Εθνικό ό,τι είναι αληθές

Η ελληνική διπλωματία ανήκει, διαχρονικά, στη «σχολή της ακινησίας»: αφήνουμε για τους επόμενους την επίλυση προβλημάτων και διαφορών με τους γείτονες, ώστε να μην αναλάβουμε εμείς το πολιτικό κόστος της όποιας υποχώρησης ή αναγκαίου συμβιβασμού θα απαιτηθεί στη διαπραγμάτευση.

Ελάχιστες εξαιρέσεις δεν ακολούθησαν τον παραπάνω κανόνα με λαμπρότερη την επίλυση του Μακεδονικού, με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Η τολμηρή απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να αψηφήσει το πολιτικό κόστος, ωφέλησε πολλαπλά την πατρίδα και έγραψε εκείνον, τον Νίκο Κοτζιά και τους συντελεστές της εθνικής επιτυχίας στην ιστορία. Κόστισε όμως τίμημα βαρύ στο ΣΥΡΙΖΑ, αφού το έργο των πατριδεμπόρων στην κοινή γνώμη ήταν εύκολο. Γιατί η απλουστευτική εθνολαϊκιστική ρητορική είναι εύληπτη από μια κοινωνία εθισμένη στο να λειτουργεί με το θυμικό και όχι με τη λογική και τη γνώση.

Το πρόβλημα με την Τουρκία, είναι προφανώς άλλης τάξης μεγέθους, άλλης σοβαρότητας και άλλης δυσκολίας. Η Τουρκία είναι μία περιφερειακή δύναμη 80 εκ. κατοίκων, ανήκει στους G20, έχει ένα αυταρχικό καθεστώς με κοινοβουλευτικό μανδύα, του οποίου ο ηγέτης δεν κρύβει τον αναθεωρητισμό και την επιθετικότητα του προκειμένου να υλοποιήσει το όραμα της νέο - οθωμανικής «Μεγάλης Τουρκίας».

Η ΑΤΟΛΜΙΑ και η αναβλητικότητα επίλυσης των μεταξύ μας διαφορών, μας κοστίζει πανάκριβα. Όχι μόνο εξαιτίας της τεράστιας και διαρκούς δαπάνης για τη συντήρηση σύγχρονων και αξιόμαχων ενόπλων δυνάμεων, αλλά και εξαιτίας της απώλειας ευκαιριών επίλυσης σε συγκυρίες απείρως θετικότερες για μας. Σημαντικότερη όλων η μη ολοκλήρωση των προβλέψεων του Ελσίνκι, με την εγκατάλειψή τους το 2004 από Καραμανλή – Μολυβιάτη, όταν ακόμη η Τουρκία ενδιαφέρονταν για την ευρωπαϊκή της προοπτική. Σήμερα τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα και εξαιτίας της νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας, όπου η Ανατολική Μεσόγειος εγγράφεται με άλλες προοπτικές στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη. Και βεβαίως η υπερδύναμη που επέβαλλε το status quo δεν ενδιαφέρεται πλέον για αυτό το ρόλο. Και τα προχτεσινά τηλεφωνήματα Τραμπ στους δύο ηγέτες δεν αναιρούν το δόγμα εσωστρέφειας που οι ΗΠΑ ακολουθούν.

Η ΠΙΕΣΗ της πραγματικότητας εξανάγκασε την κυβέρνηση της ΝΔ να συνάψει συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο και να ανακοινώσει επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης (χωρικών υδάτων) στο Ιόνιο από τα 6 στα 12 μίλια. Και για τα τρία παραπάνω άσκησε δριμύτατη κριτική περί ενδοτισμού στον ΣΥΡΙΖΑ, όταν εκείνος ως κυβέρνηση τα προετοίμαζε. Είναι βέβαιο πως αν οι διαπραγματεύσεις (κυρίως με Αίγυπτο) εξελίσσονταν σε ουδέτερο χρόνο, τα αποτελέσματα θα ήταν θετικότερα. Βεβαίως και θα προλαβαίναμε τα τετελεσμένα της παράνομης και παράλογης Τούρκο – Λιβυκής Συμφωνίας. Έστω και έτσι όμως ενισχύουν την διεθνή μας εικόνα, αφού εμπράκτως αποδεικνύουμε την πίστη μας στο Διεθνές Δίκαιο και το σεβασμό των όρων καλής γειτονίας που επιβάλλει συμβιβασμούς στο όνομα της συνεννόησης και συμφωνίας. Διότι μονομερώς και ερήμην του γείτονα, οριοθέτηση ΑΟΖ δεν νοείται. Όσο για τα 12 μίλια του Ιονίου η ΝΔ αποδέχεται ότι το «όλα ή τίποτα» σημαίνει απλώς «τίποτα».

Η ΛΟΓΙΚΗ και ο γνήσιος πατριωτισμός, όπως και ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο, το οποίο συνεχώς επικαλούμαστε και αποτελεί το μεγαλύτερο μας όπλο επιβάλλουν την ειρηνική, αμοιβαία επωφελή και για αυτό βιώσιμη, επίλυση των διαφορών μας. Για αυτό πρέπει να συνεχιστούν οι διερευνητικές συνομιλίες που θα καταλήξουν σε συνυποσχετικό που θα οδηγήσει στη Χάγη αν δεν επιτευχθεί Συμφωνία. Αυτό έπρεπε να έχει γίνει πολύ πριν, με δική μας πρωτοβουλία, χωρίς μεσάζοντες και επιδιαιτητές.

Βεβαίως επικρέμεται πάντα και εντείνεται με το πέρασμα του χρόνου, το με ποια ατζέντα θα πάμε σε διαπραγμάτευση. Επί Ανδρέα Παπανδρέου, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του Κωνσταντίνο Καραμανλή, θεωρήθηκε και θεωρείται μέχρι σήμερα πως η προς επίλυση διαφορά αφορά μόνο στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και δια αυτής της ΑΟΖ. Η πραγματικότητα όμως λέει πως αν μια πλευρά εγείρει ένα θέμα, η άλλη δεν μπορεί να της απαγορεύσει να το θέσει στο τραπέζι του διαλόγου. Το ζητούμενο είναι το πως οι όποιες απαιτήσεις τεκμηριώνονται με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τη διεθνή νομιμότητα. Η τακτική που ακολουθήθηκε μέχρι το 2016 που είχαμε την τελευταία διερευνητική με την Τουρκία, ήταν να συζητούνται όλα στο πλαίσιο της. Και η τακτική αυτή φάνηκε να αποδίδει. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει, πως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, με άλλους όρους θα καθίσουμε πριν από ένα θερμό επεισόδιο και με άλλους μετά. Γιατί δυστυχώς, κάθε τετελεσμένο αποτελεί και νέα αφετηρία.

ΣΗΜΕΡΑ, η τουρκική επιθετικότητα και ο αναθεωρητισμός έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Η κλιμακούμενη ένταση στο Αιγαίο δεν μπορεί να συνεχιστεί επί μακρόν. Το οικονομικό κόστος της συνεχούς παρουσίας των Ενόπλων Δυνάμεών μας στη ζώνη έντασης, αλλά κυρίως η αυξανόμενη πιθανότητα ενός ατυχήματος ή μιας προβοκάτσιας επιβάλλει την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων, με τον ρητό όρο της άμεσης διακοπής των ερευνών και της αποχώρησης του τουρκικού στόλου από την περιοχή.

ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ σε μας, αλλά κυρίως στα παιδιά μας να διασφαλίσουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα για αμοιβαία ευημερία στην περιοχή μας που συνορεύει με τη Μέση Ανατολή, μία από τις πλέον ασταθείς και προβληματικές περιοχές του πλανήτη.

Και επειδή όχι μόνο ο ποιητής, αλλά και η ίδια η ζωή μας έχει αποδείξει ότι «εθνικό ό,τι είναι αληθές», ας απομακρυνθούμε από ταμπού και υποκριτικά στερεότυπα.

Ναι, στα περισσότερα σημεία τριβής το Διεθνές Δίκαιο είναι με το μέρος μας. Όχι όμως σε όλα.

Ναι, η πολυνησία του Αιγαίου μας εξασφαλίζει πολύ μεγαλύτερο ποσοστό κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων, όμως το Αιγαίο δεν αποτελεί ελληνική λίμνη.

Ναι, όλα τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα και δικαίωμα ΑΟΖ, όμως η επήρειά τους εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.

ΠΡΕΠΕΙ επίσης να αντιληφθούμε πως δεν είναι δυνατόν να αρνηθεί κανείς τα δικαιώματα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Μια ματιά στο χάρτη αρκεί. Ούτε να θεωρήσουμε πως μπορεί να αποκλειστεί από τον ενεργειακό χάρτη της περιοχής (αξιοποίηση κοιτασμάτων ή δίκτυα μεταφοράς ενεργειακών πόρων). Εξάλλου, έχουν ήδη φανεί τα όρια των χρήσιμων κατά τα λοιπά τριμερών ή τετραμερών Συμφωνιών συνεργασίας μας με τις παρακείμενες χώρες. Η γεωγραφία είναι ξεροκέφαλη και δεν επιδέχεται αποκλεισμούς με «γέφυρες» ή «by pass».

Με πίστη στο Διεθνές Δίκαιο και αυτοπεποίθηση που εδράζεται στο κύρος μας, τις διεθνείς μας συμμαχίες και τη νομική επάρκεια της τεκμηρίωσης των θέσεων μας να προχωρήσουμε στην έναρξη διαπραγματεύσεων, που σε συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα θα πρέπει να οδηγήσει σε Συμφωνία θετικού αθροίσματος για τις δύο πλευρές ή θα οδηγηθεί με συνυποσχετικό στη Χάγη.