Δεν φοβίζει το ακριβό ευρώ

Την υψηλότερη ισοτιμία από τη γέννησή του, το 1999, έφθασε το ευρώ την Παρασκευή 27 Απριλίου: άγγιξε τα 1,3682 δολάρια, και πολλοί αναλυτές πιθανολογούν πλέον τα 1,40 δολάρια στα μέσα του καλοκαιριού. Πριν από δύο ή τρία χρόνια η ανατίμηση του ευρώ προκαλούσε έντονη ανησυχία στην Ευρώπη, αλλά, με την εξαίρεση της Γαλλίας, το νέο ρεκόρ αντιμετωπίσθηκε τώρα μάλλον ψύχραιμα. Διότι εκφράζει τις διαρθρωτικές αδυναμίες της αμερικανικής οικονομίας σε μια φάση όπου η ευρωπαϊκή ανάκαμψη διόλου δεν φαίνεται να χάνει τον δυναμισμό της. Την Παρασκευή ανακοινώθηκε στις ΗΠΑ ότι ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο φέτος υποχώρησε σε ένα πενιχρό 1,3%, με τις επενδύσεις στις κατοικίες να εξακολουθούν να κατρακυλούν και τις εισαγωγές να αυξάνονται ενώ οι εξαγωγές πέφτουν. Στην Ευρώπη ο ρυθμός ήταν σχεδόν διπλάσιος, 2,5%, και όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν στο ότι θα συνεχιστεί έτσι και το 2008. Ενθαρρυντικά ήταν και τα τελευταία στοιχεία που ήρθαν προχθές από τις Βρυξέλλες: τον Απρίλιο ο δείκτης επιχειρηματικού κλίματος έφθασε τη μέγιστη τιμή όλων των εποχών, ο πιο σύνθετος δείκτης οικονομικού κλίματος, που αποτυπώνει εκτιμήσεις των επιχειρήσεων στη βιομηχανία, στις κατασκευές, στο εμπόριο και στις υπηρεσίες, αλλά και των καταναλωτών, διατηρήθηκε περίπου στα καλά επίπεδα του Μαρτίου, ενώ ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη υποχώρησε ελαφρά στο 1,8%. Είναι οπωσδήποτε ακόμη νωρίς για βέβαια συμπεράσματα, αλλά η αποσύνδεση της ευρωπαϊκής οικονομίας από τον αμερικανικό οικονομικό κύκλο- στην οποία τόσο είχαν ελπίσει πριν από έξι χρόνια οι υπουργοί Οικονομικών της Γαλλίας και της Γερμανίας Ντομινίκ ΣτροςΚαν και Χανς Άιχελ, όταν κατέρρευσε η φούσκα των νέων τεχνολογιών συμπαρασύροντας τις ΗΠΑ στην ύφεση, για να διαψευσθούν κατόπιν- φαίνεται τώρα πραγματική. Στον βαθμό που υλοποιείται, ανοίγει νέες δυνατότητες για την Ευρώπη να προωθήσει την ανάπτυξή της με καλύτερη κοινωνική συνοχή, χωρίς πια να απολογείται απέναντι στο υπερφιλελεύθερο αμερικανικό μοντέλο και, ταυτόχρονα, να ενισχύσει τον αυτόνομο ρόλο της στην παγκόσμια οικονομία.

Μπορεί στη Γαλλία η δυσπιστία να συντηρείται μέσα στην προεκλογική ατμόσφαιρα: οι δύο υποψήφιοι για την προεδρία Σαρκοζί και Ρουαγιάλ επέκριναν το ισχυρό ευρώ και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αν και αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι στο τέτοιου πνεύματος κύριο άρθρο της «Le Μonde» ήρθε βροχή αντιδράσεων από αναγνώστες που έγραψαν στην ιστοσελίδα της εφημερίδας τη διαφωνία τους. Για προεκλογική σκοπιμότητα αμφισβητήθηκαν και πρόσφατες στατιστικές ανακοινώσεις μείωσης της ανεργίας. Αλλά στη Γερμανία οι κυβερνητικές προβλέψεις της για την οικονομική μεγέθυνση αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω, τα πέντε έγκυρα οικονομικά ινστιτούτα της χώρας προβλέπουν τη δημιουργία 450.000 νέων θέσεων εργασίας φέτος, αντίστοιχα και το 2008, ο επιχειρηματικός δείκτης του Ινστιτούτου ΙFΟ του Μονάχου έκανε τον Απρίλιο ρεκόρ δεκαπενταετίας. Το ολοένα ακριβότερο ευρώ έως τώρα δεν απειλεί τις γερμανικές εξαγωγές, ενώ τονώνεται και η επί πολλά χρόνια ασθενική εγχώρια καταναλωτική ζήτηση. Η πρωτοβουλία των σοσιαλδημοκρατών να καθιερωθεί και στη Γερμανία ένα κατώτατο ωρομίσθιο δεν προσκρούει σε ανυπέρβλητες ενστάσεις ανταγωνιστικότητας, όπως θα συνέβαινε άλλοτε. Και το μεγάλο συνδικάτο των εργαζομένων στο μέταλλο συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις με τους εργοδότες για αυξήσεις 6,5%, αίτημα ασύλληπτο τα προηγούμενα χρόνια, έχοντας ξεκινήσει κάποιες πρώτες προειδοποιητικές απεργίες. Καλά νέα έρχονται άλλωστε και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ισπανία η υψηλή προσωρινή απασχόληση υποχώρησε κατά δύο μονάδες από το καλοκαίρι υπέρ των συμβάσεων αορίστου χρόνου. Στη δοκιμαζόμενη καιρό τώρα από στασιμότητα Ιταλία ο επιχειρηματικός δείκτης εμπιστοσύνης στη βιομηχανία έφθασε την υψηλότερη τιμή από το 2001.

Τόσο καλό κλίμα στην ευρωπαϊκή οικονομία πρώτη φορά επικρατεί αφότου θεσπίσθηκε η ενιαία αγορά και συνιστά θαυμάσια ευκαιρία για μια χώρα σαν την Ελλάδα να λύσει προβλήματα και να σχεδιάσει την ανάπτυξή της. Αλλά βυθισμένη όπως είναι δύο μήνες τώρα στο σκάνδαλο των ομολόγων που διοχέτευσε στα ασφαλιστικά ταμεία, η ελληνική κυβέρνηση δεν φαίνεται να το αντιλαμβάνεται. Ακόμα και τη συζήτηση για το ευρωπαϊκό μοντέλο, που διοργάνωσε ο υπουργός Οικονομίας την περασμένη εβδομάδα με ομολόγους του από τη Σουηδία, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και τη Μάλτα και με τους προκατόχους του, τη χρησιμοποίησε για να συμπεράνει την άποψη που είχε από την αρχή: ότι κάθε χώρα ακολουθεί το δικό της μοντέλο και ότι το δικό του βασίζεται στον ιδιωτικό τομέα για επενδύσεις και εξαγωγές. Το κρίσιμο ερώτημα πώς θα διευρυνθεί η ισχνή παραγωγική βάση της χώρας, όπου η αύξηση των εξαγωγών αδυνατεί να αντισταθμίσει την αύξηση των εισαγωγών με αποτέλεσμα την εκρηκτική διόγκωση του εξωτερικού ελλείμματος και του εξωτερικού χρέους στο 12,1% και στο 125% του ΑΕΠ αντίστοιχα- όπως αναδείχθηκε στην τελευταία έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος-, δεν το έθεσε καν ο κ. Αλογοσκούφης.