Νοητή και αδιανόητη Κεντροαριστερά

Ο δημόσιος διάλογος που έχει αναπτυχθεί το τελευταίο διάστημα σχετικά με την ανασυγκρότηση του χώρου της Κεντροαριστεράς αποτυπώνει με πρόδηλη επίταση, αλλά και με εξαιρετικά ευρύ ορίζοντα, την ανάγκη διαμόρφωσης ενός σοβαρού και υπεύθυνου προοδευτικού μεταρρυθμιστικού πόλου ως την εναλλακτική πολιτική πρόταση απέναντι στη διαφαινόμενη επικυριαρχία του νέου διπολισμού Ν.Δ. ΣΥΡΙΖΑ. Ο διάλογος αυτός εντάθηκε μετά την αποχώρηση της Δημοκρατικής Αριστεράς από την τρικομματική κυβέρνηση, καθώς και μέσα από την κινητικότητα πολιτικών σχηματισμών, ομάδων και προσώπων που αναζητούν μια νέα συγκολλητική ουσία κεντροαριστερής προοπτικής.

Η Κεντροαριστερά εμφανίζεται και πάλι να αναζητά το επίκεντρό της, δηλαδή τη μεγάλη δημοκρατική και προοδευτική πλειοψηφία, η οποία μπορεί να έχει διαχρονικό αποτύπωμα στην ελληνική κοινωνία, αλλά βρίσκεται σήμερα στη διασπορά του πολιτικού πεδίου. Και εκεί ίσως να εντοπίζεται το πρόβλημα, στον βαθμό που ο διάλογος για την Κεντροαριστερά παραμένει εν πολλοίς αγκιστρωμένος σε πρότυπα ανασυγκρότησης, επανασυγκόλλησης ή και αναδιάταξης επιμέρους σχημάτων, δυνάμεων και κινήσεων του χώρου, παραβλέποντας συχνά την ανάγκη της κοινωνίας για τη διατύπωση μιας ρεαλιστικής, υπεύθυνης και πειστικής πολιτικής πρότασης με προοδευτικό πρόσημο για την έξοδο από την κρίση. Πολιτική πρόταση σημαίνει πολιτικό όραμα, προγραμματικές συγκλίσεις, σχέδιο διακυβέρνησης, κοινωνική συμφωνία. Αρα, στο πλαίσιο αυτό, το ζητούμενο δεν είναι η γενικόλογη επίκληση μιας ασαφών ορίων και θολού περιεχομένου Κεντροαριστεράς, αλλά, κατά τη γνώμη μου, η πολιτική φυσιογνωμία μιας ευρείας δημοκρατικής μεταρρυθμιστικής συμπαράταξης των δυνάμεων της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, της δημοκρατικής Αριστεράς του και του μεταρρυθμιστικού κέντρου που μπορούν να υλοποιήσουν τα παραπάνω.

Για ορισμένους, υπάρχει μια νοητή Κεντροαριστερά που συνέχει θεωρητικά αλλά όπως αποδεικνύεται πλέον όχι πραγματικά πολιτικά τις δυνάμεις μεταξύ της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ και εκφράζεται από το ΠΑΣΟΚ, τη Δημοκρατική Αριστερά, καθώς και από ένα πολυηαραγοντικό φάσμα σχηματισμών, κινήσεων, ομάδων και προσώπων που είτε συμμετέχουν στην κινητικότητα της Κεντροαριστεράς είτε αναζητούν διαύλους συνεννόησης για την ανασυγκρότηση του χώρου. Αυτή η Κεντροαριστερά θέλει να αναφέρεται στη διασφάλιση της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας, στην πολιτική σταθερότητα μέσα από τη συγκρότηση συνεργατικών κυβερνήσεων, στην προώθηση ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων, στην ανάταξη της κοινωνικής συνοχής, στην αντιμετώπιση του ξέφρενου λαϊκισμού και της αμετροεπούς δημαγωγίας, στην αντιπαράθεσή της με κάθε μορφής αυταρχισμό και στην καταπολέμηση της επικίνδυνης για τη Δημοκρατία φασιστοειδούς Ακροδεξιάς.

Ομως, αυτή η Κεντροαριστερά είναι ακριβώς νοητή γιατί δεν είναι ούτε ενιαία ούτε ενωμένη. Είναι απλά πληθυντική και χωρίς συμπαγή πολιτική φυσιογνωμία. Η τελευταία παραμένει το ζητούμενο. Τις υφιστάμενες βασικές εκφάνσεις της Κεντροαριστεράς, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ και τη Δημοκρατική Αριστερά, τις χωρίζουν βασικά ζητήματα πολιτικής, τα οποία οξύνονται περισσότερο από τις τρέχουσες κυβερνητικές επιλογές (οριζόντιες διαθεσιμότητες και τυφλές απολύσεις, ακύρωση στην πράξη κάθε προοπτικής ουσιαστικής αξιολόγησης δομών και προσωπικού στο Δημόσιο, ιδιωτικοποίηση μέρους των δικτύων της ΔΕΗ, άνισο φορολογικό σύστημα, κλείσιμο οργανισμών και κατάργηση θέσεων εργασίας με προεδρικά διατάγματα, ανύπαρκτη δημόσια ραδιοτηλεόραση κ.ά.). Πέρα όμως από αυτό, έχουν μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση του όλου εγχειρήματος. Το ΠΑΣΟΚ προσδοκά την επα νάκαμψη της νοητής Κεντροαριστεράς στις τάξεις του με όρους πολιτικής ηγεμονίας και με την προοπτική της κυβερνησιμότητας.

Προσβλέπει στην ανασυγκρότηση του χώρου και την επικαλείται σε κάθε ευκαιρία, υποδεικνύοντας ταυτόχρονα τον τρόπο για έναν ιδιότυπο αναδασμό της νέας πολιτικής γης , ο οποίος βεβαίως δεν θα θίξει υφιστάμενες δομές και εσωτερικούς συσχετισμούς. Η Δημοκρατική Αριστερά, μετά την αποχώρησή της από την κυβέρνηση, επικρίθηκε από ορισμένους, μεταξύ άλλων καταστροφολογιών , ότι αποσύρθηκε από το εγχείρημα και κατέφυγε στην εσωστρέφεια. Πιστεύω ότι οι καταιγιστικές τρέχουσες εξελίξεις στον δημόσιο τομέα και στο οικονομικό πεδίο, καθώς και ο τωρινός τρόπος ανταπόκρισης eras μνημονιακές δεσμεύσεις από την πλευρά της κυβέρνησης, μεταβάλλουν στην κοινή γνώμη τα δεδομένα της πρώτης αξιολόγησης και θεωρώ ότι η θέση της Δημοκρατικής Αριστεράς και του Φώτη Κουβέλη κάθε άλλο παρά εσωστρεφής και αναχωρητική είναι. Η πρόταση για τη διαμόρφωση της ευρείας δημοκρατικής μεταρρυθμιστικής συμπαράταξης των δυνάμεων που αναγνωρίζουν την προοπτική τους στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, τον δημοκρατικό σοσιαλισμό και τον ριζοσπαστικό πραγματισμό μπορεί να συνεγείρει τη δυναμική των προοδευτικών πολιτών και να προσδώσει συγκεκριμένη πολιτική φυσιογνωμία στον νέο πόλο.

Με κορμό τη Δημοκρατική Αριστερά, η συμπαράταξη των δυνάμεων αυτών μπορεί να επαναπροσεγγίσει τη μεγάλη κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία, χωρίς ηγεμονισμούς και απόπειρες πελατειακών παλινορθώσεων. Η συμπαράταξη των δυνάμεων αυτών έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει ως σταθεροποιητικός παράγοντας της κυβερνησιμότητας, ανατρέποντας τις διλημματικές επιλογές του δίπολου Ν.Δ. ΣΎΡΙΖΑ. Μπορεί, παράλληλα, να καταστεί η επίκαιρη και γοητευτική πρόταση διακυβέρνησης με βασικά πεδία σύγκλισης τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και του κράτους δικαίου στην πορεία εξόδου από την κρίση, τη διατύπωση αξιόπιστης και συμμετοχικής πρότασης για τις αυτοδιοικητικές εκλογές και την ανάδειξη της ευρωπαϊκής ταυτότητας της στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με την Ομάδα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.

Στην κατεύθυνση αυτή, η Δημοκρατική Αριστερά πρέπει να αναλάβει μείζονα πολιτική πρωτοβουλία το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Στην πρόταση αυτή προφανώς δεν χωρούν μόνο οι διάφορες κινήσεις ή ομάδες τής καθ’ ημάς αδιανόητης Κεντροαριστεράς που επιχειρούν να συλλογικοποιήσουν τις προσωπικές τους στρατηγικές, που επιδιώκουν να ενώσουν διά της πολυδιασπάσεως, που προτάσσουν έναν υπερβατικό μεταρρυθμισμό για να συγκαλύψουν ακραία νεοφιλελεύθερες έως και μεταπολιτικές θέσεις και που εν πάση περιπτώσει δεν αφορούν την κοινωνία.