλάδα, όταν η χώρα έχει ήδη υποστεί πολλές καταδίκες για αντίστοιχα ζητήματα.
Δεν είπε όμως μόνο αυτά, ο κ. Μπαλτάκος στο πρόσφατο παραλήρημα του. Αποφάσισε πως θα κάνει σε όλους μας και ένα ταχύρρυθμο μάθημα ιστορίας : «Πιστεύω», δήλωσε «ότι η ελληνική Αριστερά, από το 1942 και μετά —πριν δεν έκανε και κάτι στραβό— από τη δολοφονία του Ψαρρού και μετά, ταλαιπωρεί τη χώρα. Αυτό πίστευα και αυτό πιστεύω και δεν είμαι ο μόνος. Δεν θέλω να απαντήσω (αν έχει προσφέρει κάτι θετικό), αλλά εγώ δεν έχω δει κάτι θετικό.»[2] Το τι έχει προσφέρει η Αριστερά σε αυτό τον τόπο είναι γνωστό και τεκμηριωμένο: για την περίοδο στην οποία αναφέρεται ο κ. Μπαλτάκος, η Αριστερά σήκωσε το ιστορικό και πολιτικό βάρος της αντίστασης και, αμέσως μετά τον πόλεμο, εξοντώθηκε ηθικά και βιολογικά από τους ομοϊδεάτες του κ. Μπαλτάκου. Ο τσακισμένος κόσμος της προσπάθησε να επιζήσει με αξιοπρέπεια σε ένα κράτος που ποινικοποιούσε για αρκετές δεκαετίες τις αριστερές ιδέες. Πολύ αργότερα, ένα κομμάτι αυτής της Αριστεράς αντιμετώπισε με παρρησία τα αδιέξοδα του «υπαρκτού σοσιαλισμού», και συμμετείχε στο πιο ενδιαφέρον ίσως ευρωπαϊκό ρεύμα αμφισβήτησης του σοβιετικού ολοκληρωτισμού. Οι επεξεργασίες του Νίκου Πουλαντζά για το «δημοκρατικό δρόμο του σοσιαλισμού» ήταν ήδη ένας ώριμος καρπός του δυτικού μαρξισμού.
Προφανώς όλα αυτά ο κ. Μπαλτάκος είτε δεν τα γνωρίζει είτε τα θεωρεί ιδεοληψίες. Για να δικαιολογήσει άλλωστε τις αντιδραστικές θέσεις του, έφτασε ως τον ίδιο το Μαρξ και το Κομμουνιστικό Μανιφέστο: «Μιλάμε για ιδεολογικό αντικομμουνισμό, αντίθεση σε μια φαντασίωση που γεννήθηκε το 1848 και ίσως και πιο πριν, αλλά δεν έγινε πουθενά στον κόσμο πράξη».[3] Όταν ο φανατισμός συναγωνίζεται την άγνοια, τα περιθώρια της δημόσιας συζήτησης είναι ήδη στενά. Το πρόβλημα άλλωστε με τον κ. Μπαλτάκο δεν είναι οι απόψεις του, αλλά το αν και κατά πόσο οι απόψεις αυτές θα συνοδεύονται πλέον από τη θεσμική του ιδιότητα. Στον επόμενο ανασχηματισμό, θα ήταν καλό για όλους τους δημοκρατικούς πολίτες, να δουν τον κ. Μπαλτάκο να επιστρέφει εκεί που πραγματικά ανήκει: στο σκοτεινό θάλαμο του παρελθόντος.
---
[2] Στο ίδιο.
[3] Στο ίδιο.
