Η λεγόμενη χαλάρωση των κομματικών ταυτίσεων έχει καταστεί ένα κεντρικό μοτίβο για την προσέγγιση της εκλογικής συμπεριφοράς μερίδας πολιτών. Και αναμφισβήτητα περιγράφει μια πραγματικότητα.

Ισχυρή πολιτική εξουσιοδότηση ζήτησε και πήρε ο Γ. Παπανδρέου σε μια από τις χειρότερες περιόδους όσον αφορά την αξιοπιστία του κράτους και του πολιτικού συστήματος. Ευκαιρία, που μπορεί όμως να εξελιχθεί και σε παγίδα για το ΠΑΣΟΚ.

Ευκαιρία είναι πρωτίστως όχι γιατί πήρε άνετη πλειοψηφία στη Βουλή, αλλά γιατί ο βασικός πολιτικός αντίπαλος υπέστη μεγάλης κλίμακας ήττα, χάνοντας 700.000 ψήφους από το 2007 στο 2009. Η νίκη του ΠΑΣΟΚ συνέβη χωρίς μεγάλη υποχώρηση των κομμάτων της αριστεράς και με το πετυχημένο αποτέλεσμα των Οικολόγων Πράσινων.

Δίχως άλλο, η κυβέρνηση Παπανδρέου αποπνέει μιαν αύρα, που είχαμε πολύ καιρό να νιώσουμε. Οχι μόνον γιατί ηλικιακά είναι η νεότερη κυβέρνηση της σύγχρονης Ελλάδας. Ούτε γιατί μετέχουν σ’ αυτήν περισσότερες γυναίκες από ποτέ άλλοτε. Αλλά κυρίως γιατί, αν και πιο ολιγάριθμη, φαντάζει πολύχρωμη και ζωντανή μπροστά στο καταθλιπτικό γκρι της προηγούμενης.

«Ζήτω ο Μπερλουσκόνι! Ζήτω η Ιταλία!» αναφώνησε ο ιταλός πρωθυπουργός μετά την έκδοση της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ιταλίας σύμφωνα με την οποία ακυρώνεται προηγούμενος νόμος που παρείχε δικαστική ασυλία στον ίδιο. Ομως ο ιταλός ηγέτης δεν αρκέστηκε σε αυτή την αλαζονική δήλωση.

Πώς μπορεί να ερμηνεύσει κανείς τη σαρωτική εκλογική νίκη του ΠαΣοΚ; Νομίζω πως ο κόσμος που το ψήφισε πίστεψε ότι μπορεί να οδηγήσει τη χώρα πιο αποτελεσματικά στην υπέρβαση της οικονομικής κρίσης. Πίστεψε επίσης πως ο Γιώργος Παπανδρέου έχει την πολιτική βούληση να αναδιαμορφώσει το απαξιωμένο πολιτικό σύστημα, να πατάξει τη διαφθορά και να επιβάλει αξιοκρατικά κριτήρια και στη δημόσια διοίκηση και στον δημόσιο χώρο πιο γενικά.

Πριν από ένα αιώνα ο μεγάλος Αυστριακός δημοσιογράφος Καρλ Κράους έκανε μια σοφή παρατήρηση: «Πώς κυβερνάται ο κόσμος και οδηγείται στον πόλεμο; Οι διπλωμάτες λένε ψέματα στους δημοσιογράφους κι όταν τα διαβάζουν στις εφημερίδες, τα πιστεύουν και οι ίδιοι».

Μετά τις αισιόδοξες επαγγελίες της προεκλογικής περιόδου, την ευφορία της νίκης και της πρώτης μέρας της ορκωμοσίας των νέων υπουργών, ήρθε για την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ η σκληρή προσγείωση στην οικονομική πραγματικότητα: το δημόσιο έλλειμμα στο 10% του ΑΕΠ τουλάχιστον φέτος, το δημόσιο χρέος στο 120%. Εξ αρχής πρέπει αμέσως τώρα να σχεδιαστεί μια δύσκολη πολιτική. Και προετοιμασία δεν έχει γίνει.

Στις ευρωεκλογές του Ιουνίου η συζήτηση για τη μετανάστευση και την ασφάλεια προσέδωσε μια έντονη χροιά αυταρχισμού στις συζητήσεις μεταξύ των κομμάτων, με τις γνωστές, εκ των προτέρων, λιγοστές εξαιρέσεις. Η ελληνική ακροδεξιά, όπως εκφράζεται μέσα από τον ΛΑΟΣ, κατάφερε όχι απλώς να ενισχύσει τότε τα εκλογικά της ποσοστά, αλλά κυρίως να εισάγει στη μετεκλογική πολιτική ατζέντα το ζήτημα της μετανάστευσης με τον χειρότερο δυνατό τρόπο για την ελληνική κοινωνία.

Τι είναι αυτό που ονομάζουμε "άγχος" στη France Télécom; Είναι απλώς η πίεση για καλύτερα αποτελέσματα, όπως σε κάθε επιχείρηση, ή ένας πόλεμος που διεξάγεται καθημερινά στο χώρο δουλειάς;

Έντονη ήταν προεκλογικά η αρθρογραφία για τη δημιουργία Υπουργείου Παιδείας και Έρευνας. Πιθανόν η δεσπόζουσα θέση της Εκκλησίας στο Σύνταγμα να οδήγησε σε δεύτερες σκέψεις σχετικά με την ονομασία. Οι διατυπώσεις της νέας υπουργού Παιδείας όμως είναι σαφείς και απεικονίζουν με ενάργεια ότι παιδεία-έρευνα-τεχνολογία αποτελούν, τουλάχιστον στο επίπεδο των προθέσεων, αδιάσπαστο σύνολο που τίθεται στην πρώτη γραμμή της πολιτικής της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ.

Και να που φτάσαμε ώς εδώ. Χωρίς αποσκευές; Και ναι και όχι. Γιατί είναι χρήσιμη αποσκευή, ας πούμε, το καλό αποτέλεσμα σε μια εκλογική αναμέτρηση όπου όμοροι χώροι όπως το ΠΑΣΟΚ και οι Οικολόγοι κατέγραψαν ποσοστά που θα προϋπέθεταν μια μεγάλη συμπίεση του χώρου που εκπροσωπεί ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς – και μάλιστα έπειτα από μια δύσκολη περίοδο κρίσης και εσωστρέφειας.

Είναι φυσιολογικό να εκδηλώνει κανείς τη χαρά του μετά από ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα, έστω κι αν …έχασε λίγο από το προηγούμενο ποσοστό του. Αυτό ισχύει τόσο για τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και για το ΚΚΕ. Έχασαν από έναν βουλευτή σε σχέση με την απερχόμενη Βουλή και λίγα δέκατα της μονάδας στο ποσοστό τους. Η επιτυχία είναι ασφαλώς μεγαλύτερη για τον ΣΥΡΙΖΑ.