Όλα δείχνουν ότι σιγά-σιγά πηγάινουμε σε μία μετα-κρίση συνθήκη. Δεν φθάσαμε, πηγαίνουμε: η πρόσφατη απότομη αύξηση των ελληνικών spreads που προκλήθηκε εν πολλοίς από το περιεχόμενο που έλαβε η πολιτική αντιπαράθεση τις προηγούμενες μέρες θύμισε, μάλλον άγρια, σε όλους μας ότι η κρίση, και η οικονομική εξάρτηση που συνεπάγεται, είναι ακόμη εδώ. Βρισκόμαστε όμως ήδη πολύ μακριά από την αρχική της ένταση και μορφή.

Στην πολύ και πολλαπλά δύσκολη προσπάθεια να αποφύγει η Ελλάδα την περιέλευση εκτός από την ουσιαστική και σε τυπική χρεοκοπία και να αναγκασθεί σε έξοδο από το ευρώ, συνέβαλαν η υπομονή της ελληνικής κοινωνίας και οι αντοχές της και η εκλογική πονηρία του ελληνικού λαού.

Οι προβλέψεις είναι εξαιρετικά δύσκολες, ιδιαίτερα αν αφορούν το μέλλον -όπως έλεγε με χιούμορ ο Niels Bohr- αλλά το βέβαιο είναι ότι ο αποπληθωρισμός στην Ευρώπη, η μείωση τιμών σε διεθνή εμπορεύματα και η μείωση των τιμών του πετρελαίου, ψαλιδίζουν τις προσδοκίες για παγκόσμια ανάπτυξη και προκαλούν άγχος στις αγορές. Που, όπως επιβεβαιώνεται, εύκολα γίνεται πανικός στην αγέλη. Ακόμα και στις ΗΠΑ, τα κεφάλαια βγαίνουν από τις μετοχές (πρακτικά, μόνο όσες σχετίζονται με την επιδημία του ιού Εμπολα ανεβαίνουν...) αναζητώντας ασφαλές καταφύγιο για να κρυφτούν, τα κρατικά ομόλογα – των οποίων, αν και λήγει το πρόγραμμα επαναγοράς της FED, οι αποδόσεις πέφτουν αντί να ανεβαίνουν.